Ik wil graag een retorisch model ten toon spreiden dat ik graag gebruik als ik het libertarisme uitleg aan mensen. Ik noem het maar het “je-bent-wat-je-hebt-model”. In dit model moet je er vanuit gaan dat al je bezittingen, inclusief je bewustzijn, rationaliteit, vrijheid en andere abstracte begrippen maar ook je concrete bezittingen zoals je lichaam of simpelweg je auto, je “zijn” of “existentie” opmaken.

Dit model is eigenlijk ook al duidelijk te zien in o.a. het taalgebruik; zo spreekt men van “mijn geest”, “mijn rede” en van “mijn verstand”. Deze, en dergelijke begrippen maken het abstracte gedeelte van het bezit en dus van het individu op.
Verder zijn er nog concrete bezittingen te onderscheiden die eveneens deel uit maken van het individu; zo is “kleren maken de man” een grotere waarheid dan men ooit had kunnen beseffen, tenslotte zijn de kleren eigendom van de desbetreffende man en maken de kleren dus letterlijk deel uit van de existentie van deze man.

Dit model zou binnen een vrije samenleving gebruikt kunnen worden om aan te geven wat misdaad is en om dit begrip te versimplificeren door te stellen dat de enige vorm van misdaad, binnen dit model, ‘diefstal’ is. Binnen dit model is dus ook het inperken van de vrijheid (een bezitting) en de, hieraan inherente, schending van de soevereiniteit ‘diefstal’; immers, de mate waarin het individu controle heeft over zijn bezittingen is gelijk aan de mate van zijn vrijheid en soevereiniteit. Met ‘vrijheid’ als bezit, is het ontnemen of inperken hiervan automatisch gelijk aan diefstal. Uiteraard moet wel het onderscheid worden gemaakt tussen directe en indirecte acties omdat bijvoorbeeld het dalen van de waarde van een aandeel de verkopende handelaren niet kwalijk kan worden genomen, dit is indirect waar bijvoorbeeld het stelen van een auto direct en dus wel kwalijk is.

Een niet geheel onbelangrijk goed onder de ‘abstracte bezittingen/facetten’ van het individu zijn de ‘prestaties’. Zachtzinnige types zoals leraren levenbeschouwing en psychologen willen hun aanhoorders nogal eens van hoon gelach voorzien wanneer deze aanhoorders op de vraag ‘wie zij zijn’ hun opleiding, inkomen en andere prestaties op beginnen te noemen. Deze aanhoorder wordt vervolgens met een arrogante toon, doch oh zo foutief, gecorrigeerd met de stelling dat je prestaties je existentie niet bepalen maar zaken zoals je persoonlijkheid of karakter.
Deze stelling klopt niet omdat zowel de persoonlijkheid als de prestaties individueel eigendom zijn en dus de existentie opmaken.

Wat dit model handig maakt bij het uitleggen van begrippen zoals ‘soevereiniteit’ en ‘vrijheid’, is het feit dat je, net zoals bij het libertarisme op zich, met weinig stellingen te maken hebt en dat slechts twee soorten handeling kunnen worden onderscheiden, namelijk ‘diefstal’ en ‘rechtmatige handeling’.
Dit model is bij het verdedigen van ‘soevereiniteit’ als begrip vooral handig omdat het argument, zij het niet vaak, aangevoerd wordt dat de schending van de eigen soevereiniteit volgens libertarische ideeën gelijk schending van andermans soev’ bestraft moet worden.
Om te beargumenteren dat ‘schending van de eigen soevereiniteit’ een contradictio is, is simpelweg het geven van de definitie van soev’ correct, echter vaak niet duidelijk genoeg voor de ‘beginner’. In zo’n geval kan het hanteren van dit model handig zijn omdat je dan enkel de volgende retorische vraag hoeft te stellen: “kun je van jezelf stelen?”

