Kunst is datgene wat de minister van cultuur zegt dat kunst is!
Althans dat is nu de geaccepteerde realiteit.
“Kunst” is één van de meest misbruikte woorden.
Vooral de politici hebben daar een dankbaar misbruik van gemaakt.
Vroeger dacht ik altijd dat kunst en of cultuur iets was dat uit het volk automatisch naar voren komt.
Dat is echter een ontwikkeling die buiten de invloed van de politici omgaat.
Omdat door kunstuitingen weergegeven kan worden, en naar buiten gecommuniceerd, wat er onder het volk leeft,
is het voor politici belangrijk om deze uitingen te controleren en te beïnvloeden.
Vandaar dat ze besloten om te gaan bepalen wat er als kunst geproduceerd moet worden.
Dat gebeurt dan door middel van allerlei subsidies. De door de politici goedgekeurde kunstenaars en hun producties worden gesubsidieerd.
Andere, niet-gesubsidieerde producties, worden daardoor relatief veel duurder, en hun scheppers kunnen
moeilijk concurreren met diegenen die hun producten, (door die subsidies), veel goedkoper kunnen verkopen.
Daarnaast wordt er een netwerk opgebouwd van “kunstcritici” die met veel omhaal van woorden bepaalde zaken de hemel in prijzen of de grond in praten. En wee de “domme burger”, (zoals ik) die durft te bekennen dat hij niets van snapt van al dat pseudo wetenschappelijk gelul! Dat zijn cultuurbarbaren!
Eén van de beste voorbeelden van dit gedoe vind ik nog steeds een “schilderij” van een aantal gekleurde vierkantjes. Dat geef je dan een mooie naam:”Victory, boogy woogy” (?), je maakt een foto van koningin Beatrix in aanbidding tegen het doek opkijkend, hangt het in het Rijksmuseum, en vertelt het volk dat het kunst is. Vooral omdat de maker, ene Mondriaan, ook zegt dat het kunst is.
Dat alles rechtvaardigt dan dat het volk weer gedwongen kan worden om 80 miljoen te betalen aan de handige “kunstenaar”, en een veelvoud van dit bedrag om alle ambtenaren en politici en hun vriendjes te betalen die dit handige spel spelen.
Het wordt de hoogste tijd dat meer mensen dit gemanipuleer gaan inzien.
Dit zou tot gevolg moeten hebben het afschaffen van het ministerie van cultuur en aanverwante gesubsidieerde instellingen. Een stap in de richting van een vrije, libertarische maatschappij.
De belastingen kunnen dan onmiddellijk evenredig verlaagd worden, en de echte kunst kan weer vanuit de mensen zelf ontstaan.
ik ben het eens met uw stelling over de afschaffing van kunstsubsidies, maar om het nou over ‘ene mondriaan’ te hebben vind ik een beetje flauw. we snappen allemaal wat er bedoeld wordt.
niet erg als kunst je niet boeit, maar houd het verhaal dan bij de subsidieafschaf.
Wat maakt Mondriaan dan zo speciaal?
Het speciale aan de Mondriaan van 80 miljoen is dat dit het laatste werk is van de kunstenaar en dat het onaf is.
[2]
Mondriaan deed als eerste iets dat kunsthistorici heel belangrijk vonden; een beetje spelen met geometrische vormen op linnen – daarvoor maakte hij naar mijn mening insteressantere schilderijen.
Kunsthistorici zijn meestal mensen die zelf geen kunst produceren – meestal door gebrek aan talent – maar er doorgaans voor hebben doorgeleerd om uit ‘kunst’ betekenissen te halen die er door de makers niet zijn ingestopt. De opinies van deze beroepsgroep lijken voor de overheid erg belangrijk te zijn voor wat betreft het beleid.
Afschaffen van alle kunstsubsiedies lijkt mij ook het beste middel om weer goede kunst te krijgen. Laat de markt maar bepalen wat kunst is en wat niet.
Maar ja, een belangrijke functie van kunst is om de heersende machthebbers prestige te verschaffen, dus die subsidies verdwijnen voorlopig niet. Net als megalomane bouwprojecten van de overheid (de Stopera in Amsterdam bijvoorbeeld, of de Millennium Dome in Londen)…
Niet helemaal ‘on topic’: In Het Parool van een paar weken geleden (zaterdag editie) stond een boeiend artikel over hoe een aantal componisten dankzij nepotisme en goochelen met subsidies een jaarinkomen hebben waarop een minister jaloers kan zijn. Het ging om componisten van het kaliber dat muziek maakt dat alleen door een kleine kring van ‘beroepsluisteraars’ wordt bewonderd. Ooit wel eens naar een opera van Peter Schat geweest? Dan weet je vast wat ik bedoel…
[4] SCHATRIJK
Als je Schat heet, heb je natuurlijk geen subsidie nodig, zelfs niet als kunstenmaker. Als je die dan toch krijgt, zou je ANTIKUNST gaan maken. Da’s nou KUNST.
