Onlangs werd er weer een proefballonnetje opgelaten over gratis openbaar vervoer. Ik heb iets met het woord GRATIS. Of eigenlijk, ik heb er iets tƩgen.
Het bestaat wel hoor, gratis, maar daarvan ken ik maar twee varianten: De eerste is een vrijwillige gift. Een verjaardags-kado of zoiets. Dat is voor de jarige gratis.
De tweede is de zon. Die schijnt gratis.
En eigenlijk klopt het eerste voorbeeld niet helemaal. Een verjaardags-kado is niet gratis, maar wordt door iemand anders betaald. Door de gever namelijk. En die heeft moeten werken voor het geld.
En dat geldt eigenlijk voor alles dat gratis is. Iemand heeft het betaald. En het is erg belangrijk om ons af te vragen WIE dan?
De zegeltjes op de boter bijvoorbeeld of op de koffie, die zijn toch gratis?
Nee hoor, zo’n zegeltje is bijvoorbeeld 1 cent waard, om bijvoorbeeld een botervloot te kunnen sparen. Nu gooit 75% van de mensen die zegeltjes weg (’te veel moeite, en het kost toch niks?’) dus wanneer de fabrikant 0,25 cent per pakje meer rekent, dan merkt niemand dat, en kost het hem uiteindelijk niets!
Gratis zegeltjes betaalt u dus gewoon zelf. En dat zelfde geldt ook voor de ‘spaarzegels’ die u bij de kassa van de supermarkt of tankstation ontvangt.
‘Nu, Aanbieding! Bij een Senseo koffie-machine, een doos koffie-pads gratis!‘.
Een leuke vergelijkiing tussen ‘gewone’ koffie en ‘pads’ staat op Marrum.nu: Douwe Egberts Senseo koffie: gemiddelde verkoopprijs per zak: € 1.59 voor 18 kopjes. Douwe Egberts Pondspak koffie: gemiddelde prijs per pak: € 2.29 voor gemiddeld 77 kopjes.
U hoeft maar een paar bakjes te drinken en de koffie-fabrikant heeft z’n geld al weer terug! Laat ik het anders zeggen: De fabrikant betaalt die ‘gratis’ koffie-pads niet. Wie denkt u, betaalt ze dan wel?
Wanneer u in de toekomst het woord GRATIS hoort, denk dan eens aan deze voorbeelden.
Realiseer u dat GRATIS NIET BESTAAT, en vraag u af: “Wie betaalt het, als ik het gratis krijg?”.
Deze vraag wordt natuurlijk nog veel belangrijker wanneer het om grote bedragen gaat. In Nederland is ‘de bieb’ gratis voor kinderen. De school is gratis. Voor voetgangers en fietsers is de openbare weg helemaal gratis, en de lantarens en stoplichten. Het park en het strand kunt u gratis bezoeken. Veel bedrijven en overheden hebben 0800-nummers en antwoord-nummers. Die zijn ook gratis net als de brandweer en de ambulance…
Wie betaalt dat eigenlijk allemaal?
Het antwoordt is opnieuw: U!
Verplicht.
Of u het nou wel of niet gebruikt.
En dan hebben we het nog niet gehad over de dingen die ‘bijna gratis’ zijn, d.w.z. waarvoor u veel minder betaald dan dat het daadwerkelijk kost, zoals het openbaar vervoer, het museum, het theater, vervolgopleidingen, de sportverenigingen, etc.
Dus ongeacht of u ooit met de trein reist, (of zou wĆllen reizen), gratis openbaar vervoer betekent in elk geval dat u en ik nog meer belasting gaan betalen.
Goed idee toch?
“GRATIS openbaar vervoer”
Socialistische Proefballonnetjes!
Makkelijk weggeven, als Ć nderen er maar voor moeten betalen!
PvdA wil ‘Gratis openbaar vervoer voor aantal groepen’ (NU.nl)
Site van Michel van Hulten, staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat in het kabinet-Den Uyl (1973-1977) (PPR)
Wikipedia
Gratis is het broertje van waardeloos.
Wat mensen gratis krijgen zullen ze na verloop van tijd ook niet meer achten.
Deze alles-gratis ideologie die ook door SS werd toegepast vindt zijn oorsprong in het communisme. In de Sovjetunie waren basisbehoeften gratis of bijna gratis. Dit had grote tekorten tot gevolg waardoor lange wachtrijen aan winkels stonden.
