De koningin en dubbelzinnigheid

Toespraak door Mevrouw B van Oranje


Thuiskomend van de kerstviering met de familie vonden we een ingezonden stuk van Mevrouw B va Oranje, en we haastten ons om dat te lezen.

Of dat kwam door onze vermoeidheid of door de zwevende vage taal van haar stuk, kan ik natuurlijk niet objectief beoordelen. De voordracht op TV was wel door 1,2 miljoen mensen bekeken, maar het is niet duidelijk of hij ook begrepen is.

Daarom oordeel zelf en zie onze reacties tussen [….]

Kersttoespraak van Hare Majesteit de Koningin, 25 december 2006
In de duisternis van onze wereld is een licht opgegaan. Dat zien wij in de geboorte van het Kerstkind. God vervult daarin Zijn belofte aan de mensen. Hij doet Zijn woord gestand. In het Kerstfeest vieren we dat het woord van God doorklinkt in donkere tijden en ons wil verlichten als een lamp op onze levensweg. Elke dag ervaren wij de kracht van het woord.

[Begrijpt u het? “In de duisternis is een licht opgegaan.” Bedoelt ze gewoon dat de zon opging? En wat heeft dat met de geboorte van een kind te maken? En welke God heeft wat aan “de mensen” beloofd?
Hoe moeten we begrijpen dat wij elke dag de de kracht van het woord ervaren? Dat we door onze taal met elkaar kunnen praten?

In het volgende zal ik me daarom alleen maar beperken tot een paar opvallende vraagpunten. In afwachting van verheldering door anderen.]

In woorden worden mensen gesterkt en kunnen zij uiting geven aan wat hen bezielt. Dit lijkt vanzelfsprekend. Maar wanneer het vrije woord wordt ontnomen, beseffen wij hoeveel het ons waard is. “Vrij en onverveerd” luidde in de oorlog de zinspreuk. Woorden zijn een wapen tegen onderdrukking en tirannie. In verwoording van geestelijke en politieke vrijheid vinden mensen weerbaarheid. Aan de basis van elke democratie ligt dan ook de vrijheid van meningsuiting als een ieders goed recht.

[Dit is het! VRIJHEID van meningsuiting! Dat is kennelijk hier de blijde boodschap]

Dit betekent ruimte voor een eigen geluid waarmee uiting mag worden gegeven aan traditie en identiteit, aan opvattingen, overtuiging en geloof. In de loop der tijden is die vrijheid bevochten. In onze dagen krijgen burgers daarvoor veel ruimte -en dat moet ook. Maar wie van die ruimte gebruik maakt, moet wèl beseffen dat anderen dezelfde rechten hebben. Elk woord moet bedacht zijn op een wederwoord.
[Prima]

De begrenzing ligt besloten in de wet die regels geeft, gegrond op gelijkwaardigheid en rechten van een ieder.

[Hier komt een contradictie: Begrenzing door de WET. Dus toch geen Vrijheid van meningsuiting?]

Naast de algemeen geldende grens die in de wet is vastgelegd, zijn er ook normen van moraal en beschaving. Ze zijn het fundament van een samenleving die uitgaat van eerbied voor de medemens.

[Tegen normen van beschaving hebben we natuurlijk geen bezwaar. In tegendeel. Prettig met elkaar omgaan is voor iedereen plezierig]

Een recht om te beledigen bestaat dan ook niet.

[Een recht om te beledigen? Geen idee. Maar er hoort ook geen verbod daarop te zijn. Beledigen, whatever it may be, is niet netjes, maar iedereen kan elke belediging gewoon naast zich neerleggen. Niemand hoeft er zich wat van aan te trekken. Het is dus zeker geen terrein voor de overheid.]

Evenmin geeft godsdienstvrijheid een vrijbrief om te kwetsen of op te roepen tot haat.

[Kwetsen? Ook dit hangt af of iemand zich gekwetst “voelt”. Moet iedereen toch voor zichzelf weten? ]

Respect begint met zélfrespect, een geloof in eigenwaarde. Dat wordt vertaald in de omgang met anderen, in gedrag en dialoog. Daarbij moeten wij ons bewust blijven van gevoeligheden die het diepste in mensen kunnen raken. Elkaar daarin ontzien is niet laf maar een teken van beschaving. Vrijheid blijheid geldt niet onbegrensd. Wie anderen beschimpt verliest zelf geloofwaardigheid; het onbeheerste woord schiet zijn doel voorbij. Om te kunnen omgaan met de vrijheid van het woord is respect onontbeerlijk. De grondslag ligt in de oude wijsheid: “Wat gij niet wilt dat u geschiedt, doet dat ook een ander niet!”