Volgens Ayn Rand is kunst een selectieve herschepping van de werkelijkheid overeenkomstig de metafysische waarde-oordelen van de kunstenaar. (Ayn Rand, “The Art of Cognition”, in: “The Romantic Manifesto”, paperback, Signet books, 1971, 45, p.45) (Metafysica is sinds Aristoteles de wetenschap van het zijnde als zijnde.)
Kunst vervult de behoefte van de homo sapiens die haar oorsprong vindt in het feit dat haar kenvermogen conceptueel/begrippelijk is, t.t.z. dat zij kennis verkrijgt d.m.v. abstracties, en dat dit kenvermogen derhalve perceptueel/zintuiglijk-waarneembare dingen behoeft om deze behoefte tot uitdrukking te brengen. (Rand, loc. cit.)
Protagoras (een, eigenlijk de meest bekende, Sofist uit de 5de eeuw voor Christus) stelde dat “de mens de maat is van alle dingen, van deze die zijn zoals ze zijn, van deze die niet zijn zoals ze niet zijn”.
Alhoewel Rand op p.8 van haar boek “Introduction to Objectivist Epistemology” (Meridian Books, 1990, 2nd expanded ed. (Binswanger and Peikoff eds.)) aan deze bekende uitspraak van Protagoras een andere betekenis dan de bedoelde wenste te geven (omdat, zo zegt zij, de mens alle dingen binnen het kader van het menselijk kenbare dient te brengen), dient de vraag toch gesteld of Protagoras niet bedoelt dat de dingen naar het beeld van de mens gemaakt werden, terwijl in de klassiek-realistische opvatting de mens het beeld der dingen is. (Alejandro Llano, “Gnoseology”, Manila, Sing-Tala, 2001 (oorspronkelijk gepubliceerd in de Spaanse taal door Ediciones Universidad de Navarra in 1983), p.111)
Het probleem ontstaat doordat Rand het tweede deel van de Protagoras’ dictum (“van deze die zijn zoals ze zijn, van deze die niet zijn zoals ze niet zijn”) vergeet.
Inderdaad, op het eerste gezicht lijkt het mij dat,
indien, zoals Rand stelt, kunst een her-schepping is van de werkelijkheid,
het de herschepping is van iets dat reeds is,
en dus niet van de dingen die niet zijn zoals ze niet zijn.
Alhoewel Rand Protagoras’ definitie omvormt, vergeet zij er dus een deel van.
Is dat de reden die de minister van cultuur toelaat te zeggen wat kunst is?
Is Rand’s invloed dan al zo ver gevorderd? Dat zou leuk zijn.
Studium philosophiae non est ad hoc quod sciatur quid homines senserint, sed qualiter se habeat veritas rerum.
(Sint Thomas van Aquino, “In de Caelo et Mundo”, I, lect 22, n.8
vrije vertaling door uw dienaar:
als je filosofie bestudeert,
dan doe je dat niet om te weten wat allerhande krapuul daarover gedacht heeft,
doch om de waarheid der dingen te achterhalen)
SOFISMEN IN KUNSTVERBAND
Het 2e deel van het citaat van de sofist Protagoras "…de mens de maat is van alle dingen, van deze die zijn zoals ze zijn, van deze die niet zijn zoals ze niet zijn." is vanuit grammaticaal oogpunt betekenisloos en behoeft om die reden geen verdere kritisch-rationele beschouwing. Rand begreep dat natuurlijk ook wel en heeft dit maar -volgens Ivo: – "vergeten".
De rest van Ivo’s commentaar lijkt mij DAAROM in dit "kunstverband" overbodig, verwarrend, maar wel leuk gevonden.
Mocht iemand zoals Thomas denken, dat de philosophie de waarheid WEL kan achterhalen, dan moet ik hem of haar teleurstellen: volgens moderne philosophische inzichten kan de "waarheid" over het wezen der dingen niet achterhaald worden, hooguit benaderd (Lees: K. Popper, Confessions and Refutations). Dat is de ultieme paradox, die helaas door zeer weinigen wordt begrepen en in praktijk gebracht.
mag ik vragen wat hub onder "echte" kunst verstaat? en wat als de markt gaat bepalen? dan wordt het toch ook zo dat de ene "kunstenaar" wel doorbreekt en de ander niet? mensen die er genoeg geld voor hebben willen dat nou eenmaal laten zien en dus hebben zij iets nodig om te showen.
