In de Palestijnse gebieden is de doodstraf heel normaal terwijl wijlen Jasses Arafat aan de lopende band doodvonissen placht te tekenen, voor zijn overlijden zelfs nog een heel rijtje.
Hoe komt het dan dat er uit de linkerhoek geen geklaag en gehuil te horen valt over dat onrecht ? De doodstraf geldt immers als onmenselijk in die kringen en een van de voornaamste grieven van linx tegen president Bush was dat hij voor de doodstraf was en als gouverneur mensen ter dood had veroordeeld (wat overigens niet klopt, de rechter & jury doen dat, de gouverneur kan de executie alleen opschorten totdat de parole board zich over het geval uitgesproken heeft, maar dat terzijde)
Of is de doodstraf alleen maar fout als het Amerika betreft en mogen socialistische dictators gewoon hun gang gaan ?
Waarom krijg je de doodstraf?
Je hebt gelijk! Alles wat Amerika doet is fout, de rest mag alles.
Ach, bovendien zijn de meeste ‘legale’doodvonnissen in China, maar svp niets over zeggen, want dat kost ons geld.
Irak? Dat Saddam 300 000 shieten vermoordde in paar maanden tijd, afschuwelijke martelingen(veel ss-ers zouden blozen)van vele tienduizenden?
Irsk-Iran oorlog met meer dan miljoen slachtoffers?
Maakt niet uit hoor, maar als amerika wat doet?
Ja, dan zijn de rapen gaar.
Uiteraard behoren voor ieder land dezelfde maatstaven te worden aangelegd.
Persoonlijk ben ik een tegenstander van de doodstraf op een aantal gronden.
Het voornaamste argument VOOR de doodstraf vind ik dat deze, indien snel toegepast, miljoenen in detentiekosten bespaart.
[1] indien men dingen van niet morele omvang klaarspeelt moet dit bestraft worden met een penisafhakking
en wat dan als het een vrouw is? [4]
Whimpey [8] reageerde op deze reactie.
Hallo,
Ik moet een werkstuk maken over de doodstraf maar ik kan
nergens vinden wat je gedaan moet hebben…
Kan iemand mij vertellen wanneer je de doodstraf krijgt??
Wat moet je dan gedaan hebben??
mvg
Ingrid van de Laar
Whimpey [7] reageerde op deze reactie.
Peter de Jong [9] reageerde op deze reactie.
@ingrid [6]:
Het hangt er veel vanaf waar u zich bevindt mijn beste Ingrid.
In Nederland is de laatste doodstraf uitgesproken voor de drie(eigenlijk 4) van Breda wegens oorlogsmisdaden. Als ik het goed heb kun je in Nederland alleen nog de doodstraf krijgen wegens desertie in oorlogstijd (als dit inmiddels niet ook al is afgeschaft dan). Die uitspraak van die drie van Breda is overigens omgezet in levenslang, waarna terroristenvrindje van agt hen uiteindelijk gratie heeft verleend.
In enkele staten van Amerika bestaat de doodstraf nog wel, en daarvoor moet je dan toch wel redelijk als een beest tekeer zijn gegaan. Denk dan aan meervoudige moord, of moord met voorafgegaan verkrachting en/of marteling. Sommige kwaadsprekers zeggen echter dat je in Amerika ook al de doodstraf kunt krijgen als je toevallig, als kleurling uiteraard, in de buurt van een zware misdaad aanwezig was.
In veel (extreem)islamitische landen echter hoef je je als vrouw alleen maar te laten verkrachten om voor de doodstraf in aanmerking te komen. In dat laatste geval wordt die doodstraf dan meestal ten uitvoer gebracht door steniging.
Ik hoop dat u hier iets aan hebt, en ik wens u succes met uw werkstuk.
edit: Typo.
@zidios [5]:
Euhhh….Verplicht een penis laten aanbrengen, zodat ie afgehakt kan worden???
@ingrid [6]:
Het Death Penalty Information Center in Washington geeft veel informatie over de doodstraf.
Voor slachtoffers van ernstige misdrijven is compensatie van het aangedane leed erg belangrijk. De doodstraf levert uiteraard geen financiële compensatie op, maar is slechts bedoeld als wraak voor het slachtoffer, ter voorkoming van herhaling door dezelfde dader en ter afschrikking van anderen.