Deze laatste vraag hoeft uiteraard niet per se retorisch te zijn, dus als iemand een antwoord dan “nee” kan bedenken, hoor ik het graag.

51 REACTIES

  1. Hear! Hear!

    En in antwoord op je vraag of iemand zijn eigen souvereiniteit kan schenden: Zelfmoord?
    Of wellicht uit ongeluk, onvrede of door één of ander ziektebeeld het vernietigen van eigen goederen of destructie van het eigen lichaam (automutilatie).
    Net zoals destructief gedrag een schending van de eigen souvereiniteit kan zijn wanneer iemand welbewust harddrugs gebruikt, chronisch teveel drinkt, roekeloos rijdt, onbeschermd wisselend sexueel contact heeft, onbeheersd met geld en eigendom omgaat of anderszins remmingsloos tekeer gaat.

    Met al deze gedragingen, mits bij het volle verstand zijnde, zijn beschadigd iemand welbewust zichzelf. En schendt dus de eigen souvereiniteit.
    Hoewel ik moet bekennen dat wanneer ik dat opsomminkje teruglees, ik aardig wat symptomen uit de DSM IV definitie van een stevige borderline persoonlijkheidsstoornis zie. Maar goed, die patienten staan dan ook bekend om hun destructief gedrag tegen zichzelf, hun relaties en hun omgeving.

  2. "kun je van jezelf stelen?"

    Je raakt hier aan een moeilijk punt binnen het libertarisme, n.l. dat van de wilsonbekwamen of verminderd wilsbekwamen.

    Dit is een zeer diverse groep, van kinderen tot demente bejaarden. Zelfs onnozele volwassenen kunnen er onder vallen. Wat moeten we met die mensen ?

    Moeten we hen tegen zichzelf beschermen ? Of krijgen ze gewoon net als iedereen de ruimte en moeten kleine kinderen niet zeuren als ze door pedofielen worden misbruikt ?

  3. [4] Wie bepaalt wanneer je wilsonbekwaam bent? Een ambtenaar? Liever niet!

    Gewoon iedereen de ruimte laten. Wat dit te maken heeft met pedofilie ontgaat me hier. Seksueel misbruik is een ernstige aantasting van lichaam en geest van het slachtoffer. Dit moet gewoon bestraft worden.

  4. [4] [5] Ik denk dat je wilsonbekwaamheid en ook pedofilie als een ander probleem moet zien.
    Het is goed om eerst het "normale" geval op te lossen en dan over bijzondere gevallen als bvb kinderen door te gaan.
    De vraag was immers of je van jezelf kunt stelen?
    Stelen is je een eigendom van een ander "toe-eigenen".
    Dan kun je je niet toe-eigenen wat al je eigendom is.

  5. [5] [6]

    "kun je van jezelf stelen?"

    Jozef schreef: “Wat dit te maken heeft met pedofilie ontgaat me hier.”

    Hub schreef: “Ik denk dat je wilsonbekwaamheid en ook pedofilie als een ander probleem moet zien.”
    Kinderen zijn verminderd wilsbekwaam. Als ze toestemmen in een relatie met een pedofiel kunnen ze daar ernstige schade door oplopen. Ze ‘stelen’ dan ahw van zichzelf.

    Idem dito voor demente bejaarden die contracten ondertekenen waarin ze financieel flink wat lichter worden gemaakt.

    De vraag is dus: moet je mensen tegen zichzelf beschermen ? En zo ja, waar trek je de grens ?

  6. [7] die vraagt naar de bekende weg: "moet je mensen tegen zichzelf beschermen?" NEE. Je MAG het niet. Waarom niet? Omdat "je" niet bestaat, "je" is een fictie. Een vereniging, een vennootschap, een maatschappij, een corporatie, een lichaam, een staat… allemaal ficties. Allemaal verzamelingen van individuen die zich samen organiseren en daarbij denken dat de verzameling werkelijk bestaansrecht krijgt en drager wordt van rechten. Als "je" zich het recht toe-eigent om de "ikken" tegen zichzelf te beschermen, dan steelt "je" die "ikken" hun soevereiniteit.

