Vanuit de boven-ons-gestelden komen er regelmatig plannen naar boven drijven om weer eens een flinke berg belastinggeld te pompen in het spoorvervoer. Gelukkig lijkt men geen rails naar het noorden te willen aanleggen, maar er zijn plannen genoeg. En al deze plannen zijn volledig onzinnig.

De trein is het oudste nog bestaande vervoermiddel dat nog grootschalig gebruikt wordt. Auto’s, fietsen en vliegtuigen zijn allemaal van latere tijden. De trein heeft een flinke historie, en is daardoor nog zeer populair bij velen. Alleen al het feit dat vrijwel iedere bestuurder van tegenwoordig als klein kind wel met treintjes heeft gespeeld, of wilde spelen, geeft al aan dat er rond de trein een ongezond stuk sentiment hangt.

Volwassen mannen blijven in hun hart altijd een soort kinderen, en de hang om met treintjes te spelen blijft groot. Voor de meeste mannen valt deze neiging te onderdrukken, sommigen bouwen hun zolder om tot speelkamer. Maar de echt gestoorden komen terecht op verantwoordelijke posities in het openbaar bestuur. En willen dan dolgraag met échte treintjes spelen en rails neerleggen.

Hoezeer de charme ook in het aura van de trein gebakken zit, valide argumenten voor het investeren in spoorrails zijn er niet meer. Jammer voor de grote kinderen, maar de wereld kan soms hard zijn. En de trein is nu eenmaal de trekschuit van de 21e eeuw. Laten we eens één voor één de argumenten tegen de trein doornemen.

De trein is niet milieuvriendelijk

Dat klinkt als een rare stelling, maar is toch echt de harde realiteit. De trein rijdt op stroom, maar voorlopig wordt die stroom nog gewoon opgewekt in energiecentrales waar ofwel atomen worden gespleten, ofwel fossiele brandstoffen worden verstookt. Beiden zijn volgens de kenners niet volledig milieuvriendelijk te noemen. Het aandeel “groene stroom”is verwaarloosbaar. En zelfs de meest verstokte openbaar vervoer reiziger zou de trein vaarwel zeggen als hij alleen reed boven windkracht 4, omdat anders de windmolens niet draaien.
Die stroom reist overigens ook niet gratis van A naar B, tijdens transport en omvorming naar de juiste spanning treden behoorlijke verliezen op, terwijl het echte rendement van een elektriciteitscentrale ook al niet boven de 50% komt.

Daarnaast is de trein berucht om de zware metalen die het ding in het milieu brengt. De rails en wielen slijten flink, en geven allerlei vervuiling rond het spoor. Bovendien is de trein alleen zuiniger in vergelijking met de auto indien hij volledig bezet is. Een 300 ton wegend treinstel laten rijden met enkele passagiers, zoals we in het buitengebied veel zien, is totale kolder.

De trein rijdt van waar je niet bent naar waar je niet wilt zijn, op tijden dat je niet wilt reizen.

Een oude grap, maar wel de harde waarheid. Het openbaar vervoer vormt als geheel een soort netwerk. En de waarde van elk netwerk wordt aanzienlijk hoger bij iedere extra aansluiting. Als u de eerste was met een fax dan had dat ding geen enkele waarde, omdat u nergens een fax heen zou kunnen sturen. Maar bij iedere extra fax-bezitter wordt uw fax ook waardevoller. Zo is het ook voor het vervoersnetwerk. De trein is, door het feit dat zo’n ding op rails rijdt, alles behalve flexibel. Nederland telt bijna een miljoen straten die met de auto bereikbaar zijn. Een auto heeft dus, alleen al in Nederland, meer dan een miljoen bestemmingen. Met de trein zijn er 388 stations te bereiken. Ook al krijgt ieder dorp en iedere stad haar eigen station, dan nog is het niet in verhouding tot de bestemmingen die u met een auto kunt bereiken. Van deur tot deur, wel te verstaan.

Die 388 stations staan dan ook nog merendeels in de stadscentra. Historisch gezien logisch, praktisch gezien erg onhandig, omdat de mensen steeds meer in de buitenwijken wonen én werken. En juist op bedrijventerreinen en Vinex-locaties is in de verste verte geen NS-station te bekennen.