[Ja, dat laatste klinkt logisch. Mensen die niet met jouw gevoeligheden rekening houden, moet je daarom gewoon links laten liggen. Niets van aantrekken. En vooral zorgen dat derden, of de overheid, er zich niet mee bemoeien.]

Behandel een ander zoals u zélf bejegend wilt worden! In de praktijk van het leven is dit geen eenvoudige opgave. Wie vanuit een eigen visie de dialoog aangaat, moet beseffen dat anderen hún opvattingen hebben. Botsende meningen roepen spanningen op, maar een open discussie en een vrij debat mogen we niet uit de weg gaan. Als reacties heftig zijn, is het soms moeilijk open te blijven staan voor elkaars argumenten en te voorkomen dat het gesprek ontaardt in monologen. Niemand kan nu eenmaal zijn eigen overtuiging opleggen aan een ander.

[Terecht, een mening “opleggen” lijkt me met geweld gepaard te gaan, en dat is een inbreuk op de vrijheid van een ander. Terecht, niet proberen.
Maar wat gebeurt er in de Nederlandse democratische monarchie? Legt een meerderheid daar niet haar wil op aan de minderheid? En wordt daar de mening van velen niet gemanipuleerd door bvb het woord socialistisch te vervangen door sociaal?
Bovendien, als er verschil in mening is, is minstens één van die meningen fout. (als het om feiten gaat). Blijft over objectief zoeken waar de fout zit.]

Tolerantie begint met de erkenning dat iemands waarheid nooit voor iedereen dé waarheid kan zijn.

[“Iemands waarheid” bestaat niet. Er is maar één ding waar. Een feit is een feit! De rest gaat om “waarderingen” die voor iedereen anders kunnen zijn.]

Iedere gemeenschap kent onenigheid en zal ook regels moeten stellen om woordenwisseling in de hand te houden. Democratie vergt een cultuur die ruimte biedt voor vrije meningsuiting èn redetwisten. Maar om spanningen te beheersen is inspanning vereist en bereidheid met elkaars opvattingen rekening te houden. Het is niet nodig beweegredenen van een ander te begrijpen om toch begrip op te brengen voor de ernst waarmee gevoelens worden beleefd. Door de eeuwen heen is ons land er gelukkig meestal in geslaagd met tegenstellingen zo om te gaan dat de lieve vrede werd bewaard.
Die vrede wordt gewaarborgd in het recht en de moraal, die de grondslag vormen voor vrijheid en integriteit in onze samenleving. Naast dit publieke domein is er een privé domein. Daarin is ruimte voor mensen om hun persoonlijk leven vorm te geven in eigen identiteit, vrienden en een vertrouwde omgeving. Velen voelen zich daarenboven betrokken bij wat hun heilig is: geloof of levensbeschouwing die het alledaagse overstijgt. In dit innerlijk domein, dat kostbaar is en kwetsbaar, moeten wij elkaar over en weer in waarde laten. Dat betekent niet een vrijblijvend gedogen van andersdenkenden of onverschillig langs elkaar heen leven, maar het aanvaarden van ieder mens, ook al denkt die anders. Wat telkens opnieuw van ons wordt gevraagd is een oprechte zoektocht naar een open en verdraagzame samenleving waarin de vrede en het vrije woord elkaar vinden.
Aan het begin van geloof staat het woord.

[Is hier bedoeld dat we onze gedachten in woorden uitdrukken?]

In het Kerstfeest ervaren mensen dit als een blijde boodschap: het woord wordt waarheid.

[Wat is dat nu? Het woord wordt waarheid? Woorden worden toch geen waarheid? Woorden kunnen hoogstens de waarheid uitdrukken!]

Hoe dat ook beleefd mag worden, waar het op aan komt is in onze gedachten en daden wéérklank te geven aan dat woord.

[??????? No compris!!! ]

Moge de bezinning van Kerstmis ons hierin bezielen.

[????? ]

Ik wens u allen gezegende Kerstdagen toe.

[Dank u, ik wens u hetzelfde al twijfel ik wat u bedoelt met “gezegende”]