ĆĘĆĀ©ĆĘĆĀ©n prachtige uitspatting van deze bijna-gratis eten (want dat was het)filosofie was dat er door de onstane tekorten natuurlijk een zwarte handel ontstond. Zo stapten boerinnen uit OekraĆĘĆĀÆne met een mand vol tomaten op het vliegtuig (dat bijna gratis was)naar Moskou om daar hun mandje op de zwarte markt te verkopen.
De wet van vraag en aanbod is een metawet. Zij is baas over alle andere economische wetten, en al zeker over door overheden gecreĆĘĆĀ«rde wetten.
Er een loopje mee nemen wreekt zich altijd.
Mmmm de zon zien opkomen is ook niet gratis.
Tenslotte moet je in leven zien te blijven om het mee te maken. Dus heb je onderdak, voedsel en warme kleding nodig. Zijn die dingen allemaal gratis?
Nee. vanaf je geboorte zal je verzorgd moeten worden door je ouders die dit allemaal betalen. Tot je oud genoeg bent om te beseffen dat je naar een opkomende zon kijkt.
In leven zijn en blijven kost geld!
Een ander aspect is dat goederen of diensten die in de perceptie van mensen ‘gratis’ zijn overmatig gebruikt gaan worden. En dat zal leiden tot chronische tekorten. Als mensen denken dat openbaar vervoer ‘gratis’ is, zal het gebruik dan toenemen of afnemen? En wat zullen de consequenties van een toenemend gebruik van het openbaar vervoer zijn?
Ik schat dat dan het openbaar vervoer niet meer toegankelijk zal zijn voor diegene die deze vorm van transport het hardst nodig hebben. Namelijk zij die slecht ter been zijn.
In overvolle bussen en treinen zullen deze mensen aan het kortste eind trekken. Dat gebeurt zelf nu al in het spitsuur.
Dat politici met zo’n idioot plan komen zegt heel veel over het volkomen gebrek aan denkvermogen van die lui.
[2] Hmm Cato. Alleen dat wat door natuurwetten ontstaat is gratis. De zon die opkomt, zwaartekracht, magnetisme, zwakke kernkracht en sterke kernkracht.
De zon gaat echt wel op als wij allemaal dood gaan. Het openbaar vervoer is niet meer gratis wanneer wij allemaal dood zijn. We betalen er immers geen belasting meer voor.
Dat wat dus door menselijke wetten tot ‘gratis’ is verordonneerd, is dat niet.
Gratis in economische zin, is subjectief, het hangt af van jouw positie in het economisch verkeer. Wanneer iets voor jou gratis is, hoef JIJ er niet voor te betalen (de koffiepads uit Jodocus’ voorbeeld zijn dus niet gratis, Philips liegt daar). Maar iemand betaalt dus wel.
Je zou je bij ‘gratis’ diensten of goederen altijd twee dingen af moeten vragen: 1: Waar ontstaat de toegevoegde waarde die hier zonder financiele vergoeding wordt overgedragen? En 2: Wie draagt hier een goed of dienst over aan iemand die daar niet voor hoeft te betalen?
Wanneer de toegevoegde waarde door particulieren wordt bijgedragen, maar de overheid het goed confisqueert en vervolgens overdraagt is er iets heel erg mis. Helemaal wanneer de overheid een aanbod gestuurde markt creeĆĘĆĀ«rt. Het goed of de dienst wordt dan door particulieren gemaakt, vervolgens wordt het afgepakt en door de overheid waardeloos gemaakt.
De VVD heeft nog meer "gratis" voor ons in petto, namelijk het bezoek aan rijksmusea. Dit hoorde ik gisteren Annette Nijs zeggen bij BVD. Ze presenteert haar plan maandag in de Tweede Kamer. De bedoeling is dat dit gratis bezoek vooralsnog alleen geldt voor Nederlanders! Want die hebben al jaren belasting betaald (toch knap dat ze wel de connectie "gratis" en "belasting" maakt! ;-)) Annette vond dat dit wel moest kunnen, want het was toch "Ons Culturele Erfgoed". Natuurlijk kwam toen de vraag waarom ook niet gratis voor niet-Nederlanders (goed voor toerisme, en zo). Ja, met die vraag zat ze wel een beetje in haar maag. Daar was ze ook niet echt tĆĘĆĀ©gen, zei ze.
Zie ook tiscali.nl.
