De Europese Commissie geeft regelmatig informatie over de uitkomsten van de uitvoering van de EU-begroting. Op basis van de meest recente gegevens, die de Europese Commissie in september 2003 heeft vrijgegeven over de financiele resultaten over het jaar 2002, kan worden bekeken welk land veel en welk land weinig heeft betaald aan de Unie.

Onderstaand worden de netto afdrachten van de lidstaten opgesomd. Dit zijn de betalingen minus de ontvangen Europese subsidies.

Belgie heeft in 2002 per saldo 0,5 miljard euro aan de Unie betaald. Dit bedrag staat los van de ontvangsten die Belgie krijgt voor het feit dat de meeste instellingen van de EU in Brussel zijn gehuisvest. Die uitgaven van de Unie belopen in Belgie in 2002 maar liefst 2,5 miljard euro.

Denemarken is ook een kleine netto betaler. Per saldo was Denmarken 0,3 miljard euro kwijt aan de Unie.

Duitsland is in absolute termen de grootste netto betaler aan de EU: 5,9 miljard euro.

Griekenland ontvangt daarentegen per saldo veel van de Unie: in 2002 ontving Griekenland 3,4 miljard euro.

In absolute zin ontvangt Spanje het meeste geld van Unie: in totaal netto 8,6 miljard euro in 2002.

Frankrijk wordt weliswaar gezien als een land dat zoveel mogelijk probeert te profiteren van de EU, maar per saldo betaalt Frankrijk 2,5 miljard euro aan de Unie.

Ierland is weer een grote netto-ontvanger, hoewel het bedrag in de loop der jaren sterk is gedaald. In 2002 kon Ierland nog 1,6 miljard bijschrijven.

Italie is ook een relatief grote netto betaler aan de Unie. In 2002 betaalde Italie, na aftrek van de ontvangen subsidies een bedrag van 3,1 miljard.

Luxemburg is te klein om een rol van betekenis te spelen. Per saldo betaalt en ontvangt Luxemburg evenveel aan en van de Unie. Luxemburg profiteert wel van de Europese instellingen in Luxemburg. Per saldo is de EU daar 0,8 miljard euro (huisvesting, personeelslasten enz.) aan kwijt.

Nederland is dit jaar, als percentage van het nationaal inkomen, de grootste nettobetaler aan de Unie. In absolute termen betaalde Nederland in 2002 2,8 miljard euro. Nederland ontving 1,6 miljard euro aan subsidies en betaalde de Unie 4,4 miljard euro.

Hoewel een rijk land, betaalde Oostenrijk in 2002 veel minder dan Nederland: per saldo is het bedrag maar 0,2 miljard euro.

Portugal is weer een grote netto-ontvanger: per saldo ontving Portugal in 2002 2,7 miljard euro.

Finland is ook rijk, maar betaalt evenveel aan de Unie als dat het van de Unie aan subsidies e.d. ontvangt. Het saldo is dus nul.

Zweden was een paar jaar geleden relatief de grootste netto-betaler aan de Unie. Men betaalt nog steeds meer dan men ontvangt, maar het bedrag was in 2002 duidelijk lager dan dat van Nederland: 0,9 miljard euro.

Tenslotte het Verenigd Koninkrijk. Door bijzonder omstandigheden betaalde dit land altijd relatief zeer veel, totdat Thatcher daar een eind aan maakte. Het Verenigd Koninkrijk kreeg in 2002 een korting op de afdrachten van maar liefste 5 miljard euro. Ondanks die korting, betaalde dit land in 2002 3,9 miljard euro meer dan dat het ontving.

Naast de inkomsten die de Unie krijgt van de lidstaten, heeft de Unie nog andere inkomsten, zoals de overschotten die de afgelopen jaren zijn ontstaan, rente-ontvangsten enz. Deze ontvangsten zijn de laatste jaren sterk gestegen (de Unie kreeg veel meer geld binnen dan er werd uitgegeven) tot bijna 18 miljard euro in 2002. Ook geeft de Unie meer uit dan het bedrag dat de lidstaten krijgen. De Unie heeft in 2002 nog een extra een bedrag van bijna 8 miljard uitgegeven. Het grootste deel van dit bedrag (ongeveer 7 miljard) ging in de vorm van allerlei hulpprogramma’s naar de toekomstige lidstaten in Oost-Europa. Dit bedrag zal naar verwachting de komende jaren sterk stijgen. Een schatting is dat dit bedrag in 2006 zal zijn opgelopen tot 20 miljard euro.