    In de kritarchy die bij integrale vernietiging van deze ficties zal ontstaan, zal de natuurlijke rechtsorde zich met de bescherming van de rechten van de rechtsonbekwamen inlaten. De voorbeelden die Peter (de Verschrikkelijke, zou ik haast zeggen) aanhaalt zijn overduidelijk misdrijven. Zij worden typisch gebruikt door de despoot (of zijn voornaam nu Peter, Vladimir Illitsj, Jan-Peter of demo- is)
    om grens als maar enger te trekken.

    En nogmaals: van jezelf stelen kan NIET.

    Lodder, erg helder!

  7. [8]

    LFOD schreef: “De voorbeelden die Peter (-) aanhaalt zijn overduidelijk misdrijven.”

    Waarom zijn het “overduidelijk” misdrijven als de slachtoffers er vrijwillig in hebben toegestemd ?

  8. [8] Live Free,

    Waarom Peter de Verschrikkelijke ?

    De vraag die Peter stelt, lijkt me heel toepasselijk.Als ieder mens soeverein is en je niemand tegen zichzelf mag beschermen, wat dan met kinderen, dementen, achterlijken enz… ?

    En hoe wordt in een kritarchie bepaald wie "wilsonbekwaam" is ?

    Verder is er het aspekt van zelfverdediging.

    Groetz,

    Cincinnatus

  9. [8] [9] En hoe gaat een ‘natuurlijke rechtsorde’ dat varkentje wassen?

    En verder ken ik erg veel gevallen van ‘mensen tegen zichzelf beschermen’ Iedere ouder zijn kinderen namelijk.
    Nee hoor, je moet niet iedereen lekker de ruimte geven. Pedofielen al helemaal niet, moordzuchtige volksmenners niet, sigarettenfabrikanten niet en zo kan ik nog wel uren doorgaan. Flink tegengas geven.
    Huub

  10. Weer een typisch atheistisch ‘probleem’.
    Het christelijk geloof zegt dat het leven, het lichaam, niet in de eerste en laatste plaats jouw eigendom zijn.
    Maar van God gegeven.
    En leert een scheiding van lichaam en geest. Die geest kan dit lichaam vernietigen, maar ook verzorgen.
    Wat moeten die atheisten toch tobben om steeds weer te proberen het wiel uit te vinden.
    Om uiteindelijk steeds weer in een doodlopend straatje terecht te komen.
    Liever de eeuwige waarheden!

  11. [12]

    Beek schreef: “Liever de eeuwige waarheden!”

    Nergens voor nodig, Beek. Gewoon logisch nadenken, dan kom je er ook. 😉

    Een kind heeft er tenslotte niet om gevraagd in deze wereld te worden gezet, het is het resultaat van een actie van de ouders. Dus blijven de ouders verantwoordelijk voor de veiligheid totdat het kind voor zichzelf kan zorgen. Dat kan overigens eerder zijn dan de 18 jaar die er nu wettelijk voor staat. Maar het kan ook levenslang zijn als het een gehandicapt kind betreft.

    Bij een demente bejaarde ligt het anders. Iedereen weet dat hij/zij het risico loopt dement te worden. Zolang iemand over zijn volle verstand beschikt dient hij maatregelen te treffen voor het geval hij zijn wilsbekwaamheid kwijtraakt, bijv. door een zaakwaarnemer te benoemen. Demente bejaarden die dit hebben verzuimd en zichzelf ‘bestelen’ hebben eenvoudig pech gehad.

    Vergelijk het maar met een ziektekostenverzekering. Doe je daar niet aan en je kan het ziekenhuis niet betalen dan moet je niet zeuren als ze je niet willen helpen.

  12. [10] een knipoog naar de tirannieke ondertoon van zijn vraagstelling.

