Het woord “onteigening” werkt bij mij altijd als een rode lap op een stier. Het wordt gebruikt door overheden om aan een immorele handeling, zoals diefstal, een andere naam te geven, waardoor het anders “klinkt”, een andere “image” krijgt, en het daardoor als een goede daad aan het volk kan worden voorgedragen.
In BN/DeStem van gisteren stond dat de gemeente Roosendaal een industrieterrein wil ontwikkelen en daarbij problemen heeft om een stuk grond van 3 hectare van een bepaalde eigenaar te kopen.
De wethouder Steven Adriaansen zegt:”We kunnen niet anders. De eigenaar in kwestie weigert op ons bod in te gaan, terwijl wij de grond nu eenmaal nodig hebben ….”
Op de eerste plaats is het al helemaal niet nodig dat een gemeente industrieterreinen gaat ontwikkelen.
Dat kan beter door een particuliere ondernemer gebeuren.
Verder is dan de opmerking:’Wij kunnen niet anders” een argument van geen waarde. Ik zou bijna zeggen dat het onzin is. Er zijn talloze alternatieven. Het project niet doen, het anders doen, een hoger bod enz. Bijna iedereen heeft zijn prijs, en als die maar hoog genoeg is, dan zal de huidige eigenaar best de waarde van het geld (of andere compensatie) hoger achten dan de waarde die hij aan dit bepaalde stuk grond hecht.
Dat de overheid bij onteigening een “vergoeding” betaalt, is een doekje voor het bloeden. Net als de dief die je hele huis leeg steelt en een appel voor je achterlaat als waardering!
Onteigening is een ontkenning van het eigendomsrecht. Een overheid die de mond vol heeft over waarden en normen zou het woord onteigening tot niet politiek correct moeten verklaren.
Goed stukje!
Hoi Hub,
Kun je niet deze aankomende onteigende eigenaar laten weten dat wij allemaal met hem meevoelen en indien mogelijk dat de vrijspreker nog wat meer aandacht voor zijn probleem wil genereren: door bijvoorbeeld wat ambtenaren/pers/ etc. op deze rubriek te wijzen…en wat nog meer mogelijk is…
In principe hebben jullie allemaal gelijk, maar ik zie wel een probleem:
Stel een grondbezitter of een kleine groep grondbezitters heeft of krijgt alle grond rondom een dorp/stadje in handen en beroeps zich op het absolute eigendomsrecht: ik wil/wij willen onder geen voorwaarde dat ergoederen / personen over ons grondgebied vervoerd worden ongeacht de prijs die men hiervoor wil betalen. Het verhaal dat iedereen zijn prijs heeft, gaat niet op: sommige mensen beleven helaas gewoon plezier aan de dood van anderen, bij voorbeeld.
Bovendien zou, zelfs al zou men de bewoners allemaal vrij laten vertrekken, de waarde van de bezittingen van die bewoners tot nul naderen.
Minder extreem, maar in principe vergelijkbaar: als men een weg aan wil leggen kan één enkele dwarsligger zeer veel schade voor de gemeenschap of voor vele andere individuele eigenaars veroorzaken, simpelweg omdat die weg er niet komt en allerlei personen de potentiële waarde van hun bezit niet kunnen benutten. Je hebt immers niet veel aan een fabriek als je de producten niet kunt transporteren omdat iemand weigert om grond te verkopen die voor dat transport nodig is.
De vergelijking met de dief die een appel acxhterlaat, gaat niet helemaal op: men zou af kunnen spreken dat de hoggste vierkante meter prijs van de andere grondverkopers wordt betaald of, indien de grond op zich (dus zonder het feit dat die weg er eventueel komt) een aantoonbaar hogere waarde heeft, die waarde kunnen betalen. Of een andere regeling waarbij de eigenaar voor het vergoede bedrag moeiteloos in de omgeving een vergelijkbaar stuk grond (of zelfs nog iets meer) kan kopen, dus zeker niet voor een appel en een ei.
De huidige praktijk dat een gemeente een stuk grond goedkoop koopt, het vervolgens tot bouwgrond bestempelt en het dan bij verkoop een woekerwinst maakt, wijs ik voor alle duidelijkheid af! Dan is er namelijk geen sprake meer van een redelijke vergoeding.
Kortom, het principe vind ik juist, maar de compromisloze uitvoering ervan leidt tot schade aan de bezittingen van anderen en het voorkomen daarvan weegt dan voor mij zwaarder.
Ik ben benieuwd wat jullie vinden van de toch wel aanwezige spanning tussen jouw belang en het belang van de andere eigenaren in je omgeving.
[2] Goed idee, edoch de gemeente houdt de naam van die eigenaar geheim!!
Ze zijn al bang voor onze actie!!!
