Dezer dagen publiceerde de emeritus hoogleraar metajuridica Prof. Mr. N.H.M. Roos (Maastricht) een opmerkelijk 65 pagina’s tellend pdf-document met een buitengewoon interessante visie op de Nederlandse politiek, getiteld: “Pleidooi voor de innovatie van de Nederlandse democratie.” Het is verschenen op www.democratie.tk
Op stijlvolle wijze beschrijft hij waar het fout gaat en hoe het veel beter zou kunnen. De verhandeling bevat een schat aan ideeen, die hij op heldere wijze uiteenzet en omzet tot een consistent politiek program. Het stuk kan een belangrijke bijdrage zijn aan de totstandkoming van een verstandig weldoordacht en uitvoerbaar politiek beleid voor de lange termijn. Zijn visie is klassiek-liberaal geinspireerd, maar nog niet echt klassiek-liberaal: daarvoor houdt de overheid nog teveel taken, die met belastinggeld moeten worden gefinancierd. Het document is dan ook in de eerste plaats als politiek discussiestuk bedoeld.
Roos legt in korte trekken de hele Nederlandse staatsinrichting op de pijnbank. Zijn analyse is haarscherp.
De problemen waar Nederland mee kampt zijn ernstig en talrijk.
Nederland zit niet alleen opgescheept met een totaal vermolmde democratie, waardoor politieke besluitvorming volstrekt inadequaat plaatsvindt, maar ook met de erfenis van vele jaren van collectivistisch politiek broddelwerk, waardoor zowel wetgeving als uitvoering stelselmatig tot maatschappelijke absurditeiten leiden. Deze feiten, plus het feit, dat een verouderende multiculturele Nederlandse bevolking te maken krijgt met nieuwe wereldmarkten en massale concurrentie, maken het hoogstnoodzakelijk, dat de Nederlandse politiek de bakens verzet. En niet zo’n heel klein beetje.
Kort gezegd komt zijn uitgangspunt erop neer, dat wij als mens met elkaar in vrede moeten zien te overleven. Daartoe zou de overheid zich uitsluitend met kerntaken moeten bezighouden en dient een eind aan de eindeloze regelzucht te worden gemaakt.
Staatkundig interessant in dit verband is zijn originele concept van clusterministeries en -parlementen die over gespecialiseerde takken van politieke sport gaan. Hij laat zien, dat het hierdoor mogelijk is politici en burgers veel dichter bij elkaar te brengen. Ook zou het parlement jaarlijks “herwogen” kunnen worden.
Door de invoering van z.g. stads-regio’s kunnen de provincies afgeschaft worden. Dat scheelt een hele bestuurslaag en maakt het bestuur een stuk doorzichtiger en stukken efficienter.
De belastingen (flat tax) zouden maximaal 33% van het BNP (nu >47%) mogen bedragen. Ook daar heeft hij een plausibele reden voor. Ook het idee van het basisinkomen wordt uitgewerkt.
Niet alleen het staatsrecht en de fiscaliteit, ook de sociale verzekering gaan op de schop (geprivatiseerd). Maar ook het arbeidrecht bijvoorbeeld. De algemeenverbindendheid van de CAO is discriminerend t.o.v. niet-werkenden, die daardoor minder kans op arbeid maken, en voor werkgevers, die werknemers hoger zouden willen belonen.
Verder heeft hij uitgewerkte ideeen over onderwijs, publieke omroep, buitenlandse politiek, Europa, huisvesting, immigratie- en asielbeleid, georganiseerde criminaliteit, milieubeleid, natuurbeleid, Zuid-Europa, Afrika, Midden-Oosten.
Dit geheel wordt voorafgegaan door een relevante (cultuur)historische onderbouwing van de ontwikkeling van Europa vanaf de Romeinse tijd tot het subcontinent van min of meer democratische rechtsstaten van de huidige tijd. Hierdoor wordt de noodzaak tot radicale koerswijziging van de Nederlandse politiek in een historisch perspectief geplaatst.
Aan eenieder die zich betrokken voelt bij de toekomstige ontwikkeling van dit polderland kan dit document van harte ter lezing worden aanbevolen. Verwezenlijking van zijn ideeen kan tot een goede stap leiden in de richting van een klassiek-liberale samenleving.
Inderdaad een aardig discussiestuk.
Maar op dit moment ook niet meer dan dat.
Zo zou het ook in een eventueel hier volgende discussie gezien moeten worden.
Het lijkt in de verste verte niet op een libertarisch programma. Het zit vol overheidstaken en overheidscontroles!
En over honderd jaar heb je mischien 10 procent van de belastingen afgesnoept, na eindeloos gebakkelei.. en dan gaat de destructie van de samenleving ondertussen gewoon door.. nee dank je wel, laat de boel alsjeblieft gewoon maar in elkaar donderen.
[1]
Inderdaad veel te veel overheidscontrole. Maar je moet ergens beginnen. Een echte KL samenleving maken hopelijk onze kindskinderen, maar heel misschien, nog mee.