    Zoals in een andere draad kwam het tussen ons tot een discussie over het recht van het "ons allemaal". En dat is collectivisme, ergo tirannie.

    De "constitution of mingovia", een bijzonder leerrijk stuk voor libertarische constitutionalisten, defineert een persoon als een onderscheiden fysiek entiteit die voldoende intelligentie ten toon spreidt dat hij de rechten van anderen kan erkennen en begrijpen hoe het wederzijds respecteren van rechten nuttig is voor beide partijen.

    Kinderen en onbekwamen, zij die niet "kunnen" instemmen met geweld tegen zichzelf precies omdat zij onbekwaam zijn, worden gedefinieerd als "transitional persons", een soort onvolkomen personen. Die verdienen bescherming, niet zozeer tegen zichzelf, maar vooral tegen anderen die misbruik zouden maken van hun onvermogen.

    Hoe wordt het, op micro-niveau, beoordeeld. Door de rechter. Maar dat brengt mij bij de reactie van Huub

    [11] "wie zal het varkentje wassen?"

    De rechter natuurlijk. Waar wie benoemt de rechter? De partijen natuurlijk? En wie betaalt de rechter? De verliezende partij, natuurlijk. En wie controleert de rechter? De markt, natuurlijk. En wie gaat er achter de boef aan? De politie, natuurlijk. En wie duidt de politie aan? De benadeelde partij (of zijn vrienden), natuurlijk. En wie controleert de politie? De markt, natuurlijk. En wie betaalt de politie? De gevatte en veroordeelde geweldpleger, natuurlijk.

    Zo natuurlijk werkt de natuurrechtelijk kritarchie. Wie zich verder wil verdieping in een praktijkvoorbeeld – zij het met zeer belangrijke dysfuncties – verwijs ik graag naar volgende pagina: http://www.libertarian.nl/N

  13. [12] Geest! nog zo’n fictie die als excuus gebruikt wordt om de vrijheid aan banden te leggen. Niks geest. Alles is scheikunde! En dat is geen kwestie van geloof, althans niet voor mij. Dat is een eeuwige waarheid.

  14. [16]
    Wat een gekke chemische reacties zie ik hier verschijnen.
    Kennelijk afkomstig van slechts gebonden oersoep.

  15. [14] Hoe komt die rechter aan zijn wetten?
    Toch asjeblieft niet van DE markt? De smaak, voorkeuren en instincten van miljoenen André H6’en?
    Hou op zeg, niks stompzinniger dan ‘de markt’

    Ergens moet er toch iemand heel erg rustig gaan zitten nadenken over wat wel en wat niet gewenst is.

    En ‘de natuur’, als ik zo even de som van persoonlijke voorkeuren mag noemen, is wel onze slechtste raadgever. Of beste, als je tegen lijkengeur kunt.
    De natuur is niet mooi, dat kan ik je verzekeren.
    Huub

  16. [16] Dat klopt, alles is scheikunde in het brein. Dat is wat we zien.

    De mens ontstaat ook volstrekt algoritmisch: eicel, zaadcel en jawel hoor, daar hebben we weer zo’n grappig kindje. Gaat vanzelf denken, zingen, praten. Natuurlijk is het volmaakt moleculair. Dat is wat we zien.
    Alleen, het is wel verdomde mooi, hè? Je zou het geen dag willen missen, toch?

    Ik bedoel, het doorstrepen van het lichaam-geest dualisme verandert niks.
    Er verdwijnt geen enkele emotie.
    Er is inderdaad geen scheiding tussen lichaam en geest.
    Ze zijn hetzelfde en kennelijk de moeite waard.
    Huub

  17. [14] Live Free,

    Er is op de markt vast ook wel een concurrerende politie die de aangeslotene beschermt tegen jouw politie en jouw gerecht….