De trein is inflexibel

Misschien wel het grootste nadeel van de trein is de inflexibiliteit. Zodra er ergens iets mis gaat op het spoor valt het hele schema in duigen. Niet verwonderlijk, wel erg vervelend, zeker in een tijd dat mensen steeds drukker worden. Met de auto kun je nog een andere route nemen, of gewoon om een ongeval heen rijden, wie in de trein vaststaat staat ook echt vast. Bovendien is de flexibiliteit voor gebruikers zeer beperkt, om de simpele reden dat treinen op veel tijden niet of nauwelijks rijden. Probeer op zaterdagavond maar eens een feestje in Nieuwegein, toch een flinke stad, te bezoeken met de trein. Oh wacht, die stad heeft geen station. Nou ja, dan neemt u de tram. Kost een extra half uur, maar dan kom je ook ergens. Tot half één dan, daarna bent u aangewezen op: de auto. In dit geval de Taxi genoemd.

Geluidshinder

Schiphol heeft een slechte naam als het op geluid aankomt. Maar de trein doet daar absoluut niet voor onder. In een straal van een kilometer rond het spoor is sprake van ernstige geluidsoverlast. Een vliegtuig geeft geluidsoverlast in de eerste en laatste 30 kilometer van zijn vlucht, een trein over de totale vlucht. De HSL lijn naar Parijs levert dus 460 vierkante kilometer land op met ernstige geluidshinder. Het vliegtuig laat het hele stuk land tussen Schiphol en Parijs ongemoeid! En dat tegen een fractie van de kosten.

De trein is te duur

Zonder subsidies zou de trein voor niemand betaalbaar zijn. De 25 miljard die de automobilisten aan belasting opbrengen per jaar gaat grotendeels hieraan op. In plaats van de 6 miljard die aan de Betuweroute is gespendeerd zou men bijvoorbeeld ook het Nederlandse wagenpark kunnen voorzien van de schoonst mogelijke motoren. Maar beter nog: men had voor minder geld die hele route in asfalt in plaats van spoorrails kunnen aanleggen. Met de tolheffing die het bedrijf dat het traject had aangelegd had kunnen heffen waren de kosten in 15 jaar terugverdient. Zowaar een project waar iedere bank wel in had willen investeren. Had men daarbij dan de eis gesteld dat alleen schone vrachtwagens er gebruik van mogen maken, dan was het Nederlandse bedrijfswagenpark meteen een stuk schoner geworden.
Bovendien: die vrachtwagens hadden probleemloos Duitsland in kunnen rijden, rechtstreeks naar alle hoeken en gaten. Terwijl de Betuweroute nu gewoon bij de grens stopt.

Openbaar vervoer is een basisbehoefte

Je hoort het vaak, ook mensen zonder geld of rijbewijs moeten in staat gesteld worden om te reizen. Laat ze dan geld verdienen zou de meest logische tegenwerping zijn, maar dat is een brug te ver voor velen. Maar juist in een spoorloze samenleving, waar alle oude rails is vervangen door asfalt, zouden onbeperkt bussen, taxibusjes en taxi’s kunnen rijden. Vervoer op maat voor iedereen. Met volledige marktwerking, want op asfalt kunnen tegelijkertijd bussen van een oneindig aantal verschillende maatschappijen rijden. Bussen in allerlei soorten en maten, met allerlei verschillende soorten serviceverlening, en allerlei verschillende routes. Laat dan tevens iedereen die nu werkloos is zichzelf bedruipen met een taxivergunning, en er worden meerdere vliegen in een klap geslagen. Nu zijn dit soort plannen nog te visionair, over dertig jaar zal er hopelijk aan begonnen worden. Het zou ook nu al kunnen natuurlijk, maar ooit een politicus met visie ontmoet?

32 REACTIES

  1. Ik maak van alle vormen van vervoer gebruik. Fiets, auto, bus, trein en vliegtuig.

    Ik weet dat de schrijver de auto welhaast als een heilig stukje blik ziet (gezien het hoofdonderwerp van zijn stukjes hier), maar ook de auto heeft zeer veel nadelen, zoveel dat ik mijn auto regelmatig laat staan om de trein te nemen.

