“De hele maatschappij is een en al individualisme”. “Ieder voor zich zeker…?”. “Lekker je eigenbelang nastreven hè, en de zwakkeren moeten maar verrekken”. “Als we nou eens beginnen om voor elkaar te zorgen, dan wordt de maatschappij wel beter.”….
.
Zijn alle libertariërs egoïsten? En betekent egoïsme altijd asociaal-zijn?

Ko en Harm:
Ko heeft een groot bos. Hij kapt zelf het hout voor z’n kachel en verschalkt af en toe een konijn of zelf ree. Er zijn niet zo veel eetbare dieren in het bos, maar als hij eens wat vangt, dan kan hij het lekker braden. Meestal heeft hij genoeg vlees en noten om in leven te blijven. Soms moet ie op een houtje bijten.

Harm is boer. Hij heeft wat vee en een flinke moestuin. Melk en groenten heeft hij genoeg, maar om een lekker vuurtje stoken om het warm te krijgen heeft hij hout nodig. Af en toe gaat hij wat sprokkelen, maar heeft daar eigenlijk geen tijd voor. Dan maar koude melk. En koude voeten.

Beiden hebben een tekort, en de ander kan dat prima aanvullen.

Oplossingen:
1. De Asociale Egoist
Ko boort Harm de grond in (6 voet) hij heeft dit jaar voldoende voedsel (de groente en het vee), maar helaas niemand om het vee te melken en volgend jaar heeft hij weer een probleem.
Harm hakt Ko in de pan. Hout genoeg om een vuurtje te stoken en het voortaan lekker warm te hebben. Het bos is groot genoeg. Eh, maar nog steeds geen tijd om zelf dat hout te hakken…

2. De Sociale Altruist
Ko vind het zielig dat Harm het altijd koud heeft, dus hakt ie wat meer hout en geeft dat aan Harm. “Wil je misschien…?” vraagt Harm. “Nee, kom nou toch, vriendendienst, graag gedaan hoor”, zegt Ko en gaat met lege handen naar huis.
Ko heeft scheurbuik wegens gebrek aan groeten, maar wil niemand tot last zijn. Harm hoort hiervan, en brengt spontaan wat groeten en fruit naar Ko. Vanzelfsprekend gaat hij met lege handen huiswaards. Ko is ziek! Hij heeft het hout zelf natuurlijk nodig om warm te blijven.

3. De Asociale Altruist
Harm baalt enorm. Ko zit daar maar in z’n warme huis, terwijl hij zit te verrekken van de kou! Hij vindt Ko een rijke gierigaard, die niks geeft om het welzijn van zijn naasten. Als Hijzelf hout had zou hij het wél delen met anderen!
Ko heeft al tijden niks geschoten. Het is winter en de laatste noten en bessen raken op. Die rijke boer verderop, zou eens meer om z’n medemens moeten geven! Die heeft eten zat!
Beiden voor zich overwegen hoe ze de ander kunnen dwingen tot een meer sociale instelling. (tip voor beiden: schaf een overheid aan om dit onrecht weer goed te maken!)

4. De Sociale Egoist
Ko heeft honger. Hij weet dat Harm een flinke tuin heeft en gaat naar hem toe. “Ik wil graag wat van jouw groente en fruit hebben” zegt hij. “Nou” zegt Harm “Ik wil je best wat geven hoor, voorlopig heb ik meer dan ik op kan. Maar wat ik wel zou kunnen gebruiken is een flinke stapel hout voor mijn kachel”. Ko denkt na en zegt: “Ik kom je het hout zelf brengen, als jij er ook nog een paar liter melk bij doet”. “Deal”, zegt Harm.

Conclusie:
Het meest vruchtbaar voor beiden, is de situatie waarin elk goed voor zijn eigen belang opkomt, zonder het belang van de ander uit het oog te verliezen.

Oplossing 1. komt wel voor zijn eigen belang op, maar door middel van geweld en uiteindelijk is hij daar zelf ook niet bij gebaat en zijn er slechts verliezers.

De zelfopoffering van 2. en het zich willen laten verzorgen door anderen van 3. herkennen we van de ‘sociale verzorgingsstaat’ (socialistische verzorgingsstaat!). Ook hier is de winst beperkt, en wordt uiteindelijk alleen maar de ellende verdeeld.

