…Als uw machtige arm dat wil

Pamela Hemelrijk

Wat kunnen wij beginnen tegen de ongebreidelde groei – zeg maar gerust kwaadaardige woekering – van de overheidbureaucratie?
Helemaal niks, dacht ik altijd. Bureaucratieën krimpen zichzelf per definitie niet in, dat is in de hele geschiedenis der mensheid nog nooit vertoond, en het zal ook nooit gebeuren.

Zelfs onder de kabinetten Balkenende, die verondersteld worden drastisch te hebben bezuinigd, zijn de staatsuitgaven alleen maar verder gestegen. Met 8 procent in het begrotingsjaar 2006, om precies te zijn, tot 146,7 miljard, en in 2007 zullen ze nog eens met 6,9 procent omhoog gaan tot 156,8 miljard. (Bron: de miljoenennota’s van het ministerie van Financiën zelf, voor het geval u me niet gelooft.)

Het is een onweerlegbaar feit: sinds het allerprilste begin van onze parlementaire democratie geeft elk kabinet meer belastinggeld uit dan zijn voorgangers. De hoop dat dit proces van binnenuit kan worden gestuit is een volstrekte illusie. Laatst kwamen er zowaar uit het Binnenhof voorstellen om de wildgroei aan regulering een halt toe te roepen. “Operatie Kafka” heette dat plan, en het kwam erop neer dat er een heel nieuw ministerie (met alle bureaucratie en regelbrij van dien) moest komen om de regelbrij van de andere ministeries ongedaan te maken.
(En als dat ministerie net zo corrupt blijkt te zijn als de rest gaan ze nog een ministerie oprichten om de integriteit van dat Kafka-ministerie te bewaken, en als dat ministerie op zijn beurt niet functioneert, of niet integer is, dan komt er wederom een ander orgaan om de bewakers te bewaken, enz. enz. Dat schiet dus niet op, dat zult u moeten toegeven. Van de overheid hebben wij op dit punt niets te verwachten, behalve dan steeds meer ambtenaren die een vette boterham verdienen aan het (niet) bewaken van de integriteit van andere ambtenaren.)

Wij burgers kunnen er ook niks tegen doen, want we kunnen alleen maar een kabinet naar huis sturen, en dat heeft geen zin (zie boven) omdat elk kabinet weer meer geld uitgeeft dan het vorige, van welke signatuur het ook is.
We zouden natuurlijk massaal kunnen besluiten om die veelkoppige draak niet langer vet te mesten met belastinggeld. Maar daarvoor moet je op z’n minst honderdduizenden mensen mobiliseren, zodat de overheid cellen tekort komt om al die weigeraars op te sluiten. En dat zal nooit lukken, al was het alleen maar omdat oproepen tot een belastingstaking strafbaar is, voor zover ik weet. Zoiets zal zonder twijfel als opruiïng worden geïnterpreteerd, met alle sancties van dien. Daar komt nog bij dat gros van de bevolking niet eens aan zo’n staking kan deelnemen, zelfs als ze het zouden willen. Het gros van de bevolking is namelijk in loondienst, waar je belastinggeld al wordt ingehouden op je salaris, zodat je het niet eens te zien krijgt, laat staan in handen. Blijven over de zelfstandige ondernemers. Die zouden in theorie met z’n honderdduizenden op de Dam kunnen gaan zitten, en op het Journaal bekendmaken dat zij geen cent meer aan deze onverzadigbare en corrupte bureaucratie wensen af te dragen. Peaceful non-cooperation, a la Ghandi, zal ik maar zeggen. Onder het motto: “sluit ons maar op met z’n allen, als je kunt. Veel succes.”

Maar zelfs dat is geen optie, want ik zie de koppen in de Volkskrant en de NRC nu al voor me: “Hebzucht troef bij asociale werkgevers. Topinkomens weigeren hun steentje bij te dragen aan vangnet voor de allerarmsten”. De media zouden zo’n hetze op touw zetten tegen deze categorie stakers dat ze niet meer veilig over straat zouden kunnen.
Kortom: deze allesverslindende bureaucratie zal blijven groeien, en zijn bevolking steeds meer geld blijven afpersen, en steeds meer bevoegdheden aan zich blijven trekken, en onze grondrechten steeds verder blijven uithollen, net zo lang tot er niks meer van de bevolking te plukken valt, en het systeem met een daverende klap aan zijn eigen kannibalisme te gronde gaat. (En dan zijn de rapen pas echt gaar, want dan gaan al die honderdduizenden bijstandtrekkers, WW-ers, WAO-ers die van de ene op de andere dag geen inkomen meer hebben, met honkbalknuppels de straat op om Albert Heijn te plunderen. Ze hebben immers recht op eten en kleding en onderdak, dat is ze vanaf de wieg ingepompt. Dus ze zullen het niet pikken als ze die dingen ineens niet meer krijgen.)
Deze catastrofe, dacht ik altijd, gaat onafwendbaar komen, vroeg of laat, en er is geen macht ter wereld die dit onheil kan afwenden. Er is geen hoop.