[2]
Dat horen de meeste juristen niet graag. Maar inderdaad, gezien de aaneenschakeling van oorlogen, burgeroorlogen en revoluties, kan je concluderen, dat de geschiedenis zich de wet niet laat voorschrijven. De jurist Roos kan tegen zijn oud-beroepsgenoten zeggen, dat hij een consistent idee naar voren heeft gebracht. En misschien kunnen wij hier een relevante discussie loskrijgen met nieuwe groepen niet-libertariers en hen in de juiste richting trekken.
Ik heb al regelmatig met Nico gesproken hierover, en hij heeft gewoon erg goede ideëen. Zijn visie is juist dat het onmogelijk is om zomaar naar Libertaria te gaan, en daar heeft hij gelijk in. Het huidige stelsel zal in elkaar klappen, da’s helder, maar denkt er ook maar iemand dat we dan, als de rookwolken zijn opgetrokken, zonder overheid zitten? Kansloos.
Overigens verwacht ik als eerste Frankrijk en Italië die in elkaar zullen storten, met als goede derde Duitsland. Precies zoals de uitslag op het WK, maar dat zal wel toeval zijn 🙂
[4] Ik denk dat je gelijk krijgt Kim. Ik vind het ook te voorbarig om alles maar meteen weg te wuiven. Men moet alles op merites waarderen en er zitten in ieder geval veel aanknopingspunten om toch in overleg te gaan. Ik ben het dus eens met SpyNose.
[4] Volkomen mee eens. Ben erg benieuwd hoe het Frankrijk na de implosie zal vergaan. Een ontwikkeling als in de voormalig communistische Oosteuropese landen, een constante staat van anarchisme (gewapende bendes, regio’s die zich macht toeeigenen) of door complete apathie een Derde Wereldsituatie?
[4] [5]
Precies Kim, Albert. Het gaat er nu om, dat we aangeven hoe we HIERVANDAAN UITEINDELIJK terugkeren naar waarachtige grondslagen van de Verlichting, zonder dat we (ik bedoel de Nederlandse burger) ons van de wijs laten brengen door allerlei mooie sociaal-liberale hersenspinsels, waar de gevestigde politieke partijen maar al te graag hun stempel op zetten.
Zie: http://www.lewrockwell.com/…
[1] Hub,
Inderdaad.Hetgeen Roos voorstelt, is
een soort "verzorgingsstaat light"
compleet met staatsonderwijs,ontwikkelingshulp,
basis"loon",publieke omroepen enz…
Hoewel zijn voorstellen me over het algemeen beter lijken dan wat er is
(33% belastingsdruk is beter dan 50%) gaat het mij lang niet ver genoeg.Verder geeft Roos niet aan hoe te voorkomen dat zijn "verzorginggsstaat light" binnen de korste keer weer uitdijdt naar een verzorgingsstaat max.En ook zitten er wat mij betreft een paar zeer kwalijke voorstellen in die een verslechtering betekenen tov de status-quo zoals zijn voorstel om in naam van fraude-bestrijding alle munt- en papier geld af te schaffen en het staatsonderwijs
een de facto monopolie te geven (daar hij af wil van het bijzonder onderwijs).
Al bij al toch een behoorlijk mager varkentje heb ik zo de indruk….benieuwd of Wilders met wat beters komt.
Groertz,
Cincinnatus
[9]
Cincinnatus,
Ik ben met je eens, dat de visie van Roos vanuit libertarisch oogpunt neerkomt op een continuering van (een soort halfzware versie van) de verzorgingsstaat.
Natuurlijk valt er, zoals je terecht stelt, het nodige op die rompstaat aan te merken.
De afschaffing van papiergeld (echt geld ?) lijkt me ook een slechte zaak.
Maar de afschaffing van het (gesubsidieerde !) confessionele onderwijs hoeft niet te betekenen, dat er staatsonderwijs komt, integendeel. Hij pleit niet voor niets voor een cultuurhistorische bijdrage in de zin van het onderwijs in de humanistische waarden van de Verlichting. Dat zijn de waarachtige grondslagen van elke vreedzame samenleving.
Wat we nu hebben is een permanente staat van quasi-vrede, waarbij de hete oorlog, de klassenstrijd en religieuze strijd hebben plaatsgemaakt voor economische en morele chantagepolitiek inclusief buitenlandse militaire avonturen van Nederlandse politici, die ergens in een goed blaadje willen komen.
Het onderwijs, behalve het WO aan de universiteiten, die hun academische vrijheid zouden terugkrijgen, wordt -voor zover ik begrijp- in Roos’ visie zoveel mogelijk geprivatiseerd. Het enige waar hij voor pleit, is een minimaal staatsexamen. Dat is dus iets anders dan staatsonderwijs.
Afschaffen van contant geld ligt wel in de lijn der verwachtingen. Dat hoeft geen probleem te zijn, als het girale geld maar niet in overheidshanden blijft.
Laat banken hun eigen munteenheden maken en bepalen, daar is echt geen overheid voor nodig. Dan bepaal je gewoon lekker zelf of je je salaris in Rabo’s of in ABN-Amro’s uitgekeerd wilt hebben.
[11] Dat is zeker een probleem : op die manier hebben Big Banking en Big Government (en dat zijn twee handen op
1 buik) iedereen in de fuik en hebben
controle over elke eurocent die je uitgeeft en met 1 druk op de knop ben je de controle over al je geld kwijt….