Het lijkt er echter op, dat de doodstraf niet afschrikt voor moord. In de VS is het moordcijfer in staten waar de doodstraf kan worden toegekend gemiddeld hoger dan in staten zonder doodstraf. Er is tevens een verband met bevolkingssamenstelling en armoede. Zie http://www.deathpenaltyinfo.org/murder-rates-1996-2007
Ook als wraak is de doodstraf niet zo geschikt. Slachtoffers zijn vaak op een gruwelijke manier om het leven gebracht, terwijl de dader heel humaan sterft. Dat laat een onbevredigend gevoel achter bij de nabestaanden van een slachtoffer. Een levenslange gevangenisstraf waarin de moordenaar met de nasleep van zijn daden wordt geconfronteerd, is dan vaak een zwaardere straf.
De meeste rechtspraak is gebaseerd op het proportionaliteitsbeginsel (“oog-om-oog, tand-om-tand”). Dat gaat bij de doodstraf meestal niet op. Ieder mens is immers uniek en zal ook anders worden gewaardeerd. Verder kan 1 mens verscheidene anderen doden, zodat ook hier geen letterlijke proportionaliteit mogelijk is.
Een belangrijk nadeel van de doodstraf is dat je een gerechtelijke dwaling niet meer kan rechtzetten. Althans niet voor de veroordeelde, alleen de nabestaanden kunnen dan nog door de staat worden gecompenseerd.
http://nl.wikipedia.org/wiki/Doodstraf
http://en.wikipedia.org/wiki/Execution
Tony [13] reageerde op deze reactie.
Tony [15] reageerde op deze reactie.
De meeste argumenten tegen de doodstraf zijn volstrekt irrationeel, emotioneel, hypocriet en/of onnozel.
Er is echter 1 overduidelijk rationeel argument tegen de doodstraf en dat is omdat onschuldigen nog steeds schuldig bevonden kunnen worden, hetzij door menselijk falen bij politie-onderzoeken en in de rechtspraak, hetzij door doelbewuste corruptie en andere kwaadwilligheid bij de autoriteiten.
De doodstraf is immoreel zolang we te maken hebben met overheden die belangen hebben die het objectieve beschermen van lijf, leden vrijheid en bezit ontstijgen (en dus politieke en ideologische belangen hebben bij het “sturen” van een maatschappij), EN zolang de rechtspraak niet geperfecteerd is.
Verder zijn er geen noemenswaardige objectieve morele problemen met de doodstraf.
Wel subjectieve, maar rechtspraak hoort sowieso volstrekt objectief te zijn en zich bezig te houden met harde objectieve feiten.
99,99% van de meningen van “links” of “beschaafd” over de doodstraf zijn volstrekt subjectief, irrationeel en vaak ook nog hypokriet, zoals Wladimir ook duidelijk maakt m.b.t. Amerika en andere landen (en wat dacht je van de E.U. die de doodstraf niet afkeurt bij “maatschappelijke onrust”?)
Peter de Jong [11] reageerde op deze reactie.
@Tony [10]:
“Er is echter 1 overduidelijk rationeel argument tegen de doodstraf en dat is omdat onschuldigen nog steeds schuldig bevonden kunnen worden (-) Verder zijn er geen noemenswaardige objectieve morele problemen met de doodstraf.”
Waarom vind je het gebrek aan proportionaliteit niet noemenswaardig ?
Schade dient proportioneel gecompenseerd te worden. Je kunt niet iemand die een deuk in je auto rijdt door het hoofd schieten.
De doodstraf is per definitie niet proportioneel. Sommige landen geven voor verkrachting de doodstraf en anderen alleen voor meervoudige moorden.
Ook bij 1-op-1 compensatie gaat de doodstraf mank. Een moordenaar heeft zelden of nooit dezelfde waarde als het slachtoffer (een hand van een pianist of een chirurg is veel meer waard dan een hand van een nieuwslezer bijv.).
Een moordenaar ter dood brengen levert in ieder geval geen enkele financiële compensatie op voor slachtoffer of nabestaanden.
