…heeft onze Minister Hoogervorst weer een geniaal akkoord gesloten met de medicijnenfabrikanten, de apothekers en de zorgverzekeraars om de kosten van medicijnen te beteugelen. Hij hoopt volgend jaar 843 miljoen en in 2007 971 miljoen euro te besparen. De afspraken moeten leiden tot een besparing van gemiddeld 140 euro per huishouden per jaar…

De vraag is waar dat nergens-op-gebaseerde bedrag vanaf gaat? Van onze nominale premie? De zorgtoeslag dan? Nee hoor, als vanouds worden er leugens verteld om de schatkist van minister Zalm te spekken. Laat mij even kort uiteenzetten hoe de ‘pillen-draaierij’ in Nederland gereguleerd wordt, althans dit is het eerste deel van dat expose, want there’s a lot more to it.. (Ik zal mijn UITERSTE best doen het kort te houden)

De overheid gaf apothekers ooit het ‘recht tot generisch substitueren’. Dit komt erop neer dat als je dokter je een bepaalde werkzame stof voorschrijft, de apotheker je alle genieke die in een ‘cluster’ van ‘soortgelijke’ geneesmiddelen zit mag substitueren. Natuurlijk gingen pillen-aanbieders zich massaal op apothekers richten om hun middel aan te bieden. De apothekers rekenden zich rijk met alle kortingen en bonussen die zij ontvingen. Echter, in 1998 is de claw-back maatregel geïntroduceerd, omdat het kabinet het algemeen ongewenst vond dat apotheekhoudenden naast het apotheektarief hoge kortingen ontvangen (lees: gingen ondernemen), omdat de extra inkomsten die apothekers ontvangen rechtstreeks uit de zak van de premiebetalende burgers zouden komen. Deze claw-back maatregel zorgde ervoor dat apothekers 6,82% aan inkoopvoordelen moesten doorberekenen in de prijs aan de zorgverzekeraars. Het idee was dat de verzekeraar deze lagere prijzen zou doorberekenen in zijn premie, waardoor het geld uiteindelijk ten goede aan de patient zou komen. Met nadruk op ZOU…

Maar ook de claw-back maatregel bleek het probleem van de hoge kortingen en bonussen niet op te kunnen lossen. Uit een onderzoek van de Boston Consulting Group bleek dat het totaalbedrag aan kortingen in 2003 was opgelopen naar 723 miljoen euro per jaar, waarvan slechts 200 miljoen euro zou worden afgeroomd door middel van de claw-back regeling. Nadat de overheid een nieuwe maatregel wilde invoeren, vochten de apothekers deze nieuwe maatregel juridisch aan, waarna een wirwar van rechtzaken over en weer ging.
Uiteindelijk nam de KNMP, de koepelvereniging die de apothekers vertegenwoordigd, het initiatief tot onderhandeling met de fabrikanten en de verzekeraars om tot een alternatieve oplossing te komen. De gesprekken hebben geleid tot een convenant met de KNPM, ministerie VWS, ZN (Zorgverzekeraars Nederland) en BOGIN (de bond van fabrikanten van generieke middelen), waarin werd vastgesteld dat de huidige kortingen en bonussen van generieke middelen worden vervangen door structurele prijsverlagingen van 40% voor die geneesmiddelen.

Tezamen met het convenant werd de bestaande claw-back van 6,82% gehandhaafd. Beraamd werd dat het convenant, in 2004, 622 miljoen euro op de uitgaven voor geneesmiddelen heeft bespaard, wat overeen komt met de taakstelling die in de begroting van VWS was opgenomen. Hierdoor raakte Hoogervorst zo enthousiast dat hij het convenant verlengde voor 2005 en Nefarma ook vrolijk mee moest doen aan het ‘onderonsje’. De prijzen van innovatieve geneesmiddelen moesten hiermee verlaagd worden met 8%. En nu gaan we dus vrolijk door in 2006 en 2007.. Hoe langer we een structurele oplossingen kunnen uitstellen, hoe beter het is. Zo lang we prijs controles kunnen toepassen, kunnen we kosten beheersen, denkt Hans Hoogervorst. En zo lang we kosten kunnen beheersen, ben ik een goede minister. En zo rekende de minister in zijn begroting voor volgend jaar aanvankelijk nog op een besparing van 785 miljoen euro in 2006, maar vorige maand bleek al dat hij meer wilde. Hij was toen nog in overleg met de koepelorganisaties van de geneesmiddelenindustrie (Bogin en Nefarma), de apothekers (KNMP) en de zorgverzekeraars (ZN).

Inmiddels hebben zij een akkoord bereikt. Het behoeft geen verdere toelichting dat het convenant de kortingen en bonussen terug brengt en als gevolg daarvan margeconcurrentie bestrijd. Het convenant draait in feite puur en alleen om de financiële taakstelling: het convenant zorgt ervoor dat de winst die apothekers, door middel van kortingen en bonussen, in hun eigen zak steken, nu grotendeels getransformeerd worden in collectieve kostenbesparing. En er staat nergens zwart op wit dat collectieve kostenbesparing daadwerkelijk lagere premies ten gevolge zal hebben.

Belangrijker nog is dat het convenant drie doelstellingen heeft: naast het besparen van kosten, zou het ook meer marktwerking, transparantie en toegankelijkheid moeten bewerkstelligen. Althans, zo formuleren de partijen het zelf in de inleiding. Maar je one-size-fits-all pakketje voor 2006 is al vastgesteld hoor-door diezelfde overheid in samenwerking met de verzekeraars-. Als we niet oppassen hebben we in 2007 one-size-fits-all geneesmiddelen. Wie zegt dat Marx niet meer bestaat?

