Het onderzoek naar stamcellen was de laatste week hoog op de hitparade. Zowel in de politiek in Amerika als in Europa. Over Rusland, China en dergelijke hoorde je veel minder. Die doen gewoon waar zij zelf zin in hebben.

George Bush sprak terecht zijn veto uit over uitbreiding van deze stamcelonderzoeken.

Het ging er om of deze research en ontwikkeling door mocht gaan. Daarbij spelen twee belangrijke factoren een hoofdrol.

Eerst de morele factor. Is het moreel verantwoord dat men met cellen van embryo’s gaat experimenteren? Knoeien met genen? Wat kunnen de consequenties zijn?
Wat is de libertarische positie in deze?
George Bush speelde hier de moraalridder en de verdediger van alle goeds. Stamcel onderzoek vindt hij moreel onjuist. Daarom besloot hij voor het eerst in zijn loopbaan om een veto uit te spreken.
Uitgaande van de libertarische non-agressie filosofie is er niet veel tegen dergelijke onderzoeken in te brengen. Er wordt immers geen agressie gepleegd tegen een ander mens. Daarom zie ik ook nog geen libertarische morele bezwaren.

Op de tweede plaats is er de financiering. En zowel in Amerika als in de EU spraken de politici over financiering van deze ontwikkeling uit geld van de belastingbetaler. In de meeste artikelen en verslagen wordt daar echter met geen woord over gesproken. Belastinggeld afkomstig van zowel voor als tegenstanders van deze ontwikkeling worden beiden ongevraagd belast.
En daar zit een immoraliteit waar je zo goed als niemand over hoort.
Daar zijn dus wel degelijk libertarische bezwaren.
Die zijn er uiteraard niet als de ontwikkeling plaats vindt in privé klinieken en laboratoria met vrijwillige financiering.

De EU heeft besloten om gewoon door te gaan met het beschikbaar stellen van dat belastinggeld.
Bush heeft de verdere onderzoeken (voorlopig) gestopt. Al is het dan met de verkeerde argumenten!

GERELATEERDE ARTIKELENMEER VAN DEZE AUTEUR

43 REACTIES

  1. Precies Hub. Bij stamcelonderzoek praat je over ONGEDIFFERENTIEERD celmateriaal, dat zich in verschillende vooraf bepaalde richtingen zou moeten differentieren. Hierbij is geen sprake van clonen tot ééneiige meerlingen. Dit laatste is een heel ander verhaal, waarbij afhankelijk van de doelstelling m.i. wel sprake zou kunnen zijn van libertarisch-ethische grenzen.

  2. Is door het veto van Bush nu ook stamcelonderzoek door privaat gefinancierde instellingen verboden? Dat lijkt me nl. wel een schending van libertarische principes.
    En het ging Bush uiteraard niet om het geld. Aangezien hij één van de grootste belastinggeldverspillers van alle presidenten tot nu toe is.

  4. Owl, het is enkel voor de staatssubsidie. privaat mag er nog steeds meer dan in NL

  5. Aardig voorbeeld van waar mijn "law as a way to survive" en het anarchisme op een wezenlijke manier uiteen lijken te lopen. Stamcelonderzoek zal, als het niet verboden wordt, ongetwijfeld door de private sector worden verricht. Dat gebeurt opverigens ook als Bush het in de VS verbiedt. Het verbod is een voorbeeld van relgieuze dwingelandij en warhoofdigheid (zoals Spynose in wat nettere termen al aangaf). Het hinderen van dit soort onderzoek dat van essentieel belang is voor de bescherming van de menselijke gezondheid, is zonder meer misdadig te noemen.

    Ook als ondenemingen dat soort onderzoek verrichten, meen ik echter dat het ook onderwerp van onderzoek moet zijn van onafhankelijke instituten van zuiver wetnschappelijk onderzoek. Juist omdat het om ondezeok gaat van zulk eminent matschappelijk belang en juist omdat er zulke enorme commerciële belangen mee gemoeid zijn, is het van groot belang dat er onafhankelijke onderzoekers zijn die dit soort onderzoek kritisch kunnen volgen en ook onderzoek doen dat de wetenschap vooruit helpt waar de commerciële belangen niet zo direct duidelijk zijn. Anders geformuleerd: het anarchisme schiet tekort bij het bevorderen van openbaarheid en bevorderen van wetenschappelijk onderzoek. Zelfs in de private secotr kan het ondrezoek bleememerd worden als er geen patenten mogelijk zijn. Wat zijn de anarachistische antwoorden op dit soort kwesties?