WAAR IS HET GELD EIGENLIJK TERECHTGEKOMEN?
Er kunnen een paar categorieën worden onderscheiden.

Voor de landbouwpolitiek werd in 2002 43,5 miljard uitgegeven. Dit betekent dat van al het geld dat de Unie heeft uitgegeven, ruim 51% betrekking heeft op landbouwsubsidies.

Voor structuurbeleid (hulp aan arme regio’s e.d.) werd in 2002 23,3 miljard uitgegeven.

De zogenaamde interne politiek (het gaat dan om uitgaven in het onderwijs, cultuur, de kosten van de interne markt, maar bovenal programma’s voor onderzoek en ontwikkeling) vergde 5,9 miljard euro.

De overhead van de Unie (personeel, huisvesting etc) bedroeg in 2002 4,5 miljard euro. Dit is maar 5,2% van de totale uitgaven.

Hieruit blijkt dat voor de Unie relatief weinig ambtenaren werken. Het zijn er ongeveer 25.000. De bureaucratie in de Unie is dus niet zo groot, als de meeste mensen denken. Het probleem is veeleer dat de regels van Europa zo ingewikkeld zijn, dat dat leidt tot enorme bureaucratie in de lidstaten zelf.

Tenslotte ging 7,9 miljard naar overige uitgaven, waarvan het grootste deel hulpprogramma’s aan Oost-Europa betreft.

BETALINGEN EN ONTVANGSTEN VAN NEDERLAND
Nederland ontving van de Europese Unie in 2002 1,6 miljard euro.

Het grootste deel betreft de landbouwsubsidies. Die bedroegen 1,2 miljard euro. Het grootste deel heeft betrekking op de subsidies voor melk. Nederland krijgt bijna een kwart van alle Europese subsidies voor melk. Toch is het bedrag dat Nederland voor landbouw krijgt in de loop der jaren gedaald.

De subsidies die Nederland krijgt uit de structuurfondsen is de laatste jaren dramatisch gedaald. Kreeg Nederland in 2000 nog bijna een half miljard euro, in 2002 is het bedrag geslonken tot 55 miljoen euro. Vooral de betalingen in het kader van het Europees Sociaal Fonds zijn vrijwel geheel stil gevallen. Dit houdt vermoedelijk verband met het feit dat na de ESF-fraude de Nederlandse rijksoverheid de regels zo ingewikkeld heeft gemaakt, dat gemeenten en provincies vrijwel geen beroep meer doen op deze regeling. Inmiddels heeft de staatssecretaris van Sociale Zaken Mark Rutte aangekondigd dat hij de administratieve rompslomp wil verminderen. En dat is maar goed ook, want de werkloosheid zal de komende jaren alleen maar stijgen. Maar ook andere subsidiestromen, zoals die voor de grote steden, zijn fors verkleind, mede vanwege dezelfde oorzaken.

Interessant zijn de subsidies voor onderzoek en ontwikkeling en dan blijkt Nederland zeer goed te scoren. Nederland komt in 2002 met een bedrag van 250 miljoen euro op de vijfde plaats in Europa. Nederland weet deze belangrijke fondsen dus uitstekend te benutten.

Nederland betaalde aan de Europese Unie in 2002 4,4 miljard euro.

Met de uitgaven van Nederland aan de Europese Unie zit een bijzonder aspect, hetgeen te maken heeft met Rotterdam, de grootste haven in de wereld. Nederland betaalt een relatief hoog bedrag aan douanerechten aan de Unie. In totaal bedraagt de afdracht (inclusief landbouwheffingen) ongeveer 960 miljoen euro in 2002. Nederland staat daarmee op de derde plaats in de Europese Unie.
In feite zijn douanerechten, geheven aan de buitengrens van de Unie, directe inkomsten van de Unie. Ze worden echter wel meegeteld bij de bepaling of een land een grote nettobetaler is en eigenlijk is dat niet terecht.

Nederland betaalde 1,1 miljard aan geheven BTW aan de Unie. Een deel van de BTW gaat naar Europa en Nederland staat daarmee op de zesde plaats.

