In “Rechten en de staat deel II De staat; illusie of feit?” schreef ik: “Een legitieme staat is een utopie, een erg onpraktisch instrument om de rechten van burgers te verdedigen. Sterker nog; de staat zelf is de grootste schender van mensenrechten ooit! En dus is een vrije markt anarchie het enige morele en praktische alternatief. Een vrije markt anarchie is dus ook de enige samenleving die negatieve rechten absoluut respecteert.” Ik kan me voorstellen dat er mensen zijn die zich afvragen hoe de staat zo sterk is geworden als de argumenten ervoor zo ontzettend zwak zijn? Een legitieme vraag. Ik zal die vraag in dit artikel beantwoorden.

Het is nu niet bepaald een triviale vraag. Als de zaak voor staats legitimatie zo zwak is waarom hebben we dan een staat? Sterker nog, waarom hebben we deze corrupte verzorgingsstaat waarvan de economische regelgeving nog dagelijks groeit? En het antwoord is dat teminste op economisch gebied de behoefte om er een staat op na te houden volkomen kunstmatig geschapen wordt. Er wordt een economische mythe in stand gehouden die al 135 jaar geleden wetenschappelijk is weerlegd. Het is deze mythe die aan de basis staat van de overgrote meerderheid van de regelgeving van ‘onze’ verzorgingsstaat. Die mythe is de Marxistische exploitatie theorie.

De exploitatie theorie: de lange schaduw van Karl Marx.

De basis van de exploitatie theorie werd geleverd door Adam Smith. In zijn in 1776 verschenen boek “An Inquiry into the Nature and Causes of the Wealth of Nations” stelde Smith dat een economisch goed zijn waarde ontleent aan de arbeid die ervoor nodig was om het te produceren. Dit wordt de “Labor theory of value” genoemd, oftewel de arbeidswaarde theorie.

Aha, zei Karl Marx, als die arbeidswaarde theorie klopt, waarom gaat dan de kapitalist met de winst strijken? Het zijn toch de arbeiders die het werk doen en dus de waarde aan een economisch goed geven? Als dat dus zo is dan is er sprake van uitbuiting. De arbeider zorgt voor de toegevoegde waarde maar de kapitalist krijgt de winst. In de analyse van Marx had de kapitalist veel meer macht dat de arbeider. De arbeider moest zich gedwongen door honger en armoe ‘verkopen’ als arbeider. volgens Marx leidde dit tot vervreemding bij de arbeider. Hij voelde zich niet meer een mens maar een economisch goed dat verhandeld werd op de markt. De kapitalist had in deze situatie de macht en kon over het lot van de arbeider beschikken als heer en meester. Dat is in het kort de theoretische basis van de exploitatie theorie. De theoretische onderbouwing van de exploitatie theorie en de theorie van vervreemding wordt uitgebreid beschreven in zijn beroemde boek “Das Kapital“. Het eerste deel van dit boek werd gepubliceerd in 1867, het tweede en derde deel respectievelijk in 1885 en 1894. Wat echter maar weinig mensen beseffen is dat tegen de tijd dat het tweede deel verscheen, de Marxistische exploitatie theorie alweer weerlegd was.

De marginalistische revolutie van 1871/74

Tussen 1871 en 1874 zouden er 3 boeken verschijnen die van de arbeidswaarde theorie niets heel zouden laten. Namelijk “Theory of Political Economy” van William Stanley Jevons, “Elements d’économie politique pure ou théorie de la richesse social” van Léon Walras en “Grundsätze der Volkswirtschaftslehre” van Carl Menger.

Ik zal me in dit artikel concentreren op Carl Menger omdat die de basis heeft gelegd voor de weerlegging van de Marxistische exploitatie theorie. Menger legt in zijn boek uit dat arbeid niet de meest waarde bepalende productie factor is. Ga maar na. Je kan een heleboel werk steken in het produceren van een economisch goed, maar als er geen vraag naar is zal het niet verkopen en heeft het dus geen enkele economische waarde. Dat is natuurlijk een beetje kort door de bocht maar het is wel waar Mengers waarde theorie op neer komt. Menger was gefascineerd door een bekend economisch probleem waar de toenmalige economen mee worstelde, namelijk de zg. ‘water – diamanten’ paradox. In zijn “Wealth of Nations” vroeg Adam Smith zich af waarom diamanten een zoveel hogere handelswaarde hadden dan water. Diamanten zijn een luxe goed terwijl we zonder water niet kunnen leven. Water is van essentiële voorwaarde voor al leven op deze planeet. Dus moet water toch behoorlijk kostbaar zijn. Waarom is de handelswaarde van diamanten dan zoveel hoger dan die van water? Wat verklaart deze eigenaardige paradox?