  6. [3] Inzake genetica komen de verschillen tussen Amerika en Europa nog eens mooi aan bod: Amerika is VOOR Genetisch Gemodificeerde Organismen en TEGEN stamcelonderzoek, Europa is VOOR stamcelonderzoek en TEGEN Genetisch Gemodificeerde Organismen.

    Je zou kunnen zeggen dat Amerika de MENS centraal stelt terwijl Europa de NATUUR wil laten primeren op de mens.

    Geef mij, als ik tussen deze 2 kwaden moet kiezen, dan de Amerikaanse manier maar, doch de libertariër in mij juicht zowel stamcelgebruik als GGO’s toe. Leve de vooruitgang.

  7. [5]
    Nico,
    "Het hinderen van dit soort onderzoek dat van essentieel belang is voor de bescherming van de menselijke gezondheid, is zonder meer misdadig te noemen."

    Niet overdrijven, Nico. Tenslotte heeft de mens het sinds Adam en Eva zonder stamcelonderzoek kunnen stellen. Het gaat hier om de ontwikkeling van NIEUWE therapieen.

    Een beetje discussie maakt de posities echter wel helderder.

    "Ook als ondenemingen dat soort onderzoek verrichten, meen ik echter dat het ook onderwerp van onderzoek moet zijn van onafhankelijke instituten van zuiver wetnschappelijk onderzoek."

    Daar valt wat mij betreft veel, zoniet alles voor te zeggen, mits de onderzoeksresultaten voor iedereen toegankelijk zijn. Octrooien zal de staat echter niet mogen hebben: dat zou concurrentievervalsend werken. Ze dient ze binnen het kader van haar taak als beschermer van de rechtsorde echter wel te beschermen.

    "Anders geformuleerd: het anarchisme schiet tekort bij het bevorderen van openbaarheid en bevorderen van wetenschappelijk onderzoek. Zelfs in de private secotr kan het ondrezoek bleememerd worden als er geen patenten mogelijk zijn."

    Dit geeft mij gelegenheid mij te profileren als KL, waar de minarchie een positie kan innemen, als het echt niet anders kan, wat m.i. hier inderdaad het geval lijkt.

  8. Beste Spynose,

    Leuk elkaar nu op dit speelveld te treffen. Zeker, het gat om toekosmtige therapieën. Maar de toekomst komt ras naderbij. Vanochtend meldde De limburger bijvoorbeeld dat een onderzoekster aan het AZM hier uiterst succesvol uitgezaaide borstkankercellen heeft bestreden met stamcellen uit het mergbeen. Nu nog slechts bij muizen. Maar goed, niemand twijfelt aan het uiterst beloftevolle karakter van dit soort onderzoek. Wat is er dus mis met mijn kwalificiatie als misdadig van het op grond van religieuze prietpraat belemmeren van de ontwikkeling van therapieën waarvan nu al min of meer duidelijk is dat ze miljoenen mensenlevens kunnen redden? Voltaire’s’"’écraser l’ínfâme", is nog steeds hoogst actueel.

    Ik verschil ook van mening met je over overheidspatenten. Die zijn m.i. wel degelijk te rechtvaardigen.

    Het eerste argument is dat het niet de wereldgemeenschap is die de belasting daarvoor opbrengt, maar de belastingbetalers in een bepaald land. Maar goed, dan zou je nog kunnen zeggen dat nationale belastingbetalers niet zouden behoeven te betalen voor een licentie om het patent te gebruiken.

    Het tweede argument is echter dat de opbrengsten van dit soort onderzoek ook ten algemenen nutte zouden moeten worden besteed, en dat niet slechts ten goede zouden moeten komen aan de producenten van zaken waarvoor dit onderzoek nuttig is.
    maar zoals gezegd, het onderzoek van publieke instellingen vor wetenschapeplijk onderzoek zou zich bij uitstek moeten richten op commercieel minder interessante zaken, ook al kunne die achteraf ineens wel weer heel belangrijk blijkenin commercieel opzicht. Ik pleit dus voor instellingen voor zuiver wetnschapeplijk onderzoek. Helaas is in ons land ZWO vervangen door NWO.