De belangrijkste inkomstenbron van de Unie is de echte afdracht, betaald door de schatkist van het Rijk, en die is een bepaald percentage van het Bruto Binnenlands Inkomen. Ook nu staat Nederland op de zesde plaats in de Unie en draagt op deze wijze ruim 2,2 miljard euro af.

Tenslotte wordt nog rekening gehouden met de aparte positie van het Verenigd Koninkrijk. De afdracht van dat land, werd in 2002 met bijna 5 miljard euro gekort (als gevolg van de beruchte uitspraak van voormalig PM Thatcher: I want my money back). Dit bedrag moet worden opgebracht door de andere lidstaten.
Wat misschien weinig mensen weten, is dat Nederland vrijwel niets van dit bedrag opbrengt. Ongeveer 3 miljard wordt betaald door twee landen: Frankrijk en Italië. Deze twee landen dragen dus het grootste deel van de teruggaven aan het Verenigd Koninkrijk.

DE ZOGENAAMDE NETTO BETALINGEN AAN DE UNIE.
Als de inkomsten en uitgaven aan de Unie worden gesaldeerd, betaalt Nederland, als percentage van het Bruto Nationaal Inkomsten het hoogste bedrag aan de Unie: per saldo 0,51% van het Bruto Nationaal Inkomen. In 1996 en 1997 was Duitsland de grootste netto betaler, in 1998 en 1999 Nederland, in 2000 Zweden, in 2001 Luxemburg en in 2002 opnieuw Nederland.

Zoals gezegd, voor een deel komt dat omdat Nederland relatief veel douanerechten doorsluist naar de Unie, en voor een deel, omdat Nederland, mede door eigen schuld, bijna geen gebruik maakt van de structuurfondsen. Desondanks is er voor Nederland alle reden om kritisch te staan tegenover de financiën van de Unie en in het bijzonder op te letten wat er met de structuurfondsen gebeurt als straks de Oost-Europese landen in volle omvang daarvan kunnen profiteren.

WELKE LANDEN ZIJN DE GROOTSTE NETTO ONTVANGERS VAN DE UNIE?
In 1996 en 1997 was dat Ierland en in de jaren vanaf 1998 Griekenland. De netto bijdrage aan Ierland is in de loop van de jaren meer dan gehalveerd, maar ook de bijdrage aan Griekenland daalt. Dit is ook logisch, omdat deze landen dankzij de Europese Unie de economie verder hebben verbeterd. Hetzelfde geldt in mindere mate voor Portugal. Het enige land dat de netto ontvangsten ongeveer constant heeft weten te houden, is Spanje.
Van de zuidelijke lidstaten mag ook de grootste tegenstand worden verwacht, als het gaat om het doorvoeren van de noodzakelijke hervorming van de financiën van de EU.

Door Robert van Lente
Bron: http://www.robertvanlente.n…

Referenties: Ministerie van Financien: Europese Begroting

GERELATEERDE ARTIKELENMEER VAN DEZE AUTEUR

33 REACTIES

  3. Verdienstelijk artikel, Robert. Het geeft wel een zeker beeld, maar blijft helaas toch onvoldoende helder, vind ik.
    Wat er m.i. zeker ook bij zou moeten staan is, welk percentage van de subsidies er daadwerkelijk bij de gesubsidieerde projecten zelf terecht komt, dus zonder de bedragen, die aan de nationale en EU-bureaucraten moeten worden betaald. M.a.w. bedacht moet worden, dat een veelvoud van de reele waarde van een project (terug)vloeit naar de (EU-)bureaucratie.
    Puttend uit mijn eigen ervaring schat ik, dat bijvoorbeeld voor een project van 50.000 Euro er gemiddeld feitelijk tussen de 200.000 en 250.000 Euro subsidie wordt geboekt.
    Zijn daar exacte cijfers over te krijgen ?

  4. Uit BN de Stem:
    Begroting EU inzet felle strijd

    Dinsdag 17 mei 2005 – LUXEMBURG – De lidstaten van de Europese Unie liggen stevig met elkaar overhoop over de hoogte van de EU-meerjarenbegroting voor de periode 2007-2013. De inzet van de strijd is het bedrag van zo’n 1000 miljard euro dat de Europese Commissie voor die periode nodig denkt te hebben en de vraag wie dat gaat betalen.
    EU-voorzitter Luxemburg wil graag nog voor eind juni een akkoord bereiken over de zogeheten ‘financiële perspectieven’, maar steeds meer waarnemers in Brussel betwijfelen of dat mogelijk is. Afgelopen weekend bleek tijdens informeel overleg van de Europese ministers van financiën opnieuw dat de posities van de verschillende lidstaten nog zeer ver uiteen liggen. „We zijn het er over eens dat we het niet eens zijn“, zo concludeerde de Luxemburgse premier en fungerend EU-voorzitter Jean-Claude Juncker.