kunst was ooit ook maatschappijkritisch maar dat komt steeds minder voor.
persoonlijk denk ik dat zoiets als kunst met grote K niet eens bestaat. heb er eerder zelf een stukje over geschreven op http://www.afgrond.org (kunst of smaak)
grappig dat Hub Mondriaan gebruikt om zijn tirade te ondersteunen terwijl het in dat geval nu juist de markt is die de prijs bepaalt en niet de kunstcritici. om Hub nog meer uit de droom te helpen: ook de tampons van Madonna (die tegenwoordig Maria heet toch?) doen het goed op een openbare veiling. is dat dan ook kunst Hub, omdat er zoveel geld mee gemoeid gaat? of is dat ook de schuld van de journalisten die schrijven dat Madonna zo’n geweldige muziek maakt?
kunst, tja. eigenlijk vind ook ik dat daar geen subsidie naartoe hoeft te gaan. waarom? niet omdat kunst waardeloos is, omdat het een complot is van de kunstcritici en de rijke burgerij tegen te domme volk. nee, omdat er geen kunst meer is. vroeger – jaja beste mensen – had kunst wel degelijk een functie. het materialiseerde de zoektocht naar het nieuwe, de vooruitgang en de kritiek daarop. daarom is het werk van Mondriaan zo belangrijk, daarom is de compositie van drie minuten stilte door Cage zo van belang: ze tasten de grenzen af, gaan er zelfs overheen. die zelfreflectie heeft de mens nodig. hád de mens nodig. tegenwoordig is kunst vooral een netwerk van gesubsideerde doeners zonder visie. wat dat betreft geef ik Hub groot gelijk.
maar gemanipuleer van bovenaf? ga toch weg man. Diesel die in haar reclames flirt met anti-globalisme, Nike dat zich voordoet als de voorvechters van het rechtvaardige, McDonalds dat gezond eten propagandeert. kijk dat is nu manipulatie. daar 80 miljoen voor Mondriaan niets bij.
[9] en waar haalt de mens nu zijn zelfreflectie vandaan? of is die ook verdwenen?
[7] Harry heeft waarschijnlijk gelijk wanneer hij mij verwijt belang te hechten aan tweede deel van de uitspraak van Protagoras.
Ik blijf echter samen met Thomas beweren dat het doel van de filosofie erin bestaat de waarheid te achterhalen.
Het is juist dat Popper INZAKE NATUURWETENSCHAPPEN beweert dat waarheid enkel kan benaderd (approximated) worden
(Popper, “The logic and evolution of scientific theory”, gesprek van 7 maart 1972 op de Noord-Duitse Radio (NDR), in: Popper, “All Life is problem solving”, Routledge, 1999, 3, p.18)
MAAR,
1. ook buiten de natuuurwetenschappen, en met name in de filosofie, wordt soms de vraag naar waarheid gesteld
2. waarom zou Popper het bij het juiste eind hebben en Thomas niet?
[11]
THOMAS, GOEDEL EN POPPER
Ivo, ik weet niet, of Popper gelijk heeft. Ik denk echter, dat Popper dichter bij de waarheid komt dan de scholasticus Thomas.
M.i. maakt deze laatste van "religie" een vergaarbak van raadsels. Dat lijkt mij toch een beetje te makkelijk van die knakker. Maar ja, achteraf is ook "makkelijk" praten, dat geef ik toe.
Maar ik wil hier bij gelegenheid graag op terugkomen.
Overigens zijn er vele interessante paradoxen. Vooral verbazingwekkend vind ik de stelling die Goedel bewees:
"De consistentie van de rekenkunde is niet bewijsbaar."
(Goedel, mathematicus 20e eeuw) leefde na Thomas (13e eeuw) en wordt door Popper geciteerd.)
De modernere inzichten nopen de mens tot eenvoud en bescheidenheid, eigenschappen, die in de maatschappelijke jungle zoals we dagelijks ervaren, helaas tot een schaars goed gerekend moeten worden.
[12]
Jaja, het is juist dat Thomas nogal dikwijls met God jongleert en daarom door vele liberteiren wordt afgewezen. Dit betekent echter niet dat Thomas het altijd bij het verkeerde eind heeft. Ik had ook schrik van Thomas maar ben hem beginnen te lezen en ben nu ook boeken aan het lezen geschreven door Thomistische filosofen en zij verdedigen het klassieke realisme dat ook verdedigd wordt op radicalacademy.com waar een van mijn guru’s, i.c. Tibor Machan, ook soms publiceert.
Ik voelde mij vannacht niet op mijn gemak omdat ik Popper nogal licht had verworpen door te stellen dat zijn stelling enkel in het raam van de natuurwetenschappen van toepassing was. Laat me hier enkel aan toevoegen dat kennis breder is dan wetenschappelijke kennis.
