Geeft de democratie U -recht op- inspraak ?

Dat is toch wat de burgers van dit land wordt voorgehouden, namelijk, dat zij (recht op) inspraak hebben, nietwaar ? Maar als iedereen daadwerkelijk inspraak zou hebben, althans recht daarop, hoe komt het dan, dat er toch zo bar weinig terechtkomt van dat recht ?

Dat komt in wezen, omdat het simpelweg onmogelijk is dat recht van iedere burger te realiseren . Het maakt een wereld van verschil, of men een recht heeft, of dat men dat recht kan uitoefenen. Men kan wel een recht hebben , maar de vraag is vervolgens, of men dat recht ook krijgt. En daar gaat politiek over, althans in de publieke ruimte.

Kiesrecht
Om te beginnen heeft een burger geen invloed op de politieke agenda van een politieke partij, laat staan op die van een toekomstige regering. Het enige politieke recht, dat hij in de praktijk kan uitoefenen is het kiesrecht. Maar dan nog. Want is kiesrecht eigenlijk wel een “recht” ? Immers, kunt U zich beroepen op een verhaalsrecht, als Uw volksvertegenwoordiger tekortschiet in zijn politieke “plicht” jegens U ? Nee ! Waarom zou die kandidaat, eenmaal gekozen, Uw belangen vertegenwoordigen ? Zullen politici niet veeleer trachten hun eigen individuele belangen te dienen ?

Het is op zichzelf dus niet logisch en dus onredelijk, dat de kiezer dergelijke verwachtingen koestert. Door zijn stem geeft hij de betrokken kandidaat feitelijk een blanco volmacht in de (ijdele) hoop, dat die zijn zakelijke en politieke belangen vertegenwoordigt. Meestal blijkt de kiezer (maar helaas hij niet alleen !) dan ook op de koffie te komen, mocht hij gehoopt hebben, dat de gekozene zijn mandaat zou aanwenden ten behoeve van diens belangen.

Waarom zou hij dan eigenlijk überhaupt zo’n blanco cheque afgeven ? En nog wel aan een onbekende. Sterker nog, waarom zou hij een blancovolmacht aan iemand afgeven, die stamt uit een machtscultuur die aangetoond heeft uit te munten in leugen en bedrog. Niet bepaald een garantie voor een succesvolle vertegenwoordiging, zou ik zeggen.

Kiesrecht ?
In feite is het begrip kiesrecht dus geen “recht” in eigenlijke zin. Integendeel het is slechts een schijnrecht. Het kiesrecht biedt immers geen enkele garantie op nakoming van een (verkiezings)belofte, hetgeen -normaal gesproken- van elke mandataris geëist zou mogen worden. In particuliere zaken bent U vrij om te mandateren wie U wilt. In de politiek daarentegen, wordt U een aantal kandidaten voorgeschoteld, die zich uitsluitend ten behoeve van hun eigen politieke carriere tevoren met handen en voeten aan een partij hebben gebonden.

“Res publica”, ofwel “Publieke zaak”
De politiek is een publieke zaak. Publieke zaken zijn vaak zaken (wetten en regels), die gaan over eenzijdige besluiten die elke burger binden. Die besluiten worden genomen door “bevoegde” wetgevende (en bestuurlijke of uitvoerende) organen, het zogenaamd “bevoegd gezag”. Daarover heeft U als burger geen enkele zeggenschap. Het bevoegde wetgevende gezag “vertegenwoordigt” -naar eigen zeggen- een “democratisch gekozen meerderheid”, een collectiviteit, en claimt zelfs gerechtigd te zijn -op basis van een democratische meerderheidsregel- legitieme besluiten te nemen namens de Staat en ten behoeve van die Staat en dus ten behoeve van het systeem. (Dus niet namens de burger en niet namens het volk en al helemaal niet ten behoeve van de burger of het volk.) Tevens pleegt dat gezag zich bij het genomen besluit te beroepen op het “algemeen belang”. Bovendien probeert het dan ook nog het begrip “algemeen belang” steeds verder op te rekken (uiteraard). En ook bij dat gebeuren heeft U als kiezer niets in te brengen. Integendeel: de publieke zaak gaat per saldo altijd ten koste van Uw zaak: Uw vrijheid en Uw portemonnaie.

