Recentelijk kwam in een discussie de vraag ter sprake of mensen (libertariërs) gebonden zijn aan de wetten van het land waar ze wonen, en dan met name immorele weten.
Het argument zoals ik het begreep voor de stelling dat mensen wel gebonden zijn aan die wetten was dat als je het standpunt inneemt dat mensen zich niet hoeven te houden aan de (staats)wet, je dan ook niet kan vereisen dat men zich aan libertarische wetten houdt. Met andere woorden, je ondermijnt daarmee niet alleen de staat, maar ook je eigen doelstelling.
Op zich is het natuurlijk waar dat mensen een dergelijk standpunt zouden kunnen aangrijpen als rechtvaardiging om zich niet aan libertarische wetten te houden – “libertariërs houden zich niet aan onze wetten, dus waarom zouden wij ons aan hun wetten houden?” Klinkt logisch.
Maar dat is het niet. Het vervangt namelijk impliciet de argumenten voor die libertarische ethiek door andere. Als libertariërs het argument “wij houden ons aan de staatswetten, dus dienen anderen zich, als een soort wederdienst, in de toekomst aan onze wetten te houden”, zouden gebruiken, of “straks maken wij de wetten, en daar dien je je aan te houden omdat je je nou eenmaal aan wetten dient te houden”, dan zouden zij zichzelf onderuithalen door te zeggen dat mensen zich niet aan de staatswetten hoeven te houden.
Libertariërs hebben echter hele andere argumenten voor de libertarische ethiek. Over die argumenten kan men een hele verhandeling op zich houden, maar waar het denk ik allemaal op neer komt is het uitgangspunt dat ieder mens souverein is.
Nu kan iemand natuurlijk beweren dat niet ieder mens souverein is, maar dan kan men eenvoudig tegenwerpen waarom de persoon in kwestie dan wel souverein zou zijn, en als hij dat niet is, waarom aan zijn mening, de mening van een niet-souverein persoon, waarde gehecht zou moeten worden. Misschien moet hij als niet souverein maar gewoon z’n mond houden…
Je zult natuurlijk zien in zo’n geval dat de persoon in kwestie vindt dat het anderen zijn die niet souverein zijn, en dat daar duizend en één redenen voor te bedenken zijn, maar die redenen zullen doorgaans afgedaan kunnen worden als ad-hoc.
Nu gaat het me er niet om het libertarisme even compleet te onderbouwen, maar ik wil even aangeven dat er andere redenen zijn om libertarische wetten te accepteren dan “het is nou eenmaal de wet”.
Zodoende kunnen we concluderen dat als je libertarisme bepleit, het niet zelfondermijnend is om te stellen dat mensen zich niet aan de staatswetten hoeven te houden. Maar het is sterker: ik ga er van uit dat het zelfondermijnend is om te zeggen dat mensen zich wél aan de staatswetten dienen te houden.
Uiteraard vind ik dat mensen niet mogen roven, moorden, stelen, verkrachten of wat dies meer zij. Maar ik vind niet dat mensen dat niet mogen omdat het bij wet verboden is, of omdat ‘we dat met elkaar hebben afgesproken’, maar simpelweg omdat het fout is. En wie niet vind dat het fout is, moet misschien zelf eens het slachtoffer worden van een dergelijk misdrijf – behandeld worden als niet-souverein. Dus het is niet zozeer een kwestie van je aan de wet houden, maar van onderscheid maken tussen goed en kwaad en mijn en dijn.
Ik denk, of hoop, dat de meeste mensen, als ze er over nadenken, het standpunt kunnen onderschrijven dat moord verboden is omdat het verkeerd is, en niet andersom.
Maar als je als uitgangspunt neemt dat de wet nou eenmaal de wet is, verleen je een zekere legitimiteit aan staatswetten. Daarmee maak je het moeilijk diezelfde staatswetten aan te vallen. Omgekeerd verzwak je de beargumentering van de libertarische wet. Je zegt eigenlijk dat mensen die zouden moeten volgen omdat dat nou eenmaal de wet zou zijn in Libertarië, maar daarbij zeg je eigenlijk dat die wet (zo)maar een wet is, dat het net zo goed een andere wet zou kunnen zijn.
Nou wil ik met dit artikel mensen niet oproepen de wet zomaar aan hun laars te lappen, en allerlei activiteiten te ontplooien die libertarisch wel, maar juridisch gezien niet door de beugel kunnen – de rechter zal van bovenstaande argumentatie namelijk hoogstwaarschijnlijk niet onder de indruk zijn.
Aan de andere kant: it’s only cheating when you get caught.
Hoi Martin,
Een gedeeltelijk antwoord op de discussie gisteren. Ik begrijp dat je de stelregel: " Je dient je aan wetten te houden omdat het wetten zijn die nou eenmaal gelden" wil vervangen door: Je dient je aan wetten te houden omdat ze ethisch en moreel zijn."
Nu zal een jurist je vertellen dat iedere wet een praktische uitwerking is van morele principes.