Dat Big banking en Big Government daar naartoe werken, is duidelijk maar dat moet nog geen reden zijn om dergelijke evolutie te steunen (zoals Prof Roos wel doet)…
En als ik zelf zou mogen betalen in welke hoedanigheid ik m’n salaris uitbetaald krijg : goudmunten in cash aub
Groetz,
Cincinnatus
[12] een kennis van mij kreeg een tijd geleden de fiscus achter zich (libertarisch bekeken ging het om een "slachtofferloos-misdrijf").
Die mens vertelde me later dat op de verhoren hij geconfronteerd werd met uitgaves van 15 (!) jaar geleden….al wat ie ooit via de bank had gedaan, was bij de recherche bekend….
En uiteraard alle rekeningen geblokkeerd.
Indien alle papier- en muntgeld wordt afgeschaft en je rekening wordt geblokkeerd, kun je niet eens een kauwgum kopen….
Al stelde Roos verder een perfektie minarchie voor (zoals geschetst door Mises en Rand) maar voegde dit punt (enkel giraal geld waarbij de staat dan nog een monopolie op geldcreatie heeft) eraan toe, was ik reeds tegen
zijn iniatief want mij komt het dan ook voor dat deze maatregel alleen aan de Staat (en de politici die haar controleren) meer controlerende macht over éénieders doen en laten zal geven dan de KGB destijds had over het doen en laten van de inwoners der USSR…
Openbaringen 13: 16 En het maakte dat men allen, kleinen en groten, rijken en armen, vrijen en slaven, een merk zou zetten op de rechterhand en het voorhoofd;
17 zodat niemand zou kunnen kopen of verkopen tenzij hij dat merk, den naam van het beest of het cijfer van zijn naam droeg.
Groetz,
Cincinnatus
[13]
Tja… en daar sluit deze ‘fuhrer-aanbidder’ (aldus deze Cinc.) zich wel weer bij aan.
Gecompliceerd, best wel.
[4] Inderdaad, na de rookwolken zal blijken dat we met nog veel te weing libertariers zijn, en dat de oude draad weer wordt opgepakt.
DUS nu werken aan meer libertariers!
Meer lezers van Vrijspreker!
[5] Het is belangrijk om onderscheid te maken tussen ons uiteinelijk doel/ideaal, en de weg, de stappen er naar toe.
Als er nu 100 verkrachtingen per dag plaats vinden, is een partijprogramma dat 80 wil bereiken, misschien wel aan te bevelen.
Maar de Vrijspreker blijft duidelijk maken dat wij naar NUL verkrachtingen willen.
Dit moet bij eventuele aanbevelingen steeds duidelijk zijn.
[9] Inderdaad.
[13] Inderdaad. Ondanks alle kritiek die ik heb, woon ik al bij al toch maar hier. Maar de dag dat er een cashless society wordt aangekondigd, ben ik weg. Waarheen weet ik niet, maar desnoods zelfs naar Zimbabwe.
[10] Spynose,
Nou…ik vind het allemaal niet zo duidelijk op dat punt….inderdaad Prof Roos pleit voor privatisering van het onderwijs (via studiebeurzen en prestatiebeloning) maa tegelijk merkt ie op dat "het bijzonder onderwijs op religieuze grondslag dient te worden afgeschaft" en heeft ie lof voor de
"liberalen" van voor 1917 die voor de
staatsschool waren, heeft ie het erover dat het doel van het staatsonderwijs mede opleiding tot burgerschap moet zijn enz….
Ik krijg toch sterk de indruk dat de
"privatisering" die de Professor bepleit een "privatisering" is zoals we die de afgelopen jaren wel meer gezien hebben : ééntje waarbij de
politiek de touwtjes in handen houdt….
en het buiten spel zetten van het confessioneel onderwijs vinden politici prachtig….het zint hun al lang niet dat er lui zijn die een andere God aanbieden dan hun gecreêerde god : de STAAT….
Groetz,
Cincinnatus
Beste hele en halve geestverwanten van Vrijspreker,
Het was eengroot genoegen verleden jaar in jullie kring te verkeren nav de discussie over de EU en het is voor mij een genoegen daarin langs deze weg weer terecht tekomen. Verleden jaar hebben we gediscussieerd over de zinvolheid en de mogelijkheden om door een partij op te richten aan de verkiezingen te gaan delnemen. Ik was daar een vorostnader van en en dat nog steeds. Ik wil de discussie dus heropenen en als ik me niet vergis is me dat inmiddels gelukt. Graag reageer ik hier op wat ik op Vrijspreker zo al heb gelezen nav van mij mijn pleidooi.
Het is waar, wat ik voorstel impliceert aanzienlijk minder staat, maar voor zover ik staatsoptreden verdedig is effectiviteit en efficiëntie het criterium. Als de staat iets doet, moet die het ook goed doen. maar geod doen betekent niet noodzakelijk erg ingrijpend zijn. Ik wil dit aaneen aantal punten illustreren.
33% stel ik als maximum voor de belastingen. Eigenlijk voer ik dit percentage op om duidelijk te maken wat voor een enorm beslag de staat dan al op ons legt. Het door mij voorgestelde programma moet echter met aanzienlijk minder kunnen. 33% haal je al op je sloffen als je alle sociale zekerheid behalve een basisinkomen privatiseert.