Ik heb wel de stukje aan de gemeentevoorlichting doorgestuurd en hen gevraagd om dit stukje onder aandacht van College en Raad te brengen.
Ook de ‘huurbescherming’ is een vorm van onteigening. Het is voor een verhuurder bijvoorbeeld praktisch onmogelijk van een huurder af te komen terwijl de overheid telkens wel de voorwaarden (regels) en huurprijs mag wijzigen en daarbij de Kantonrechters heeft opgedragen de huurbescherming altijd zwaarder te laten wegen dan de argumenten van een verhuurder (over ‘onpartijdigheid’ gesproken…). Tevens zijn alle gewoon lijkende eigendomsrechten (verkoop, bestemmingswijziging) niet meer mogelijk zonder in- of toestemming van de huurder en overheid. Stille onteigening dus.
[3] leen slecht voorbeeld. Ik heb drie woorden voor jou:
RECHT VAN OVERPAD
Welke zijn de voorwaarden om van een recht van overpad te kunnen genieten?
Deze erfdienstbaarheid ontstaat van rechtswege (wettelijke erfdienstbaarheid) wanneer een erf ingesloten is. Men spreekt van een ingesloten erf als er geen enkele toegangsweg is of onvoldoende toegang tot de openbare weg zonder uitzonderlijke kosten. Deze erfdienstbaarheid wordt automatisch opgeheven wanneer er geen sprake meer is van insluiting. Een recht op overpad kan ook ontstaan uit schriftelijke regelingen (erfdienstbaarheid door overeenkomst gevestigd) tussen buren. Op welke manier het overpad ook tot stand is gekomen, de eigenaar van het erf mag niets doen om het recht op overpad in de weg te staan of te belemmeren. Zelfs als hij gestoord wordt door dit overpad, mag hij er niets aan veranderen noch een omheining plaatsen.
[3] je draait het om, het lijkt mij dat als iemand ergens een fabriek wil bouwen hij eerst zal kijken of er grond is die een uitweg heeft en niet eerst grond kopen en dan tot de ontdekking komen dat er geen uitweg is. Op die manier is grond zonder een uitweg waardeloos omdat neimand die zal willen hebben.
[6] Het recht van overpad is echter ook een inperking van het absolute recht dat iemand ten aanzien van zijn bezit heeft. Is dat niet in strijd met de libertaire opvatting van bezit?
En: als de gemeenschap blijkbaar het principiële recht heeft om de rechten van de eigenaar ten aanzien van zijn bezit in te perken, waarom zou het die rechten dan niet ook op andere punten in mogen perken. We komen zo wel op een hellend vlak.
[9] Die fabriek kan er op zich al wel zijn, maar men wil uitbreiden of men is genoodzaakt op een ander product over te schakelen. In theorie is het zelfs denkbaar dat de weg er al wel was, maar door omstandigheden niet langer bruikbaar is.
De principiële vraag is natuurlijk of iemand door te weigeren zijn grond te verkopen ervoor mag zorgen dat een groot aantal andere eigenaren schade lijden of geen waardestijging van hun bezit hebben. Daar ben ik zelf nog niet helemaal uit, want ook dat onteigenen is een hellend vlak, waarbij de overheid vaak minder betaalt dan redelijk is en meer neemt dan nodig is.
Vergelijk de actie bij Schiphol, waar een groot aantal actievoerders van de boeren heel kleine stukjes grond kochten die echter zodanig lagen, dat er buiten hen om geen landingsbaan gelegd kon worden. Hoe voorkom je, met inachtneming van de libertarische principes, dat een kleine minderheid de economische belangen van de anderen gijzelt?
[11] ik denk dat dit allemaal erg hypothetisch is en dat het zichzelf normaliter wel regelt, de fabriek kan verhuizen bijvoorbeeld of een andere buurman zou wellicht over te halen zijn om een uitgang te bieden en wat Schiphol betreft, die hadden gewoon een hoger bod moeten uitbrengen. Schiphol lijkt mij wel wat kapitaalkrachtiger dan een zooitje uitkeringsgerechtigde aksievoerders.
Ik vraag mij af of in een normale vrije markt situatie dit soort problemen veel zal voorkomen omdat men van te voren al bedacht zal zijn op mogelijke toestanden en er rekening mee zal houden bij aankoop van grond.
Ik ben het wel met je eens dat het recht op overpad inbreuk doet aan het eigendomsrecht en dat we dat dus niet moeten hebben.
[12] trouwens, in een normale marktsituatie zouden die aksievoerders niet eens bestaan wegens geen uitkering, ze zouden het te druk hebben met een echte baan.