Maar gisteren, onder het tandenpoetsen, viel me opeens in dat er één bedrijfstak is die dit horrorscenario een halt kan toeroepen. Sterker nog: er is een bedrijfstak kan de hele overheidsbureaucratie in één klap buiten werking kan stellen, en dat is de IT-sector.
Zonder hulp van de computernerds kan de staat der Nederlanden nog geen deuk in een pakje boter slaan. Als de afdeling systeembeheer het werk neerlegt kan bij de overheid er geen maatregel en geen belastingaanslag de deur meer uit. De arbodienst, de keuringsdienst van waren, de arbeidsinspectie, en al die andere honderden instanties waar je vergunningen moet aanvragen als je een hotdogkraampje wilt beginnen of iemand in dienst wilt nemen of een boom wilt omhakken in je eigen tuin zouden niets meer kunnen uitrichten. De publieke omroepen zouden niet meer kunnen uitzenden. Wat heet: de hele Europese Unie kan in één klap ongedaan worden gemaakt als de computernerds er massaal de brui aan geven.
En het mooiste van alles: het is nog legaal ook! Het zou waarachtig de eerste keer niet zijn dat een stelletje stakers een hele bedrijfstak lam legt, daarin ijverig aangemoedigd door de mainstream media. Het is zelfs geoorloofd om eventuele stakingsbrekers met geweld het werken te beletten door poortblokkades en gooien met rot fruit. Vakbonden doen dat al sinds jaar en dag als iets ze niet zint. Niemand die er schande van spreekt.

Nou wil het geval dat juist de IT sector het meeste van onze overheidsbureaucratie te vrezen heeft. Internet is immers de achilleshiel van politiek en bureaucratie, omdat daar vrijelijk informatie wordt uitgewisseld die vroeger door overheid en media met succes onder de pet werd gehouden. Het behoeft dan ook geen betoog dat de overheid alles in het werk stelt om het internet onder controle te krijgen. Dat zal nooit volledig lukken, daar is internet veel te weerbarstig voor, maar ik voorzie dat steeds meer websites en chatboxes (wegens haatzaaierij, schending van staatsgeheimen, ondermijning van het vertrouwen in de overheid, beschadigen van de kinderziel, extreemrechtse sentimenten, vermeend racisme, agressief taalgebruik, enfin noem maar op, er is altijd wel een stok om de hond te slaan) zullen worden verboden op straffe van fikse dwangsommen. Die nerds zullen altijd wel een truc vinden om hun boodschap toch te blijven verspreiden, want de overheid is geen partij voor ze, maar de eerste stap naar censuur is dan toch maar gezet. Want juist de nieuwsgaring die de overheid niet welgevallig is wordt dan min of meer ondergronds gedwongen, en bereikt daardoor een veel kleiner publiek dan voorheen.

Voor het eerst in de geschiedenis heeft de overheid niet meer het monopolie op informatie, en kan elke burger met een PC via internet antwoord krijgen op elke vraag. Voor het eerst in de geschiedenis hebben we echte persvrijheid. Die zullen we met hand en tand moeten verdedigen tegen beknotting. En dat kan, want de ambtenarij kan zelf nog geen email versturen, bij wijze van spreken. Zonder de loyale medewerking van IT-specialisten kan zij nog niet eens haar eigen websites bouwen en beheren, laat staan effectief optreden tegen internet.
Helaas laten massa’s IT-er zich tegen vette betaling verleiden om de overheid een handje te helpen bij het in stand houden van een systeem dat erop uit hun bewegingsvrijheid aan banden te leggen. Ze realiseren zich blijkbaar niet dat ze daarmee hun eigen graf graven. “The sanction of the victim”, noemde Ayn Rand dit verschijnsel. De staat kan haar burgers slechts terroriseren als ze daar zelf aan meewerken. Domweg omdat de staat niets zelf kan, behalve nieuwe terreurmaatregelen bedenken. Voor de tenuitvoerlegging daarvan is zij van ons afhankelijk. Ze heeft vaklieden nodig om haar spoorwegen, haar deelraadkantoren, haar Vinexwijken en haar websites te bouwen. Zelfs voor het binnenharken van belasting moet zij specialisten inhuren. Als de afdeling systeembeheer van het ministerie van Financiën morgen het werk neerlegt gaat er daar geen aanslag de deur meer uit.

Kortom, ik zou zeggen: IT-ers aller landen verenigt U! U heeft niets te verliezen dan uw ketenen! Heel het raderwerk staat stil als uw machtige arm dat wil!
—————————————————-
Ingezonden door Pamela Hemelrijk