    Verder zijn er landen, zoals Japan en de VS, waar spoorwegen op puur commerciele basis goed draaien. De libertarier Krist heeft hier nog wel goede verhandelingen over geschreven.

  2. Goed stuk, Kim. Zijn er vergelijkende cijfers over die milieuvervuiling en broeikasgassen enzo met autovervoer ? Hier zou Pieter van G. de minister van verkeer Carla P. eens duchtig over aan de tand moeten voelen.

  3. Ik maak dagelijks gebruik van de trein om op en neer naar mijn werk te reizen. Maar het feit dat iedereen in dit land moet meebetalen aan mijn OV-abonnement is natuurlijk kolder.

    Of de trein werkelijk onbetaalbaar zou worden als het complete spoornet met alle bijbehorende zaken geprivatiseerd zou worden, waag ik te betwijfelen. Dat het treinkaartje tenminste enkele tientallen procenten duurder zal worden, daar twijfel ik echter niet aan. Het is dan aan mij om in dat geval te beslissen of ik alsnog met de trein wil blijven reizen of liever dichter bij huis ga werken.

    Als de nieuwe eigenaren de volledige zeggenschap zouden krijgen, zullen als eerste de onrendabele en minder rendabele lijnen (‘mijn’ tracject valt daar beslist niet onder) verdwijnen en zal er minder frequent gereden worden buiten de drukke tijden. Dat drukt de kosten aanzienlijk.

    De gaten die ontstaan zouden deels prima kunnen worden opgevuld door bus- en taxidiensten als de overheid het lef had om het vergunningenstelsel en de wettelijke eisen om toe te mogen treden tot dit marktsegment af te schaffen, waardoor iedereen met een rijbewijs en een auto of een busje een dergelijke dienst kan verlenen. Dat drukt de prijzen van met name het taxivervoer en het creeert weer wat extra werkgelegenheid.

  4. [1] "Verder zijn er landen, zoals Japan en de VS, waar spoorwegen op puur commerciele basis goed draaien"

    Waar, maar vergeet niet dat dit diesel treinen zijn en dus rendabel. Hetzelfde zie ik in Friesland en andere afgelegen delen van het Nederland waar kleine dieseltjes rijden.

  5. Er zullen ongetwijfeld commerciële spoorwegen zijn die inderdaad rendabel draaien. Waarbij dan natuurlijk niet vergeten moet worden dat men over bestaande, oude infrastructuur rijdt. Dit is niet vergelijkbaar met het aanleggen van nieuw spoor. Maar ook daar is vaak nog sprake van allerlei subsidies.
    Dat sommige mensen graag van de trein gebruik maken is natuurlijk prima. Maar die mensen zouden in een privaat asfalt-stelsel (laat ik het zo maar samenvatten) prima met de bus kunnen. Waarbij er dan ook nog de keuze zal zijn tussen allerlei verschillende busmaatschappijen, met lage of hoge tarieven, businessclass service of houten bankjes, etcetera. En dan ook nog op meer tijden met meer opstapplaatsen. Kortom: ook voor de huidige treinreizigers zou het een verbetering zijn.

  6. Prima stuk. De trein is inderdaad aan het eind van zijn life-cycle gekomen zoals het in marketingtermen heet. Hier en daar poogt men met leuke zaken als magneetspoor e.d. dit te rekken maar het principe blijft gelijk.
    De trekschuit is destijds op een natuurlijke wijze gestorven. Jammer dat de politiek en direct belanghebbenden deze terminale patient zo lang laten worstelen in zijn eindstrijd.

  7. Kim, ik voel me nu echt even geroepen om het transportmiddel Trein te verdedigen. Jouw autoverhaal is natuurlijk prachtig (ik rij zelf ook wel auto),maar wel erg eenzijdig.
    Even los van hoe treinen gefinancierd worden, want dat zou natuurlijk niet via de belastingen moeten zijn, vind ik het nog steeds een fantastische uitvinding (en ik heb vroeger niét met treintjes gespeeld! :-)).
    Over de wel/niet milieuvriendelijkheid heb ik het hier ook niet. Nee, louter het soort transportmiddel.