Verder is het nuttig om de discussie niet te versimpelen tot òf staat’`of niet-staat. In plaats daarvan zou je moeten kijken naar meer of minder staat. Ontwikkelingshulp beperkt zich in mijn voorstel bijvoorbeeld tot financiering van particuliere organisaties voor gezondheidszorg en onderwijs, waarbij de staat in ontwikkeling geen enkele rol dient te spelen. Mijn voorstel over onderwijs impliceert wel staatsfinanciering, maar wel in marktachige setting. Iedereen kan dus een school beginnen en die op zijn eigen didactische wijze inrichten. Alleen zijn er natuurlijk wel voor allen geldende exameneisen, zonder welke vergelijking van prestaties niet mogelijk zijn. Juist is dat ik mordicus tegen bijzonder onderwijs op relgieuze grondslag ben. ik zie dat als een vorm van geestelijke en soms etnische apartheid. De school is niet alleen school voor wiskunde, talen enz. maar ook school voor vreedzaam samenleven. En laten we wel wezen, het bijzonder onderwijs stelt afgezien van de zwaar gereformeerden, joods-orthodoxen en islamieten, als zodanig weinig of niets meer voor. Het is gewoon een restant van verzuiling. En let wel: erkenning als school vergt geen grootschaligheid of zelfs maar officeel gequalificeerde leerkrachten. Het vergt wel financiële aansprakelijkheid van schooldirecties die er een puinhoop van maken en openbaarheid van het leerbedrijf.
Duidelijk moge ook zijn dat het door mij voorgestelde programma nog heel veel nadere uitwerking vergt. Sommige van mijn voorstellen zijn bij nader inzien wellicht ook niet zo goed en zouden door betere vervangen moeten worden. Ik wil daarom pleiten voor inhoudelijke discussie in de hoop tot een programma te komen dat zich onderscheidt door samenhang en kwaliteit.
Met alle respect voor de anarchistische puristen onder jullie ( en ik bedoel dat echt niet als frase, zoals Frank van Dun zou kunnen getuigen), het anarchisme is vooralsnog een bucolisch ideaal. Leviathan is een globaal-historisch feit en alleen globaal-historisch kan Leviathan worden getemd. Ik zie westerse en andere staten niet zo snel ineenstorten en eerlijk gezegd vrees ik dat we dan nog veel verder van huis (vreedzaam overleven) zouden geraken dan nu het geval is. Mijn hoop is dat een min of meer klassiek-liberaal programma zoals door mij voorgesteld tot een zodanige sociaal-economische en culturele vooruitgang zal blijken te leiden, dat het navolging gaat vinden. Ik besef natuurlijk dat zo’n hoop adembenemend naief is, want voor wat ik voorstel zul je meerderheden en in geval van cosntitutioneel veraneringen zelfs tweederde meerderheden moeten zien te vinden. Maar ja nooit geschoten is nooit geraakt. En dat is eigenlijk mijn boodschap aan jullie. Wordt het niet tijd jullie enorme creativitiet en geestelijke onafhankelijkheid in meer georganiseerde vorm in te zetten dan in het eigen kringetje van de Vrijspreker e.d.? Je kunt natuurlijk hopen op een wonder, bijvoorbeeld een wonder dat geschiedt na een ineenstorting (komt me erg bekend voor uit de marxistische theorie overigens), maar wonderen zijn nog meer iets voor gelovigen en kindersprookjes. Het lijkt met tijd voor een wat groter forum dan alleen maar Vrijspreker. Spring dus over jullie schaduw!
Zou iemand een directe link kunnen geven, want die site opent niet bij mij.
Alvast bedankt.
[19] Ja, ik merk het.Daarjuist (half uurtje geleden) nog wel maar nu bij mij ook niet.
Allicht is Prof Roos bezig dat ongelukkige voorstel over alleen-giraal geld te schrappen (hetgeen z’n program al een stuk sympathieker zou maken)en moeten we straks nog es proberen 🙂
Groetz,
Cincinnatus
[14]
Tenzij hier een aas wordt uitgeworpen om een mogelijke prooi te vangen.
Een aas waar Cinc. zeer bekend mee is.
Als dat het geval is, verdwijnt m.i. de geloofwaardigheid, ten aanzien van mijn persoon, van Cincinnatus.
[21] Euh….u bedoelt ?
Groetz,
Cincinnatus die ff niet mee is.
[22]
Men citeert een bijbeltekst omdat men het ermee is.
Of men citeert een bijbeltekst om ‘gelovigen’ te vangen voor de eigen zaak.
Voor slechts verhelderende bedoelingen is deze tekst niet vrijblijvend genoeg.
[23]
…’ermee eens is’…
[23] Vroeger heb ik wel iets gelezen over "profetie" (Een van de eerste boekjes die ik erover las was van de jou allicht wel bekende A.C. Gaebelein)en sommige van die zaken herrinner ik me nog en komen me voor de geest als ik lees over eigentijdse ontwikkelingen zoals Europa dat steeds meer één wordt, de aanhoudende problemen die Israël ondervindt en bijv ook het teken zonder hetwelk niemand kan verkopen of
verkopen dat bijv door Hal Lindsay werd uitgelegd als een "microchip" die
uiteindelijk bij iedereen zal worden ingepland en zonder hetwelk je helemaal
buiten het economisch en maatschappelijk leven zou komen te staan….
