Omdat bij een aantal personen twijfel schijnt te bestaan aan het antwoord op de vraag, of gederfde winst wel schade is, wil ik dit aan de hand van het volgende voorbeeld graag illustreren.

Een winkelier geeft zijn koopwaar aan de klant en ontvangt van de klant vijf biljetten van 20 euro. Op het moment dat de biljetten van eigenaar wisselen, steekt een rover zijn hand uit en grist twee biljetten weg. De winkelier vangt nu slechts 60 euro en derft dus 40 euro winst.
Ik denk dat er niemand is, die dit niet als schade zou ervaren.Bij dit vraagstuk kan de oplosser op het verkeerde been gezet worden door de introductie van de buurman, die weggelaten had kunnen worden. Wat was er dan gebeurd? Aan het einde van de dag had onze winkelier wellicht gemerkt dat hij die dag een vals biljet ontvangen heeft. Dit valse biljet zou een schadepost van 100 euro betekend hebben.
Weliswaar is het zo dat de winkelier in staat is een dergelijke calamiteit te dragen en dat hij na saldering met de die dag gemaakte winst nog iets overhoudt, maar dat was de vraag niet. De simpele vraag luidde: ‘Hoeveel schade veroorzaakt het valse biljet?’ Op die vraag is het antwoord eenvoudig: 100 euro.
Hugo van Reijen

19 REACTIES

  1. maar er stond bij de vraag: Wat is de schade van de winkelier?

    Die vraagstelling kan dus eventueel enigzins andere antwoorden impliceren dan als de vraagstelling zal luiden:
    ‘Hoeveel schade veroorzaakt het valse biljet?

    Een vals biljet van 100 euro kan uiteraard nooit en te nimmer een schade aanrichten van 1000 euro en ook niet van 40 euro.

    De scahde die een winkelier ondevindt kan mijns inziens daarentegen wel varieeren.

  2. Met 100 euro vals geld kun je niet meer als 100 euro schade aanrichten.

  3. maar er stond bij de vraag: Wat is de schade van de winkelier?

    Die vraagstelling kan dus eventueel enigzins andere antwoorden impliceren dan als de vraagstelling zal luiden:
    ‘Hoeveel schade veroorzaakt het valse biljet?

    Een vals biljet van 100 euro kan uiteraard nooit en te nimmer een schade aanrichten van 1000 euro en ook niet van 40 euro.

    De schade die een winkelier ondervindt kan mijns inziens daarentegen wel varieeren.

  4. Ach ja, die winkelier moet niet zeuren. Uiteindelijk is hij maar voor 30% gedupeerd, maar de staat voor 70%!
    Dus de echte slachtoffers zijn in dit geval onze ambtenaren en steuntrekkers!

    Het zou dan ook zeer terecht zijn om de belasting te verhogen om de misgelopen 70 euro te compenseren.

    ==> 😉 <==(let op: knipoog!)

  5. [3] Dat had ik ook gelezen. Zelf kom je dan uit op het vergoeden van het valse geld + de schoenen = ¤ 200.

    Maar da’s een kwestie van definities.
    De totale schade van de winkelier bedraagt bovenstaand…

  6. [2] Indien het een goede vervalsing
    betreft, is de schade de waardevermindering van de 100 euro ten gevolge van de toegenomen geldvoorraad : iets van een 0,000001 eurocent of zo.

    Zolang niet ontdekt wordt dat het om een vervalsing gaat is er dus niks aan de hand.

    Groetz,

    Cincinnatus.

  7. [6] Hoi Cin,

    "Indien het een goede vervalsing
    betreft, is de schade de waardevermindering van de 100 euro ten gevolge van de toegenomen geldvoorraad: iets van een 0,000001 eurocent of zo."

    Mee eens.
    Voor de samenleving als geheel is de schade evenwel EUR 100, net als wanneer een als echt geld aanvaard biljet door de centrale bank wordt gedrukt.
    Papier gedrukt door een ambtenaar is natuurlijk helemaal geen geld.
    Goud is geld.