Eline van den Broek is voorzitter van en gezondheidszorgdeskundige bij het European Independent Institute, een onafhankelijke economische denktank in Den Haag.

GERELATEERDE ARTIKELENMEER VAN DEZE AUTEUR

8 REACTIES

  1. Is het niet makkelijker en efficiënter als je de artsen en apothekers zelf hun tarieven laat vaststellen, en de verzekeraars het recht geeft een hoger eigen risico te rekenen voor gebruik van bepaalde duurdere geneesmiddelen? Desnoods met de garantie dat de patiënt (in samenwerking met de arts en apotheker) ieder geneesmiddel kan kiezen, maar bijvoorbeeld geen eigen risico betaalt als hij de goedkopere versie neemt, en een hoog (maar betaalbaar) eigen risico als hij een relatief duur medicijn neemt dat volgens de verzekeraar slechts marginaal beter is. Ook eigen risico in de vorm van remgeld\co-payment zou kunnen helpen. Als de patiënt zelf 10% of meer van het geneesmiddel moet betalen, zal hij\zij ook meer op de kosten letten. Dan zou door concurrentie tussen de zelf hun prijs bepalende apothekers en artsen, en met sturing door de verzekeraars in de vorm van lage eigen risico’s voor medicijnen van apothekers die een contract hebben afgesloten, een premie ontstaan die de wensen van de patiënt in acht neemt (de patiënt kan immers zelf bepalen welk medicijn hij neemt als hij het eigen risico\remgeld maar betaalt) én daarvoor de meest efficiënte prijs geeft.

  2. [1] Beste Owl, je beschrijft grotendeels wat ik zelf ook al vaak heb voorgesteld in mijn
    stukken. Maar helaas is het voor de overheid lastig te begrijpen dat je niet alleen
    kosten kan besparen aan de aanbodkant, maar ook aan de vraagkant..

  3. Het alleralleridiootste is dat een apotheker per recept wordt betaald. Dus niet per receptregel, niet als percentage van de omzet, nee: per recept! Een recept waar "20 xeroxatjes" op staat levert precies evenveel op als "de maandelijke medicijnen voor een aids-patient" of "het peperdure, slecht houdbare, preparaatje van 2.000 euro".

    Volgens mij ligt de sleutel volledig bij de verzekeraars. Als die zouden mogen bedenken wat ze wel of niet vergoeden ipv de overheid dan zouden de premies flink omlaag kunnen. Hardlopers als maagzuurremmers of anti-botontkalk middeltjes hoef ik bijvoorbeeld niet, en ik zou er dan ook niet voor willen betalen. Hetzelfde geldt voor de pil.

    En ik zou ook een eigen risico van 5000 euro willen want dat bedrag kan ik in geval van nood wel lenen, maar helaas: de toegestane eigen risico’s zijn 100, 200, 300, 400 of 500 euro. Geen verzekeraar die me zo’n product zou _mogen_ aanbieden!

    Wat ik wonderbaarlijk vond was dat er een speciale verzekeraar is voor diabetespatienten overigens. In een vrije markt is dat het verzekeren van een brandend huis, waar je dus ook extreem hoge premies voor zou moeten betalen. Wat blijkt, er is een speciaal potje voor brandende huizen.

    Ook geinig: apothekers hebben alvast een brief gekregen dat mensen die onverzekerd en onvermogend zijn toch medicijnen moeten krijgen. Het wachten is op de postcode-toeslag voor achterstandswijken.

    Onder het mom van "marktwerking" is het socialisme in de zorg nu officieel ingevoerd.

  4. Weet iemand hier of het mogelijk is om een polis van die kommunistiese zorgpolis af te sluiten in het buitenland? Ik kan mij voorstellen dat je in Polen of Slowakije verzekeringen kan afsluiten tegen veel lagere premies dan hier (zo lang ik maar niet naar Krakow moet reizen om naar de tandarts te gaan). Bestaat zo’n verzekering niet, of is het verboden om je in het buitenland te verzekeren? Indien ja, is dat niet in strijd met de kartel wetgeving van de eUSSR?

  5. De echte oplossing om de prijzen van medicijnen te verlagen is:

    1. Het vrijgeven van de verkoop (dus apothekers verliezen exclusiviteit)

    2. Het afschaffen van de peperdure tijdrovende verplichte test trajecten voor medicijnen.

  7. [4]
    Ik denk niet dat een Poolse verzekeraar jou zal verzekeren voor een premie die in feite is berekend op 10x lagere Poolse prijzen. Denk je eens in wat er met Poolse verzekeraars zou gebeuren als 1 miljoen Nederlanders met gemiddelde zorgkosten van zo’n 200 euro per persoon per maand, een polis afsluiten voor 50 euro per maand (bijvoorbeeld, de exacte prijsverhoudingen ken ik niet).
    En volgens mij is het inderdaad verplicht om een Nederlandse polis af te sluiten als je in Nederland loonbelasting betaalt, maar helemaal zeker weet ik dat niet. En ik denk dat de EU-regels wel uitzonderingen voor anti-kartelregels zullen maken als het op gezondheidszorg aankomt. Dat onderwerp ligt immers gevoelig bij de nationale overheden en bevolkingen. Zelfs totaal achterlijke en deficiënte systemen als de "gratis" Britse NHS zijn onderwerp van "nationale trots". En ik neem aan dat het leger aan ambtenaren eerst wel even gecontroleerd heeft of het van Europa wel mag. Al weet je dat met ambtenaren nooit. Creatief of initiefrijk denken is niet hun sterkste punt.

Comments are closed.