Ik leid af (op basis van seculiere overwegingen) dat we inderdaad die kant opgaan en dat overdenkend komen die oude zoeklichten en Morgensterren en Openbaring-commentaren uit m’n jeugd me weer voor ogen waar men (op basis van studie van bijbelse profetieën) daarover al schreef….
Groetz,
Cincinnatus
[18] Beste Nico,
Even langs deze weg. Ik ben al enige tijd op zoek naar het boek "Het fundamenteel rechtsbeginsel" van Frank van Dun. Helaas is dit boek uitverkocht en bovendien is er vooralsnog nergens een 2e hands exemplaar te vinden. Heeft de Uni van Maastricht een exemplaar in de collectie en zo ja, is het voor een buitenstaander mogelijk dat exemplaar te lenen, bijvoorbeeld via de openbare bibliotheek?
Dan over je betoog, hetgeen ik overigens nog niet aandachtig bestudeerd heb.
Een quote uit je document: "De historische ervaring suggereert dat democratie, indien rechtstaat en de fundamentele rechten worden gerespecteerd, bij een zeker
niveau van welvaart inderdaad het meest stabiele politieke systeem
vertegenwoordigt."
Naar mijn bescheiden mening is dat echter niet zo. Democratie tendeert altijd langzaam en onopvallend naar despotisme of -in een zeer onwaarschijnlijk geval- richting absolute vrijheid. Murray Rothbard stelde dat er eigenlijk maar twee stabiele systemen zijn, te weten het totale socialisme en de absolute vrijheid. Hij ziet democratie dan ook als een soort ‘overgangssysteem’ en zeker niet als het eindpunt van de beschaving. Ik deel die mening. Democratie is instabiel omdat de "rechten" van vandaag er morgen niet meer hoeven te zijn. Bovendien leidt het er toe dat behoeften verworden tot onvervreemdbare "rechten" waar niet aan te tornen valt, met als gevolg de roep om steeds meer van deze "rechten". De belastingdruk is sinds het begin van de 20e eeuw vervijfvoudigd (van 10% naar 50%), om over het dichtslibbende woud aan regelgeving en ge- en verboden nog maar te zwijgen. Met name de opmars van deze regelgeving en verboden lijkt niet te stuiten. Ook in het eens zo vrije Amerika tendeert de democratie steeds meer richting despotisme in de vorm van een fascistisch economisch beleid gecombineerd met een big brother politiestaat.
Als democratie werkelijk stabiel is, dan moet er ergens een natuurlijke rem zijn die dergelijke processen een halt toeroept. Ik kan die rem echter niet ontwaren.
Beste Dirty Harry,
Omdat ik zelf een exemplaar heb van dat belangrijke boek en er dus nooit in de bibiotheek naar gezocht heb, kan ik niet uit mijn hoofd zeggen of het hier in de universiteitsbibioteek is. Maar zie http://www.unimaas.nl. Onlangs ontdekte ik dat ik helaas niet de landelijke centrale catalogus (de NCC) via unimaas kan raadplegen. Maar het zal ongetwijfeld op zijn minst in de Koninklijke Bibliotheek aanwezig zijn.
Ik deel je visie tot op zeker hoogte. Als je mijn stuk leest zal je opvallen dat ik in feite alle partijen rechts en links van het klassieke liberalisme verwerp als vormen van dwingelandij van meer en minder goed bedoelende gelovigen en idealisten. Als ik het dus voor het zeggen had zouden al die partijen niet door de constitutionele beugel kunnen. Dat neemt niet weg dat ook de huidige democratie allerlei evenwichts- en corrigenrende mechanismen kent, zoals verkiezingen, een vrije pers en een onhankelijke rechterlijke macht. Ook die haperen geregeld, zeker, maar het maakt een enorm vershcil of ze er zijn of niet. Ook in mijn visie blijft de politieke democratie van belang, maar niet als strijdperk voor verschikllende visies over de doelen an de staat, maar over de wijze waarop de staat welbepaalde doeleinden op meest effectieve en efficiënte wijze kan nastreven alsmede de controle daarop.
Wat betreft de neiging tot totlitarisme speelt onmiskenbar de veiligheidssituatie een sleutel rol. Maar ook moderne technologie ondersteunt statelijke machtsdromen. Soms ben ik juist verbaasd hoe weinig de overheid gebruik maakt van moderne technologie. Denk maar eens aan het volstrekt mallotige verplichte identiteitsbewijs. Het zal wel niet zo vreselijk lange meer duren of alle identitetiscontrole kan via irisscans cq. de bevolkingsadministratie.