In de jaren 80 had Margaret Thatcher het motto ,,There’s no such thing as a free lunch". De Engelsen gingen langzaam maar zeker beseffen dat ze gelijk had en kozen haar voor drie achtereenvolgende termijnen. Helaas wordt dit gedachtegoed weer verkwanseld door Tony Blair en zijn socialistische regering.
[4] kweet nog iets veel beters voor ‘ons cultureel erfgoed’ deel al die kunstwerken via een grote verloting uit aan alle nederlanders. heb je die dure musea etc ook niet meer nodig en heb je iedereen gratis alles weggegeven.
Bij nader inzien: veilen onder de nederlanders lijkt me ook wel reeel, daarna kunnen allerlei lieden alsnog bedenken of ze hun verworven kunstwerken nog in een museum willen hangen
Goed artikel Jodocus, ik heb meteen van de mogelijkheid gebruik gemaakt om de heer Van Hulten een brief te schrijven en gaat aldus:
Geachte heer Van Hulten,
Ik heb uw rubriek gelezen over ‘gratis’ openbaar vervoer. De reden waarom ik gratis tussen aanhalingstekens plaats is, omdat er niets gratis is in dit leven, dus ook geen openbaar vervoer. Iemand moet hiervoor betalen. Is het niet de gebruiker danwel de belastingbetaler. Daarom vind ik dat u nooit het woord ‘gratis’ mag gebruiken, omdat het een misleidende term is.
Verder betwijfel ik ten zeerste of ‘gratis’ openbaar vervoer wel de oplossing is. De problemen liggen niet bij de kosten van het openbaar vervoer, maar eerder bij de efficiĆĘĆĀ«ntie en effectiviteit van het door de overheid gemonopoliseerde openbaar vervoer. Waarom zijn er geen problemen bijvoorbeeld met de vliegtuigindustrie of de passagiersscheepvaart en wel bij de bus-, tram- en treindiensten in dit land? Dat komt omdat alle infrastructuur decennialang is achtergebleven bij de economische groei. We zien dit tevens bij de enorme files in dit land, die het resultaat zijn van dezelfde achtergebleven infrastructuur.
Daarom is het noodzakelijk om het openbaar vervoer langzaam maar zeker te ontkoppelen van de overheid. De ‘privatisering’ welke men probeerde te bewerkstelligen over het afgelopen decennium was in werkelijkheid geen privatisering, maar verzelfstandiging, met andere woorden deze waren nog steeds staatsbedrijven die zelfstandige beslissingen konden nemen. Dit is natuurlijk iets anders dan privatisering, omdat dit laatste inhoudt dat de bedrijven volkomen los staan van de overheid en hun eigen beslissingen in een concurrerende en commerciĆĘĆĀ«le omgeving kunnen maken.
Het beste zou daarom zijn om de openbaar vervoersbedrijven volledig te ontkoppelen van de overheid en deze aan de markt over te dragen, zodat de bedrijfsleiding of management zelfstandig en zonder interventie van de overheid beslissingen kunnen nemen en dus beter kunnen inspelen op de vraag en aanbod in Nederland. We weten allemaal dat de overheidsbureaucratie een slechte investeerder is (de HSL, de Betuwelijn, de Noord-Zuidlijn zijn daarvan allemaal sprekende voorbeelden). Dat is natuurlijk logisch omdat overheidsbureaucraten nooit in een concurrerende marktsituatie hoeven te opereren. Men verhoogt alleen maar even de belastingen, die verplicht door de Nederlanders moeten worden betaald.
Daarom zal dat ‘gratis’ openbaar vervoer een openeinde rekening zijn van steeds meer oplopende kosten, slechte infrastructuur, achterstallig onderhoud en verdere verloedering. Mijn advies in plaats van ‘gratis’ openbaar vervoer het geheel aan de marktwerking over te laten, want dan weten we zeker dat er een efficiĆĘĆĀ«nt vervoersysteem wordt gecreĆĘĆĀ«erd, die inspeelt op de wensen van de gebruikers in plaats van rekening te houden met de kortzichtigheid van bureaucraten.
Met vriendelijke groeten,
Albert P. Spits
FrĆĘĆĀ©dĆĘĆĀ©ric Bastiat Stichting
[7] Goede brief Albert. Om in marketingtermen te spreken is de trein een product dat in zijn laatste fase is aangekomen. Vergelijkbaar met het stoomschip of de paardenkoets in zijn tijd. Want: inflexibel t.o.v. de auto (vaste rails/opstappunten), massaal t.o.v. individueel, onrendabel t.o.v. rendabel (vooral zonder belasting!) en teveel tijdverlies/actieradius t.o.v. het vliegtuig. Het enige wat ik zou kunnen bedenken als vervanger is de metro naar stadscentra voor zolang het duurt.