Het “algemeen belang”
In de politiek regelt de Kieswet verkiezingen om ze in het “algemeen belang” (zie Woordenlijst) ordelijk te laten verlopen en daarmee de vertegenwoordigende instelling, bijvoorbeeld de Tweede Kamer, te “legitimeren”. Maar vervolgens gaat die instelling, zoals we steeds zien, een eigen leven leiden: de koning(in) benoemt naar eigen believen een “formateur” die -op basis van een nader te sluiten regeerakkoord tussen twee of meer partijen- een regeringscoalitie tot stand mag brengen. Deze steunt op een kamermeerderheid van partijleden, die voortkomen uit de partijhiërarchie van hun partij, die zich op voorhand verbonden hebben zich aan de partijlijn te houden (anders zouden zij niet op de kandidatenlijst zijn gekomen) en die zich onderwerpen aan de fractiediscipline, d.w.z. aan het “partijstandpunt”. Dat standpunt wordt pas definitief bepaald door ondertekening van het uitonderhandelde regeerakkoord. Ook daarover heeft U als kiezer niets te zeggen, formeel niet en inhoudelijk al evenmin.

Democratie bedreigt de individuele (bewegings)vrijheid
Men realiseert zich in dit land -en in de democratische landen in het algemeen- mijns inziens veel te weinig, dat in deze partijdemocratie niet het individu, maar de grote getallen de gang van zaken dicteren, zoals in medialand de kijkcijfers de gang van zaken bepalen. De politieke kaste kiest zijn eigen weg. Deze democratie bemoeit zich dan ook tegenwoordig praktisch met elk detail van het menselijk bestaan, terwijl U als kiezer daarover absoluut niets in te brengen hebt. Zo komt dankzij het kiesrecht Uw individuele vrijheid gaandeweg steeds verder in het gedrang. Democratische verkiezingen in een partijdemocratie vormen dan ook geen feest van de vrijheid, maar een ernstige bedreiging voor die vrijheid. Immers, per saldo gaat de publieke zaak altijd ten koste van Uw zaak: Uw vrijheid en Uw portemonnaie.

Zolang de burgers van zo’n staat als deze elke 4 jaar gaan stemmen, wordt er steeds meer inbreuk gemaakt op Uw individuele vrijheid. Waarom zou men dan dit systeem met zijn stem blijven steunen en een blanco cheque weggeven aan notoire beroepsleugenaars, terwijl men dat normaal gesproken aan niemand anders zou doen, zelfs niet aan zijn beste vrienden ?

Klassiek liberale aanpak
Hoe het dan wel zou moeten ? Mijn antwoord zou zijn: In dit systeem heeft kiezen geen enkele zin, integendeel. (Partij)democratie dient de macht van de politiek, niet de vrijheid van de burger. Tenzij de rechten van het individu daadwerkelijk zouden worden gegarandeerd en gerespecteerd (quod non) is er geen enkele logische reden aan te voeren, waarom ons vigerend democratisch stelsel bestaansrecht heeft.
Kortom het is in deze zogeheten “parlementaire democratie” helemaal niet nodig zich druk te maken over een verkiezingsstrijd: alle politieke partijen maken misbruik van het systeem om hun macht uit te breiden ten koste van de rechten van het individu, in plaats van zijn rechten te beschermen.

Kiezen zou pas zin hebben, in een systeem dat gebaseerd zou zijn op een zeer beperkt aantal logisch relevante zaken, die in aanmerking komen voor publieke besluitvorming, zoals landsverdediging en handhaving van de openbare orde en van de rechtsorde.

Een dergelijk systeem is in voorbije eeuwen door politieke filosofen als John Locke (1632-1704), Charles de Montesquieu (1689-1755) en Adam Smith (1723-1790) ontwikkeld en wordt klassiek-liberalisme genoemd. Het klassiek-liberalisme vormde de basis voor het economisch succes van de V.S.. en het vormt de (rationele) grondslag van elke moderne rechtsstaat.

Onder de moderne klassiek-liberalen zijn onder anderen bekend: Ludwig von Mises (1881-1973), Friedrich von Hayek (1899-1992) en Milton Friedman (1912- ) .

Er bestaat erg veel literatuur over het klassiek-liberalisme. Hier wil ik enkele Nederlandstalige artikelen over klassiek-liberalisme in de moderne tijd noemen:

Ralph Raico, De Opkomst, Neergang en Herleving van het Klassiek Liberalisme

Albert Spits, Klassiek Liberalisme 1: Fundering
Albert Spits, Klassiek Liberalisme 2: Status
Albert Spits, Klassiek Liberalisme 3: Gevaren: Islam
Albert Spits, Klassiek Liberalisme 4: Gevaren: Corporatisme

Aschwin de Wolf, Libertarisme: De renaissance van het klassiek liberalisme