Dus deze nieuwe stelregel gaat in prncipe al op.
We moeten onze stelling dus verfijnen. " Je dient je aan wetten te houden omdat ze -volgens onze filosofie- ethisch en moreel zijn."
Waarbij onze filosofieen objectivisme en libertarisme zijn.
http://en.wikipedia.org/wik…
http://en.wikipedia.org/wik…
De pest is dan dus, dat je met dezelfde stelligheid kunt stellen dat iemand die op totaal andere filosofieen een rechtsstelsel baseert ook juist is.
Tenzij je er van uit gaat dat er maar één juiste filosofie is die sluitend en allesomvattend is en dat die folosofie toevallig de onze is.
Dit standpunt is er de oorzaak van dat veel mensen libertariërs mijden en niet serieus nemen. Het sluit namelijk bij voorbaat alle discussie uit.
Desondanks houden veel libertariërs dit standpunt vol.
Naar mijn mening is het juister om je gelijk te bewijzen door andere middelen dan het simpelweg non valide verklaren van andere standpunten.
[1] "Naar mijn mening is het juister om je gelijk te bewijzen door andere middelen dan het simpelweg non valide verklaren van andere standpunten."
Bij alle "andere morele standpunten" kun je, moet je, dan ook teruggaan naar de basis waarop alle andere regels gebouwd zijn.
Het libertarisme gaat uit van het, o.a. door Frank van Dun, geformuleerde "Fundamentele Mensenrecht". Dat komt neer op de soevereiniteit van ieder individu.
(ook de missie van Vrijspreker):
Ieder mens heeft recht op zijn eigen leven.
Iedereen die dit consquent aanvaardt, komt uit bij het libertarisme.
Als een ander dit ontkent, en zegt bvb dat jij alleen maar leeft voor het algemeen belang, of voor de instandhouding van de soort, dan ben je gewoon uitgepraat.
Praten heeft dan geen zin meer, en je kunt dan beter aan je zelfverdediging gaan werken.
[1] Krijn,als ieder jurist stelt dat ieder wet een practische uitwerking is van morele principes, kunnen we dan stellen dat het woordje "practisch"een sleutelwoord is? Gaat die jurist ver genoeg terug? Is het pikmeer-arrest hier niet een goed voorbeeld van. Gelijkheid ten opzichte van wenselijkheid. Wetten worden geformeerd om als smeermiddel te dienen voor het niet laten vastlopen van onze maatschappij. Geen moreel besef maar noodzaak.
Ga met die jurist ver genoeg terug. Bij de basis (de allereerste te produceren rechtsregel van een samenleving) aangekomen zal waarschijnlijk ook die jurist de juiste weg kiezen.
[1] "De pest is dan dus, dat je met dezelfde stelligheid kunt stellen dat iemand die op totaal andere filosofieen een rechtsstelsel baseert ook juist is.
Tenzij je er van uit gaat dat er maar één juiste filosofie is die sluitend en allesomvattend is en dat die folosofie toevallig de onze is."
Een ethisch monisme dus. Je kunt niet beargumenteren (met jezelf of met andere mensen) dat het individu niet souverein is, omdat je anders jezelf tegenspreekt.
Ik zou het als volgt argumenteren. Het basis principe van het libertarisme is dat in een beschaafde samenleving niemand het initiatief tot geweld mag nemen.
Dat idee rust op de conclusie dat de mens het rationele dier is. Dieren overtuigen elkaar niet met rationele argumenten maar met geweld. Alleen mensen kunnen beredeneren, filosoferen, boeken schrijven ed.
Omdat wij als mensen verschillende achtergronden en ervaringen hebben kunnen we tot totaal verschillende conclusies komen. Die meningsverschillen en de debatten die daar uit voortkomen kunnen tot nieuwe beter geïnformeerde conclusies en dus nieuwe kennis leiden.
Op een dergelijk proces is de menselijke vooruitgang gebaseerd. Als iemand met geweld Thomas Edison had gestopt had hij zijn uitvindingen niet in de praktijk kunnen brengen.
Als iemand met geweld Aristoteles had verhinderd zijn theorie over de logica te publiceren had de ontwikkeling van het wetenschappelijk denken op zijn minst een enorme vertraging opgelopen.
Omdat wij als de menselijke soort steeds naar een verbetering van ons leven streven is dus geweldsinitiëring in een rationele sameleving uit den boze!
Geweldsinitiering is een ontkenning van het soort wezen dat wij zijn. Wie geweld initieert gedraagt zich als een dier tegenover een mens. Zo iemand ontkent niet alleen de aard van de persoon tegen wie hij geweld gebruikt, maar ook zijn eigen menselijke aard!
De enige samenleving die past bij de aard van de mens als het rationele dier is dus een samenleving waarbij niemand het recht heeft op het initiëren van geweld.
Alle wetten die dus geweldsinitiëring veronderstellen zijn dus volkomen onrechtmatig en behoeven niet gehoorzaamd te worden.
