Op 29 augustus jl. is helaas de econoom Jude Wanniski plotseling overleden. Wanniski gold als de voornaamste exponent van de Supply-Side economie.

De verdienste van Wanniski was het introduceren van de zogenaamde aanbodskantstimulering van de economie. Hij geloofde dat de monetairistische en Keynesiaanse aanbodskantstructuur tot een ramp hebben geleid en vertelde zelf een grote voorstander te zijn van een terugkeer van de gouden standaard.

Hij was voor een verdere afbouw van de staatsrol in de economie en was instrumenteel in de enorme verlaging van de belastingen in 1981 onder President Ronald Reagan, die het startschot betekende voor een jarenlange economische expansie. Zijn boek ,,The way the world works” stond in de top 100 van meest invloedrijke boeken volgens de Wall Street Journal. Zijn boek gaf ook duidelijk de oorzaken aan van de Grote Crisis van de jaren 30 vanwege zijn exposé over het Smoot-Hawley tarievenstelsel uitgevoerd in juni 1930, die tot jaren van ellende zouden leiden in de internationale vrijhandel.

Wanniski was een fervent supporter van de ‘klassieke economie’, zoals dat verwoord is door o.a. John Locke, Adam Smith en Lord Acton. Zijn webstek van Polyconomics wordt nog dagelijks geconsulteerd door 3000 studenten. Hij noemde zijn webstek daarom ook Supply Side University en was daarbij instrumenteel in het uitleggen van de vrije marktwerking.

De enige minpunten van zijn visie waren dat met belastingverlagingen ook een navenante inkrimping van de overheid nodig was, alhoewel hem dit niet geheel aan te rekenen is, omdat politici zoals Reagan andere belangen hadden dan puur economische. Ofschoon Wanniski ook een groot criticus van een grote overheid was en wilde deze dan ook drastisch inperken. Iets dat helaas niet gelukt is.

Een ander, in mijn ogen, essentieel tekort in zijn betoog was dat hij dacht dat het electorale collectief ‘wijzer’ was dan enig individu en vond dat het de voornaamste taak van politici was om te ‘ontdekken’ wat het electoraat wilde.

Niettegenstaande dit feit blijft het een tragisch verlies voor de economische wetenschap om deze man te verliezen. Alleen al vanwege zijn contraire uitgangspunten en zijn overtuigende pro-groei visie zal Jude Wanniski bij velen, waaronder ik, voor altijd een grote sympathie blijven behouden.

www.polyconomics.com/

GERELATEERDE ARTIKELENMEER VAN DEZE AUTEUR

8 REACTIES

  1. "De enige minpunten van zijn visie waren dat met belastingverlagingen ook een navenante inkrimping van de overheid nodig was,"

    Dat is toch geen min-punt?

  2. Dat is nooit gebeurd helaas, want het had wel moeten gebeuren. Reagan heeft wel belastingverlagingen doorgevoerd, maar nooit de overheidsuitgaven aangepast, waardoor dus de begrotingstekorten bleven oplopen. Wanniski had dit ook moeten eisen in samenhang met de lastenverlagingen. Dat heeft hij helaas nagelaten.

  3. In de veronderstelling dat het ‘electorale collectief’ wijzer is dan enig individu zit volgens mij waarheid. Maar deze wijsheid moet een politieke stem krijgen, niet enkel in representatie door beroepspolitici, maar vooral door de principes van de directe democratie, zijnde het bindend referendum op volksinitiatief.

    Er bestaat een TV-spelletje waarbij de kandidaat vragen moet oplossen en hiervoor beroep mag doen op
    a) het publiek.
    b) halvering van de mogelijke antwoorden.
    c) een zelfgekozen expert.

    Haast altijd komt het publiek eruit als het best onderlegd, en zeker niet de zelfgekozen expert.
    De analogie is duidelijk.

    Overigens moet een democratie enkel bevoegdheid krijgen over zaken die gemeenschappelijk bezit zijn, of anders gezegd, stemgerechtigden moeten mede-eigenaar zijn van het aan democratische beslissingen onderworpen goed. In die zin zijn bedrijven democratisch, en een libertarische samenleving ook.