Marginalisme

De verklaring ligt in het feit dat we nooit gedwongen worden te kiezen tussen alle diamanten of al het water van deze planeet. Als we een keuze maken tussen die twee goederen is het altijd voor een specifieke hoeveelheid water of een specifieke hoeveelheid diamanten en zijn we gebonden aan een specifieke som geld die we op dat moment tot onze beschikking hebben. We kiezen dus voor een marginale hoeveelheid water of diamanten. Bovendien is de context of situatie waarin we ons bevinden als we die keuze maken van het allergrootste belang. Als we door de woestijn zwerven en bijna sterven van de dorst zijn we bereid om alle diamanten die we in ons bezit hebben op te geven voor een glas water. En het is hier dat een ander element van Mengers theorie duidelijk wordt. Dat element is de theorie van de afnemende grensnutwaarde van een economisch goed. Die theorie stelt dat van de meeste producten de economische waarde zal afnemen per geconsumeerde eenheid.

Laten we eens terug gaan naar de man in de woestijn. Als hij een glas water kan kopen voor een miljoen euro zal hij dat zeker doen. Misschien dat hij ook nog een miljoen zal over hebben voor het tweede glas water maar zeker niet voor het derde, vierde of vijfde. Na verloop van tijd zal zijn dorst gelest zijn en zal de waarde van een volgend glas water snel dalen. Wat we van dit voorbeeld leren is dat goederen geen intrinsieke economische waarde hebben. Je kan geen ‘waarde’ hebben zonder iemand die waardeert. Om het in het Engels te zeggen: ‘Value implies a valuer”. Economische goederen hebben geen ‘waarde kenmerk’ dat inherent onderdeel is van hun bestaan of wezen. Economische goederen worden gewaardeerd door individuen in een specifieke context. En omdat het individuen zijn die waardeoordelen geven zijn economische waarde oordelen subjectief, dat wil zeggen; het is een persoonlijk oordeel gemaakt in een persoonlijke specifieke context. Wat heel waardevol is voor de een kan tegelijkertijd volkomen waardeloos zijn voor de ander.

Exploitatie?

Nu kunnen we zien hoe verkeerd het idee van de arbeidswaarde theorie is. Als de consument een economisch goed van geen enkele waarde vindt en het dus niet koopt, kan er al de arbeid van de wereld in gestoken zijn, de economische is op dat moment nul! We zien nu ook hoe collectivistisch Marx dacht toen hij arbeid en kapitaal tegenover elkaar zetten als twee homogene klassen. Want ook op de arbeidsmarkt doet de wet van de afnemende grensnut waarde opgeld. De werkgever moet hoeft nooit alle werknemers in te huren. Nee, hij huurt specifieke individuele werknemers in onder specifieke omstandigheden. Als er een te kort is aan het type werknemer dat hij zoekt dat zal de prijs van die werknemer stijgen. De werknemer in kwestie zal in staat zijn eisen te stellen. Men zal met elkaar in onderhandeling gaan als gelijkwaardigen.

De vooruitziende blik van de werkgever

De werkgever heeft een behoorlijk kapitaal geïnvesteerd in kapitaalgoederen zonder dat hij er zeker van kon zijn dat zijn bedrijf succesvol zou worden. Op het moment dat hij de eerste werknemers aanneemt hebben die nog niets geproduceerd. Toch stelt de werkgever ze een loon in het vooruitzicht zonder dat hij 100% zeker is dat hij winst zal maken. Als hij de werknemers zou vragen of ze op hun salaris zouden willen wachten tot het bedrijf winst zou gaan maken dan zouden ze dat waarschijnlijk niet accepteren. Dus zijn de eerste maanden salaris die het bedrijf uitbetaalt aan zijn werknemers eigenlijk een voorschot. De werkgever moet zijn personeel betalen uit zijn eigen zak zonder dat hij winst gemaakt heeft. Niets kan minder ver van exploitatie afstaan. Het is de werkgever die het salaris van de werknemer mogelijk maakt. Hij heeft een prognose gemaakt en met die vooruitziende blik heeft hij de banen gecreëerd van de werknemers. Die werknemers hoeven geen investerings risico te nemen en aan het eind van de maand krijgen zij gewoon hun salaris. Dat is de reden dat de werkgever de winst als zijn rechtmatig deel van het productie proces opstrijkt. Het is de rechtvaardige beloning voor het geinvesteerde kapitaal en de financiele risico’s die hij genomen heeft.

Ik hoop dat het nu duidelijk is dat de exploitatie of uitbuitingstheorie van Marx er volkomen naast zit. En dus is het hele stelsel van de zg. ‘sociale’ en economische wetten gebaseerd op een volkomen verouderde en weerlegde theorie.