Veel van de tecnologische mogelijkheden zijn moeilijk te waarderen in termen van alleen maar voor of tegen. Zolang je veiligheid als (mede) een staatstaak ziet, zul je doverheid ook de middelen moeten geven waardoor die taak ook kanworden behartigd. En hetzelfde geldt voor bijvoorbeeld fiscale controle. Als het fiscale systeem deugt (en daar doe ik ingrijopende voorstellen toe), wil je ook dat het werkt. En tegelijkertijd zul je door regels te stellen aan die taken, de macht van de overheid moeten beperken. Maar veiligheid kan dankzij technologie ook met private middelen worden versterkt. Als dat effectiever en efficienter is, verdient hetde voorkeur boven publieke beschrming van de veiligheid. Maar ook private controle kan grenzen onaanvaarbaar overschrijden. Goed, dit zijn min of meer cliche’s, maar ik wil alleen maar zeggen dat de discussie over dit soort zaken niet een kwestie van simpel voor of tegen kan zijn. Althans niet voor een klassiek liberaal. Het zijn typisch discussies die in de politieke arena thuis horen. Maar het moet dan wel een werkelijk democratische arena zijn en op dit punt schort er veel aan ons huidige politieke systeem.
Maar goed, mijn antwoord op je vraag is dat de totalitaire verwording van de stat alleen is egen te houden door beperkting van zowel de taken als de middelen van de staat door zowel de politiek als de rechterlijke macht. of dat altijd gedoemd is totaal te mislukken? Ik blijf zo naief te denken dat dat niet noodzakelijk is als je een constitutie zou hebben zoals door mij bepleit. Zo’n constitutie moet door de bevolking ook gedragen worden. Is er geen vrijheislievende meerderheid, dan kun je het inderdaad schudden.
Beste Dirty Harry,
Omdat ik zelf een exemplaar heb van dat belangrijke boek en er dus nooit in de bibiotheek naar gezocht heb, kan ik niet uit mijn hoofd zeggen of het hier in de universiteitsbibioteek is. Maar zie http://www.unimaas.nl. Onlangs ontdekte ik dat ik helaas niet de landelijke centrale catalogus (de NCC) via unimaas kan raadplegen. Maar het zal ongetwijfeld op zijn minst in de Koninklijke Bibliotheek aanwezig zijn.
Ik deel je visie tot op zeker hoogte. Als je mijn stuk leest zal je opvallen dat ik in feite alle partijen rechts en links van het klassieke liberalisme verwerp als vormen van dwingelandij van meer en minder goed bedoelende gelovigen en idealisten. Als ik het dus voor het zeggen had zouden al die partijen niet door de constitutionele beugel kunnen. Dat neemt niet weg dat ook de huidige democratie allerlei evenwichts- en corrigenrende mechanismen kent, zoals verkiezingen, een vrije pers en een onhankelijke rechterlijke macht. Ook die haperen geregeld, zeker, maar het maakt een enorm vershcil of ze er zijn of niet. Ook in mijn visie blijft de politieke democratie van belang, maar niet als strijdperk voor verschikllende visies over de doelen an de staat, maar over de wijze waarop de staat welbepaalde doeleinden op meest effectieve en efficiënte wijze kan nastreven alsmede de controle daarop.
Wat betreft de neiging tot totlitarisme speelt onmiskenbar de veiligheidssituatie een sleutel rol. Maar ook moderne technologie ondersteunt statelijke machtsdromen. Soms ben ik juist verbaasd hoe weinig de overheid gebruik maakt van moderne technologie. Denk maar eens aan het volstrekt mallotige verplichte identiteitsbewijs. Het zal wel niet zo vreselijk lange meer duren of alle identitetiscontrole kan via irisscans cq. de bevolkingsadministratie.
Veel van de tecnologische mogelijkheden zijn moeilijk te waarderen in termen van alleen maar voor of tegen. Zolang je veiligheid als (mede) een staatstaak ziet, zul je doverheid ook de middelen moeten geven waardoor die taak ook kanworden behartigd. En hetzelfde geldt voor bijvoorbeeld fiscale controle. Als het fiscale systeem deugt (en daar doe ik ingrijopende voorstellen toe), wil je ook dat het werkt. En tegelijkertijd zul je door regels te stellen aan die taken, de macht van de overheid moeten beperken. Maar veiligheid kan dankzij technologie ook met private middelen worden versterkt. Als dat effectiever en efficienter is, verdient hetde voorkeur boven publieke beschrming van de veiligheid. Maar ook private controle kan grenzen onaanvaarbaar overschrijden. Goed, dit zijn min of meer cliche’s, maar ik wil alleen maar zeggen dat de discussie over dit soort zaken niet een kwestie van simpel voor of tegen kan zijn. Althans niet voor een klassiek liberaal. Het zijn typisch discussies die in de politieke arena thuis horen. Maar het moet dan wel een werkelijk democratische arena zijn en op dit punt schort er veel aan ons huidige politieke systeem.
Maar goed, mijn antwoord op je vraag is dat de totalitaire verwording van de stat alleen is egen te houden door beperkting van zowel de taken als de middelen van de staat door zowel de politiek als de rechterlijke macht. of dat altijd gedoemd is totaal te mislukken? Ik blijf zo naief te denken dat dat niet noodzakelijk is als je een constitutie zou hebben zoals door mij bepleit. Zo’n constitutie moet door de bevolking ook gedragen worden. Is er geen vrijheislievende meerderheid, dan kun je het inderdaad schudden.
[27]
Beste Nico,
Bijna helemaal mee eens. Het gaat er om, dat het in wezen kristalhelder moet zijn, dat de overheid niet meer is dan een NOODZAKELIJK KWAAD, dat politici en overheidsdienaren slechts dienaren zijn van de burger, hun werkgever. Het gaat er dan om de juiste vertaalslag te maken van de klassiek-liberale verhouding burger/overheid naar de concrete situatie. Dat is de rol van de politiek. Niet meer en niet minder.