Alleen wetten die de rechten van het individu beschermen zijn dus rechtmatig.
Dat zijn alleen die wetten die afgeleid kunnen worden van de zg. *negatieve rechten*!
Omdat een mens het recht op leven heeft, moet moord verboden worden. Omdat een mens het recht op bezit heeft, moet diefstal verboden worden. Omdat een mens het recht heeft op het nastreven van geluk heeft, moet uithuwelijking verboden worden.
Er bestaat echter niet zoiets als het recht op een woning. Dat zou betekenen die iemand anders gedwongen zou worden om jou van een woning te voorzien. Woningen groeien niet aan bomen ze moeten worden geproduceerd. Het recht op een woning komt neer op het recht op het product dat iemand anders heeft geproduceerd.
De producent van de woning in mijn voorbeeld heeft dus het recht om zich met geweld te verzetting tegen de onteigening van zijn bezit.
Hier zou natuurlijk een uitgebreid artikel over geschreven moeten worden.
En zo’n artikel ben ik ook aan het voorbereiden. Dit is slechts een korte inleiding van wat ik zie als de basis van de libertarische rechten filosofie.
Overigens baseer ik me voor het grootste gedeelte op het denken van de Amerikaanse filosofe Ayn Rand
[3]
Back to basics dus. Niet over de uitwerking van een filosofie via het staatsbestel en bijbehorende wetgeving, maar verder terug.
Waarom willen wij eigenlijk een staat?
Je hebt gelijk. Dan kun je uitgaande van de grondslagen van het libertarisme alleen maar bij óf een anarchie, of een minarchische staat uitkomen.
Een verzorgingsstaat kan NOOIT het gevolg zijn van libertarische beginpunten.
[1] REACTIE WAAR IK VOOR 100% ACHTER STA !!
[2] PRIMA. Maar "Ieder mens heeft recht op zijn eigen leven" is slecht een halve waarheid en dus: geen waarheid.
Toegevoegd moet worden: "Als hij daarmee het eigen leven van een ander mens niet onmogelijk maakt".
Zonder die toevoeging zou je inderdaad beter aan je zelfverdediging kunnen gaan werken.
[8] Het libertarisch uitgangspunt van IEDER MENS HEEFT RECHT OP ZIJN EIGEN LEVEN zegt toch dat dat voor ieder geldt? Dus ook voor die ander!
Daar zit automatisch is dat als A het leven van B onmogelijk maakt, A zich niet aan het fundamenteel mensenrecht houdt.
Jouw toevoeging is dus overbodig en verwarrend. Heeft niets met halve waarheden te maken.
Ik heb hier in een onderwerp op meervrijheid ook al eens eindeloos over gediscussiëerd.
Als er geen absolute morele principes zijn, waar haalt de ander dan zijn recht vandaan om mij in mijn leven, vrijheid of eigendom te beperken? Dat hij het kan? Leuk, ik kan hem ook gewoon vermoorden. Daar heeft hij dan vast ook geen probleem mee.
Een democratie is nog idioter. Als je als individu al geen soevereiniteit bezit, hoe kun je dit dan geven aan een staat? En hoe kun je de soevereiniteit van de 49% minderheid weggeven, als ze dit niet vrijwillig hebben gedaan? Je kunt niet iets weggeven dat je niet hebt, zeker niet iets van een ander, dus de staat heeft dan ook geen rechten.
Als je daarentegen wel bezwaar hebt om zelf vermoord, verkracht of bestolen te worden, dan is er dus wel degelijk een basis voor juiste wetgeving, en geen basis voor wetgeving die tegen die grondrechten ingaat. De mensen die vinden dat er geen grondrechen bestaan, moeten dan verder niet zeuren als ze in libertaria de wet wordt voorgeschreven, want ze erkennen toch geen enkel vaststaand recht dat dat verbiedt. De mensen die wel vinden dat er zoiets bestaat als een grondrecht op leven, eigendom of vrijheid, als ze consequent te zijn, Libertaria accepteren omdat het juist is.
Moraliteit is uiteindelijk: wat jij niet wilt dat jou gebeurt, doe je ook een ander niet aan. Doe je dat wel, dan ben je hypocriet en niet eerlijk tegen jezelf. Jij wilt niet gedood worden, dus dat mag je ook een ander niet aandoen.
Lastiger wordt het als een ander van de honger dreigt om te komen. Maar ook dat is met hetzelfde principe te verklaren: Jij zou indien je van de honger omkwam ook proberen het voedsel van een ander af te pakken, of zelf die ander doden. Daar staat tegenover dat wanneer die ander in het bezit zou zijn van voedsel, en jij niet, die ander ook zijn bezit en leven zou verdedigen tegen een hongerende aanvaller. Zowel het proberen bemachtigen van voedsel als het verdedigen van je eigen voedsel is moreel te verantwoorden. Dus hierop is gewoon geen eenduidige morele oplossing (denk ik zelf tenminste 😉 ). Beide zijn begrijpelijk voor ieder mens met overlevingsdrang.
Comments are closed.