Een gemeente in het zuiden des lands had ergens een enorme berg zand liggen die verwijderd moest worden.
Aan een aannemer werd een zeker bedrag betaald om de zandberg weg te halen. De aannemer verkocht de zandberg snel a raison van zoveel per kubieke meter en verdiende dus aan twee kanten, want de koper haalde het zand gratis op.
De gemeente kreeg nu spijt en probeerde het geld van de aannemer via een proces terug te krijgen. Dat lukte natuurlijk niet en leidde alleen tot nog meer publiciteit voor de ambtelijke stupiditeit.
Volgens Milton Friedman kost iets doorgaans twee keer zoveel als het door een overheid wordt uitgevoerd.
Ik denk dat deze schatting wat aan de optimistische kant is.
Niet alleen zijn er veel te veel ambtenaren en werken deze doorgaans met een fractie van de normale snelheid, maar ook is het grootste deel van het werk doorgaans overbodig en belemmert dit werk het functioneren van de economie, ten gevolge waarvan zowel voor het bedrijfsleven als voor de individuele burgers de kosten veel hoger uitkomen dan noodzakelijk zou zijn. De maatschappelijke kosten die een ambtenaar veroorzaakt, bedragen daardoor een veelvoud van het uurloon van de ambtenaar.
Met andere woorden: een ambtenaar is vaak de ramp der rampen.
Natuurlijk zijn er ook, zoals in het hierboven gegeven voorbeeld, velen die voordeel trekken van ambtelijke blunders en een aantal van ons ontleent een aanzienlijk percentage van zijn inkomen aan ambtelijke inefficiënties en stupiditeiten.
Voor een volkshuishouding als geheel blijft de ambtenaar echter vaak een even zelfgenoegzame als dure, geld verslindende calamiteit.
En vele ambtenaren werken niet eens voor de overheid. Die werken bij grote ‘corporate’ bedrijven die minstens zo bureaucratisch zijn. Ik ken mooie gevallen van ‘private’ organisaties (ik zal het maar geen bedrijven noemen) waar de ene afdeling de andere tegenwerkt en chefs tot voornaamste taak hebben om de bedrijfsvoering te frustreren. Salarisindicatie: vanaf E.5000 bruto per maand. Carriereperspectief: nog hoger bureaucratenpositie of fractievoorzitter van een grote partij in de 2e kamer.
Aan deze anecdote is te zien dat een ambtenaar 3x zoveel kost als een particulier bedrijf. De aannemer moet worden betaald, zo ook de zandophaler (deze heeft de kosten van het ophalen van het zand), als ook de ambtenaar in kwestie. In mijn tijd als projectcalculator in Tunesië maakte ik dit aan de lopende band mee. Een project werd gestart met geld van een westers land (belastingbetalers), vervolgens werd het land gegeven aan de betreffende overheidsinstantie in Tunis, daarna ging het geld naar het prefectoraat en daarmee werden zaken gekocht en geinstalleerd met behulp van bedrijven zoals wij. Ontwikkelingssubsidies mochten namelijk niet rechtstreeks naar bedrijven toe, omdat het een staat-tot-staat aangelegenheid was. Het kapitaal dat daarmee werd verspild was gigantisch. Bovendien was de corruptie bij de overheid in Tunesië legendarisch. Ik moet altijd smakelijk lachen als ik Balkenende en andere collectivisten weer hoor over ‘ontwikkelingshulp’, of eufemistisch tegenwoordig ‘ontwikkelingsamenwerking’ genoemd. Of deze politici zijn dom of ze zijn geslepen, maar in beide gevallen zijn ze niet geschikt voor hun functie.
Alhoewel ik de intentie van je stukje volledig onderschrijf toch een nuancering.
Indien een gemeente een ‘werk’ aanbesteed aan een aannemer staat in het ‘bestek’ exact omschreven wat er met de te verwijderen materialen dient te gebeuren. Dit is bijvoorbeeld het geval met het zg. ‘Bouwrijp-maken’ van terreinen. De aannemer laat daar zijn calculatie op los. (Indien in het bestek niet is omschreven dat jou zand naar de gemeente terug moet, maar dat het bijvoorbeeld aan de aannemer vervalt zal de prijs voor het complete werk aan de gemeente dus lager uitvallen!) Ook als een werk doordat het heel klein is niet wordt aanbesteed maar uitbesteed zal er altijd een bestek zijn. Staat er niets op papier omschreven dan is er pas echt sprake van een ambtelikjke @#$%##@$!
Maar ik ben het in zijn algemeenheid volledig met je eens hoor. Te belachelijk voor woorden.
Comments are closed.