    Groetz,

    Cincinnatus

  18. [18] Wat hebben smaak, voorkeur en instinct in godsnaam (als deze dwaze gewoonte nog maar eens mag misbruiken) met RECHT te maken? Trouwens ook wetten. Haast alle wetten creëren ONRECHT. Het leuke aan recht is dat het IS zonder dat er een fictieve instantie nodig is die het MAAKT. Het volstaat dat er voldoende rechtsgeleerden het recht bestuderen en beschrijven om het voor iedereen KENBAAR te maken.

    [21] Ja, en concurrentie is toch iets wat we allemaal willen, niet? Maar ik denk dat je met ‘concurrerende’ politie eigenlijk een maffiose knokploeg bedoelt. Daarbij ga je toch wel voorbij aan het feit dat in de beschaafde wereld een grote meerderheid van de mensen inzien dat misdaad slecht is en dat een politiebedrijf dat zich aan misdrijven bezondigt (weer zo’n charissteluke misvorming waar ik maar niet vanaf schijn te raken) door deze meerderheid echt niet zal worden ingehuurd en zich zo wellicht uit de markt zet. O ja, de markt controleert echt, beter dan wel dictator ook.

  19. [14] [18] [19] [21]

    Het lijkt me nogal een zwaktebod om voor orde en recht op Somaliërs te moeten terugvallen. 😉

    We zijn hier moderne mensen die in een moderne, geïnstitutionaliseerde maatschappij leven. Als de overheid zich noodgedwongen (geldgebrek) van allerlei terreinen moet terugtrekken en een daadwerkelijke behoefte achterlaat, dan zal die leemte gewoon door de markt worden opgevuld.

    Met orde en recht is dat niet anders. De wet is een product als ieder ander en zal door de vrije markt gewoon op de doelgroep worden afgestemd. Wie zich daar een voorstelling van wil maken moet het werk van David D. Friedman maar eens lezen:

    Police, Courts, and Laws – On The Market
    http://www.daviddfriedman.c

    Law’s Order – What Economics Has To Do With Law And Why It Matters:
    http://www.daviddfriedman.c

  20. [23] "Wie zich daar een voorstelling van wil maken moet het werk van David D. Friedman maar eens lezen:"

    Dat zou voor iedereen zeer nuttig zijn.
    David is een kundige hard-core anarchist en zal onder andere een aantal oplossingen die LFOD hierboven noemt, nog duidelijker verklaren.

  21. [24]
    Het bezwaar dat men vaak opwerpt is dat mensen met weinig geld genoodzaakt zijn te gaan doe-het-zelven en een pistool aanschaffen om hun zaken te regelen.

    Visies van het Wilde Westen, maar dan in Nederland, komen dan naar boven en men schuift het hele idee als onzinnig van de tafel.

    Daar is echter geen enkele reden toe. Als je onvoldoende geld hebt om een claim te (laten) innen, kan je die claim gewoon doorverkopen aan een geïnteresseerde partij die wel de middelen heeft om achter deze schuld aan te gaan.

    Ook in een vrije samenleving waarin de wet door de markt wordt gemaakt zal er dus sprake zijn van orde en recht.

  22. [22] ‘Wat hebben smaak, voorkeur en instinct …..met RECHT te maken?’
    Alles.
    Het natuurrecht waar jij op doelt, is een persoonlijke voorkeur (ook de mijne overigens)
    Natuurlijk vind je dat ‘recht’ niet in de natuur. Normen kun je niet baseren op feiten. En dat is maar goed ook.
    Normen worden verzonnen, ook Beek’s 10 geboden. Wetten zijn geen natuurwetten.
    En daar is helemaal niks mis mee.
    Gewoon eerlijk proberen.

    Huub

  23. Ff terug naar het artikel van Lodderzat…."men is wat men heeft"

    Het grote probleem is dat in een herverdelende, zware belasting heffende welfarestaat het begrip "privaat bezit" zeer diffuus is geworden.