    Daarmee heb ik jouw argument van valse concurrentie nog niet weerlegd natuurlijk. Zeker,iemand die onerzoek doet dat tot het resultat had kunnen leiden wat het publieke onderzoeksinstituut vervolgens scoort, zal dat bepaald niet op prijs stellen. Maar dat wordt meer dan gecomnpenseed door het feit dat publieke onderzoeksinstituten anders dan private onderzoeksinstituten onderzoeksresultaten niet geheim mogen houden. Het zullen daarom juist de publieke instellingen zijn die meestal achter het net zullen vissen en de private ondernemers zullen degenen zijn die er met de buit vandoor gaan. Maar ja, zoals gezegd, publieke instellingen zullen zich op zuiver wetenschapeplijk onderzoek moeten richten en vandaar naar een patent voor een praktische toepassing is meestal een hele lange weg. De patenten vn publieke instellingen zullen zo gezien óf min of meer toevalsproducten zijn, of patenten op vindingen die door private ondernemers (ten onrechte) niet interessant of te geavanceerd werden geacht.

  9. Zodadelijk om 10:45 wordt op Nederland 3 het volgende programma herhaald:

    http://www.vpro.nl/programm…

    Een ware principialist kijkt uiteraard niet naar een omroep gefinancierd door afpersing, voor de moreel zwakkeren onder ons is het wellicht interessant.

  10. Beste Spynose,

    Nog even een aanvulling. Jij waant je als KL-er kennelijk veilig in verband me de kwesie van de mopgelijkheid van rechtvaardiging van patenten. Toch waag ik dat te betwijfelen in zoverre jouw KL, als ik me goed herinner, gebaseerd is op de klassiek liberale gedachte dat de mens eigenaar is van zichzelf. Ideeën kunnen echter, eenmaal toegankelijk geuit, door iedereen eigen worden gemaakt. Zo gezien lijkt dus alleen een utilitarie rechtvaardiging van patenten mogelijk.

  11. [8] Publieke wetenschappelijke instituten hebben ook goede wetenschappers nodig. Die zullen ze niet krijgen in zo’n systeem, omdat de echt goede onderzoekers toch voor het bedrijfsleven en haar pot met goud zullen kiezen. Zoals het huidige ambtenarenkorps ook al niet bestaat uit zwaargewichten.
    Behalve natuurlijk allerlei maatschappelijke onderzoekers, alle -gogen en -logen zeg maar. Maar juist die hebben geen enkel recht op overheidssubsidie voor hun hobby, in mijn ogen.
    Terug naar topic: stamcelonderzoek kan en zal beter in een commerciële maatschappij geschieden dan in een staatsgestuurde maatschappij. Zoals elk onderzoek. Om de simpele reden dat de vraag van de markt wel aangeeft waar het meeste behoefte aan is, iets wat de aansturende ambtenaar of politicus dat nooit kan weten.

  12. [8]
    Beste Nico,
    Maar de mens zal toch wel ergens aan moeten overlijden ? Of vind jij eigenlijk, dat hij geschapen is voor het eeuwige leven, net als andere religieuze denkers ?
    Ik moet bekennen, dat ik daar toch wat twijfels over heb, misschien zelfs wat meer dan jij.

    Ik wil op de rest van je betoog graag wat later terugkomen.

    Tot mijn spijt overigens, zal ik dezer dagen wat minder frequent antwoorden, ook in de andere draad.

    SpyNose

  14. [5] Vermoedelijk zal er veel meer samengewerkt worden om de kosten te spreiden en zullen er private financiers zijn die er hun medewerking aan verlenen, vanwege het nobele doel. Mannen zoals Gates en Buffet die miljarden spenderen aan armoede, onderwijs, bilbiotheken en -last but no least- bestrijding van ziekten als Malaria.

    Buffet gaf onlangs 85% van zijn $44 miljard gewoon weg aan The Gates Foundation. Vermoedelijk past dit niet in het anti-Amerika beeld dat hier bij met name de linkse politiek heerst, want anders kan ik niet verklaren waarom er in NL zo weinig aandacht aan geschonken werd.

