Triomfalisme troef bij GAIA, de dierenrechtenorganisatie van Michel Vandenbosch. De Sovjet “Volksgezondheid en Consumentenzaken”, opgericht door en uit de Federale Sovjet, heeft de eerste stap gezet in het verbieden van de verkoop van dieren. Als het voorstel wet wordt – laten we wel wezen recht wordt het in geen geval – dan zal het vanaf 1 januari 2009 verboden zijn om honden en katten in een winkel aan te bieden.
Ook zal het “parallelle circuit” van niet-erkende personen aangepakt worden. En verkopen op afbetaling worden verboden. De indieners van het voorstel waren zich er blijkbaar van bewust dat vanuit bepaalde hoek een protest zou komen: een dergelijke wet is namelijk altijd broodrovend. Maar daar hebben de sovjetleden natuurlijk anticipatief op gereageerd door een besluit in het vooruitzicht te stellen waarbij de broodroof wordt herverdeeld. De winkeliers die doodgeknepen worden krijgen steun en belastingbetaler draait er voor op.
Dit droeve bericht deed me denken aan een discussie die ik laatst had met een libertariër over dierenrechten. De man was de mening toegedaan dat dieren rechten hebben. Mijn stelling stond daar diametraal tegenover: een dier is geen rationeel en ethisch verantwoordelijk wezen, kan derhalve geen rechten respecteren en bijgevolg geen rechten hebben. Dit betekent niet dat ik geweld tegen dieren goedkeur. Als libertariër ben ik volstrekt tegen (het initiëren) van geweld. Geweld is alleen gerechtvaardigd in de verdediging van een recht.
Een tegenargument van mij opponent was het klassieke argument dat ook kinderen rechten hebben terwijl ze minstens een onvolkomen rationeel vermogen hebben en vermoedelijk nog niet echt ethisch verantwoordelijk zijn. (Als ik mij de nachtelijke discussie goed herinner was voor hem de intelligentie en het leven het criterium voor rechtsbekwaamheid, maar dat doet verder niet ter zake). Als kinderen rechten hebben, waarom dieren dan niet?
Ik kaatste deze bal terug: wanneer we een stelling opbouwen over rechten moeten we m.i. uitgaan van soorten, van een wetenschappelijke classificatie. Eén dergelijke classificatie maakt een onderscheid tussen mens en dier, het onderscheidende criterium is rationaliteit en ethische verantwoordelijkheid. Dat er één lid van deze of gene soort meer kenmerken vertoont van de andere is op zich onvoldoende om de hele stelling dan maar op losse schroeven te zetten. Als je dieren rechtsbekwaam acht omdat je dat voor kinderen ook doet, dan kan je met evenveel recht stellen dat misdadigers – i.e. mensen die rechten schenden, die zich inhumaan gedragen – geen rechten hebben. Een hond die een beetje te gevaarlijk lijkt om in huis te houden die laten wij inslapen. Hij heeft geen recht op leven. Hij krijgt de kans niet om te bewijzen dat hij goed met de kinderen om kan gaan, dat hij gehoorzaam kan zijn en dat hij de meubels niet stuk bijt. Hij geniet niet het vermoeden van onschuld. En dat is een recht dat u de misdadiger niet wil ontnemen, al was het maar omdat u dan zelf niet meer veilig bent.
Het concept recht is onlosmakelijk met het concept mens verbonden. Dierenrechten erkennen is hetzelfde als de aarde het recht geven om niet vervuild te worden, het klimaat om niet veranderd te worden en de auto om niet tegen het paaltje gereden te worden. Geen van allen zijn in staat om zich schuldig of berouwvol te voelen wanneer zij iemand anders’ rechten hebben geschonden. Kortom rechten toekennen aan niet-mensen kan alleen door die van mensen af te nemen. “In any conflict between protecting animal life or protecting the freedom that is necessary for human life, the only moral choice is siding with humanity.” David Holcberg
Niet overtuigd? Kijk dan naar dit.
Uitstekend!
Het zou goed zijn als het woord "recht" niet een dubbele betekenis had:
-1.Het Recht zoals in dit artikel bedoeld. Het fundamenyele mensenrecht.
-2.De verzameling afspraakjes die door de politiek in (vele) boeken is opgetekend en die iedereen worden opgedrongen.
Zie ook de Woordenlijst.
Als je gesprekspartner dieren stemrecht had willen geven, is dit uiteraard te gek voor woorden.
Maar ook jouw insteek lijkt me nogal kort door de bocht.
Er vallen nl. 2 soorten rechten te onderkennen: positieve en negatieve.
Als je gesprekspartner enigszins intelligent is -en laten we dit aannemen van iemand die je als libertarier kenschetst- dan zal hij wel niet bedoeld hebben dat dieren stemrecht behoren te hebben of zo.