[11] "De principiële vraag is natuurlijk of iemand door te weigeren zijn grond te verkopen ervoor mag zorgen dat een groot aantal andere eigenaren schade lijden of geen waardestijging van hun bezit hebben. Daar ben ik zelf nog niet helemaal uit,"
Lees dit nog eens:
-"iemand weigert ZIJN grond te verkopen"
-"een groot aantal ANDERE EIGENAREN!"
-Van diezelfde grond?
Dan moeten zij het onderling eens worden over de afspraken die ze gemaakt hebben betreffende hun eigendom.
-Of eigenaren van ANDERE GRONDEN?
Wel die hebben geen zak te maken met die grond van de eigenaar.
Net zo min als ik iets te maken heb met jouw auto, als ik die zo graag wil hebben.
Een belangrijk punt in deze discussie is het AANTAL personen dat betrokken is.
De moraliteit, of iets goed of slecht is, WORDT NIET BEPAALD DOOR HET AANTAL!
Iemand lynchen is niet "goed" omdat de hele bende vindt dat dit moet.
[12] Inderdaad Wladimir. Helemaal juist.
Ayn Rand noemde dit soort redeneringen "reddingsboot-situaties" zoals: Wat doe jij na een schipbreuk als je met twee personen op een vlot zit dat maar 1 persoon kan dragen?
Big deal!
[5] Je hoeft je huis natuurlijk niet te verhuren. Dat doe je zelf, toch?
[12] Het probleem met Schiphol is nu juist dat die uitkeringstrekkende actievoerders geen enkel bod geaccepteerd zouden hebben, vrees ik.
Dan werkt die normale vrije markt niet.
[14] In principe heb je gelijk, maar dan wijs je ook principieel het recht van overpad af en kan de ene eigenaar door elk overpad te weigeren in bepaalde situaties de waarde van het eigendom van de andere eigenaar tot nul reduceren.
Bijv.: ik koop een stuk grond van een ander (onderhands, dus jij hoeft niet eens te weten, dat het überhaupt te koop was), waardoor jij geen gebruik meer kunt maken van jouw grond omdat ik je het betreden van mijn grond verbied. En je kunt jouw grond niet betreden/gebruiken zonder over mijn grond te gaan (overpad).
Bovendien wordt het aanleggen van wegen en allerlei andere voorzieningen die alleen rendabel zijn als ze door grote groepen mensen worden gebruikt, erg moeilijk omdat niet iedereen rationeel denkt. Denk bijvoorbeeld aan mijn voorbeeld met de Schiphol actievoerders: het gaat hun niet om een redelijke of zelfs riante prijs voor hun bezit willen hebben, maar gewoon niet willen dat er een bepaalde ontwikkeling plaatsvindt.
Dus principieel ben ik het met jullie eens, maar ik zie wel een aantal praktische bezwaren.
[17] Toevoeging: Ik ben er niet zeker van dat ze allemaal een uitkering hadden. Laten we het ons dus niet te makkelijk maken er dus van uitgaan dat ze allemaal braaf een baan hebben, maar beslist niet willen dat Schiphol wordt uitgebreid (of een haven aangelegd, of whatever): hebben zij dan het recht om elke aangeboden vergoeding af te slaan en ervoor te zorgen dat jij niet met het vliegtuig kunt gaan, je goederen niet vanuit een haven kunt verschepen enz?
Daarbij nemen we even aan, dat zij, zodra ze vernemen dat er ergens anders in Nederland een luchthaven, haven enz. wordt aangelegd, ze daar ook een miniem maar voor het plan onmisbaar stukje grond kopen om dat plan zo te torpederen.
Schiphol bewijst dat dit geen puur theoretische exercitie is.
De vraag is dus: hebben actievoerders/burgers principieel dat recht of niet?
Ik zou principieel geneigd zijn "ja" te zeggen, maar hik wel aan tegen de gevolgen van zo’n principieel standpunt.
[14] Beste Sander, bedoel jij: je hoeft niet te verhuren, land te kopen of een fabriekje te beginnen of ergens geld mee te verdienen, en als je dat toch wel doet, doe je het helemaal zelf en had je maar beter moeten weten? Vind jij dan ook misschien dat eigendomsrecht (waar inbegrepen vrijheid tot exploitatie van je eigendom) niet relevant is?
[17] hier komen we m.i. op een van de weinige echte bestaansredenen van een overheid: Het aanleggen en onderhouden van infrastructuur, opdat het beschikbare domein zo veel als mogelijk op kan brengen.
Libertarische principes zijn OK, maar zoals alle principes zijn zij beperkt door de realiteit. In dit geval de realiteit dat een land/domein niet uit mooi gedimensioneerde rechthoekige percelen van ± 1 hectare bestaat.
[18] Ik bedoel dat als je (met je eigendom) geld wilt verdienen je als ‘ ondernemer’ de risico’s in zult moeten schatten. Om deze risico’s duidelijk in kaart te kunnen krijgen voor beide partijen (aanbieder-afnemer) zijn er contracten uitgevonden. In het onderhavige geval is tevens een ‘staatscontract’ van toepassing (Wet) welke de wetgever aan de burger heeft opgelegd.