Verder: Zoals we bij het Europees referendum zagen, moet een constitutie wel op de juiste wijze "verkocht" worden. Daarvoor is allereerst nodig dat hij kort, bondig en duidelijk is en als concept goed bekend bij de burger.
Ik moet helaas bekennen, dat ik, ondanks mijn moeite, nog steeds geen onvervalste klassiek-liberale ontwerpconstitutie heb gezien, terwijl ik toch al een tijdje meeloop.
Zolang een dergelijk ontwerp zo slecht verkrijgbaar is, hoeven we niet te verwachten, dat het enige kans maakt.
En wat versta je precies onder "een vrijheidslievende meerderheid" ? Komen we niet in een cirkelredenering terecht, als we nog moeten discussieren over het begrip "vrijheid" in klassiek-liberale zin ?
SpyNose
Beste Harry,
Staat als noodzakelijk kwaad, maar vanuit KL-perspectief wel omdat voor sommige sociale functies geen staat een nog groter kwaad zou zijn. De discussie over het begrip "vrijheid" is wat mij betreft niet nodig. In plaats daarvan kun je discussiëren over de vraag waar staatsoptreden nodig is. Jij en ik verschillen van mening daarover, omdat ik meen dat onderwijs en minimale sociale zekerheid voorwaarden zijn van vreedzaam overleven van het individu.
Mijn argumentatie daarvoor is juridisch-immanent. Mensen die noch in staat zijn in eigen levensonderhoud te voorzien door werk noch kunnen rekenen op bijstand zodat ze in ieder geval worden voorzien van wat noodzakelijk is voor vreedzaam overleven, kun je niet verwijten dat ze daar desnoods met criminele middelen in voorzien of dat ze streven naar een politieke omwenteling waardoor ze die garantie wel hebben. Maar er is nog een argument voor de garantie van het sociaal-economisch minimum, en dat gaat zelfs nog wat verder. Ik ben geen aanhanger van het natuurrecht, wat m.i. een metafysische conceptie is. Ik aanvaard dat mensen andere voorstellingen over recht en staat kunnen hebben dan ik ook al liggen daar aannames aan ten grondslag die geenszins dwingend zijn op tehoretische gonden. Dat ze dat niet zijn, sluit immers niet uit dat ze waar zijn Sommige van die opvattingen zullen zodanig zijn dat de samenelving zoals deze is, voor hen onanvaardbaar is en dat zij niet willen meewerken aan de instandhouding ervan. In dat geval zullen zij echter niet in staat zijn in hun levensonderhoud kunnen voorzien. Door ze in ieder geval het minimal noodzakelijke te verstrekken, kunnen zij echter niet meer volhouden uit nood te handelen indien ze het criminele of revolutionaire pad opgaan. Je kunt dan dus min of meer leven volgens het eigen geloof of levensovertuiging. Daarmee kan ik ook wat preciezer zijn over de noodzaak van een vijheidslievende meerderheid. Het zal duidelijk zijn dat als een meerderheid de KL-visie zoals door mij nader gespecificeerd,niet deelt en op grond daarvan zou besluiten niet te participeren aan het poltieke-maatschapeplijk proces, het stelsel niet mere financierbar zou zijn. Maar in een wat loser verband kan ik verwijzen naar hostirsrisch voorbeelden waarbij de democratie ter ziel is gegaan als gevolg van de aanhang die ondmocratisch opvattingen wisten te verwerven. Denk maar aan de omndergang van de Italiaanse republiek, of aan de ondergang van de Weimar-republiek. Het is precies darom dat ik niet, zoals Kim Winkelaar kennelijk doet, enige hoop verbindt voor het geval bestaande democratieën ineen zouden storten. Wat je dan krijgt zijn dictaturen, dwz allesbehalve het einde van de staat. Ik predik daarom dus ook geen revolutie als middel om een KL-samenleving te realiseren. Als ik moet kiezen tuusen het huidige potlieke systeem en een dictatuur, dan kies ook voor het eerste. Ook de overgang naar een KL-constituie zou dus een vreedzame overgang moeten zijn. De steun daarvoor zou moeten komen doordat mensen werkelijk overtuigd raken van de kwaliteit van een samenleving met een KL-cosntitutie. Als die niet werkelijk superieur zou blijken in termen van welvaart en beschaving, dan is het ook niet echt de moeite waard er naar te streven.
Voor staatsbemoeienis met het onderwijs jheb ik ook nog een immanent argument. Een KL-democratie leeft bij de gratie van zijn vrijheidslievende burgers die competetn zijn om in die demcoratiee te functioneren. Dat vereist kennis en inzicht in de grondslagen van de KL-samenleving en de historisch antecedenten daarvan.
Staatsbempeienis met onderwijs is daarom een manier van overleven voor de de KL-staat.
Ik permitteer me tot slot een wedervraag: op welke wijze wordt in jouw voorstelling van een KL-maatschappij voorzien in onderwijs voor allen, en hoe wordt het overleven van de armen en gehandicapten daarin gegarandeerd?
