Resultaten uit het verleden

Resultaten uit het verleden bieden geen garantie voor de toekomst. Voor dit produkt is een financiële bijsluiter opgesteld met daarin de looptijd, de kosten en de risico’s. Lees deze voor u het produkt koopt. Een overvolle volzin die menigeen zwaar irriteert, omdat hij ieder reclameblok op de radio minstens twee keer te horen is. Dit zinnetje geeft echter wel weer aan hoe de overheid de fout ingaat.

Blijkbaar is er ooit geconstateerd dat financiële dienstverleners ingewikkelde produkten verkopen, en dat er consumenten zijn die de verkopers van die produkten vertrouwen op hun blauwe ogen, blauwe pak of goede imago. Uit onderzoek blijkt dat een groot percentage van de Nederlanders, zo’n 61,5%, zich graag laat belazeren. (bron: nl.wikisource.org/wiki/Alge… )

In November volgt een herhaling van dit landelijk onderzoek, en de verwachting is dat nu zelfs een groter percentage haar vertrouwen schenkt aan frauduleuze en notoir onbetrouwbare mensen met allerlei mooie plannen.

Terug naar dat irritante zinnetje dat resultaten uit het verleden geen garantie bieden voor de toekomst. Waarom moeten commerciële bedrijven dat zo nodig toevoegen aan hun reclames? Iedereen met een afgeronde lagere-school opleiding zal begrijpen dat zelfs die mijnheer van de bank de toekomst niet kan voorspellen, en dat beleggen of afgeleide produkten dus altijd een risico inhouden.

Mocht de politiek zich dus zorgen maken over mensen die zelfs zo iets simpels niet begrijpen, dan heeft men gefaald op één van de vele punten waar men een monopolie op heeft: het lager onderwijs.

Het falen van de politiek zal natuurlijk nooit toe worden gegeven, en dus wordt er iets anders verzonnen om een ‘probleem’ op te lossen. In dit geval waren er drie mogelijkheden. De goede, lange termijn oplossing zou natuurlijk zijn om al die rare vernieuwingen in het onderwijs terug te draaien, om kinderen weer gewoon goed onderwijs te geven. Een goed produkt geleverd door een overheid is net zoiets als een hoogstaand televisieprogramma op SBS6, dus dat het werkt is niet heel aannemelijk. Maar politici zijn daar nog niet van overtuigd, dus een politicus met enige visie zou proberen om het onderwijs te verbeteren. Maar als men het over verbeteren van het onderwijs heeft in Den Haag praat men altijd over de miljoenen die er nodig zijn. Nooit over oplossingen. Met veel geld naar onderwijs gaat het slecht, laten we er nog meer geld tegenaan gooien.

De tweede optie zou zijn om Postbus 51 van stal te halen. Gratis gevorderde zendtijd voor semi-onafhankelijke boodschappen. Maar, een campagne over iets simpels als het mensen waarschuwen voor al te rooskleurig voorgespiegelde rendementen vereist in overheidsland véél meer dan in de echte wereld. Het lijkt makkelijker dan het in de praktijk is. Een normaal mens zou namelijk gewoon een reclamebureau een opdracht geven, en klaar.

Echter, als de overheid zo’n campagne regelt moet er eerst worden gekeken wie er zich mee moet bemoeien. De rijksvoorleugensdient, uiteraard. Maar dit valt natuurlijk ook onder Economische zaken, én onder financieën. De eerste stap is dan al snel om een stuurgroep samen te stellen bestaande uit ambtenaren (minimaal salarisschaal 14 natuurlijk) van die verschillende clubs. Voeg daarbij de nodige secretariële ondersteuning, diners, lunches, etcetera en de eerste kosten zijn al gemaakt.

Dan krijgen we natuurlijk de competentiestrijd, waar al die mensen zich maanden druk over kunnen maken. Verantwoordelijk zijn voor een campagne op televisie is iets dat leuk staat op het CV, dus de overheidsdienaren zullen hun best doen om hiervoor verantwoording te mogen dragen. Nou ja, écht verantwoording dragen niet natuurlijk, dingen zijn leuk om te organiseren, mocht het mislukken dan is het nooit de schuld van de ambtenaar. ‘Gelukkig’ is een ambtenaar ook op geen enkele manier ter verantwoording te roepen dankzij het Pikmeer-arrest, dus het woord verantwoordelijkheid is eigenlijk misplaatst.

Als men er eindelijk uit is wie de boel op zijn CV mag zetten, gaat het echte werk beginnen. Dan moet er natuurlijk een filmpje komen, met minimaal de nodige bekende Nederlanders. Budget is er altijd genoeg, dus de kosten maakt verder weinig uit. Meestal worden er dan nog wat doelstellingen vastgesteld, waarvan men van te voren al weet dat die gehaald zullen worden, en anders zijn er altijd nog genoeg hele diepe bureauladen om de resultaten in te stoppen. Dat wil zeggen: als er al iemand op het idee komt om überhaupt een onderzoek naar resultaten te organiseren.

Zoveel voor de Postbus-51 campagne. Het kost een hoop geld, tijd en moeite, zonder enig rendement. Politici, ook niet helemaal gek, gaan dus voor de derde optie om hun eigen falen te verbloemen: ze gaan een wet maken.

Altijd leuk natuurlijk, want met wat mazzel krijgt zo’n wet de naam van de bedenker. Zo krijg je als onbetekenend kamerlid toch nog je eigen 15 minutes of fame.

De wet verplicht in dit geval allerlei onzinnigs als financiële bijsluiters, allerlei waarschuwingen bij reclame’s, en een prachtig systeem met een AFM die een ingewikkeld vergunningensysteem in elkaar heeft gezet. Het houdt weer talloze ambtenaren bezig met het laten invullen en controleren van allerlei formulieren. Met als duidelijk gevolg dat de kleinere spelers op de financiële markt straks hun deuren moeten sluiten. Precies wat men wil uiteraard, want een markt met maar een paar grote spelers is makkelijk te controleren. En dát is weer handig in de jacht op zwart spaargeld, in politiek jargon ook wel geld voor terroristische organisaties genoemd. Want dacht u echt dat men een compleet controleaparaat gebruikt om Osama bin L. een hak te zetten? Het is een mooi voorbeeld van hoe terrorismebestrijding misbruikt wordt om het eigenlijke doel te verwezenlijken.

En de consument? Oh ja, die komt in het hele verhaal natuurlijk niet voor, die is immers de dupe. Zijn keuzemogelijkheden worden beperkt door alle regelgeving. Zijn luistergenot wordt fors aangetast door allerlei nutteloze toevoegingen bij commercials op de radio. En zijn belastingafdracht zal uiteindelijk weer omhoog moeten, want al die ambtenaren, regeltjes, controleurs en meer van die onzin moeten toch weer betaald worden. Maar ach, wie let daar nou op? Met de verkiezingen in aantocht horen we duizenden leuke plannetjes, maar het enige goede plan, het afschaffen van het grootste deel van de overheid, zit er wéér niet tussen. Niet verassend, want een politicus die pleit voor minder belasting is als een vrouw die bij haar man pleit voor minder huishoudgeld.