Maar we hadden het echter over het achterhalen van de WAARHEID. Ik weet niet wat Popper vooorstelt als de definitie van waarheid. Op het eerste gezicht, en ik baseer mij hier op een lezing “Towards an evolutionary theory of knowledge” gehouden op 9 juni 1989 voor de alumni van de London School oof Economics, gepubliceerd in het boekje “All Life is Problem Solving” dat ik gisteren citeerde, stelt Popper dat:
p.60 Truth is objective: it is correspondence to facts
p.60 truth is NOT what the experts believe to be true
p.61 but objective truth depends only on facts
Waarheid is dus conformiteit met de feiten.
Wat is conform met de feiten? Ik vind het antwoord niet in Popper.
Thomas heeft echter in boek "Over Waarheid” (“De Veritate”) aangetoond dat waarheid bestaat uit de conformiteit tussen het ding en het intellect (ADEQUATIO REI ET INTELLECTUS)
Deze conformiteit is een cognitieve conformiteit en geen conformiteit in een materiele of fysische zin. Conformiteit betekent dat wanneer het intellect de eigenschap waarheid bezit, het intellect dezelfde vorm verkrijgt die het gekende ding in haar eigen zelf bezit. Het gaat dus om een geval van identificatie waarbij het gekende ding en het kenvermogen hetzelfde ding worden. (Alejandro Llano, “Gnoseology”, Manila, Sinag-Tala, 2001 (oorspronkelijk gepubliceerd in de Spaanse taal door Ediciones Universidad de Navarra in 1983), p.17)
Als subsidies worden gebruikt om cultuurgoed waarvan de waarde algemeen wordt onderkent, in stand te houden, heb ik er geen bezwaar tegen. Ik vind het niet erg als er geld wordt gebruikt voor bijvoorbeeld het Rijksmuseum of het concergebouworkest.
Bij de moderne beeldende kunst levert het ontbreken van een definitie van kunst rare excessen op (Het wordt hoog tijd dat daar eens een debat over komt). Persoonlijk twijfel ik eraan of abstracte kunst, dus ook het schilderij van Mondriaan, ueberhaupt wel kunst is. Overigens vind ik tachtig miljoen gulden te duur voor welk schilderij dan ook.
[8]Moon, je artikel waar je naar verwijst is wel goed, maar het gaat ook voorbij aan "Wat Kunst Is".
De reactie van Lennaart hierbij gaat wel die richting uit.
Ik probeer a.s. dinsdag een stukje te maken dat een begin aan die discussie
zou kunnen maken.
[14] Lennaart, het doet mij deugd dat jij, zelf kunstenaar zijnde, ook twijfelt aan de "kunst" van Mondriaan.
Maar je valt wel in de val van het politieke woord "algemeen". Je zegt: "Als subsidies worden gebruikt om cultuurgoed waarvan de waarde algemeen wordt onderkent, in stand te houden, heb ik er geen bezwaar tegen."
Dat is op zich juist, als je onder "algemeen" 100% verstaat. Maar zodra één persoon het daar niet mee eens is, is het niet meer algemeen.
En als iets echt algemeen is (100%), dan hoef je dat geld ook niet via belastingen af te dwingen.
[10] Moon, wat bedoel je, wat is die "zelfreflectie"? En wat is het verband met Kunst?
[16] Voor een krititische beschouwing van de abstracte kunst verwijs ik naar het uitstekende boek "What Art Is . The Esthetic Theory of Ayn Rand" van Michelle Kahmi en Louis Torres.(hoofdstuk 8, the Myth of ‘Abstract Art)
Ik denk dat de overheid, en eigenlijk ook alle overheden, een taak hebben in de bescherming van cultuurgoed. Voor veel arme landen is het een probleem dat kunstschatten worden geplunderd uit tempels, kerken en zelfs musea, en voor een habbekrats worden verkocht aan verzamelaars. In feite verdwijnt daarmee de geschiedenis van volk of een land. Nigeria had in de 13de eeuw een beeldhouwkunst die zich kan meten met het beste wat er ooit is gemaakt. Het wordt geroofd uit musea en verdwijnt allemaal in de collecties van malafide verzamelaars, en niemand krijgt het ooit meer te zien. Veel Aziatische tempels worden leeggeplunderd. Russiche iconen verdwijnen uit kerken. etc.