    Kim, het lijkt er op (maar dat kan ik niet geloven!) dat jij een heel grote bevolkinsgroep, die om een of andere reden, zoals te oud om nog einden auto te rijden, slechter zien, het niet kunnen bekostigen van een auto met bijkomende lasten maar toch wel eens een vriend in b.v. Groningen willen opzoeken, maar lekker thuis wil laten zitten.
    Gelukkig is daar dan nog de trein! Niet altijd punctueel, nogal eens storingen (was het maar een écht private onderneming!), maar over het algemeen aardig betrouwbaar. Je hoeft je niet te ergeren aan het in de file zitten en/of onbehoorlijk en gevaarlijk rijgedrag van anderen. Nee, je zit lekker ontspannen met een boek, kopje koffie, en… je kunt plassen wanneer je wil!
    Binnenkort gaan we naar vrienden in Duitsland – mèt de trein. Die afstand zouden wij anders niet meer met de auto rijden.

  8. [3] [7] Dirty Harry,

    Goed punt.Ook ik denk dat in een vrije markt commerciële treinen zouden blijven rijden tussen steden (bijv van Amsterdam naar Rotterdam (wegens commercieel rendabel) maar dat de
    kleine stationnetjes zouden verdwijnen
    en vervangen worden door (goedkopere want veel meer aanbod ) taxi’s, minibusjes etc.

    Groetz,

    Cincinnatus

  9. [7] Saartje,

    Misschien is het met de damestoiletten wat beter gesteld maar op een trein-heren-toilet ga je liever niet binnen
    en hou je die plas nog liever ff op 🙂

    Verder heb je zeker een punt, niet iedereen kan met de auto rijden (bijv slechtzienden) of grotere afstanden overbruggen , voor dezulken (maar ook voor wie op het spitsuur naar centrum grootstad wil) is de trein zeker een
    uitkomst.Ik denk dan ook niet dat in een vrije markt treinen zouden verdwijnen maar integendeel dat ze
    beter tot hun recht zouden komen.

    Groetz,

    Cincinnatus

  10. [7] Beste Saartje, zonder die treinen naar Duitsland zouden er lijndiensten met touringcars zijn. Met exact dezelfde voordelen als jouw huidige trein heeft.
    Voor 50 euro zit je al met de touringcar in Spanje, dus de kosten zijn zelfs een stuk lager dan die van de trein. De bus is misschien iets minder snel, maar ook dat kan makkelijk opgelost worden door wat minder regulering.
    En ook hier geldt weer dat de bus veel flexibeler is dan de trein. Een kapot treinstel op de rails en alles loopt in de soep. Een kapotte bus zet je op de vluchtstrook, en alle andere bussen, busjes en taxi’s rijden vrolijk verder.

  11. [6] Maar de trekschuit is vervanggen door trijnen en booten met motor, vrachtwagens etc.
    In druke gebieden zal masa vervoer altijd rebdabel blijven.
    In de achterhoek is een zogenaamde onrendabele lijn overgenomen door Syntus. Voor zo ver ik weet draait deze lijn nu winst door anders te rijden. en met goedkopere trijnnen.

  12. [8] OP dit moment worden somige klijnere stadsjonies over genomen door klinere vervoers bedrijven

    Voor zo ver ik weet maakt Syntus winst.
    Deze rijd in de achterhoek.

  13. Door van het openbaar vervoer gebruik te maken, recupereer je een deel van je onder dwang afgestane inkomstenbelasting en btw. Als je ervoor kiest geen auto te hebben, spaar je bovendien heel wat belasting uit.

    Ik ben weliswaar tegen de trein en vind dat OV niet gesubsidieerd zou moeten zijn, maar zolang de toestand nu eenmaal is zoals hij is, zie ik het bewust niet hebben van een auto en het gebruik maken van het OV als een van de weinige mogelijkheden om belastinggeld te recupereren.

    Niettemin sta ik wel achter Kim’s betoog.

    Groeten,
    Michielsens

  14. [10] Kiwi, vooropgesteld dat de Spoorwegen een échte private onderneming zou zijn, wat is er dan in hemelsnaam tegen een trein??
    Als er nou mensen zijn die om welke redenen dan ook de trein prefereren boven een auto of een touringcar!