Waarschijnlijk bedoelde hij (m.i. volslagen terecht) dat je een dier geen lijden mag toebrengen en het evenmin tot slaaf mag maken door het je zonder diens toestemming zomaar toe te eigenen (bv. door het in een dierenwinkel te kopen) en het dan hetzij in een legbatterij op te sluiten, dan wel -hoe goed bedoeld ook- in huis te houden (een hond bv.).
Intelligentie als criterium voor het al of niet toekennen van rechten lijkt me nogal arbitrair aangezien dit mentaal gehandicapten vogelvrij zou verklaren.
Bovendien rijst al snel de vraag: hoe meet je intelligentie?
Onlangs scoorde een Oerang Oetan 75 op een IQ test, terwijl Vlaamse actice Jacky Lafon 74 scoorde.
Laten we gemakshalve even de betrouwbaarheid van de test buiten beschouwing, dan mogen we concluderen dat zij dommer is dan een aap.
Dat doet me volgende afvragen:
– Heeft zij nu geen rechten meer?
– Of krijgt die aap er nu?
– Of is intelligentie toch ineens niet meer het criterium?
Je antwoord ligt waarschijnlijk vervat in onderstaande quote.
"Dat er één lid van deze of gene soort meer kenmerken vertoont van de andere is op zich onvoldoende om de hele stelling dan maar op losse schroeven te zetten."
Maar wezenlijk is deze stelling gewoon collectivisme toegepast op de mens-dier verhouding. Een intelligente aap worden rechten onthouden o.g.v. zijn aap-zijn en dus o.g.v. het collectieve gebrek aan intelligentie van de groep waartoe hij behoort. Aan mw. Lafon worden dan weer rechten toegekend o.g.v. de groep -mensen- waartoe zij behoort, ongeacht haar individuele prestatie.
Erg libertarisch kan ik dit niet noemen.
Zullen we dan maar meteen het gemiddelde IQ van pakweg zwarten gaan vaststellen en vervolgens het afkappunt vanaf hetwelk iemand rechten heeft tussen het gemiddelde van zwarten (dat volgens Amerikaans onderzoek lager zou zijn dan dat van blanken) en dat van blanken stellen om vervolgens elke willekeurige zwarte alle rechten te ontzeggen louter en alleen o.b.v. de povere prestatie van de groep waartoe hij volgens 1 bepaald selectiecriterium (*) behoort?
Mag hij dan ineens geslagen worden?
De Afrikaanders hadden het niet beter kunnen bedenken…
(*) volgens een ander criterium behoort een individuele zwarte wellicht tot de categorie "langer dan 1.80", "de havisten", "de onderneemsters", "de Ajacieden" of de "zwemliefhebbers".
"Het recht van de aarde om niet vervuild te worden?" mmm…ik denk dat je daar heel wat groenterikken mee doet watertanden!
[2] IJzervreter,
"Waarschijnlijk bedoelde hij (m.i. volslagen terecht) dat je een dier geen lijden mag toebrengen en het evenmin tot slaaf mag maken door het je zonder diens toestemming zomaar toe te eigenen …"
Dit soort nonsens bedoel ik nou. Voor toestemming is denkvermogen en vrije wil nodig. En laat nou dat precies het onderscheidend criterium zijn tussen mens en dier: het hebben van denkvermogen en wilsbekwaamheid, het kunnen onderscheiden van goed en kwaad, allebei in potentiële zin. Een dier dat eigendom is van een mens kan derhalve nooit beantwoorden aan het concept slaaf, zelfs niet als die mens hem voor zijn kar spant en hem met een zweepslag aan het trekken zet.
Nee, onnodig doen lijden dient te worden afgekeurd, maar niet verboden. Het is de eigenaar die bepaalt wanneer lijden nodig is.
"Maar wezenlijk is deze stelling gewoon collectivisme toegepast op de mens-dier verhouding. […] Erg libertarisch kan ik dit niet noemen."
Probeer a.u.b. eerst eens je begrippen op orde te hebben voor je wat roept:
collectivisme is de filosofie die het individu ondergeschikt maakt aan de groep, libertarisme is de filosofie die die individuele vrijheid juist het hoogste belang toekent en de belangen van anderen aan dit individuele en onbeperkte recht ondergeschikt maakt. Beide filosofieën zijn… filosofieën, d.w.z. wetenschappelijk onderbouwde levensbeschouwingen die "het wezen der dingen en de beginselen die ten grondslag liggen aan het hele zijn" blootleggen. Voor een wetenschap heb je wat rationeel vermogen nodig, to say the least. Collectivisme kan dus beter geformuleerd worden als de leer die de mens ondergeschikt maakt aan de maatschappij en het libertarisme als die welke de menselijke vrijheid centraal stelt. Het laatste filosofische gesprek dat ik met mijn hond heb gevoerd heeft eerlijk gezegd niet tot iets zinnigs geleid, althans niet van haar kant.