Tenzij je net als de Chinese overheid daarna zijn organen aan de hoogste bieder verkoopt en de man in leven minder zou kunnen opbrengen. Van een rechtvaardige proportionaliteit is dan echter geen sprake (niet zo verwonderlijk, de collectivistische Chinezen kennende 😉
Tony [12] reageerde op deze reactie.
@Peter de Jong [11]:
Wie zegt dat ik dat niet doe?
Maar buiten dat zou ik niet weten op welk objectief rationeel argument het gebaseerd zou moeten zijn dat sommigen (zoals bijvoorbeeld massamoordenaars) proportionaliteit zouden verdienen?
Het komt op mij over als een uit de lucht gegrepen en abstract principe dat er sprake van proportionaliteit zou moeten zijn bij misdadigers. Althans, proportionaliteit die in de buurt komt bij 1-op-1.
Uiteraard ben ik wel degelijk voor proportionaliteit van straf *relatief* aan de misdaad, omdat er altijd een hierarchische structuur moet zijn in de ernst van zowel misdaad als straf. Het stelen van een appel staat immers niet gelijk aan het verkrachten van een kind.
Ik vraag me wel af volgens welk objectief en rationeel principe straf (vrijwel) 1-op-1 gelijk zou moeten zijn aan de misdaad. Iets wat ik later overigens ook verder bestrijd met uitleg.
Dat is een stroman, beste Peter. Ik heb nergens beweerd dat iemand die een deuk in je auto rijdt de doodstraf zou verdienen. Ik beweer slechts dat de doodstraf als straf niet objectief moreel te verwerpen is, behalve als er sprake is van onschuld. Dat bij het geven van de doodstraf wel sprake moet zijn van enorm grote misdaden ontken ik nergens.
In die zin ontken ik enige proportionaliteit dus nergens.
Overigens ben ik helemaal niet per definitie van mening dat misdadigers hun slachtoffers ‘slechts’ dienen te compenseren. Er valt ook iets te zeggen voor straf en voor het beschermen van de samenleving als iemand bewezen heeft het non-agressie principe met handen en voeten te treden.
Je zou – met het oog op je andere argumenten – net zo goed kunnen stellen dat opsluiting ook geen financiële compensatie oplevert voor de slachtoffers. Daarbij komt bovendien dat bijvoorbeeld een verkrachting, mishandeling of moord niet in financiële termen om te vertalen is. In ieder geval niet voor de meeste mensen.
En dan heb ik het nog niet over de financiële situatie van de misdadiger. Van een kale kip kun je niet plukken. En zijn hele leven werken om een slachtoffer (die dood zou kunnen zijn) financieel te vergoeden zou nog niet genoeg kunnen zijn voor de prijs die zijn misdaad vertegenwoordigt.
Met die redenering kun je stellen dat alle straffen niet ‘proportioneel’ zijn. Immers in sommige landen kun je al lijfstraffen krijgen als je je post laat bezorgen door een man die niet bij je familie hoort.
Het verschil in strafrecht tussen verschillende landen zegt helemaal niets over de moraliteit – of gebrek eraan – van de doodstraf an sich.
Waarom zou ik mijn op rede gebaseerde argumenten m.b.t. de doodstraf moeten laten afhangen van wat verschillende landen ermee doen? Dat doe ik toch ook niet met het gebrek aan proportionaliteit bij andere vormen van straf?
Is vrijheid ook slecht zolang het ene land het een beetje meer heeft dan de ander?
Sinds wanneer is de mate van gelijkheid van strafrechtelijke principes tussen verschillende landen bepalend in rationele argumenten?
Bovendien, zoals ik al meldde, zeg ik niets over *wanneer* er sprake zou kunnen zijn van een moreel gerechtvaardigde toepassing van de doodstraf; slechts dat er op 1 na vrijwel geen objectieve morele bezwaren zijn tegen de doodstraf an sich.
Ik ontken niet dat de doodstraf moreel verwerpelijk zou *kunnen* zijn voor bepaalde straffen. Slechts dat het over de hele linie objectief moreel afkeurenswaardig zou zijn, omdat sommigen het verkeerd toe zouden passen.
Met datzelfde argument zouden we ook het wapenverbod moeten steunen, omdat sommigen nu eenmaal wapens verkeerd toepassen. En dat zelfde geldt voor vrijwel alles.