Stel dat de Nachtwacht particulier bezit zou worden. Er is geen enkele garantie dat die niet op een gegeven moment verkocht wordt. Zoiets is al eens eerder gebeurd met een soortgelijk schilderij van Rembrandt, namelijk "De eed van Claudius Civilis". Deze was in het bezit van ons vorstenhuis. Ontdanks de grote betekenis voor onze nationale geschiedenis, en grote waarde als cultureel erfgoed, zagen zij er kennelijk geen enkel bezwaar in dit doek te verkopen aan Noorwegen. Ik denk dat zoiets nu niet meer mogelijk is omdat politici daar wat aan kunnen doen.
Als je het met me eens bent dat de overheid cultureel erfgoed moet beschermen tegen criminaliteit, waarom zou de overheid dan niet ook een taak hebben in het beschermen van cultureel erfgoed tegen de tand des tijds. Ik beschouw mezelf als liberaal, maar hierin ben ik conservatief. Onze generatie mag niet een despotisch beheer uitoefenen over de aarde, vanwege het toeval dat zij nu toevallig leeft. Ook komende generaties hebben rechten. We mogen de natuur niet verwoesten en we moeten zorg dragen voor de toestand van de cultuur; voor de kunsten, het onderwijs en de wetenschappen. Hoe we dat doen; daarover valt te discussieren, maar het is in ieder geval van belang dat we het doen.
Overigens ben ik een groot voorstander van particulier initatief in de kunst. In Spanbroek en in Eelde zijn de laatse jaren twee erg goede particuliere musea gekomen.
In Rotterdam wordt 280.000 Euro duur belastinggeld besteed aan een 6 meter hoog bronzen standbeeld van een kerstman met een anusdildo. Als de overheid dit soort dingen gaat subsidieren, kan ik mij voorstellen dat subsidies voor kunst steeds moeilijker politiek te verkopen valt aan het grote publiek. En juist naar dit soort mallotigheden gaat het meeste subsidiegeld. In mijn ogen is dit ‘ding’ helemaal geen kunst. Zie hiervoor weer het boek van Kahmi en Torres (hoofstuk 14, Postmodernism in the ‘Visual arts’), ik ben het volkomen met hun eens.
Het roven en op de markt brengen van kunst uit vele onontwikkelde landen is een treurige zaak.
Mijns inziens zouden dergelijke landen beter deze objecten officieel kunnen veilen en aan de meest biedende verkopen. Er bestaat daarna dan ook geen behoefte maar aan het verdoezelen van de herkomst van het object en zowel musea als particulieren kunnen er vrij op bieden.
hugovanreijen@yahoo.com
hub, die zelfreflectie was in reactie op de reactie van theo ploeg.
hij stelde dat kunst ooit een uitingsvorm hiervan was maar nu niet meer.
klopt, mijn stuk op afgrond neemt een andere wending. maar mijn point was meer dat kunst een persoonlijke beleving is, net als de kritiek erop.
[12] Jongens en Meisjes,
1.
Voor Karl Popper is Immanuel Kant (1724-1804) “the greatest of all modern philosophers” (Karl Raimund Popper, “The Necessity of Peace”, in: , “All Life is problem solving”, Routledge, 1999, 139, p.143)
Algemeen wordt aangenomen dat Kant een Copernicaanse Revolutie tot stand gebracht heeft door te stellen dat onze kennis geen objecten tot voorwerp heeft doch dat de objecten richten zich naar onze kennis (Carlos Steel, “Historische Inleiding tot de Wijsbegerte”, Leuven, Universitaire Pers, 1989, p.86-87).
In zijn boek “Réalisme Méthodique” schrijft Etienne Gilson (1884-1978) dat Descartes (1594-1650), de vader van de moderne filosofie met zijn “Cogito ergo sum” (ik denk dus ik ben), eigenlijk de eerste was die de Copernicaanse revolutie tot stand bracht.
Het is dus de filosofie van Kant, voor wie Popper een grote bewondering heeft, en van Descartes die tot het huidige idealisme, als tegengesteld aan realisme, heeft geleid. (zie de “introduction to the introduction” van Paul Gerard Horrigan in zijn ” Introduction to Metaphysics” http://www.phorrigan.fcpage… waar ook de verwijzingen naar Gilson te vinden zijn.)
Geen wonder dat het in de huidige filosofie zo slecht gaat, de “stamvaders” hadden het bij het verkeerde eind.
En het is precies voor een van deze stamvaders die het bij het verkeerde eind heeft dat Popper grote verwondering heeft.
Om het duidelijk te stellen. De idealisten vertrekken van het Cogito. De realisten van de dingen. De realisten vertrekken van het bestaan der dingen “res sunt”, de dingen, als onderscheiden van de objecten/voorwerpen, zijn.
2.