Het moet zo snel mogelijk duidelijk worden dat de theoretische basis van ons economisch dwang stelsel 135 jaar geleden al weerlegd is. Als dat algemeen bekend wordt dan kunnen daaruit de economische consequenties getrokken worden. Dat kan dan alleen de volledige afschaffing van alle economische regelgeving zijn en de vestiging van een laissez-faire kapitalistische samenleving. Dat zou dan hopelijk ook het einde zijn van de lange schaduw die Marx over de economische wetenschap heeft geworpen.

—————————————————————————

Zie ook

Rechten en de staat. Deel I: Rechten, illusie of feit?

Rechten en de staat. Deel II: De staat, illusie of feit?

23 REACTIES

  1. Leuk artikel. Hoe kunnen we het aan het verstand van collectivisten brengen dat hun solidariteit véél zwaarder zou doorwegen in een vrije maatschappij, dan iedereen dwangmatig slaafje te laten spelen van een Papa Partijleider?

    Tenslotte, socialisme is pas écht sociaal in een vrije omgeving waar mensen elkaar helpen zonder daarbij een ander te belasten.

    De kleine verhandeling van Rutwart in acht genomen, is er een wereld van verschil tussen het geven van één euro in iemand’s handen, en het afdokken van één euro aan een staatsorgaan dat je niet alleen vervolgt als je niet betaald, maar ook nog eens mooi 66% van die euro voor eigen rekening houdt.

  2. "als je niet betaaldT"

    Ik ga me eens inschrijven voor een cursus "beheersd schrijven op het internet."

  3. anomalie weet je wel wat je wilt?

    In deze reactie:

    http://www.vrijspreker.nl/b

    zeg je het volgende:

    "Ik weet niet of "vrijspreker" inderdaad libertarisch is. Door enkel zoveel mogelijk commentaar te leveren op de andere politieke stromingen zal je geen succes behalen. "Vrijspreker lijkt meer en meer op een conservatieve site waarbij de deelnemers happy zijn met een belasting verlaging.

    ———————————–

    *Er word erg weinig gedaan aan theoretische uitleg.
    IS het niet zinvoller om lezingen te houden net zoals Mises dat doet. Ik mis een Nederlands geluid zoals dat van H.H.H?*"

    ————————–

    Einde citaat

    Nu schrijf ik een artikel met een theoretische uitleg en vervolgens ga je zitten spammen met een opmerking die helemaal niets met het artikel te maken heeft. Overigens geef ik ook lezingen, zie onderaan dit artikel:

    http://www.vrijspreker.nl/b

    Dus hoe verklaar jij je gedrag?
    En wat wil je nu precies?

  4. Het boek Jonker wijsgeer,
    maakt in Roman vorm gehakt van de socialistische gedachte.
    Het is een must voor elke conservatief of libertarier omdat te lezen. Ik ben erg verbaasd dat ik de titel nergens tegenkom. Zeker voor jonge mensen is het een toegankelijk boek. Mensen die BV wetenschapelijke verhandelingen zoals die van Menger en Hoppe te zwaar vinden zijn erg geholpen met dit boek. Ik zou zeggen lees het. Op bibliomenia staat dit boek gratis te lezen.

  5. LTV gaat er vanuit dat prijzen objectief tot stand komen onafhankelijke van een subjectieve beoordeling. Objectiviteit is altijd gegrond in subjectiviteit. Werkloosheidscijfers komen bijvoorbeeld tot stand door het subjectieve gevoel/uitdrukking van mensen werkloos te zijn. De vooronderstelling van LTV is dus fout.

    De arbeider haal zijn winst uit zijn arbeid. Winst = inkomsten – (energie + tijd) Winst ondernemer = inkomsten – kosten Ze hebben dus geen aanspraak op elkaars winst. Waarom zouden er economisch transacties onstaan als een van de twee niks wint met een dergelijke transactie?

    Winst is niet exploitief maar exploitatie is wel winstgevend.

    Veel socialisten gaan er vanuit dat arbeiders altijd in een onderschikte onderhandelingspositie zitten. Waar slaat dit op? Hen positie is afhankelijk van de arbeidsmarkt. Door een krappe arbeidsmarkt staat men juist sterk. Zo’n arbeidsmarkt krijg je niet door interventie.

  6. [7] OW wat goed je hebt hem gevonden.
    Sorry ik was nog wat onder de invloed van Rose en het sap van ome Freddy.

  7. Henri,

    Uitstekend artikel.Zeer goed de loonwaardeleer van Marx en de bijhorende weerlegging uitgelegd en
    de bijhorende conclusie onderschrijf ik
    volledig.