Dat jij nu voorbeelden noemt waar een dergelijke straf van de zotte zou zijn, zoals bij het maken van deuken in auto’s, wil kortom nog niet zeggen dat de straf in zijn totaliteit moreel verwerpelijk zou zijn.
Diezelfde logica zou ik kunnen toepassen op gevangenisstraf voor blasfemie. Dat gevangenisstraf buitenproportioneel zou zijn voor blasfemie, maakt gevangenisstraf nog niet in zijn totaliteit moreel verwerpelijk voor andere misdaden.
Des te minder reden, rationeel gezien, om een probleem te hebben met de doodstraf. Volgens jouw logica zou een moordenaar of verkrachter eerst het slachtoffer financieel (of anderzijds) moeten compenseren, waarna de doodstraf alsnog kan volgen. Dan wordt de waarde die zijn straf vertegenwoordigt ‘proportioneel’ aan zijn misdaad.
Nogmaals, volgens jouw redenering over het belang van proportionaliteit en de minderwaardigheid van daders t.o.v. slachtoffers.
Je zou als antwoord hierop kunnen stellen dat een moordenaar misschien in sommige gevallen juist meer waarde heeft dan een slachtoffer, maar ik huiver bij het strafrecht wat jij in dat geval voorstaat. Ik neem dus aan dat je dat niet bedoelt te zeggen.
En hoe zit het trouwens met het verkrachten van een dakloze vrouw? Is dat een minder grote misdaad dan de verkrachting van bijvoorbeeld een vrouw die een goede (vrijwillige) dienst aan mensen levert?
Je lijkt me nogal een “pandora’s doos” te openen met het omzetten van mensen of hun ledematen in ‘waarden’.
Moet iemand strenger gestraft worden als hij een hand van een pianist afhakt dan als hij de hand van een voetballer afhakt?
Een dergelijke rechtssysteem zou natuurlijk volstrekt immoreel zijn, omdat een (minieme) overheid in dat geval zijn burgers ongelijk behandelt.
Als je stelt dat proportionaliteit werkelijk belangrijk is bij de strafmaat, kan ik je verklappen dat er niets is dat een massamoordenaar of genocidale dictator nog kan ‘compenseren’. Indien de zwaarst mogelijke straf moet worden uitgedeeld, komen we in dat geval bij de doodstraf uit. Als er ten alle tijden sprake moet zijn van een ‘proportionaliteit’ die vrijwel 1-op-1 is, dan is er geen straf die hem BUITEN DE DOODSTRAF opgelegd kan worden die de slachtoffers compenseert.
Pleit je in dat geval voor het vervallen van straf omdat er geen sprake kan zijn van proportionaliteit?
Ik vind het merkwaardig dat je voor proportionaliteit pleit, behalve als de straf *in elk mogelijk geval* niet in de buurt zou komen bij de schade die hij heeft aangericht.
Als, met andere woorden, een straf zoals de doodstraf nog niet in de buurt kan komen van de verschrikkelijke misdaden die hij in zijn totaliteit heeft uitgevoerd, hoe kan je – als je voor proportionaliteit bent – dan nog TEGEN de doodstraf pleiten, en VOOR een lichtere straf dan dat?
Daarom heb ik het dan ook over moraliteit, rede en objectiviteit.
Daar is geen plaats voor willekeurige toepassing van principes.
Maar als jij een duidelijke maatstaf hebt over proportionaliteit die gebaseerd is op objectiviteit, rede en tegelijkertijd moraliteit, en waar aspecten als mogelijk gevaar voor andere burgers is meegenomen, lees ik het graag.
Daarom vind ik het anarchistische idee van rechtspraak ook grenzeloos naïef, omdat men in het agorisme ook slechts lijkt te denken in termen van 1-op-1 compensatie, met name financiële. En van wat ik heb gelezen werd er ook geen antwoord gegeven op welke manier een slachtoffer gecompenseerd zou moeten worden als het slachtoffer dood is. En volgens welke maatstaven eventuele nabestaanden genoeg (financieel) gecompenseerd zouden zijn door de man die hun zoon of dochter van de wereld schoot, als dat niet is door de doodstraf.