Verder stelde Harry dat waarheid niet kan bereikt worden
Ik citeer opnieuw de Thomist Alejandro Llano uit zijn boek “Gnoseology”, Manila, Sinag-Tala, 2001 (oorspronkelijk gepubliceerd in de Spaanse taal door Ediciones Universidad de Navarra in 1983). Ditmaal p.52-53;
Through the attentive contemplation of reality, through study, reflection and dialogue, man gets closer and closer to the knowledge of the Truth.
To the extent that he studies problems with greater rigor and depth, he will find better founded opinions, and in many cases, he will come to know the Truth with certainty.
Throughout this process of investigation of the Truth, previous opinions are confirmed or rectified.
In the latter case, there is recognition of one’s own gnoseological deficiency.
In the ample territory of matters of opinion, RECTA RATIO is to a great extent, CORRECTA RATIO..
To be ready to recognize that one was wrong is a guarantee of progress in knowledge..
Popular wisdom expresses it well: wise men learn from their mistakes.
A classic proverb – ARS LONGA, VITA BREVIS – tells us that the path towards Truth can never come to an end in the present life: we can always know more and better.
Amen, zou ik zeggen, maar ik ben (nog) niet (opnieuw) gelovig.
Ivo Cerckel
philmigrator@yahoo.com
Disclaimer: mijn printer is stuk en ik heb op dit ogenblik de volle zon in mijn scherm. Er kunnen dus fouten staan in dit stukje,
POPPER OVER WAARHEID EN POLITIEKE INCOMPETENTIE
Wat zijn de bronnen van onze kennis ?
Ik vertaal enkele zinnen uit "Conjectures and Refutations" (Routledge 2002, pag 32 en 33):
"Er zijn allerlei soorten bronnen van onze kennis, maar NIET EEN BEZIT AUTORITEIT … De empiricistische vraag: "Wat is de bron van Uw bewering ?" vraagt om een autoritair antwoord en is geheel onjuist gesteld. Hij is vergelijkbaar met de traditionele politiek theoretische vraag: "Wie moet regeren ?", waarop antwoorden volgen als: "de beste", "het volk" of "de meerderheid". Deze politieke vraag wordt verkeerd gesteld en leidt tot paradoxale antwoorden. Hij zou behoren te worden vervangen door een compleet andere vraag, zoals:
"HOE KUNNEN WE ONZE POLITIEKE INSTITUTIES ZODANIG ORGANISEREN, DAT SLECHTE EN INCOMPETENTE REGERINGEN ZO WEINIG MOGELIJK SCHADE KUNNEN VEROORZAKEN ?"
[22] Ik beschik niet over het boek “Conjectures and Refutations”
De passage die Harry op het einde van zijn reacte behoofdlettert is bijna identiek aan een passage in hoofdstuk 7 van Vol I van “The Open Society and Its Enemies.”
lk citeer p.121 van de vijfde herziene uitgave (1966) zoals de sinds 1971 door Princeton University Press als paperback wordt uitgegeven (de pagina van de Routledge uitgave weet ik niet, maar gaat om Deel I, hoofdstuk 7, § I)
“How can we so organize political institutions that bad or incompetent rulers can be prevented from doing too much damage?”
Dit is, zegt Popper, de vraag die Plato had dienen te stellen in plaats van zijn vraag “Wie zal de Staat regeren?” wat voor Plato het fundamenteel politiek probleem is. (Popper, op. cit, p.120)
Ik zal Tibor Machan nog eens citeren: “Classical Individualism -The Supreme Importance of Each Human Being”, Routledge, 1998, p. 169
Also associated with individualism is the idea of the political sovereignty of the human being, the idea that in a polity, ultimately it is the individual members of that polity who are sovereign -, ik benadruk,
NOT THE POLITY ITSELF, NOT THE LEADERS OF THE POLITY, NOT SOME REPRESENTATIVE CROOK OF THE POLITY.
IT IS YOU AND I, as citizens, WHO ARE SOVEREIGN, who are not subjects of some other sovereign whose natural position or superiority or divine selection has come to entitle her or him to power over us.
In dit systeem van Machan kan de vraag die Popper als de fundamentele politieke vraag bestempelt niet aan bod komen.
Ik herhaal wat ik gisteren schreef, nl. dat Popper als bewonderaar van Kant niet anders dan een vulgaire idealist kan zijn. Jaja, Popper wijdt het hele Deel I van zijn “Open Society” aan Plato die de idee van de Ideeenwereld de wereld in heeft geworpen, maar Popper blijft een Kantiaan en dus een idealist zoals Plato.
Wat heeft deze vraag trouwens te maken met de fundering van de waarheid die sinds Thomas als de adequatio rei et intellectus wordt omschreven?