    In de VS wordt zo’n $240 miljard per jaar aan particuliere liefdadigheid gespendeerd. Vermoedelijk ligt dir bedrag nog hoger, want het betreft hier alleen de geregistreede gevallen. Dus de 19e eeuwse particuliere liefdadigheid is nog altijd springlevend.

    Patentrechten kunnen ook heel nadelig zijn. Zie bijvoorbeeld de farmaceutische industrie die het produceren van goedkope medicijnen verbieden, waardoor mensen onnodig sterven. Datzelfde geldt voor de overheidscontrole en strege richtlijnen voor medicijnen. Er zijn alleen in de VS al tienduizenden mensen onnodig gestorven vanwege deze strenge normen. Bepaalde medicijnen waren al lang verkrijgbaar, maar nog niet goed gekeurd. Het werd patienten die aangaven graag als proefkonijnen te dienen door de overheid verboden die medicijnen te gebruiken. Met alle gevolgen van dien. Veel van deze mensen hadden geholpen kunnen worden als zij die medcijnen wel hadden mogen gebruiken.

    Het zou me niets verbazen als het aantal dodelijke slachtoffers door dergelijke overheidscontroles groter is dan het aanal slachtoffers dat zou vallen door slechte medicijnen indien die controle er niet was. Ook de patenten van Microsoft zijn een goed voorbeeld van hoe ontwikkeling wordt tegengegaan.

    Men moet trouwens opletten het libertarisme alleen te promoten op basis van de welvaart. Het gaat zeker ook (vooral?) om de individuele vrijheid.

  15. [11] Er zijn een heleboel kleine biotech’jes actief in stam cel onderzoek. Het is veelbelovend.
    Dat weet Bush natuurlijk ook wel.
    Wilde hij niet zijn Pro-life lobby wat voor het bekkie zoenen?

    http://www.forbes.com/techn…
    Huub

  16. [6] De EU subsidieert ook geen academisch onderzoek. De NL Gezondheidsraad oordeelt uiterst genuanceerd over onderzoek aan embryonale stamcellen. Niet zozeer uit religieuze overwegingen, maar uit ‘sentimentele’ overwegingen.

    Maar op bepaalde centra mag het wel:
    http://www.rug.nl/bewegings…

    Huub

  17. [12] "Maar de mens zal toch wel ergens aan moeten overlijden ?"

    Lijkt me wel. Is ook wel een rustige gedachte eigenlijk.

    Het is een evolutie praatje natuurlijk, maar toch:
    Met de geslachtelijke voortplanting ontstonden zowel het individu als de sterfelijkheid.
    Ziezo, denk daar maar eens over na.
    Weet je zeker dat je onsterfelijk wilt zijn? No sex, no self.
    Huub

    Gezien op een grafsteen: "Mijn lieve vrouw. Hier ligt ze, voor haar rust en de mijne"

  18. [12] Is dit de draad waarin jullie de discussie hebben voortgezet uit het democratie-draadje? Er stond daar namelijk dat die discussie verplaatst was, maar niet waarheen.

  19. Beste Spynose, Kiwi en Dirty Harry,

    Of ik voor het eeuwige leven ben? Nee, dat is een gedachte die nog ontstellender is dan dat het leven eindig is (troostende gedachte voor mensen met doodsangst). Maar wel lijkt het mij plezierig om zelf het moment te mogen uitkiezen waarop ik het ondermaanse verlaat. Bij vioorkeur eenmioment waarop als werkelijk oud en versleten ben en een vol leven heb geleid, en niet zoals een kennis bij wiens begrafenis ik vandaag was (59 jaar, borstkanker), die volop functioneerde als lerares en steun en toeverlaat was van haar man, zoons en kleinkinderen, iemand die door velen echt gemist wordt.

    Dirty Harry heeft wederomn gelijk dat patenten ook duidelijke nadelen hebben. Het verschilt van sector tot sector hoe (on)nuttig ze zijn. Maar er zijn
    er, waar ze een heel wezenlijke rol spelen en de vooruitgang aanzienlijk minder zou zijn zonder patenten.Het argument dat het niet alleen om vooruitgang gaat, maar (vooral) om individuele vrijheid, lijkt me een petitio principii.Je kunt de vraag immers stellen om wiens vrijheid het gaat en in welke opzichten. Als patenten nuttig zijn, neemt de vrijheid toe, zowel van de uitvinder als van de consumentnen van die uitvinding.