  4. [3] "In de veronderstelling dat het ‘electorale collectief’ wijzer is dan enig individu zit volgens mij waarheid."
    Daar geloof ik niets van. Eerder het tegendeel is waar.
    Zelfs ALS alle individuen in dat collectief zitten, en allemaal mee zouden stemmen, dan nog kan het "meest wijze individu" in de minderheidsgroep zitten.
    De wijste oplossing wordt dan dus niet gekozen. Die wijze zou zelfs als eenling wijzer kunnen zijn dan alle anderen bij elkaar.
    Wijsheid, goedheid, moraliteit, waarheid e.d. worden NIET bepaald door het aantal.

  5. [2] David stockman (director of Budget onder Reagan, minister van begroting, zeg maar) heeft een zeer interessant boek geschreven "The triumph of politics : why the Reagan revolution failed" waarin hij uitlegt waarom destijds niks is gekomen van een drastische inperking van de overheid. (een review is te lezen op :
    http://www.brothersjudd.com… ).

    Groetz,

    Cincinnatus.

  6. [3] Quirium,

    Ik ken het spelletje niet maar vermoed
    dat de kandidaat vanuit het publiek
    dan vanalles toegeroepen krijgt en vervolgens zelf dient te beslissen of hij iets doet met de aangeboden raad ja of neen ? Allicht dat onder 200 of 300 mensen er inderdaad altijd wel
    een paar specialisten ter zake zijn…de kans dat onder 200 man iemand het juiste antwoord weet, is groter dan dat 1 man het weet.

    Echter dat is nog geen democratie.Democratie zou betekenen dat het publiek over de zaak moet stemmen waarna de ene mening die de
    meerderheid krijgt als zijnde de mening van het HET publiek aan de kandidaat wordt gepresenteerd (en die dat antwoord moet aanvaarden).En liefst gaat aan de stemming een debat vooraf tussen pakweg 5 experts waarvan 3 er helemaal naast zitten,1 ergens een klok heeft horen luiden maar de klepel niet weet hangen en 1 min of meer bij de les waarna het publiek mag
    stemmen.

    Kortom indien mijn vermoeden klopt, is dat spelletje geen goede simulatie van democratie maar veeleer een aanwijzing dat de vrije markt,met z’n veelheid van informatie-aanbieders beter werkt
    dan een monopolie 🙂

    Groetz,

    Cincinnatus.

  8. [4] Het spelletje waar ik op doel is "wie wordt euromiljonair" van Walter Grootaers.

    De kandidaat krijgt de antwoorden van het publiek te zien op een meerkeuzevraag en mag zijn antwoord daarop baseren. Meestal blijkt dat het antwoord waar de meeste publiekstemmen naartoe gaan het juiste is (uit 4 keuzemogelijkheden ).
    Dat betekent dus dat de kans dat het juiste antwoord uit 4 keuzemogelijkheden eerder door de meerderheid uit een groot publiek dan door een zelfverkozen expert wordt gegeven groter is.

    Meer valt er logisch gezien niet uit te halen, zoals wanneer je een zwart schaap in Schotland ziet, dan kan je niet zeggen dat alle schapen in schotland zwart zijn, hoogstens dat er minstens 1 schaap in schotland bestaat dat minstens aan 1 kant zwart ziet…desondanks wordt daardoor niet ieder verhaal over zwarte schapen in Schotland zinloos.

    Deze analogie kan dus niet kan gelden als bewijs dat het ‘electoraal collectief’ wijzer is dan enig individu, wat ook niet echt mijn bedoeling was, maar ik wil hiermee eerder illustreren dat in een directe democratie niet zelden wijzere beslissingen worden genomen dan in een representatieve, en dat in een directe democratie politici meer gemotiveerd zijn te ‘ontdekken wat het electoraat wil’.
    Aangezien we voorlopig een anarchische samenleving als utopisch moeten beschouwen, zou ik al heel blij zijn als de democratie dan tenminste directer zou worden en minder representatief.

    Ik weet niet of Wanniski wel degelijk letterlijk geloofde dat door een of ander mythische oorzaak (want zoals Hugo  stelt is het gemakkelijk logisch in te zien dat de bewering niet klopt en doet Wanniski beroep op iets ‘hogers’, nl. ‘Democracy’ als bron van verklaring ) het ‘electoraal collectief wijzer is dan enig individu’ en of hij dat niet uitsluitend illustratief bedoelde om politici diets te maken niet te geloven dat ze wijzer zouden zijn dan het kiezerskorps, maar het ziet er wel zo uit.

    In dat geval, zulke mystiek is typisch voor een conservatief en niet besteed aan de nuchterder libertariër.
    [6] Zoals jij het spelletje beschrijft, Cin, is een goede omschrijving van de directe democratie…

Comments are closed.