Tenslotte jouw vraag over een KL-constitutie. Ik zie eigenlijk het probleem niet zo. De constitutie geeft aan wat de legitieme staatstaken zijn, de constitutie legt een politiek besluitvormingssysteem in hoofdlijnen vast, evenals het bestuurssystem en het justitieel systeem. En uiteraard de grondrechten van het individu.
Nico Roos
[29] Ik vermoed dat het eigenlijk een reactie op het stuk van SpyNose was.
Ik haak even in op het onderwijs:
Omdat onderwijs in een KL-maatschappij door de vrije markt wordt aangeboden, zal er een grotere diversiteit aan onderwijs zijn en door het ontbreken van specifieke wettelijke eisen waaraan het onderwijs moet voldoen, zal de kwaliteit toenemen. De markt gaat dan namelijk de kwaliteitseisen bepalen. Onderwijs zal bovendien veel beter afgestemd zijn op de wensen van de ouders en het bedrijfsleven. MBO, maar met name hoger en universitair onderwijs (of vergelijkbaar) zullen veelal door bedrijven gesponsord worden. Zij hebben immers baat bij goed geschoold personeel. Bovendien zullen zij ook vakindhoudelijk meer invloed hebben, waardoor onderwijs en bedrijfsleven beter op elkaar afgestemd zullen zijn. Maar ook ouders hebben veel meer keuze en invloed op het soort onderwijs dat ze hun kroost willen laten volgen. Nu is de staat die eigenlijk bepaalt wat voor soort onderwijs eenieder moet genieten. Maar wie is de staat om te bepalen wat voor soort onderwijs goed is voor iemand? En hoe beoordeelt zij dat? Kinderen die veel meer behoefte hebben aan praktijkgericht onderwijs op VMBO-niveau (‘werken met de handjes’) vallen nu buiten boord, terwijl er wel degelijk veel vraag is naar dat soort onderwijs. Op de vrije markt zou dergelijk onderwijs zeker aangeboden worden, simpelweg omdat er wat aan te verdienen valt en omdat er een stijgende vraag is naar personeel dat goed met de handen overweg kan (klusjesmannen, timmerlieden, loodgieters e.d.)
Mensen met een kleine beurs zullen goed na moeten denken of zij uberhaupt kinderen zullen nemen en meer zelf moeten sparen voor de opleiding van hun kroost. Zij kunnen desgewenst een lening afsluiten. Zowel banken als bedrijfsleven zullen meewerken aan financiering van studenten uit armere gezinnen, mits deze kinderen goede cijferlijsten uit het middelbaar ondwerwijs (of vergelijkbaar) kunnen overleggen, waaruit blijkt dat ze talentvol zijn. Hierbij valt te denken aan het in dienst treden bij het bedrijf, nadat de opleiding is afgerond als tegenprestatie voor het (deels) financieren van de opleiding.
En er zal veel meer een beroep gedaan worden op elkaar en de familiebanden, voor bijvoorbeeld de financiering van het basis- en middelbaaronderwijs. De sociale cohesie zal versterken en er zal een betere sociale controle onstaanom misbruik van goedwillende (rijkere) familieleden of buurtgenoten te voorkomen. Bovendien kunnen deze lieden eisen stellen aan hun lening of gift. Mensen zullen weer dankbaar zijn voor de financiele steun ipv nog meer klagen en proberen los te weken bij de overheid, zoals dat nu gebeurt. De mens is een sociaal wezen. Paradoxaal genoeg neemt de overheid de sociale taak uit handen van die sociale wezens. Met als gevolg dat de mens daardoor juist steeds minder sociaal wordt.
Toevallig heeft Frank van Dun in zijn artikel over lokale en publieke goederen (m.i. een heel goed essay, te vinden op zijn website) in het kort wat over onderwijs geschreven: in de 19e eeuw werd onderwijs voor armen vrijwillig gefinancierd door rijkeren. Met name in de VS en Engeland, maar bij mijn weten ook ‘gewoon’ hier in Nederland. Dat bleek prima te werken. Alleen als er een overheid is die deze taak op zich wil nemen, dan zullen mensen snel geneigd zijn om de verantwoordelijkheid ook af te schuiven op die overheid, met alle gevolgen vandien.
In een KL-maatschappij zijn er bovendien veel meer ontplooiingsmogelijkheden voor individuen. Er is immers geen staat die (minimale) eisen bepaalt voor het uitoefenen van welk beroep dan ook. Het staat eenieder vrij om als zelfstandige elk beroep uit te oefenen wat hij wil, afgezien van politietaken, justitie en defensie. Mensen die geen opleiding hebben genoten, hebben, door het ontbreken van ontslagregels en een minimumloon, meer kans op een baan onder aan de maatschappelijke ladder en kunnen zich via werkervaring proberen omhoog te werken. Hoewel iemand met een afgeronde opleiding meer kansen heeft op de arbeidsmarkt, is iemand zonder diploma een stuk minder kansloos dan nu het geval is. Zelfs mensen met een lichte handicap kunnen makkelijker aan een baan komen, omdat er meer werk zal zijn. Zij zullen dan wel moeten accepteren dat zij vermoedelijk minder betaald krijgen, omdat ze nu eenmaal minder productief zijn. […]
Comments are closed.