  20. [19]
    Nico Roos,

    Ik heb jullie eerdere discussie niet goed gevolgd, dus excuses als ik iets doubleer, maar ik dacht ook maar eens wat te speculeren.

    Een patent creëert een prijs voor wat in feite een niet-schaars goed is (nl. een idee of uitvinding). Dat betekent dat de consument\burger meer van zijn schaarse geld (in feite een groter deel van zijn arbeid) moet afstaan aan een doel waar hij misschien helemaal niet aan mee wil betalen.
    Ik heb ook gehoord (al kan ik die informatie niet bevestigen) dat farmaceuten soms een nieuw medicijn registreren, puur om een nieuw patent te verkrijgen, terwijl het oude medicijn in feite net zo goed of zelfs beter was.
    Het maakt ook de investeringen die door andere bedrijven reeds zijn gedaan nutteloos, als een ander ze voor is met het aanvragen van een patent. Er wordt van patenten beweert dat ze onderzoek bevorderen en het beschikbaar stellen van een uitvinding aan de wereld makkelijker maken. Maar een patentsysteem bevordert juist geheimhouding tijdens het onderzoeksproces. Zonder patenten loont het meer om samen te werken en informatie te delen, omdat het verliezen van onderzoeksinformatie aan een concurrent die daarmee eerder het onderzoek voltooit (en anders het patent zou verkrijgen) minder rampzalig is.
    Ook mét patenten loopt een onderzoeker risico. Het argument is dat hij meer in onderzoek zal investeren. Maar hoewel hij veel hogere winsten kan maken áls hij als eerste het onderzoek voltooit, is hij aan de andere kant alles kwijt indien een concurrent hem voor is. Wat weer ontmoedigend werkt bij investeringen. Het zou me niets verbazen als je als onderzoeker\bedrijf de hogere inkomsten uit patenten in feite weg kunt strepen bij het verlies aan investeringen die door het eerder verkrijgen van een patent door een ander worden veroorzaakt. Normaal loop je al een risico dat een onderzoek op niets uitloopt. Met een patentsysteem loop je zelfs risico als een onderzoek wel vruchten afwerpt, maar een ander je voor was.
    Dit zou betekenen dat onderzoekers\bedrijven helemaal geen grotere stimulans hebben om meer te investeren in onderzoek. Dat desondanks veel patenthouders zoals farmaceuten enorme winsten maken, toont misschien eerder aan dat de meerprijs voornamelijk aan aandeelhouders wordt uitgedeeld, i.p.v. geïnvesteerd in onderzoek.
    En zelfs al zou het de investering vergroten, is het in feite een verborgen belasting, waarvan de opbrengst naar een door de staat bepaalt doel gaat, omdat de staat dit "nuttiger" vindt dan waar de burger het zelf aan had willen besteden.

  22. Beste Owl (met ook nog een opmerking voor Kiwi),

    Er is voldoende literatuur over de praktijk van het patentrecht. Zoals bijna met al het recht, geldt dat het geen onverdeelde zegen is inderdaad.Maar zoals ik al opmerkte, voor sommige branches is dat wel het geval en in die waarin het patentrecht min of meer overbodig is, richt het nu ook niet zoveel schade aan.

    Dan nog een opmerking nav Kiwie. Er zijn niet zo gek veel "echte" academische onderzoekers die voor het groet geld in de indusuire willen werken. De balngrijkste reden dat sommigen dat niettemin gaan doen, is dat ze aan de universiteit niet alleen een forse onderwijslast kunnen hebben, maar ook nog met bureaucratisch-politieke schermutselingen en gevechten te maken krijgen.

    In mijn "pleidooi voor de innovatie van de democratie" stel ik dan ook voor om wetenschappelijk onderzoek institutioneel te scheiden van het onderwijs.

    Een probleem is dat nogal wat Nederlands onderzoekstalent naar het buitenland gaat (en niet terugkeert) omdat de sfeer aan de nederlandse universiteiten zo verziekt is. En dat geeft sneeuwbaleffecten. Als je geen interessatne collega’s meer treft, wordt werken aan de universiteit ook weer minder aantrekkelijk. Het is zoals Leo Vroman eens opmerkte: liever heimwee dan Nederland.