    Nog een paar voordelen van een trein: je hebt dat nerveuze gedoe op de weg niet om je heen, rijdt gelijkmatiger, en op langere trajecten kun je tenminste je benen eens strekken! 🙂

  15. [9]" ….en hou je die plas nog liever ff op."
    Ja, ik ook hoor, Cin. Alleen voor uiterste noodgevallen.
    Overigens weet ik in Nederland alleen maar van één soort WC, zowel voor heren als dames.

  16. [15] Saartje,

    Je hebt gelijk…er is maar 1 soort toilet op de trein (je merkt dat het al ff geleden is dat ik nog heb gespoord ;-).

    Groetz,

    Cincinnatus

  17. De auto is misschien zo’n 30 jaar jonger dan de trein en ongeveer even oud als de metro. Dat maakt de auto niet een relevant modernere uitvinding. Alle zijn van oorsprong oplossingen voor een 19e eeuws probleem. Moderne oplssingen zijn bijvoorbeeld om je niet te vervoeren (telewerken).

  18. [14] Er is helemaal niks tegen de trein. Het is alleen een vervoermiddel wat in een vrije markt al lang was opgeheven wegens te duur en te inflexibel. Er is ook niets tegen een ouderwetse typmachine. En toch zitten we allemaal achter een PC.
    Maar als de overheid miljarden zou stoppen in subsidies voor typemachines zou daar toch ook een reactie op komen?

  19. [7] Saartje,
    Je hebt het, denk ik, niet goed gelezen. Kim wil de mensen niet dwingen om thuis te zitten. Hij wil de trein niet ‘doen’ verdwijnen. Nee, hij is van oordeel dat de trein ‘zal’ verdwijnen en vervangen worden door andere vormen van (gemeenschappelijk) vervoer. Die oudjes en blinden van jou zullen wel de prijs van dat vervoer moeten betalen, maar die zal, door de werking van de markt, lager zijn dan die van de trein. En dat is precies de reden voor het (vermoede) verdwijnen van de trein. En ook busjes hebben vaak plasgelegenheden. En wie weet vindt de medische wetenschap daar straks wel is beter op. Zoiets als een ingeplante warmtekoppelingscentrale waardoor je je eigen afvalstoffen recycleert, niets meer hoeft uit te scheiden en bovendien altijd warm hebt, zelfs als je ’s winter bloot over straat loopt 🙂

  20. [4] Die dieseltjes in Friesland worden geploiteerd in opdracht van de overheid met een flinke schep subsidie geld.

  21. [18] Het is nog maar de vraag of in een vrije markt de trein zou verdwijnen. Dat zou wel eens per land/leefgebied, dus afhankelijk van afstanden en bevolkingsdichtheid, kunnen verschillen.
    Als er een gelijkwaardig, zelfs beter, en goedkoper alternatief zou worden uitgevonden, een vervoermiddel dat me snel en gladjes van A naar B zou brengen, zou ik de eerste zijn om er gebruik van te maken. Zo verslaafd aan de trein ben ik nu ook weer niet, hoor! 😉

  22. Ik sta werrekellluk versteld dat een flink stuk doorgeleerd iemand als KIm het niet eens doooor heeft, dat het helemaal niet eens om railvervoer gaat maar om "voor de hand liggend" OPENBAAR vervoer issue.

    Want waar komen de voorstellen steeds vandaan? Van de neo-marxistische machthebbers immers. En waarom? Omdat zij VIERKANT TEGEN inviduele mobiliteit zijn, want dan glipt Jantje Boezeroen door hun vingers ….

    Immers persoonlijk mobiliteit, en het NIET afhankelijk zijn van openbaar vervoer, maakt het mogelijk dat Jantje B. kan wonen en werken waar hij wil, op de tijden dat hij wenst en tegen een compensatieregeling dat hem aanstaat. Dus hoezoo … CAO’s vakbonden, huisvesting-"authoriteiten", verrotte plaatselijk politiek, slechte scholen en slechte buren. Of zelf de steeds meer ongewenste multikul…

    Daar proberen de machthebbers vooral tegenin te gaan. Waarom dacht je dat Netelenbos nooit moeite te veel was om het wegverkeer te belemmeren … Nou dan?

  23. [13] Mag ik dat even parafraseren: door de door de overheid gewenste wijze van vervoer te kiezen recupereer je een beetje van je belastinggeld en door het door de overheid ongewenste vervoermiddel niet te kopen word je minder bestolen.