    We nemen het voorbeeld van een ambtenaar bij bijv ministerie van cultuur.Die mens verdient een wedde
    waarmee hij winkelt, waarmee hij een
    auto, een huis koopt, waarmee hij spaart enz…

    Probleem is dat zijn wedde geroofd geld is…geld dat van anderen middels dwang is afgenomen en deze ambtenaar
    dan ook niet toekomt.
    Zij die dit geld aannemen : banken, supermarkt, garage, huisbaas, kinderoppas, grasmachien-verkoper maken zich schuldig aan HELING en ook
    hun inkomen bestaat vervolgens voor een stuk uit GEROOFD geld…
    Met meer dan de helft van het BNP op
    konto van de staat en de helft van Nederland levend op staatskosten (=door corrupte politici middels geweld van produktieven afgeperst geld) dat voortdurend wordt rondgepomd, is ook wat er rest van "privaat eigendom" totaal diffuus geworden.

    Eigendom ? Ja..behoudens dat men het goed heeft verworven middels gestolen geld of politieke steun.

    Stel een inbreker haalt het huis van onze "brave" ambtenaar leeft…is dat diefstal ?
    Misschien, in voor zoverre het bijeengeroofde depot van een rover leegroven diefstel is MAAR wanneer deze inbreker een NETTO-belastingbetaler is dan neemt hij gewoon volkomen legitiem weg hetgeen van hem tervoren gestolen was !

    Een bankovervaller kraakt de bank.Is dat diefstal ? Gezien het feit dat die banken tientallen miljarden euro’s
    aan gestolen geld beheren, komt het mij voor dat éénieder die slachtoffer is van de diefstal VOLSTREKT LEGITIEM
    gerechtigd is dat geld terug te halen bij de bank, ook al is het met een kous over de kop, net zoals men gerechtigd is z’n goederen uit een criminele stock te recupereren.

    Socialisme corrumpeert alles wat het
    aanraakt en zo ook is "privaat bezit"
    in Nederland een diffuus begrip geworden…

    Tot invoering van laissez-faire capitalisme (voorafgegaan door massale onteigening en PROSCRIPTIE van tienduizenden politici en ambtenaren wier gestolen bezit kan worden verloot onder hun slachtoffers) bevindt een flink deel van wat doorgaat voor
    "privaat bezit" zich in het "publieke domein" hetgeen betekent dat wie het weet te bemachtigen het heeft….foedschiks of kwaadschiks….

    Groetz,

    Cincinnatus

  24. [27] Je hebt gelijk. Het is enorm complex.
    Ik geloof zelfs dat we daar nooit uit kunnen komen. Alleen al tot hoever gea je terug is een probleem.

    Daarom moeten we een weg zoeken naar een zo rationeel rechtvaardig mogelijk model en van daaruit OPNIEUW BEGINNEN.

    Het opmaken van dit plan op zich is al een "major undertaking".
    Maar als we er niet aan beginnen, komen we er nooit.

    Voor nu: zoek meer mensen die naar deze morele samenleving toe willen.
    En beginn te schriven aan dat Plan!!!

  25. [10] Zelfverdediging: Hoe verdedigd een kind van acht zich tegen een veertigjarige man?

    En hoe verdedigd een half demente bejaarde zich tegen een smooth talking crimineel die de bejaarde zijn geld afhandig wil maken?

    Beide gevallen hebben ook een probleem met reconciliatie achteraf: Misbruik kan nooit ongedaan worden gemaakt. Herstelbetalingen zijn prima, maar dan moet er eerst iets van een aangifte plaatsvinden. Pedo’s hebben zo hun manieren om kinderen tegen aangifte doen te beïnvloeden en bejaarden weten vaak niet dat ze genept zijn.

  26. [25] Ik heb niet gezegd dat we op het recht van de Somaliërs moeten terugvallen. Het voorbeeld is alleen leerzaam om te begrijpen hoe een kritarchie (een natuurrechtelijke rechtsorde zonder centraal staatsgezag) kan werken.

Comments are closed.