In een vorig artikel, politieke vernieuwing, heb ik een pleidooi gehouden om een tweetal wijzigingen door te voeren binnen ons politieke bestel.
Het ging daarbij om het meer hoofdelijk laten kiezen van politici, en om politici voortaan de mogelijkheid te geven om anoniem hun stem uit te brengen.

Mijn voornaamste argument voor die geheime stemmingen in de tweede kamer was (en is) dat daardoor de kwaliteit van de beslissingen omhoog zal gaan. Dit omdat parlementariërs meer hun eigen geweten kunnen volgen in plaats van de ijzeren fractiediscipline, die er toe leidt dat parlementariërs regelmatig tegen hun eigen geweten in voor of tegen een voorstel stemmen.

Er kwam echter nogal wat kritiek op mijn stelling dat parlementariërs anoniem moeten kunnen stemmen. Zoals een bekende Nederlandse politicus mij schreef: “Denkt u niet dat de kiezer wil weten wat al die kamerleden stemmen? Dat kan niet meer als het anoniem gebeurt. In de democratie gaat het toch niet alleen om de persoonlijke keuze of het persoonlijk geweten van een kamerlid, maar ook om de openbare verantwoording van die keuze?”

Op zich is deze kritiek behoorlijk valide. De anonimiteit maakt het afleggen van verantwoording aan de burger lastiger. Maar, het is de persoonlijke keuze van de kamerleden of zij hun stemgedrag al dan niet openbaar willen maken. Dát was, in mijn niet geheel objectieve ogen, ook de kracht van de twee wijzigingen tezamen. Doordat mensen in “mijn” systeem meer op personen dan op partijen stemmen zal ieder kamerlid zijn uiterste best moeten doen om zijn eigen achterban tevreden te houden.

Nu kan ik mij voorstellen dat een politicus van een streng christelijke partij dusdanig veel vertrouwen van zijn kiezers geniet, dat hij besluit om zijn stemmingen niet in de openbaarheid te brengen. Maar van het merendeel van de kamerleden mag je in een democratie toch enige openheid verwachten. Het is toch niet vreemd dat kamerleden een eigen homepage op internet hebben waarin ze hun eigen stemgedrag verantwoorden? Gebrek aan technische kennis voor het maken van zo’n homepage of weblog mag het probleem niet meer zijn anno 2005. En de echt verassende meningen die kamerleden op hun webpagina’s ten toon spreiden zullen zeker door een wakkere journalist worden opgepakt, en in de traditionele media verschijnen.

Alles laten zoals het is, dus met fractieleiders die namens al hun fractiegenoten stemmen biedt veel meer nadelen. Wie weet nu bijvoorbeeld welke VVD-kamerleden vóór of tegen de kilometerheffing zijn? En stel, niet geheel onmogelijk, dat juist dít punt voor u van belang is.

In het door mij voorgestelde systeem zou de discussie niet meer 100% in de fractievergadering gevoerd zijn, maar in de openbaarheid. Zo’n openbare discussie biedt niet alleen transparantie, maar vooral ook véél meer ruimte voor argumenten. Omdat politieke spelletjes die draaien om de pikorde binnen een fractie, om ego’s, veel minder een rol gaan spelen. Daarvoor in de plaats komen discussies die draaien om de inhoud van een besluit. Waarbij kamerleden véél meer ruimte krijgen om hun eigen afwegingen te maken.

Dáár ligt dan ook een grote winst. Want het zijn juist de politieke spelletjes die het de burger zo lastig maken om de politiek überhaupt nog serieus te nemen. Mensen hebben het moeilijk genoeg om hun hoofd boven water te houden, en in Den Haag probeert men elkaar op woordjes te vangen, ego’s te strelen of juist af te branden, en is men gevangen in een wereld die niet de wereld is van de burger.
Een wereld waar argumenten minder belangrijk zijn dan ego’s en compromissen, waar het proces belangrijker wordt gevonden dan het resultaat, en waar de visie nooit verder reikt dan de volgende verkiezingen.

Als politici hun taak, het vertegenwoordigen van hun kiezers, weer eens serieus konden oppakken zonder alle spelletjes er omheen, dan zou er al een hoop gewonnen zijn. Voor de burger, maar vooral ook voor de politici zelf. Mijn beknopte voorstel biedt die mogelijkheid.

