Ik betoogde elders op deze blog, bij een aanklacht tegen de schandalig hoge boetes die de Europese Commissaris voor concurrentiebeleid aan Microsoft oplegde wegens vermeend misbruik van machtspositie, dat betrokken politica niet behoort te janken dat geen enkel bedrijf boven de wet staat. De werkelijk is dat niet alleen zij, het wicht dat de wet gaf, maar wij allen boven de wet staan.

Noch los van de vraag of je een sociaal contract-theorie aanhangt of niet, wanneer de wetgever van een democratische staat een regel tot wet uitroept is dat steeds in uitvoering van een vertegenwoordiging, een mandaat. En een mens moet al een erg gewrongen logica meesteren om te besluiten dat de burger, de principaal, onderworpen zou zijn aan de wet die hun agent in hun opdracht heeft gemaakt.

Bovendien zijn die vertegenwoordigers altijd zo druk doende om de onvervreemdbaarheid van allerlei “rechten” in ingewikkelde formuleringen en nauwelijks te bevatten monsterwetten te gieten. Welnu, precies de onvervreemdbaarheid van de natuurrechten verzet zich ertegen dat de principaal zijn agent een opdracht zou geven tot het maken van wetten die met deze rechten onverenigbaar zijn.

In een vrije samenleving staat iedereen per definitie boven de wet. En al de rest is valsheid, geweld of beide.

GERELATEERDE ARTIKELENMEER VAN DEZE AUTEUR

7 REACTIES

  1. Een zéér interessante gedachte, temeer daar zij van een jurist komt…een goed overdenkertje voor een zondag. Deze stuur ik door naar een aantal vrienden en straks zetten we er een boompje over op bij een lekkere duvel!

  2. "dat de burger, de principaal, onderworpen zou zijn aan de wet die hun agent in hun opdracht heeft gemaakt."

    Inderdaad. Daar komt bovendien nog bij dat die agent welliswaar in "opdracht" van de burger handelt, maar zich zelden aan zijn instructies houdt.
    Bovendien hebben die agenten helemaal geen opdracht van de personen die NIET STEMMEN.

  3. Neeltje Kroes Smit Peper etcetera und so weider … is letterlijk de verpersoonlijking van de politieke pachter. Vooral in het projecteren van de koninklijke "macht"… Nu heb ik zo’n idee dat zij maar al te graag en vel liever de zelfde commoditeit dat zij eerder het studentncorps n later de "politieke constellatie" had en heeft te bieden (met name haar gat), net als Huppeldpup Wisse Smit, rechtstreeks aan het hof zou willen verzilveren.

    Helaas waren de omstandigheden haar echer niet gunstig …

  4. "En een mens moet al een erg gewrongen logica meesteren om te besluiten dat de burger, de principaal, onderworpen zou zijn aan de wet die hun agent in hun opdracht heeft gemaakt."

    Als je dit voorlegt aan een burger, voert men het voorbeeld "moord" aan en vertellen ze erbij dat ze het wel eens zijn met die wet; en dus impliciet ook met andere wetten. Men probeert de voordelen te zien. Bovendien, als je dit voorlegt aan een burger, zijn ze het ermee eens omdat niet zijzelf maar àndere burgers zich moeten onderwerpen… Zeker in een sprinkhaandemocratie doen burgers erg hun best om het eigen egoïsme te institutionaliseren. Maar goed.

    Er zit ook een zwak punt in de "instructie-theorie". Mandaat betekent niet dat vertegenwoordigers een stel boodschappenjongens zijn, het betekent dat zij ruimte hebben om beslissingen te nemen, zonder hun opdrachtgevers te raadplegen.

    Nu gaat de discussie hier meestal over de legitimering zelf; daar wilde ik het even niet over hebben. Hierboven wordt mijns inziens via reductie een werkelijkheid gepresenteerd die afwijkt van de praktijk. En die werkelijkheid krijgt ook het oordeel "verwrongen logica". De praktijk is toch anders.

    De mensen die hun mandaat (al dan niet legitiem) verkregen, hebben daarvoor eerst zelf hun eigen verkiezingsprogram geschreven; de instructie. Dat er in de praktijk weinig van terechtkomt is de democratische concessie.

    Ik vind kritiek op de legitimatie nog wel het sterkst. Bovenstaand stuk (overigens wél interessant!) bekritiseerd het spel dat ná een vooronderstelde legitimatie tot stand komt… Ik ben het er niet helemaal mee eens.

  5. [4] Even voor goed begrip:" Ik ben het er niet helemaal mee eens."
    Bedoel je dat je het er niet mee eens bent, ALS zij zich inderdaad precies aan het mandaat zouden houden? (Wat ze in de praktijk niet doen)

  6. [5] Hub, mandaat is in de praktijk "opdracht plus autonomische ruimte". In vooral dat laatste zou je kunnen zeggen dat ze zich wél aan hun mandaat houden (net zoals je een automonteur inhuurt om zijn kunstje).

    Ik viel eigenlijk een beetje over het "verwrongen logica" van Arjen. Dat kun je zo noemen, indien je een bepaalde voorstelling van zaken maakt. Gewone burgers geven alsnog hun legitimatie (zoals ik hier boven schreef) om zich te onderwerpen aan wetten die anderen bedacht hebben. De strafbaarheid van moord is goed, dus zullen andere wetten ook wel goed zijn. Overigens niet mijn mening, wel de praktijk. Je moet het zo zien, ik zeg niet dat ik schaken een leuk spel vind, maar ik herken wel een strategische zet.

  7. Wat mijns inziens overigens wél verwrongen is, een slechte zet bínnen het schaakspel dus, is dat bepaalde politieke partijen staatssubsidie ontvangen om het eigen voortbestaan veilig te stellen. Ik zie die ontwikkeling toch echt als het einde van de democratie, want het rekt in weze de legitimatie op.
    Dit voorbeeld staat wat mij betreft ook dichter bij wat Arjen zou kunnen bedoelen; alleen wordt de principaal zo steeds minder opdrachtgever. Allicht zou je hier een merkwaardige relatie burger/politicus kunnen waarnemen, ik denk zelf eerder dat dankzij deze subsidies de term "vrije democratie" gewoon verkeerd is en dat het meer neigt naar een (relatief) vrije meerpartijen dictatuur.

Comments are closed.