De overheid wil uit alle macht de patient in leven houden en blijft middels belastinggeld dit sterfgeval ondersteunen.
[3] Kaye ik denk niet dat je een begrip als gratis en duur op natuurwetten kunt toepassen. Die begrippen snijden alleen hout binnen de context van een functionerend prijsmechanisme zoals begrepen door een menselijk verstand.
Mijn opmerkingen waren dan ook ironisch bedoeld. Prijzen hebben betrekking op mensen en hun economische context.
Het begrip gratis verwijst op een economisch goed waar normaal gesproken geld voor betaald moet worden maar op dat specifieke moment op kosten van de aanbieder zelf wordt aangeboden zonder kosten van degene die het aanschaft.
Als je een schelp op het strand vind zal niemand zeggen: ‘hey, een gratis schelp." Dat komt omdat het vinden van een schelp op het strand geen economische context heeft.
Termen als gratis en duur betekenen niets buiten hun context. En ze hebben alleen betekenis voor mensen.
in belgie is het ook"gratis",
er is een voorstel om het bus,tram,en trein abonement samen te voegen,
dat betekent dat iedereen betaalt,ook al reis je alleen met de bus,
misschien moeten ze het loon maar afschaffen,en alleen maar zakgeld betalen,
dan kunnen ze alles gratis maken.
was dat vroeger niet kommunisme?
[10] Zonder de indruk te willen wekken dat ik voor "gratis" ben of voor van overheidswege georganiseerd openbaar vervoer dat beter door de markt had plaatsgevonden, wil ik wel de volgende kanttekening maken.
Zowel bussen als trams alsook treinen zijn openbaar vervoer. Alles is door de overheid georganiseerd. Ook al zijn "De Lijn" en de NMBS "zelfstandige" bedrijven, het zijn allebei overheidsbedrijven die van belastinggeld leven en waar ambtenaren werken.
Als klant kies ik niet bewust voor een bus of een trein maar wil ik gewoon van punt A naar punt B. Vaak is er maar 1 (redelijke) manier. Ik "kies" dan voor het/de toevallig daarbij horend(e combinatie van) transportmiddel(len).
Of dat een tram en/of een trein blijkt te zijn, maakt mij an sich niets uit.
Dat een bepaald traject niet door een bus (van het ene staatsbedrijf) gereden wordt, maar wel per trein (van het andere staatsbedrijf) te doen is, is niet mijn beslissing geweest.
Ooit koos een Ambtenaar (van de NMBS) ervoor geen stuk spoor aan te leggen en besloot een andere ambtenaar om dan maar bussen in te leggen.
De hele opsplitsing is maar arbitrair.
Uiteindelijk gaat het hier om 2 zusterbedrijven van dezelfde eigenaar die op dezelfde manier gefinancierd worden.
Een beetje samenwerking kan geen kwaad, zou ik zeggen.
Het op mekaar afstemmen van routes en vertrektijden is meer dan wenselijk en de mogelijkheid om met een enkel combinatiepasje toegang tot beide netwerken te hebben eveneens want uiteindelijk wil ik van punt A naar punt B en kies ik niet bewust (doch gedwongen) voor bus, tram, trein of een combinatie.
Voor de goede orde herhaal ik evenwel dat ik voorstander ben van een volledige privatisering van alle openbaar vervoer en het toelaten -zonder allerlei beperkende vergunningsvereisten uiteraard- van meerdere aanbieders van zowel bus als tram en trein.
[9] Zeg eens ‘hap’? š
Duur is natuurlijk ook nog eens subjectief. Ik vind alle subsidies die de overheid verstrekt duur. Want ik wil er niet aan meebetalen door via de belastingen mijn zuurverdiende geld af te dragen.
Voor een collectieveling met een uitkering zijn die subsidies helemaal niet duur, want hij gebruikt graag overheidsgefinancieerde goederen. Een smerige kapitalist als ik mag van hem helemaal geen winst maken.
Kaye
[8] Inderdaad Aad, je hebt het helemaal bij het rechte eind. Trouwens, ik heb nog niets van de heer Van Hulten mogen vernemen. Maar ik heb geduld. Mocht hij nog antwoord geven dan zal ik dit op de Vrijspreker zetten.
Comments are closed.