    De Europese Commissie heeft voorgesteld om de meerjarenbegroting voor de periode 2007-2013 op te trekken tot 1,14 procent van het Europese bruto binnenlands product (bbp), maar een groep van zes lidstaten waaronder Nederland wil de uitgaven beperken tot maximaal 1 procent van het bbp. Nederland dringt er bovendien op aan dat er een algemeen correctiemechanisme komt, zodat landen die veel meer aan Brussel afdragen dan ze in de vorm van Europese subsidies terugkrijgen, gecompenseerd worden. Nederland is relatief de grootste ‘nettobetaler’ aan het EU-budget.

    Nu heeft alleen Groot-Brittannië recht op zo’n korting, maar de Brittten willen dat ooit door Thatcher bedongen privilege niet opgeven. Het scheelt Londen jaarlijks zo’n vier miljard euro aan EU-contributie. Alle andere landen, inclusief de veelal arme nieuwe lidstaten van de EU, betalen indirect mee aan de Britse korting.

    De Nederlandse minister van Financiën, Gerrit Zalm, kreeg zaterdag steun van de Duitse staatssecretaris Caio Koch-Weser. Die zei dat zowel het maximum van één procent, als een algemeen correctiemechanisme keiharde voorwaarden zijn. „Zonder die elementen is er geen akkoord“, aldus Koch-Weser. Zalm zelf was iets minder stellig over dat laatste element. „We zijn ook in voor andere oplossingen die hetzelfde resultaat hebben. Het gaat ons uiteindelijk om de pegels“, aldus Zalm. „Als er niets gebeurt, betalen we ons de komende jaren de pleuris“.

  5. Het bedrag wordt gedeeld door 7.000.000. dat is een gemiddeld gezin van 2 personen!

    Er zijn veel gezinnen met 4 personen, en die betalen dus twee keer dit bedrag!!

  6. Ik lees in het artikel een beetje door dat het net als bij belastingheffing dus in de hand werkt dat men wordt aangemoedigd om er zo hard mogelijk van terug te profiteren, het is en blijft van werkende en ondernemende vrije burgers afgedwongen geld. Dit is juist wat onze economie kapot maakt in eigen land, dat het geld "in een bodemloze put lijkt te verdwijnen". Het is slechts het verplaatsen van het probleem dat er uiteindelijk meer en meer belasting wordt geheven en dus nóg meer de neiging zal bestaan ervan terug te profiteren. Het staat allemaal in de Tocqueville’s boeken en het is gewoon waar vind ik. Al je budget gaat op een gegeven moment via de overheid en dan ben je communistisch, met allemaal scheve ogen dat je krom ligt voor de belasting. Uitkijken dus met deze dingen, ook als je het EU noemt.

  7. het is de vraag of met de recente uitbreiding van de EU de fondsen niet op de helling moeten. Zeker na het onderzoek deze week waaruit bleek dat financiele steun van arme regio’s vooral rijkere regio’s geld oplevert. Uit eigen ervaring in Toscane weet ik dat er alleen nog olijven worden verbouwd omdat elke boer een aardig bedrag europese subsidie krijgt. De prijs van olijfolie is al heel lang veel te laag om het rendabel te maken. Resultaat hiervan is dat ze ’s ochtends heel vroeg boeren en dan naar hun werk gaan. Ze zijn namelijk al lang geen boer meer en hebben gewone banen. De europese subsidie is hier dus extra vakantiegeld voor middenklasse inkomens. Daarvoor lijkt het me niet bedoeld.

  8. Bedoelt Bart soms de familie van Oranje. Nee, dat zijn inderdaad geen boeren meer maar dat "ze" daarnaast nog een gewone baan hebben betwijfel ik ten zeerste!

  9. Geld wat enkel maar als ruilmiddel dient.
    Zouden wij anno 2005 keer van begrip geld af stappen ?
    Is het begrip geld niet achterhaald ?
    Waarom bezuinigen wijl alle technieken achterhaald zijn ?
    Nikkel is dat eetbaar ?