Ik schreef:
Het is dus de filosofie van Kant, voor wie Popper een grote bewondering heeft, en van Descartes die tot het huidige idealisme, als tegengesteld aan realisme, heeft geleid. (zie de “introduction to the introduction” van Paul Gerard Horrigan in zijn ” Introduction to Metaphysics” http://www.phorrigan.fcpage… waar ook de verwijzingen naar Gilson te vinden zijn.)
Het grappige is nu dat kenmerkend voor de realistische visie, de zijnsleer (ontologie of metafysica) voorrang heeft boven de kenleer (epistemologie of precieser, gnoseologie) daar waar voor Ayn Rand het precies het omgekeerde is.
Volgens haar dagboek luidt het inderdaad dat “Philosophy is primarily epistemology” (Chris Matthew Sciabarra, “Ayn Rand – The Russian Radical”, Pennsylvania University Press, 1995, p.154)
Rand staat hiermee op dezelfde lijn als Kant. Zij is dus een idealiste en geen realiste.
[24]
Als iemand (i.c. Popper) zegt, dat hij een grote bewondering heeft voor iemand anders (i.c. Kant), wil dat allerminst zeggen, dat hij (Popper) die ander (Kant) kritiekloos in diens gehele filosofie volgt (N.B. een filosofie die zich in een totaal andere tijdsgewricht en derhalve in een totaal andere wereld ontwikkelde).
Ivo schrijft letterlijk: "Ik herhaal wat ik gisteren schreef, nl. dat Popper als bewonderaar van Kant niet anders dan een vulgaire idealist kan zijn."
Bij een dergelijke diskwalificatie had een passende verantwoording gepast. Die zie ik nergens. Het commentaar t.a.v. de stellingname van Ivo zou derhalve zoiets moeten zijn: "Waarde Ivo, verklaar U nader: wat wilt U precies zeggen en zeg dat nou eens kernachtig."
Harry vraagt mij mij nader te verklaren U nader: wat ik precies wil zeggen en vraagt mij dat kernachtig te zeggen.
Opdit nachtelijke uuur is dat moeilijk voor mij doch ik ben met de “find”-functie door mijn nota’s van boek “All life is problem solving” “gegaan’ en heb het volgende meegepikt.
Uiteraard kan Popper het zich niet permitteren om Kant klakkeloos te volgen.
De Romeinse benummering van het eerste citaat toont aan dat Popper Kant reeds in het voorwoord citeert. (En als ik het boek ter hand neem, stel ik vast dat er in het voorwoooord nog meer citaten van Kant staan.) Waarom doet Popper dat?
Ik laat de lezer verder zelf oordelen hoe Popper tegenover Kant staat.
p. XII
Kant: our moral duty, the duty of all men of good will, the goal that we must set for history, is progress towards are civilized human society, progress towards the rule of law, with the aim of maintaining peace.
Et in terra pax hominibus bonae voluntatis.
1. EPISTEMOLOGY p.45
A PRIORI – A POSTERIORI
a priori = BEFORE the a posteriori
BEFORE any perception
Kant becomes much more intelligible if one is clear that, very often at least, he meant
“genetically a priori”, although of course he spoke of “a priori valid”.
p.46
Popper claims that everything we know is genetically a priori. All that is a posteriori is the SELECTION from whet we ourselves have invented a priori.
p.46
Kant’s fundamental insight = perceptual knowledge is impossible without a priori knowledge…
It was Kant’s most significant achievement to show that all perceptual knowledge presupposes a priori knowledge
p.46
Popper vs. Kant
A priori knowledge has a hypothetical or conjectural character.
p.46
Popper assumes that it is only genetically a priori and not valid a priori, not a priori necessary but apodictic
Kant’s view that all a priori knowledge is necessary
i unfounded and mistaken
p.47
Popper’s apriorism is hypothetical and conjectural apriorism
p.47
Popper goes against all epistemologists since Locke and Kant
All knowledge, all our hypotheses, are genetically apriori in their content.
Only the elimination of hypotheses is a posteriori
We learn through trial and error. Our trials are always our hypotheses.
p.47
Darwin: better-adapted individuals have a greater chance of having offspring
àorigins of life
p.48
The adaptation of life to its environment is a kind of knowledge
p.138
Kant: dare to be wise
Popper: dare to despise fashions and be a little responsible each day.
p.143
Kant = the greatest of all modern philosophers
Uit de Routledge Classics uitgave van Deel II van The Open Society citeer ik dit:
p.411 note 3
bucket theory of the mind
– searchlight contains these elements of Kantianism that are tenable
– Kant’s mistake was to think the searchlight itself incapable of improvement
– and he did not see that some searchlights (theories) may fail to illuminate facts which others bring out clearly
– but this is how we give up certain searchlights and make progress
In mijn nota’s van dat Deel II vind ik ook dit
p.41-2
intro quote – Kant: I only look with repugnance upon the books
En als ik dan Deel I open, dan zie ik dat de introduction daarvan begint met een citaat uit … Kant. (het citaat staat boven de tekst)
Dit is het citaat:
I do not wish to hide the fact that I can only look with repugnance … upon the puffed-up pretentiousness of all these volumes filled with wisdom, such as are fashionable nowadays. For I am fully satisfied that … the accepted methods must endlessly increase these follies and blunders and that even the complete annihilation of these fanciful achievements could not possibly be as harmful as this fictitious science with its accused fertility.
