Nachtbrakers ‘Grap van de Week’, deel 2

En zo sluiten we de week dan toch met een grote grap af. Agnes Kant publiceerde gisteren op de valreep een reactie op mijn artikel in de Volkskrant van afgelopen maandag.
Ook deze kon ik jullie niet onthouden….

Maar voordat ik de tekst hiervan met jullie deel, wil ik nog een even kort de week overpeinzen. Het hoogtepunt was toch wel de Nachtbraker’s presentatie voor een jonge groep deomcraten, een uiteenzetting over conservatisme-liberalisme-libertarisme. Best een uitdaging om dat binnen een uur te bereiken. Dus wat dacht ik? Als ik nou iets over het conservatisme en het libertarisme/objectivisme vertel, dan begrijpen ze vanzelf dat het niet meer nodig is om het nog over liberalisme te hebben, laat staan over het prachtige ‘ontplooiingsliberalisme’…. Maar na een verwoede poging van meer dan een uur, begreep ik wederom de uitspraak ‘ I have never failed to dissatisfy an audience explaining about conservatism, let alone libertarianism.’ Wat mijn antwoord op milieu was (Ik: @Daar zijn we toch allemaal VOOR’) Wat mijn antwoord was op onderwijs? Maar het leukste was toch wel de volgende opmerking van een jonge Democraat: ‘Als ik jou goed beluister gaat Nederland naar de klote. Maar ik begrijp dat niet. Als ik zo naar je kijk heb je het volgens mij best goed. Ik kan in ieder geval voor mezelf spreken. We leven in een vrij land en ik ben vrij. Ik heb alles wat mijn hartje begeert, goede voorzieningen, onderwijs, ga zo maar door. Waarop baseer jij je dat je zegt dat de ‘verzorgingsstaat moreel en economisch onhoudbaar is?’ Een ander vulde aan:’ ‘ Ja precies, het CPB heeft berekend dat als we de pensioensgerechtigde leeftijd omhoog schroeven naar 67 en we snoeien wat in de uitkeringen, dan kunnen we goed compenseren voor de demografische trends waar jij het over hebt. Ik heb helemaal geen zin mijn resposn hier nogmaals uiteen te zetten. *zucht* Gelukkig hoef ik dat hopelijk bij vrijspreker’s lezerspubliek ook niet te doen. Mocht je toch geinteresseerd zijn, ik doe de speech + antwoorden graag nog eens over. Maar elke keer weer begin ik met goede moed (zeker bij jonge clubs) en eindig ik met heel veel bier aan de bar. Er is nog voldoende te doen!

Nou, nu dan de reactie van Kant. Ik wil het graag met jullie delen omdat ik het een zeer hoopvol stuk vind. Waarom? Kant heeft niet door dat ze ‘ mijn’ argumenten gebruikt waarom er meer marktwerking moet zijn in de zorg. Ze noemt de prachtige website ‘ Zorg geen Markt’ en uit de klaagzang die site kan je direct aflezen dat er een gebrek is aan marktwerking: er is geen keuzevrijheid, er is steeds minder professionaliteit van artsen, er worden steeds minder behandelingen en geneesmiddelen vergoed et cetera. Hieruit maakt een rationeel mens op dat er te veel bemoeienis is vanuit de overheid. Maar hoe rederenen Kant en Tonkens: er is te veel marktwerkign en de overheid moet weer meer touwtjes in handen gaan krijgen. Patienten willen immers helemaal niet kiezen, het maakt immers helemaal niet uit hoe professioneel artsen zijn, als er maar vergoed wordt. Waarom ik het een hoopvolle respons vind van Kant is omdat uit haar stuk blijkt dat pro-overheids activitsten geen eigen argumenten hebben waarop ze kunnen betogen dat de overheid het allemaal beter regelt. De patient moet centraal staan, daar zijn we het over eens. Nu nog de stap dat de patient DUS zelf moet bepalen en dan volgen kwaliteit en vergoedingen vanzelf. Maar goed, here goes…een mooi begin van het weekend!

Nieuw zorgstelsel pakt negatief uit voor patiënt
de Volkskrant, Forum, 17 november 2005 (pagina 12)
Opinie
Agnes Kant c.s.

Bureaucratie neemt toe door voorwaarden van verzekeraars

Zonder een drastische keuze voor de vrije markt met een ‘laissez faire’-principe blijft het aanmodderen met het nieuwe zorgstelsel, stelt Eline van den Broek (Forum, 14 november). Onzin, want de zorg is niet geschikt om marktprincipes te laten regeren, zo blijkt al in de praktijk. Uit een inventarisatie van de actiegroep ‘Zorg geen markt’ blijkt dat de gevolgen van marktwerking in de zorg vooral negatief zijn. Een voorbode van wat nog meer vrije markt ons gaat brengen.