Hier ga jij er dus blijkbaar van uit – ten onrechte – dat er altijd financiële compensatie mogelijk zou zijn voor slachtoffers, OF dat als dat niet mogelijk is een moordenaar maar helemaal niet gestraft zou moeten worden. Het slachtoffer is immers dood en kan niet meer gecompenseerd worden.
En dat staat nog los van de vraag of slachtoffers überhaupt zitten te wachten op “financiële” compensatie voor misdrijven van fysieke aard.
Agressors horen overigens niet bestraft te worden met 1-op-1 compensatie, omdat daarmee de noodzaak tot het eerbiedigen van het non-agressie axiom vervalt.
Er moet dus altijd sprake zijn van straf die niet compenseert, maar qua waarde hoger uitvalt dan de waarde van de misdaad. Als iemand slechts terug dient te betalen (behalve met zijn leven) wat hij aanrichtte, kan hij het erop wagen dat zijn misdaad onbestraft blijft.
En ik vraag me af welke reden een rijke stinkerd zou hebben om iemand niet te vermoorden, als de financiele compensatie slechts een fooi uit zijn portemonnee zou vertegenwoordigen. Of gaan we hier ook subjectief lopen nadenken over hoe hoog de compensatie zou moeten zijn voor welke omvang van de bankrekening?
En voor wat betreft de waarde van de straf voor de misdadiger die hoger ligt dan de waarde van de misdaad:
in dat stramien past de doodstraf voor moordenaars wel degelijk. Je kunt ze namelijk niet, zonder inbreuk aan objectieve principes te doen, juist LAGER straffen dan hun misdaad vertegenwoordigt.
Ik blijf dan ook van mening dat de meeste argumenten tegen de doodstraf, met name morele, gebaseerd zijn op emotie, huichelarij (met principes), drogredeneringen en subjectiveiten in het algemeen.
Maar nogmaals, ik zou zeggen: toon aan dat je argumenten gebaseerd zijn op objectieve, over de breedte toepasbare, morele en rationele principes.
Ik blijf ondertussen natuurlijk wel tegen de doodstraf, ook al lijkt dat misschien niet zo aan bovenstaande reactie. Maar mijn reden daarvoor heb ik al gegeven.
Peter de Jong [16] reageerde op deze reactie.
@Peter de Jong [9]:
We hebben het dan ook niet over “doodpreventie” maar over “doodstraf”.
Een dode moordenaar kan niet meer moorden, maar hij kan nog steeds ontsnappen. Of gepardonneerd worden.
Als hij geen gevangenisstraf krijgt, maar financieel moet compenseren, kan hij ook nog steeds moorden. Vooral een roofmoord zou in dat geval handig uitkomen.
Straks ga je nog beweren dat met de doodstraf in het vooruitzicht, criminelen juist aan het moorden slaan, alsof het een prijs aan het einde van de rit betreft.
En laten we het over bevolkingssamenstelling en armoede maar helemaal niet hebben. Straks ga ik nog geloven dat die website een politieke agenda heeft die verder reikt dan het issue rond de doodstraf (m.a.w. “armoedebestrijding”)
Daarbij komt bovendien dat de manier waarop de doodstraf wordt toegepast ook weer helemaal niets zeggen over de moraliteit of immoraliteit van de doodstraf, evenmin als de toepassing van gevangenisstraf iets zegt over de moraliteit of immoraliteit van gevangenisstraf.
Is gevangenisstraf ook immoreel als deze een verband heeft met bevolkingssamenstelling of armoede?
De doodstraf an sich is dus niet moreel of immoreel gebaseerd op hoe de Amerikaanse staat deze toepast, net zo min als andere straffen dat zijn.
Slechts de toepassing ervan zou in dat geval immoreel zijn.
Je spreekt uit ervaring, Peter? Je hebt nabestaanden gevraagd of ze de doodstraf achteraf toch wat te ‘humaan’ en onbevredigend vonden voor de moordenaar van hun kind? Of is dit een uit de lucht gegrepen conclusie, zie volgend antwoord?
Ik kan me i.i.g. niet herinneren ooit een persoon te hebben gezien of gehoord die vond dat een moordenaar van zijn dierbare levenslang moest krijgen i.p.v. de doodstraf omdat deze straf “harder” zou zijn.