    Ze hebben je dus exact waar ze willen: je geeft toe aan de pavlovprikkels van de fiscus, leidt braafjes de voorgeschreven levensstijl en houdt hun systeem lekker mee in stand.

    Mijn devies is : allemaal de auto in en BLIJVEN RIJDEN!

  24. [24] die zegt:

    "" Mijn devies is : allemaal de auto in en BLIJVEN RIJDEN!""

    Maar het gaat helemaaaal niet eens om vervoer. Het gaat om de MACHT over de individu dat de shitsjialisten verliezen als de mensen kunnen gaan en staan waar zij dat willen, en wanneer zij dat wensen, en dan ook nog eens schijt kunnen hebben aan de multikul en de barmhartige aangespoelden …

    Gaat een Kim als een gek uitweiden hoe obseleet de trein wel is …

  25. [24] Ze hebben je dus exact waar ze willen: je geeft toe aan de pavlovprikkels van de fiscus, leidt braafjes de voorgeschreven levensstijl en houdt hun systeem lekker mee in stand.

    Ten eerste willen ze dat niet echt want als elke automobilist de omslag maakt, klapt het systeem in elkaar. Wat ze dus willen is de arme sloebers OV aanbieden en er hun dankbaarheid in het stemhokje voor terug krijgen.
    En daar hebben ze zich in mijn geval dus misrekend: ik vind het huidige systeem nl. verwerpelijk en ben er tegenstander van, net als van vele andere zaken die de staat doet zoals hoge belastingen heffen op inkomen om er een heel leger nutteloze ambtenaren mee aan de slag te houden. Als ik kon, zou ik dus graag van "het geheel" afwillen, maar dat kan niet (of in elk geval niet meteen) en dus kan ik wel kijken hoe ik zo min mogelijk aan de overheid kan afstaan en zoveel mogelijk van haar kan profiteren, waardoor ik haar werking financieel zoveel mogelijk probeer te dwarsbomen tot ze tot verandering gedwongen wordt.
    Middels een auto een hoop extra belastingen afdragen maar anderzijds geen beslag leggen op treincapaciteit, leek me niet optimaal.

    Ten tweede: ook zonder al die overwegingen zou ik dezelfde keus gemaakt hebben. Voor woon-werk verkeer heb ik nl. geen auto nodig. Voor boodschappen doen evenmin. Voor 1 maal per maand mijn ouders te bezoeken, volstaat een treinrit van EUR 50 voor een retour in 1e klas.
    Als jij me een auto aan de hand kan doen die (inclusief afschrijving, brandstof, onderhoud, belasting, verzekering en kapitaalkosten) maar EUR 50 in de maand kost, dan mag je me het laten weten.
    Ik vrees echter dat zelfs de goedkoopste 15 jaar oude 4e hands VW Polo nog minimaal EUR 200 kost.
    Ik ben nl. iemand die perfect zonder auto kan. In wezen geldt dat voor veel mensen maar ze leven vaak met de idee dat ze per se een auto moeten hebben. Voor de buren of omwille van het vreijheidsgevoel (wanneer ze in de file staan (maar wel ZELF bepalen naar welke zender ze luisteren)).

    Maar los daarvan: een auto moet je zelf besturen. Dat kan ik weliswaar maar ik lees liever een boek of ik klets liever tegen een medereiziger. Soms een aanvankelijk onbekende: 1e klasse rijden is vaak ideaal om te netwerken, vooral in een coupe: je kan rustig een uur lang iemand uithoren.

    O, jee: dat komt het werk ten goede en daarmee uiteindelijk de fiscus… 😉

  26. Eerlijk gezegd vind ik dat Michielsens veel meer door de staat wordt geleefd dan Bud, alleen weet hij het zelf niet eens en denkt dat iedereen in dezelfde bootje zit. Anders is hij ook niet aan het goud, de overgewaarde commoditeit dat al lang weer op de terugweg is …

  27. [26] Ik begrijp heel goed dat het de overheid er om te doen is te beletten dat mensen zich zelf besturen. In een auto doe je aan zelfbestuur en dat kan natuurlijk niet.

Comments are closed.