Alleen de Sociaal-Egoïstische aanpak levert een Win-Win situatie op! Ieder komt op voor zijn eigen belang. Alles geschiedt vrijwillig en er is geen sprake van geweld of uitbuiting. Dit is niet alleen de meest rationele benadering, maar ook nog eens het meest ethisch! Iedereen vaart er wel bij!

Daarom zijn veel – zo niet alle – Libertariers Egoisten, Sociale-Egoisten! Zich heel goed bewust dat “we het samen zullen moeten zien te rooien”, maar niet ten koste van de anderen, en ook zeker niet ten koste van zichzelf.

Bent u benieuwd hoe u ervoor staat? Bent u sociaal of a-sociaal? Egoïst of altruist?
Henry Sturman heeft hiervoor een prachtige kleine Egoïsme Kwis gemaakt. Het invullen duurt slechts een enkel minuutje. De volgende keer dat iemand het over egoïsme heeft, kunt u hem dit artikeltje en de Kwis eens laten lezen. Misschien wordt de wereld wel een stuk beter wanneer er wat méér egoïsten zouden zijn. Egoïsten, van het goede soort!

Klik hier voor de Egoïsme Kwis.

Voor een filosofische onderbouwing van sociaal-egoïsme zie: Introductie in het Objectivisme video van Leonard Peikoff.
Artikelen over dit onderwerp:
Vrijheid – Fred Dekkers
Libertarisme en Medeleven – Jarret B. Wollstein
Laat de zelfzuchtigen de problemen oplossen! – MeerVrijheid

GERELATEERDE ARTIKELENMEER VAN DEZE AUTEUR

9 REACTIES

  2. Heel gaaf. Zou iedere zelfstandige moeten lezen. Heel nuttig voor het bepalen van de waarde v/e dienst.

  3. [2] PLEASE: stuur het door aan al die mensen. Misschien krijg je er een libertarier bij!

  4. Of liberalen in de zuivere vorm egoisten zijn weet ik niet. Net zoals je niet kan zeggen dat alle socialisten sociaal zijn.

    Maar ik denk dat het land voornamelijk gebaat zou zijn bij een goed evenwicht tussen liberaal en sociaal.

    Nu lijkt het dat waneer je egoistisch bent je automatisch liberaal bent.
    Of het is dat je om je medemens geeft dat je meteen een socialist bent.

    Een socialist kan hele liberale opvattingen hebben en een liberaal kan sociale opvattingen hebben. Maar puur vanwege de eerde genoemde automatisme noem ik mezelf liever sociaal dan liberaal.

  6. Hoe zit het met de arme man die door pure pech en dus buiten zijn schuld om(Droogte, oorlog, epidemieen, etc)….geen eten, drinken of waardevolle spullen heeft om mee te ruilen? Die in zijn hele leven geen onderwijs heeft gehad (analfabeet) en dus geen baan kan krijgen om in zijn levensonderhoud te voorzien? Hoe moet het met zo iemand? Wat kan hij/zij van een Libertarier verwachten?

    Wat zeg je? Zo iemand bestaat niet? Laat me niet lachen…

  7. [6] typisch staaltje van collectivistisch redeneren: er een extreem geval bij verzinnen om dwangsocialisme (dubbelop) te rechtvaardigen.

    Hoeveel uitgedroogde analfabeten zonder eten en drinken en iets waardevols om te ruilen, uitgehongerd door droogte, epidemien en oorlog en zonder enig onderwijs en zonder baan lopen er in Nederland rond ?

  8. [6]Niets let ons om deze persoon op eigen kosten en op vrijwillige basis te helpen.
    En zou zou het ook moeten gebeuren.
    De staat zou de de bedragen afgeperst voor ontwikkelingshlp in ieders zak meten laten en het aan het individu overlaten om zijn verdiende geld al dan niet naar anderen door te sluizen.
    Wie wil geven geeft, wie niet wil geven, geeft niet.

  9. [6]Niets let ons om deze persoon op eigen kosten en op vrijwillige basis te helpen.
    En zo zou het ook moeten gebeuren.
    De staat zou de de bedragen afgeperst voor ontwikkelingshlp in ieders zak meten laten en het aan het individu overlaten om zijn verdiende geld al dan niet naar anderen door te sluizen.
    Wie wil geven geeft, wie niet wil geven, geeft niet.

Comments are closed.