Daar hebben we het bekende argument. Levenslang is erger dan doodstraf. Alhoewel het altijd wordt beweerd door mensen die:
1) uit humane overwegingen juist tegen de doodstraf zijn, en niet omdat ze de misdadigers juist een ergere en inhumanere straf toewensen. Je ziet en hoort tegenstanders van de doodstraf bij demonstraties en petities immers nooit beweren dat de doodstraf te “humaan” is voor moordenaars en om die reden afgeschaft moet worden.
2) Nooit uit ervaring kunnen spreken dat levenslang in de gevangenis inderdaad erger is dan de doodstraf, maar dit desondanks toch zo goed schijnen te “weten”.
3) Het idee van gevangenisstraf criminelen nooit zo afschrikt, dat ze ophouden met criminele activiteiten.
Sterker nog, harde criminelen lijken in die inhumane toestanden opmerkelijk veel respect te genieten in de gevangeniscultuur.
Noem mij naïef, maar ik geloof niet zo dat criminelen zo tegen de doodstraf opzien omdat ze liever hun leven lang met de inhumane levenslange opsluiting te maken krijgen.
Verzinsels, Peter. Ik raad je aan om dit non-argument te laten varen. Het werkt slechts bij dommerikken die op zoek zijn naar een reden om enerzijds een crimineel zwaar te willen straffen, en anderszijds een “reden” nodig hebben om de doodstraf af te wijzen.
Met andere woorden, dit argument wordt door tegenstanders van de doodstraf gebruikt bij voorstanders om deze voorstanders “om” te krijgen door op hun neiging naar harde straffen (in plaats van hun ‘humaniteit’) in te spelen.
Zo zijn tegenstanders tegen de ‘barbaarse’ doodstraf, maar spreken ze t.o.v. voorstanders dat levenslang een ‘ergere’ straf zou zijn, zodat ‘we’ fijn, met zijn allen, voor totaal tegenovergestelde redenen, tegen de doodstraf kunnen zijn.
Maar om het gewoon simpel te houden, Peter. Jij *weet* helemaal niet of levenslang erger is dan de doodstraf, en uit de houding van zowel tegenstanders van de doodstraf, als van ter dood veroordeelden, zou iemand die logisch redeneert moeten kunnen zien dat het tegendeel waar is.
Het is interessant hoe het proportionaliteitsbeginsel opgaat, *behalve” bij de doodstraf, omdat ieder mens (blijkbaar in tegenstelling tot bij andere straffen die toegepast worden) uniek is.
Des te vreemder dat je juist bij de hardste misdaden voor proportioneel ‘zachtere’ straffen pleit, dan bij lichtere misdaden.
Je zou zeggen dat je proportionaliteit bepleit die in ieder geval het dichtst in de buurt zou komen bij de gepleegde misdaden.
En dit is dan ook de enige bij mij bekende logische reden om tegen de doodstraf te zijn.
Tony [14] reageerde op deze reactie.
Peter de Jong [16] reageerde op deze reactie.
@Tony [13]:
Bovenstaande moet natuurlijk zijn:
“Een dode moordenaar kan niet meer moorden, maar een levende moordenaar kan nog steeds ontsnappen, of gepardonneerd worden.
Peter de Jong [16] reageerde op deze reactie.
@Peter de Jong [9]:
A propos, als ik bovenstaand argument goed begrijp, dan is het toepasbaar op ELKE misdaad.
Zo kan 1 crimineel niet alleen verscheidene mensen doden, maar ook verkrachten, in elkaar slaan, bestelen etc…
Aangezien slachtoffers ter compensatie slechts 1 persoon (en niet meerdere, zoals de misdadiger deed) kunnen doden, verkrachten, in elkaar slaan of geld afhandig kunnen maken, is er bij geen enkele misdaad sprake van “letterlijke proportionaliteit”.
Hiermee vervalt, als ik het argument dus goed heb begrepen, ALLE pleidooien voor ‘letterlijke proportionaliteit’.
Letterlijke proportionaliteit kan dan ook nooit worden aangewend als logisch argument om voor de doodstraf een uitzondering te maken.
Peter de Jong [16] reageerde op deze reactie.