    Groetz,

    Cincinnatus

  8. Heel goed uitgelegd en gedocumenteerd artikel, Henri. Daar lust ik er nog wel veel meer van. Groet, Harry

  9. mijn oma zei altijd dat de waarde van iets is dat wat de gek er voor geeft.

    Zo is de ozb volslagen idioot: de staat stuurt een ingehuurde taxateur op je af die gaat gokken wat een niet bestaand iemand wellicht misschien mogelijk voor je huis zou kunnen willen betalen en daar moet dan concreet belasting over betalen.

    Volkomen van de pot gerukt.

  10. [14]
    Lui die geen idee hebben van creativiteit en risico zullen het nooit te begrijpen.
    Aan mollen en dombo’s kun je nu eenmaal niet uitleggen hoe de wereld eruit ziet.

    Mollen hoeven gelukkig ook niet zo nodig in de politiek, maar dombo’s kunnen er niet genoeg van krijgen te verpesten wat ze maar verpesten kunnen.

  11. [14]

    Ik heb daar de volgende reactie geplaatst:

    "Grappig om te zien dat er weer eens geen inhoudelijke argumenten tegen mijn artikel gebruikt worden. Op de man spelen is de socialist nu eenmaal eigen. En zoals gewoonlijk bakt hij er inhoudelijk helemaal niets van.

    Ja ik heb het over jou Schaapherder. Je Argumentum ad hominem is veelzeggend. Bij gebrek aan inhoudelijke argumenten pak je de persoon maar aan. En dus geef je toe dat je inhoudelijk niets te bieden hebt.

    Aan een kant is dat heel erg jammer, aan de andere kant is het weer gewoon "business as usual" bij ‘onze rode vrienden’. Veel geschreeuw en weinig wol."

  12. Vrijspreker lijkt wel een verslaving: je kunt moeilijk lange tijd zonder.
    Altijd weer interessant (m.u.v. de opmerkingen van ene M.).

  13. [17]
    Beek,

    Ben blij weer van jou te mogen horen.

    Als iedereen het altijd maar met elkaar eens zou zijn, dan zal het hier al snel een saaie bende worden 8) .

  14. [18]
    Dank je wel Mike.
    Ik ben je gloedvolle verdediging van de staat Israel niet vergeten, ooit.
    Doordacht, feitelijk, en ingaand tegen alle vooroordelen die men dagelijks krijgt toegediend via de staatsnieuwsvoorziening van de jongens-van-de-club.

  15. [16] ‘Ad hominem’ bestaat natuurlijk niet in dit pseudoniemen-land. Ga gewoon op de argumenten in, beste ‘Henri’.

  16. Graag gedaan Beek. Ik ben nl niet zo goed in het accepteren van Brainwashing van het NOS journaal e.d. En ik moet eerlijk toegeven dat ik het (op de dierenkwestie na) altijd met je eens bent geweest 🙂

    En of Peter de Jong, het NOS journaal, de PvdA, De EU, andere socialisten of wie dan ook het nou leuk vindt of niet. Binnenkort ga ik er gewoon weer heen. In de buurt van tel aviv om precies te zijn.
    Gezien de huidige ontwikkelen grote kans dat ik jouw daar ergens ook eens zal zien als je begrijpt wat ik bedoel…..

  17. [21] Evert-Jan schreef:

    "’Ad hominem’ bestaat natuurlijk niet in dit pseudoniemen-land. Ga gewoon op de argumenten in, beste ‘Henri’."

    Zucht… je weet dus niet wat een Ad hominem is.

    Een Ad hominem vindt plaats wanneer je de persoon gaat bekritiseren in plaats van zijn argumenten.

    Je bekritiseert dan *wie* het zegt in plaats van *wat* hij zegt. En dat heeft dus helemaal niets met pseudoniemen te maken.

    Als ik nu zou schrijven dat Evert-Jan wel een enorme kak naam is voor een socialist dan beging ik een Ad hominem. Of het nu je pseudoniem is of je echte naam dat doet er in dit voorbeeld niet toe. Het blijft een persoonlijke aanval.

    Snap je nu wat een Ad hominem argument is beste Evert-Jan? O en Henri is mijn echte naam. Wat is overigens jou echte naam?

    Wat betreft het ingaan op argumenten, dat zal ik doen zodra ik een *inhoudelijk* argument ontwaar op die site. Tot nu toe zie ik alleen geschreeuw en, inderdaad, Ad hominem’s.

    Ik ben bang dat wachten op een inhoudelijk argument op een socialistische site hetzelfde is als wachten op het moment dat politici gaan toegeven dat ze een bende rovers zijn.

Comments are closed.