    Groeten,
    M

  8. Hier dan ook maar.

    Dat valse biljet kreeg hij ter vergoeding van zijn schoenen. Zou hij de schoenen en het biljet als schadepost opgeven dan is het oplichting.

    Elke morgen het rolluik omhoog doen en je buurman als ritueel "Hé valsmunter, hoe is de omzet?" roept en daarbij rood aangelopen lacht, is ook een vorm van schade. Dan laat ik de kroegverhalen voor het gemak achterwege. 😉

  9. Er is alleen dan schade als de aanbieder van de briefjes je niet vooraf kenbaar maakt dat zijn briefjes niet gedekt worden door een bank of andere instantie, maar dit wel doet voorkomen.
    Als zijn briefjes (misschien vals in de ogen van de staat, who cares) wel door een instantie gedekt worden, is er geen schade.

  10. [7] M,

    Met dat laatste ben ik het toch niet helemaal eens.Zoals Milton Friedman stelde :

    "Anything can be money: stones, iron, gold, tobacco, silver, shells, cigarettes, copper, paper, nickel, etc. What makes these things money is not what they are, but what they are used for. They may have value in themselves, like gold ("commodity" money), or they may not ("credit" money, which means banknotes, bank deposits, tokens, markers, etc.); but their value as money is separate from their intrinsic value. What gives money value as such is that it is, or can be, used for exchange, replacing the original human system of trade, which was barter. The value of money is thus the value people attribute to what they want to exchange, no more, no less. As a medium of exchange, all money is in effect "credit" money"

    In het oude Sparta gebruikte men bijv
    ijzergeld en in principe kan ook papier als geld dienen.Het grote voordeel van goud boven papier of ijzer is dat het zeldzamer is waardoor goudgeld veel minder inflatair is en vatbaar voor manipulatie is.

    Gesteld dat de voorraad papiergeld recht evenredig zou toenemen met de economische groei , zou er (denk ik) niet meteen een probleem zijn…het probleem zit ‘m erin dat de politici nooit aan de verleiding kunnen weerstaan om de persen extra te laten draaien hetgeen hun met de goudstandaard niet lukt.

    Groetz,

    Cincinnatus.

  11. [10] Ik bedenk ineens wat.
    De briefjes van de staat worden evenmin gedekt door goud.
    De briefjes die door de staat als vals worden gekenschetst zijn dus niet "valser" dan die van de staat.
    Goed, dat wist ik al lang.

    Maar nu komt waar Egor me inspireerde:
    Als de schoenverkoper weet heeft van de status van de briefjes en ze toch accepteert (bv. omdat hij weet dat anderen zoals zijn bakker en zijn benzinepomphouder die ook accepteren), dan heeft dit briefje voor hem dus toch waarde.

    Maar nu het mooie van de zaak: als de overheid de briefjes niet erkent, dan heeft onze schoenverkoper minder omzet en winst te rapporteren dan wanneer ze wel erkend zouden zijn. Zo bespaart hij dus beslastingen terwijl hij qua koopkracht geen schade leed, immers met het "valse" briefje koopt hij een brood en benzine de volgende dag.
    Geweldig, toch?

    Het doet me trouwens denken aan de "punten" (die ze geloof ik ducaten noemen) in een bepaald ruilsysteem in het Haagse. Ik ben de naam ervan vergeten maar een vriendin van me is deelneemster aan zo’n systeem waar je bv. babysit diensten aanbiedt in ruil voor punten en daar kan je dan weer een loodgieter mee betalen die dit accepteert omdat hij er weer een schilder mee kan betalen die dit accepteert omdat hij er weer zangles voor kan nemen etc.
    Dit systeem is redelijk klein maar kent toch al honderden deelnemers die allen adverteren met wat ze te bieden hebben en het grote voordeel is dat ze er inderdaad geen btw over betalen.
    Maar wat zijn de punten die als rekeneenheid waardevergelijking mogelijk maken en die geruild kunnen worden tegen diensten en dus als betaalmiddel fungeren en die op rekening bewaard als store of value fungeren nu anders dan geld? Natuurlijk: dit is geld.