    Hoogachtend, Jan Molendijk
    Voorzitter Politieke Partij Good All

  10. Ik ben van mening dat je als uitgangspunt de bruto afdrachten moeten nemen. De belastingbetaler draait immers op voor de bruto afdrachten. Eventuele subsidies van de EU verdwijnen in de staatsruif en worden in de regel niet terugbetaald aan de belastingbetaler.

  11. ik lees dat er 43,5 miljard euro in 2002 werd uitgegeven aan landbouwsubsidies. dat is ontzettend veel. zou de hele EU niet tientallen miljarden besparen als de landbouwsubsidies werden afgeschaft en voedsel veel goedkoper zou worden geimporteerd uit goedkopere landen buiten de EU. al de werkloze boeren kunnen dan een betere baan zoeken en productiever worden.

    subsidies ondermijnen juist de efficientie in de europese landbouw. men moet dit juist afbouwen tot nulsubsidies.

    hoeveel investeert de EU in wetenschappelijk onderzoek en in innovatieve technologieen? dit mis ik in het rijtje.

    heel goed artikel.

    Dewanand
    Kritisch Podium Dewanand
    kritisch over de multikul
    http://www.dewanand.nl

  12. ah jongens snappen jullie dan niet dat nederland miljarden binnen krijgt aan subsidies van de (ena) grootste haven van de wereld in Rotterdam?!
    Het is daarom ook niet zo vreemd dat nederland de grootste betaler van de EU is!
    Nederland kan beter iets doen aan alle buitenlanders die genieten van ONS zuur verdiende geld dat voor ONZE AOW bedoeld is!! denk hierbij na want men (de hoge heren in den haag) wil steeds meer inkorten en de leeftijd grens steeds opschuiven!!

  13. Heren,

    Is het niet een beetje kortzichtig om bij de kosten-baten analyse alleen te kijken naar de feitelijke en directe kosten en baten. Wat te denken van goedkopere arbeidskrachten die hier door de uni kunnen komen werken, gunstig voor het bedrijfsleven. Wat te denken van 60 jaar vreden in (west)Europa, niet alleen dankzij de Unie, maar die levert daar nog steeds wel een bijdrage in. Ook dat levert economische vooruitgang op. Wat te denken van het wegvallen van het protectionisme, levert ons behoorlijk wat duiten op.

    Kijk ik ben geen econoom, dus hoe het precies zit weet ik niet, maar dat de hier gegeven kosten-baten analyse wel heel simplistisch is kan ik zelfs nog zien.

  14. [2] Ja Bart, Ik weet niet of je ooit antwoord hebt gehad, maar het mag van mij!!
    Welke is jouw website?

    VG,
    Hub

  15. [13] Joost, je haalt hier heel wat zaken bij elkaar. Zou een heel lang antwoord kunnen worden.
    Je zegt dat je geen "econoom" bent.
    Maar als je echt economisch inzicht wil krijgen, zie dan dat je boek van Henry Hazlitt te pakken krijgt: "Economics in One Lesson"
    Laissez Fair Books verkoop het tegen een fijne prijs!

  16. [13]
    "Wat te denken van goedkopere arbeidskrachten die hier door de uni kunnen komen werken, gunstig voor het bedrijfsleven."

    Zou zonder EU net zo goed kunnen.

    "Wat te denken van 60 jaar vreden in (west)Europa, niet alleen dankzij de Unie, maar die levert daar nog steeds wel een bijdrage in."

    Welke bijdrage dan? M.i. heeft vrede de EU mogelijk gemaakt, niet andersom.

    "Wat te denken van het wegvallen van het protectionisme, levert ons behoorlijk wat duiten op."

    Protectionisme binnen de EU is verminderd, maar daar is protectionisme van de EU naar de rest van de wereld voor in de plaats gekomen.

    "Kijk ik ben geen econoom, dus hoe het precies zit weet ik niet, maar dat de hier gegeven kosten-baten analyse wel heel simplistisch is kan ik zelfs nog zien."

    Zelfs al zou de EU allerlei voordelen hebben, wat ik dus betwijfel, dan is het nog maar de vraag of die voordelen niet net zo goed behaald zouden kunnen worden zonder de kosten. Dus is het misschien niet zo gek om die voordelen niet mee te wegen in de kosten-baten analyse.