[26]
Opmerking vooraf:
Het spijt mij geweldig, maar ik ben niet in staat om -met alle dank en respect aan onze gastheer- binnen het kader van HUBlog’s reactiepagina een diepgaande filosofische discussie te voeren. Eerlijk gezegd ben ik er ook niet zo erg van overtuigd, dat dat zinvol is. Mijn vorig commentaar had tot doel de discussie te verscherpen. Helaas moeten we m.i. -althans voorlopig- vaststellen, dat dat niet lukt.
Tot zover mijn opmerking vooraf.
Terugkomend op de bedoeling van mijn vorig commentaar:
1. Het absoluut persoonlijk kleineren of koejonneren van filosofen (mensen, wie dan ook), die hun leven lang oprecht naar waarachtigheid gezocht hebben, staat mij tegen, zeker wanneer iemands goede bedoelingen ongemotiveerd in diskrediet worden gebracht of in twijfel getrokken. Ik zal deze discussiemethode dan ook nooit volgen.
2. Elk mens is uniek, zo ook elke filosoof, en heeft zijn eigen unieke percepties.
3. Filosofie is een levend verschijnsel en bouwt voort op verworvenheden van de geestelijke arbeid van voorgangers.
4. Het doel van filosofie ligt niet in het filosoferen om het filosoferen, of in het citeren om het citeren, maar moet gezocht worden in de relevantie van de individueel-maatschappelijke relatie v.v. in deze wereld. M.a.w. het betreft het denken over verhoudingen van het individu in relatie tot zijn omgeving, over wat wetenschappelijke discipline is en hoe wetenschap zich ontwikkelt, welke bijdragen wetenschap misschien zou kunnen leveren aan een "betere" wereld, etc.
Ik zou dat niet willen afdoen met diskwalificaties en ongefundeerde denigrerende opmerkingen. Ik zou mij evenmin terugtrekken in eendimensionaal en/of absolutistisch denken. De waarheid kan namelijk niet worden afgedwongen.
Als wij daarentegen, zelfs tegen beter weten in bijvoorbeeld uit angst, willen blijven vasthouden aan versteende of dogmatische begrippen en begrippenkaders zonder rekening te willen houden met de nieuwe uidagingen door toegenomen kennis en nieuwe begripsvorming, dan blijft onze filosofische arbeid volslagen steriel en zinloos, niet eens geschikt voor overleving in een veranderende samenleving.
[18]
Lennaart schreef onder andere:
"Ik denk dat de overheid, en eigenlijk ook alle overheden, een taak hebben in de bescherming van cultuurgoed."
Ik geloof dat dit een denkfout is.
Als de overherid daar al een TAAK in zou hebben, moet ze daar mogelijkheden, dus belastinggeld voor hebben. (belastinggeld is haar enige manier van bestaan)
Voor die "taak" moet ze dus beginnen om mensen te dwingen een deel van de opbrengsten van hun werk af te staan: belasting innen onder dreiging van geweld.
En dat is moreel al fout. Het doel heiligt de middelen niet! Nooit!
Het kan moreel gezien nooit de taak van een " overheid" zijn om met dooor geweld afgedwongen middelen bepaalde cultuurgoederen te "verzamelen". Hoe graag "ik" ook die dingen zou willen behouden.
Alleen als "ik" er dan ook vrijwillig voor betaal, is het moreel juist.
[22] Harry schreef:
"HOE KUNNEN WE ONZE POLITIEKE INSTITUTIES ZODANIG ORGANISEREN, DAT SLECHTE EN INCOMPETENTE REGERINGEN ZO WEINIG MOGELIJK SCHADE KUNNEN VEROORZAKEN ?"
Er is daarvoor maar één oplossing: het LIBERTARISME.
Daarin heeft de overheid niets te maken met kunst, of alles wat daarvoor doorgaat of ermee te maken heeft.
Vandaar ons voorstel om de overheid te verkleinen, te beginnen met het sluiten van het ministerie van cultuur en het opheffen van alle subsidies en belastingen.
Comments are closed.