5 REACTIES

  1. Weer een prima stuk, Kim !
    Ik ga ook een heel end met je mee.
    Maar ik denk wel, dat het probleem, zoals ik het nu zie, neerkomt op de beantwoording van de vraag: "Welke garantie kun je geven, dat men in jouw systeem geen -althans geen noemenswaardige- achterkamertjespolitiek meer zal bedrijven" ?
    Groet,
    Harry

  2. Het is zondermeer belangrijk dat volksvertegenwoordigers kunnen stemmen op een manier, waarmee de mensen die zij vertegenwoordigen tevreden mee kunnen zijn. De politici vertegenwoordigen namelijk het volk en niet een partij en zeker niet zichzelf, dat het allemaal onder paraplu van een politieke partij gebeurd is meer omdat een groep in de onderhandelingen sterker staat. Dat deze groep vervolgens voor het lidmaatschap van deze groep loyaal gedrag eist is fout, dat werkt in de politiek contraproductief!

    Dat politici geheim zouden moeten gaan stemmen is dan om het probleem van de dicterende fracties op te lossen. Wellicht zou het veel beter zijn dat de kamerleden op persoonlijke titel in de kamer zitten en dat vooropgezette fracties en coalities geen deel meer uitmaken van het spel. Politici zouden elkaar moeten kunnen vinden op onderwerpen zonder koehandel te moeten drijven. De discussie zou volledig over de inhoud moeten gaan, zodat de oplossingen beter zijn. De partij wordt dan het framewerk, de denktank maar geen machtsorgaan meer.

    Bovendien zouden alle politici & ambtenaren continue geëvalueerd moeten worden zodat ze bij niet of structureel onvoldoende functioneren direct uit de functie ontheven kunnen worden. Maar ook bij het overbodig worden van hun functie zouden ze direct moeten solliciteren naar iets anders. Ze zouden die pluche stoel weer moeten verdienen, elke dag weer, net zoals sporters (zelfs met gouden Olympische medailles) zich gewoon weer moeten kwalificeren voor de volgende spelen. Kwaliteit is wat we nodig hebben, en dat krijgen we alleen als er competitie is, echt competitie niet eens in de 4 jaar een verkiezingsshow!

    Dit alles uiteraard met als uitgangspunt dat de politiek een minimaal maar noodzakelijk kwaad is, waardoor het zichzelf terugbrengt tot normale proporties.

  3. [3] Bedankt Kim ik lees de site dmv RSS dus dat het deel 2 was had ik even niet gezien.

    Ik zelf zie als oplossing echt meer in het opheffen van de fracties en niet in geheim stemmen. Ik wil namelijk weten dat degene die ik mijn stem geef deze goed gebruikt. Het liefst zou ik per onderwerp mezelf achter een volksvertegenwoordiger kunnen scharen. Of nog beter per onderwerp (zijn er hopelijk ooit toch maar een paar) het volk om haar bindende mening vragen, de meeste stemmen gelden.

    Hoe krijgen we echter de staat zover iets te veranderen, van het volk hoeft het niet te komen. Helaas zijn we in Nederland zo ver verwijderd van een gezond politiek klimaat, dat er nog een lange weg is te gaan. Het bewustzijn is er wel bij mensen maar daden ho maar! De staat maakt gezonde mensen met een baan dmv door de belastingdienst uit te betalen toeslagen (zorg, huur, kiddoopvang etc) steeds meer voor haar inkomsten afhankelijk van deze staat. Deze bange / en half parasiterende staatburgers zullen al hun besluiten nemen kijkend naar hun eigen financiën het afdwingen van een grote verandering zoals een andere opzet van de 2e kamer is echt een dozijn bruggen te ver.

    We willen het wel van de daken schreeuwen maar het is aan dovemansoren gericht!

  4. het volk kiest,
    eens gekozen behoor je tot de partij,
    of je bent een kip met kop,en kakel
    je mee,
    of je bent een kip zonder kop,
    en vlieg je uit het hok,
    gevaarlijke hokken worden opgeruimd,
    of de haan wordt verwijderd,
    zie pim fortuin.

Comments are closed.