    En zolang niemand erin slaagt zichzelf eenzijdig een hoop punten toe te kennen die hij dan gaat gebruiken om er vanalles mee te kopen terwijl de productiecapaciteit niet toeneemt waardoor prijzen stijgen en dus ontwaarding van de punten het gevolg is, is er geen inflatie.

  12. [11] Hoi Cin,

    Je hebt gelijk. Het gaat -zoals ik ook in mijn post aan Egor impliceer- om de algemene acceptatie van "iets" als ruilmiddel. Althans: dat volstaat om tijdelijk als dusdanig te kunnen functioneren. tijdelijk is desnoods decennia of zelfs enkele eeuwen lang.

    Maar goud onderscheidt zich van de rest om de redenen die jij opnoemde en heeft historie van ca. 5000 jaar als geld.

    Schelpjes e.d. zijn echter eerder tijdelijke verschijnselen.

    Papieren (of volledig gedematerialiseerd) geld zou inderdaad goed kunnen werken als de groei van de in omloop zijnde hoeveelheid min of meer gelijke tred houdt met de economische groei.

    Michielsens vertelde mij onlangs dat de jaarlijkse mijnproductie in verhouding tot de reeds bovengrondse hoeveelheid goud ca. 2% bedraagt.

    Zijn bedenking was dat nu a.g.v. de gestegen prijzen de mijnbouwgroepen de productie wel zullen opvoeren maar dat zelfs als ze er in slagen die te verdubbelen dit ten eerste ca. 10 jaar duurt eer die nieuwe mijnen volledig operationeel zijn en ten tweede er nog steeds maar een goudgroei is van ca. 4% per jaar.

    Als dat waar is, dan houdt dit aardig tred met de economische groei in de wereld.
    Dus van jaar tot jaar kan e.e.a. wel wat afwijken maar als het lange termijngemiddelde 2-4% per jaar is, dan lijkt dit wel een tamelijk mooie match.

    En bovendien wordt e.e.a. gestuurd door de invisible hand want er zijn meerdere ondernemingen actief op dit vlak. Kortom er is dus niet meer een persoon (politicus of anders) die in zijn eentje met 1 druk op de knop M1 eventjes verruimt (vanaf een jaartje voor de verkiezingen) en alzo (hyper)inflatie veroorzaakt.

    Groeten,
    M

  13. Hugo, wat was de verhouding goed/fout bij de per mail binnengekomen antwoorden? Net zo schokkend als de bij de opgave genoemde schoolklas?

  14. [4] Die knipoog is zeker op z’n plaats, want de staat loopt niets mis. Immers: Of die 100 Euro nou is weggenomen (in dit geval doordat het biljet vals bleek te zijn) of niet, de winst is in de boeken gemaakt, en daar gaat belasting over betaald worden. Slachtoffers zijn van criminaliteit is voor de overheid geen excuus noch een aftrekpost.

  15. Gaat volgens mij om het moment van de gebeurtenis. ALs die 40 euro weggegrist wordt is de deal gesloten en de 100 euro van de winkelier. Als een paar schoenen met vals geld wordt gekocht is dat hetzelfde als wanneer de schoenen zouden worden gestolen uit de winkel en dus de schade de inkoopprijs van de schoenen. Omgekeerd geredeneerd: als een klant schoenen wil kopen en deze worden gestolen voordat de deal gesloten is dan zeg je toch ook niet dat de klant bestolen is?

  16. [3] Geachte heer Tarno Belterman, voordat u dit meedoet aan het reageren op "valse" biljetten zou het u sieren door eerst de factuur van mijn client te voldoen inzake de levering van een aantal flessen dure wijn.

    de heer Hillenius

Comments are closed.