Marktwerking speelt een centrale rol in het nieuwe zorgstelsel. De belangrijkste uitvoerders zijn de verzekeraars. Om te kunnen concurreren hebben zij verschillende instrumenten en machtsmiddelen. Ten eerste hoeven ze niet meer met iedere zorgaanbieder een contract af te sluiten. Daarnaast mogen ze de premie voor het basispakket zelf vaststellen en voor de aanvullende verzekering mensen weigeren. Ook mogen verzekeraars aanvullende eisen stellen ten aanzien van vergoedingen. Dit alles leidt tot onevenredig veel macht bij de zorgverzekeraar en tot aantasting van professionele onafhankelijkheid van zorgverleners, inperking van keuzevrijheid van patiënten en verminderde solidariteit.

Zorgaanbieders als ziekenhuizen en huisartsen moeten dus met elkaar concurreren om de gunst van de verzekeraars. Hierdoor zal er minder tussen medici en instellingen worden samengewerkt. Goede ervaringen delen met de concurrent kan immers nadelig zijn voor de eigen ‘handel’. Verzekeraars moeten op hun beurt concurreren om de gunst van de verzekerden op zowel prijs als kwaliteit. Omdat verzekerden – vaak door de omstandigheden gedwongen – gevoeliger zijn voor prijs dan voor kwaliteit, worden verzekeraars gestimuleerd om in de onderhandelingen met zorgaanbieders vooral een lage prijs te bedingen, en dat gaat onvermijdbaar ten koste van kwaliteit. Ten slotte zal meer marktwerking leiden tot meer bureaucratie. Misschien neemt het aantal regels af, maar de bureaucratie ‘in het veld’ zal enorm toenemen. De onderhandelingen tussen verzekeraars en aanbieders, verzekerden die veel vaker wisselen van verzekeraar en controle van alle eisen en voorwaarden die verzekeraars kunnen stellen, leiden tot enorme bureaucratie en hoge kosten.

Om goed in kaart te brengen wat tot nu toe in de praktijk de gevolgen zijn van meer marktwerking, heeft ‘Zorg geen markt’ op haar website een meldpunt geopend. Hier zijn meer dan tweehonderd meldingen binnengekomen van patiënten, maar vooral van werkers in de zorg, zoals fysiotherapeuten, thuiswerkers, huisartsen en specialisten.

Veel klachten betroffen de afnemende keuzevrijheid van patiënten. Het blijkt dat mensen niet altijd terecht kunnen bij een ziekenhuis in de buurt, maar naar een ziekenhuis verder weg moeten, omdat de verzekeraar daarmee wel een contract heeft en niet met het ziekenhuis om de hoek. Huisartsen lopen tegen het probleem aan dat de specialist of paramedicus waar zij al jaren tot volle tevredenheid hun patiënten naar doorverwijzen, opeens geen contract meer heeft met de verzekeraar van die patiënten.

Ook wordt door de zorgverzekeraars de professionele onafhankelijkheid van artsen aangetast. Medicijnen, behandelingen of hulpmiddelen worden vaak niet vergoed, hoewel de arts zegt dat deze noodzakelijk zijn. Verzekeraars gaan dus op de stoel van de arts zitten, terwijl premier Balkenende en minister Hoogervorst blijven beweren dat de arts altijd het laatste woord blijft houden. Maar dat is dus een papieren werkelijkheid. Er is sprake van minder solidariteit doordat mensen met een ‘hoog risico’ worden geweigerd voor aanvullende verzekeringen.

Verder gingen veel binnengekomen meldingen over verminderde samenwerking en versnippering van de zorg. Organisaties werken, vaak tot spijt van hun personeel, niet meer samen omdat dat ten koste van de concurrentiepositie zou kunnen gaan. Hierdoor, maar ook doordat verzekeraars aanbieders manen de zorg vooral goedkoop te leveren, staat de kwaliteit ernstig onder druk. Het bizarste voorbeeld ten aanzien van kwaliteit kwam van een longpatiënte wier zuurstof sinds kort werd vernieuwd en aangesloten door kraamverzorgsters, in plaats van verpleegkundigen. De verzekeraar had te veel kraamzorg ingekocht…

Ten slotte neemt de bureaucratie sterk toe door de voorwaarden van de verzekeraars. Er kwamen veel meldingen binnen van zowel artsen als apothekers die zeeën van tijd kwijt zijn aan het aanvragen van vergoedingen. De voorwaarden en procedures hiervoor verschillen per verzekeraar en de aanvragen worden vaak afgewezen of teruggestuurd met het verzoek om nog meer informatie.

Uit de voorbeelden die binnenkwamen op het meldpunt is geen andere conclusie te trekken dan deze. Door de marktwerking staat de kwaliteit onder druk, net als de solidariteit en de keuzevrijheid. Aanbieders hebben het gevoel door verzekeraars te worder gehinderd bij hun zorgverlening aan de patiënt – die intussen zelf ook niet meer weet waar hij aan toe is. Sommigen komen in ernstige medische of financiële problemen, doordat de verzekeraar vergoedingen weigert, ondanks medische noodzaak. De weg die het kabinet is ingeslagen met de invoering van het nieuwe zorgstelsel – de weg van meer markt en meer concurrentie – belooft daarom weinig goeds. Wie de zorg gezond wil maken, moet niet het commerciële spel centraal stellen, maar de behandelaars en de patiënten.

Copyright: Heuvel, Jaap van der;Aarts, Harald;Kant, Agnes