  17. Dat tellertje is volslagen bespottelijk. Alsof de EU een tijdbom is en we er allemaal aangaan als de bijdrage boven de 3 euro komt. Wat dacht je wat we jaarlijks betalen aan zorg en uitkeringen in ons eigen land? En de rente over de staatsschuld? Dan is die EU bijdrage werkelijk een peuleschil.

  18. Check ook eens:
    http://europa.eu.int/scadpl…

    Hier staan alle begrotingscijfers van de EU-Lidstaten omtrent de invoering van de Euro zag ik net. Erg handige site.

    @Topic:
    Ik ben een groot voorstander van de EU en weiger dan ook te geloven dat we dankzij de EU alleen al in materiële kosten slechter af zijn. Inderdaad we geven miljarden uit aan Brussel maar dit geld is grotendeels gebaseerd op solidariteit die ik ook voel en terecht vind. Vergeet vooral niet dat wij distributieland nummer 1 zijn en daarom maximaal profijt hebben van open grenzen. Ik woon hier dicht bij de A58 en geloof me, er rijdt hier wat af en aan. Het oorlogsargument spreekt voor zich.

    Net de gemeenteraadsverkiezingen achter de rug. Ik word eerlijk gezegd een beetje chagerijnig van "ons" volk. Eerst naaien ze Balkenende met het EU-referendum welke helemaal niet meer over het verdrag zelf ging en nu stemt iedereen weer links. Vertel mij wat dat iedereen wat meer kwijt was aan Den Haag, maar dat dat moest gebeuren lijkt me logisch. Ik wil niet weten waar we waren als links aan de macht was geweest afgelopen drie jaar. De afgelopen 30 jaar zie je ook dat de PvdA alleen maar tijdens de economisch gunstige periodes aan de macht zijn en rechts het kan doen als de situatie niet bijster goed is. Oneerlijke concurrentie zou Kroes dat noemen.

    Nu maar hopen dat de Polen ongelimiteerd binnen mogen komen. Dan wordt de laag-opgeleide arbeider weer terug op zijn plaats gezet met die achterlijke eisen van ze.

  19. hey hendrik,

    ik ga nu naar boven naar mn bed met me vriendin. weltrsuten makkers van me ouwe zeerotten. En over de Eu waar dit over gaat vind ik dat we gewoon niet meer moeten betalen maar alleen nog geld moeten krijgen. De overheid moet meer uitgeven en geen belastingen meer vragen ze moet gewoon geld stelen uit afrika.
    dddm(doei doei de mazzel) kusjes Luf you all, moppies van me. (L)(L)(L)mis jullie allemaal

  21. [20]

    En weet je ze moeten gewoon Amerika vastpakken en uitzuigen en daarna moeten de indianen terugKomen.

    dddm

    lebbertjes

  22. en ik vind ook dat ze alle afrikanen gvangen moeten nemen en als slaven aan de amerikanen verkopen

  26. Grappig tellertje. Kan er ook één worden geplaatst van de kosten van het koninklijk huis? (Bea plus aanhang)

    Ben wel benieuwd

  27. Ook leuk: maak een tellertje vanaf het moment dat Nederland toetrad tot de EU (of eigenlijk EGKS).

    Tot begin jaren 90 was Nederland netto ontvanger, dus in z’n totaliteit waarschijnlijk ook nog wel.

  29. Nederland moet niks meer betalen aan de EU, we moeten een eigen alleenstaande staat zijn!!

  30. Wel een beetje gemakkelijk om op deze manier te tellen hoeveel het kost… vrijheid waar de EU al 50 jaar voor gezorgd, de stabiele economie in europa. Wie heeft er als export en doorvoerland meer voordeel van vrijverkeer van goederen en personen?

    Zou dit geld er zijn geweest zonder de EU?

    En hoe zou Nederland zich praktisch zonder ineenstorting van de Nederlandse markt uit de EU kunnen terugtrekken? wat zouden daar de kosten van zijn?

    Simpel zeggen dat we meer moeten betalen dan krijgen, is kortzichtig. Draagkracht, sterke landen maken zwakkere sterker. Nederland is relatief rijk dus zal daarom veel moeten betalen.

    Nederland heeft groot voordeel van een sterke Europese zone, als machtblok tegen Amerika en Azië.

Nieuwere reacties »

Comments are closed.