  23. [22]
    Nico Roos,

    Welke branches zijn dat dan bijvoorbeeld? En hoe bedoelt u dat het weinig schade aanricht in de branches waar het overbodig is? Het levert een feitelijk monopolie met woekerwinst, ongeacht de daadwerkelijke (grotere of gelijke) investering in baanbrekend onderzoek, en dat lijkt me alles behalve onschadelijk. Dat geld had ook aan nuttiger of door de burger gewenster zaken besteed kunnen worden.

    Wat is het essentieel onderscheid tussen een universiteit die aan onderzoek en onderwijs doet, of een bedrijf dat hetzelfde doet? Uiteindelijk zal zo’n universiteit of bedrijf op de markt moeten concurreren. Als dat betekent dat onderwijs en onderzoek het beste worden gescheiden, zal dit ook gebeuren. Ik zie geen reden waarom dit bij onderwijs en onderzoek niet zou gebeuren, als het bij alle andere sectoren van de vrije markt wel gebeurt.

  24. [18]
    Dirty Harry,
    Op de andere draad heb ik Nico voorgesteld de betreffende onderwerpen op de betreffende draad te blijven bespreken. Dat leek me logischer en het is gewoonte op internet.
    Ik neem aan, dat hij en jij daarmee akkoord zijn.
    SpyNose

  25. [17] [19]
    Huub, Nico.
    Interessant is natuurlijk, dat men stamcellen kan clonen en in principe een onbeperkt aantal genetisch identieke individuen zou kunnen kweken.
    Maar daar ging de discussie niet over.

    Onsterfelijkheid lijkt mij voorshands maatschappelijke ongewenst. Maar dat lijkt mij eigenlijk tegelijkertijd -helaas- een nogal collectivistisch standpunt.
    Ik zou persoonlijk "op zichzelf" geen probleem hebben, mits de levenskwaliteit acceptabel is en het ook maatschappelijk acceptabel zou zijn, bijvoorbeeld 200 jaar te worden. En er uit stappen, wanneer "het zover is". Wie dat dan uitmaakt ? Niet eenvoudig te zeggen. Ik denk dan toch aan zo’n kwestie als de zaak Brongersma.

    Verder merk ik op, dat dit soort discussie in wezen gevoerd wordt vanuit een -individueel bepaalde- morele optiek. M.a.w. Nico, of je het nu leuk vindt of niet, ook jij ontkomt m.i. niet aan een subjectief metafysisch uitgangspunt.

    (Nico, ik heb reeds onder de draad over je Pleidooi voorgesteld de discussies per onderwerp gescheiden te houden. Dat lijkt me logsicher en komt overeen met de gewoonte op internetfora. Ik ga er even van uit, dat je daarmee accoord gaat.)
    SpyNose

  26. Beste Owl, Diry harry en Spynose,

    Het belang van patenten is bijvorbeeld heel duidelijk in de machineindustire.,waar reverse engenieering betrekkelijk gemakkelijk is. In veel andere sectoren wordt de winst gemaakt door de voorsprong van know-how en marketing.Patenten dren dan wel iets bij, namelijk door de kennis opbenbaarf te maken, zodat de concurentiestrijde door kan gaan.

    Je stelling dat een universiteit op de markt moet opereren, is onjuist. De ware academische ondrzoekers preerenen een wat lger slaris aan de unisiteit met hun acaemische vrijheid. Alleen wordt die door de politiek steeds meer bedreigd.

    Ik ben het met Spynose eens dat de keus voor of tegen een ëeuwig leven" subjectief is. Maar met metafysica heeft het niets te maken. Er blijven immers alijd fysische grenzen aan overleven.

  27. [26] Ja, ‘k zou er niet aan moeten denken dat er geen fundamenteel, maatschappelijk volstrekt onnuttig, onderzoek meer zou zijn.
    Onderzoek vanuit nieuwsgierigheid, prachtig is dat. Wiskunde, archeologie, oude talen, filosofie etc etc, zomaar schitterend.

    Het reguleren van de academische vrijheid is dan meteen het probleem:
    hoeveel fundamentele research gaat een belastingbetaler acceptabel vinden? En welke research?
    Het lijkt toch onvermijdelijk dat politiek zich ermee moet bemoeien, Nico?