Dat laatste hoeft van mij perse niet! Op (bijna) geen enkel terrein overigens. Echter; indien de verhuurder zelf de verhuurvoorwaarden volledig zou kunnen bedingen en bijvoorbeeld per direct en op ieder gewenst moment de huurder zou kunnen verwijderen uit de woning dan dringt zich wel de volgende vraag op: worden er nog wel huizen verhuurd? En zo ja, tegen welke prijs dan nog? Wat gaat bijvoorbeeld de koopprijs van een woning doen als huurders massaal zouden besluiten een caravan of bungalowtent te nemen i.p.v. een huurwoning. DAT is pas vrijheid! Wordt je standplaats opgezegd dan rij je naar een volgende plek. Als je stelt (en daar valt veel voor te zeggen) dat er geen wetten dienen te zijn t.a.v. de huren dan dienen er ook geen wetten te zijn t.a.v. permanente caravan bewoning op bijvoorbeeld campings. We moeten wel appelen met appelen blijven vergelijken.
Op dit moment zitten we in elk geval met Wetten opgescheept. Sommige nog onzinniger dan andere. Maar ze zijn er wel. We zijn hier met zijn allen voor een voldongen feit geplaatst. Daarom blijf ik van mening dat je als verhuurder gewoon het ondernemingsrisico zult moeten inschatten en achteraf niet moet zeuren. De huurder mag immers ook geen etage bijbouwen op jou woning.
[20] Het gaat om dat ‘staatscontract’ dat veel weg heeft van verkapte onteigening. Ik ben het met je eens dat ondernemen risico’s nemen is, maar als de staat eerst een contract onopzegbaar maakt (voor de ondernemer) en daarna allerlei details in negatieve zin voor de ondernemer) blijft wijzigen is er geen sprake meer van risico, maar van dwang. Er valt niets in te schatten in zo’n situatie. Als een verzekeringspolis wordt gewijzigd is het alleen al om die reden opzegbaar. Dat zou met die staatshuurcontracten ook zo moeten zijn. Je denkt dat met contractvrijheid geen huizen verhuurd worden? Ik denk zelfs heel veel meer dan nu. In landen met (grotere) contractvrijheid is het bijvoorbeeld niet zo ernstig gesteld qua aanbod als in NL, het land met de grootste contractdwang. In die landen is voldoende aanbod en voor elk budget wel wat te vinden. Maar als je op een camping wilt wonen, ga wat mij betreft je gang. Ik ben dus -in tegenstelling tot jij- van mening dat wij ons niet zomaar voor voldongen feiten moeten laten plaatsen en wel veel moeten zeuren daar waar de overheid vrijheden beperkt.
"daarna allerlei details in negatieve zin voor de ondernemer) blijft wijzigen is er geen sprake meer van risico, maar van dwang": Hier zijn we het eens.
"Als een verzekeringspolis wordt gewijzigd is het alleen al om die reden opzegbaar": Is niet helemaal waar, sommige wijzigingen moeten ook hier gewoon geaccepteerd worden. Maar ik begrijp wat je bedoeld.
"Je denkt dat met contractvrijheid geen huizen verhuurd worden?": Jawel, doch veel minder dan nu. In het Libertarisch Utopia heeft men immers veel meer woonmogelijkheden, plekken, verbanden en wat al niet meer. Groter aanbod=lagere prijs.
"en wel veel moeten zeuren daar waar de overheid vrijheden beperkt.": Ik mag toch hopen dat wat dit betreft de overheid in mij een aardig horzeltje mag aantreffen!
[19]
A."hier komen we m.i. op een van de weinige echte bestaansredenen van een overheid: Het aanleggen en onderhouden van infrastructuur, opdat het beschikbare domein zo veel als mogelijk op kan brengen."
–Waarom is dat een bestaansreden voor de overheid?
–"Opdat het zo veel mogelijk opbrengt …."
Zo veel mogelijk voor WIE?
B. "Libertarische principes zijn OK, maar zoals alle principes zijn zij beperkt door de realiteit. In dit geval de realiteit dat een land/domein niet uit mooi gedimensioneerde rechthoekige percelen van ± 1 hectare bestaat."
–Ik zie niet in dat rechthoekige percelen libertarische principes kunnen beperken.
— ALS een realiteit een principe "beperkt" (bedoel je niet geldig maakt ?) dan is OF het principe fout, of de realiteit wordt verkeerd weergegeven. Teen of Tander.
Contradicties bestaan niet.
[22] Beste Sander, ik ben het helemaal met je laatste post eens.
Comments are closed.