@Tony [12]:
@Tony [13]:
@Tony [14]:
@Tony [15]:
Bedankt voor je uitgebreide reactie Tony. Ik ben alleen bang dat je de zaak ingewikkelder maakt dan hij is. 😉
Het algemene op het eigendomsrecht gebaseerde principe is, dat als je schade veroorzaakt je die dient te vergoeden. Dat kan soms in natura, maar meestal gaat het om een financiële compensatie en is het een verzekeringskwestie.
Nu is je lichaam net zo goed je eigendom als je auto. Dus als iemand een ‘deuk’ in je lichaam slaat dienen de kosten voor herstel net zo goed door de dader te worden gecompenseerd als wanneer hij een deuk in je auto zou hebben gemaakt.
Dat die compensatie proportioneel dient te zijn aan de geleden schade (materieel + immaterieel) lijkt mij voor de hand te liggen. Een te kleine vergoeding laat immers een schuld jegens het slachtoffer openstaan, terwijl een te grote vergoeding een schuld jegens de dader laat bestaan.
Breng je iemand om het leven (dus herstel van het lichaam is niet meer mogelijk) dan is dit verzekeringstechnisch hetzelfde als wanneer je een auto total loss rijdt. Je kan zo’n automobilist wel flink straffen (gevangenisstraf, doodstraf, aan de schandpaal nagelen) maar daar koopt het slachtoffer geen nieuwe auto voor. Ook de verzekeraar die de auto heeft moeten vergoeden zal bezwaar maken, want die wil geld zien van de partij die aansprakelijk is voor de schade.
Straf is dus onlogisch en immoreel. Er is immers inbreuk gemaakt op iemands eigendom terwijl daar geen enkele compensatie tegenover staat. In het geval van moord kan je denken aan de derving van verdiencapaciteit voor gezin of bedrijf van het slachtoffer. Je hebt gelijk, dat iemand soms meer schade kan veroorzaken dan hij ooit zal kunnen vergoeden, maar dat wijkt niet af van een bedrijf dat failliet wordt verklaard. Ook daar zijn de schulden groter dan de opbrengsten.
Het zou volslagen absurd zijn geen genoegen te nemen met die ontoereikende opbrengsten en in plaats daarvan, analoog aan de doodstraf, het bedrijf maar in brand te steken. Best mogelijk, dat getergde schuldeisers hier nog enige immateriële genoegdoening in vinden, maar eigendomsrechtelijk is het onzin. Het failliete bedrijf is immers eigendom van de schuldeisers geworden en die vernietigen zo hun eigen bezit.
Je hebt uiteraard gelijk, dat een rechtsstelsel dat alleen op financiële compensatie is gebaseerd rijken meer mogelijkheden geeft dan armen. Stedelijke safari’s voor rijke jagers die op daklozen jagen zijn dan bijv. mogelijk. En iedere rijke playboy kan voor de lol je auto tot gort laten meppen met jou er bij, terwijl hij vervolgens je ziekenhuisrekening vergoedt en je een nieuwe auto geeft.
De overheid heeft boetes en andere straffen ingesteld als afschrikking voor dergelijk gedrag. Of zo’n afschrikking functioneert hangt minder van de zwaarte van de straffen af dan van de pakkans (je kunt op het stelen van een brood de doodstraf zetten, maar als de pakkans zeer klein is werkt dit niet, terwijl als de pakkans zeer groot is je de diefstal al voorkomt met een boete ter hoogte van slechts enkele malen de broodprijs).
In een samenleving zonder overheid kunnen afzonderlijke eigenaren vergelijkbare regels stellen. Zo kan een bioscoopeigenaar eisen dat bezoekers hun mobieltje uitzetten op straffe van een boete van 1 miljoen of 2 jaar hechtenis (en als er dan toch nog te veel mensen hun GSM laten aanstaan, op straffe van de marteldood). Bezoekers weten dan waar ze aan toe zijn als ze een kaartje kopen. De markt reguleert de straffen vanzelf, want bioscopen met onredelijk zware of juist veel te lichte straffen zullen de tent moeten sluiten wegens gebrek aan belangstelling.
Een zware straf, zoals de doodstraf, is dan echter een bedrijfseconomische beslissing. Er ligt geen morele overweging aan ten grondslag.
Comments are closed.