    Huub

  28. [26]
    Nico Roos,

    In de farmaceutische industrie is reverse-engineering ook vrij gemakkelijk. Maar toch zie je daar de voornoemde problemen. Een patent blijft in feite een soort monopolie, met alle negatieve gevolgen van dien. Hoe kan men voordeel behalen van een systeem dat claimt een uitvinding "openbaar" te maken, maar in feite betekent dat iedereen kan worden verhinderd gebruik te maken van een idee, ook al heeft men dezelfde uitvinding gedaan en er in geïnvesteerd, tenzij je een willekeurig hogere prijs betaalt aan de "eerste" uitvinder? Wat maakt de moeite en de investering van de tweede of derde uitvinder minder waardevol?
    En zoals ik al zei, het risico met een patentsysteem dat je investering niets oplevert is mogelijk nog groter dan de (theoretisch maximale) winst die een succesvolle patent-uitvinding oplevert. Een groot bedrijf dat op 10 investeringen tegelijk inzet wint daarbij sneller dan de eenzame uitvinder (of kleine academische instelling) die op slechts 1 of 2 zaken tegelijk kan gokken. Als het grote bedrijf hen daarmee voor is, kunnen ze wel inpakken. Wie betaalt hen het geld dat zij geïnvesteerd hebben? Het grotere bedrijf kan ondertussen de 1 of 2 uitvindingen die zij wel konden patenteren, uitmelken tot het uiterste.

    Niemand houdt u tegen om een instelling (desnoods zonder winstoogmerk) op te richten waar u en collega’s genoegen nemen met een lager salaris en "fundamenteel" onderzoek doen met academische vrijheid. Maar waarom zijn dat de "ware" onderzoekers? Iemand die een medicijn tegen kanker ontwikkelt met het doel om geld te verdienen is niet een echt onderzoeker? Of draagt dat niet fundamenteel bij aan de wetenschap? Voor toegepaste wetenschap is het toch ook noodzakelijk om zaken fundamenteel te begrijpen en toe te voegen aan de collectieve kennis?
    Bovendien is fundamenteel onderzoek praktisch gezien alleen maar nuttig als het uiteindelijk, indirect, wél tot toepasbare inzichten leidt. En daarmee hebben de bedrijven van deze wereld wel degelijk een belang om ook fundamenteel onderzoek te steunen. Anders is het slechts nieuwsgierigheid en hobbyisme. Zelfs al gaat het over "Grote Vragen", of gewoon interessante vragen, dan is dat net zoiets als kunst en cultuur. Het zou jammer zijn als het verdwijnt, maar er is geen enkele reden om mensen tegen hun wil te laten meebetalen aan iets waar ze geen behoefte aan hebben en dat ze niets oplevert behalve (overigens zeer interessante) kennis of amusement.

  29. Beste Huub en Owl,

    Inderdaad is het onvermijdelijk dat de politiek zich bemoeit met publieke wetenschappelijke instellingen. het probleem met fundamenteel onderzoek is niet dat het geen praktische spin-off heeft, maar dat alleen niet duidelijk is welke dat zal zijn en – heel belangrijk – op welke termijn. Er is één ding waarvan ik steeds weer constateer dat het over het hoofd wordt gezien dat inherent is aan democratie en wetenschap en dat is openbaarheid en kritiseerbarheid. Dat geldt ook niet alleen voor natuurwetenschappelijk-tecnisch onderzoek, maar ook voor de alfa en gamma-sector.

    Ook het patentrecht waarborgt tot op zeker hoogte openbaarheid en krtisieerbaarheid en daarmee vooruitgang. Zeker, het is sneu voor de onderzoekers die de rat-race naar een patent achter het net vissen. Daar waar het patentrecht effectief is, dat wil zeggen onderzoek stimuleert, moet je ook de onderzoekers verdisconteren die zonder kans op een patent helemaal niet in eactie komen en zich danliever als free-riders zullen gedragen hopend op de insapnningen van anderen die wel bereid zijn om risico’s te nemen.

  30. [26]
    Beste Nico,
    "Ik ben het met Spynose eens dat de keus voor of tegen een ëeuwig leven" subjectief is. Maar met metafysica heeft het niets te maken. Er blijven immers alijd fysische grenzen aan overleven."

    Houdt het "vooruitgangsdenken" volgens jou dan niet een soort metaphysische opvatting in ?

    SpyNose

Nieuwere reacties »

Comments are closed.