Ieder mens heeft het recht zijn leven te leiden zoals hij zelf wil, zolang hij datzelfde recht van ieder ander LEVEND WEZEN accepteert.
[5] Ellen
Ieder DIER heeft het recht zijn leven te leiden zoals hij zelf wil, zolang hij datzelfde recht van ieder ander LEVEND WEZEN accepteert.
Sounds bollocks to me! Al eens geprobeerd om een Zwarte Weduwe ervan te overtuigen dat het mannetje na het paren ook nog recht heeft op een leven? Of is dat levend wezen plots een minderwaardig levend wezen?
Nja, wat moeten we hier nu weer van denken…
Zeker (althans mijns inziens) met stip voorsprong het meest interessante VS-artikel van de afgelopen maand.
Het is zeer positief dat de schrijver de waan van de dag ff laat voor wat het is en een meer fundamentele vraagstelling aanstipt : "wat zijn rechten" Wie heeft rechten" enz…?
Helaas struikelt de auteur bij de beantwoording van deze interessante kwestie over z’n eigen voeten
en komt niet verder dan het fluiten van de gebruikelijke randiaanse onzin zodat na het wierookvat we toch weer
de karwats moeten boven halen :
Arjen’s visie op "rechten" is "whisling dixie", een excursie in
wolkenkoekoeksland ….
De zaak is nochthans heel simpel : behoudens het bestaan van een Goddelijke right-giver , bestaan "rechten" als zodusdanig niet, niet voor dieren, niet voor kinderen, niet voor misdadigers, niet voor mensen….
.
Hetgeen de auteur ziet als "rechten" (maar evengoed wat de gaia-jongens zien als "rechten") staat of valt met de mogelijkheid die men heeft om die rechten in de praktijk te verwerkelijken, ten opzichte van derden af te dwingen en eventueel schending door derden te bestraffen.
Is men daartoe niet in staat , kan men dat recht in praktijk niet uitoefenen of erkennening door derden
(die in staat zijn uitoefening tegen te houden) ervan niet afdwingen , kan men claimen wat men wil,
het onderbouwen hoe men het wil, kan men 1000 keer de magische formules " rationaliteit en ethische verantwoordelijkheid"
aanhalen, het mag allemaal niet baten.
Of het nu de pneunomokok-bacterie , een hondsdolle pitbull of een crimineel is die Arjen’s vermeende claim op leven bedreigt , in alle gevallen zal de relatiteit van het bestaan van zijn recht ervan afhangen of hij erkenning ervan weet te handhaven.
Is dat niet het geval,kan hij erkenning niet afdwingen bleek het geclaimde "recht" slechts een semantische inkleding van een "voorkeur", slechts
een hallucinatie in de verte , slechts whisling dixie.
In onze tijd zien we een inflatie van "rechten"…waarbij het gebruik van het woord "recht" moet suggereren dat er een soort morele of metafysische noodzakelijkheid is dat derden de claims vande "rechteneisers" als moreel rechtmatig
moeten erkennen.Recht op leven, recht op werk, recht op vrije meningsuiting, recht op een inkomen, recht op
godsdienstvrijheid, recht op een woning….in feite betreft het zowel bij de liberale "negatieve" als bij de
rooie "positieve" rechten claims die verder niemand behoeft te erkennen en die slechts een "recht" worden als de eisers het ten opzichte van derden weten af te dwingen en ophouden een "recht" te zijn als derden dit "recht" met de voeten kunnen
treden.
Of zoals iemand schreef :
Libertarians argue that human beings have "natural rights" which are acquired at birth and cannot be taken away.
That this is bogus is easily demonstrated by considering one such right, the right to own property: if you own something,
and I can exert more force upon you than you can defend against, I can take it away from you, and you can’t get it back.
What libertarians won’t acknowledge is that human beings have no natural rights whatsoever – such rights as we have are
artificial constructs which are (ideally), guaranteed by the government.(einde citaat).
Is dit het hele verhaal ? Nou, niet helemaal : ik voor mij meen dat waar die rare Ayn Rand (en in haar kielzog
het grootste deel der libertarians) deze evidentie niet zag, oudere (proto-)liberalen als bijv Jefferson en Locke
het hogerstaande wel beseften en vandaar hun concept van "rechten" verbonden aan een goddelijke Creator (en Rechter) :
We hold these truths to be self-evident, that all men are created equal, that they are endowed by their Creator
with certain unalienable Rights, that among these are Life, Liberty and the pursuit of Happiness.
Of ze daarin gelijk hadden, is weer een ander verhaal.
Groetz,
Cincinnatus
[7] twee keer de "t" weggevallen bij whisTling dixie…bij deze weer aangepakt.
[4] "Voor toestemming is denkvermogen en vrije wil nodig."
Als een dier tegenspartelt wanneer je het probeert te vangen of voor je karretje te spannen, mag je concluderen -mits je IQ hoger is dan dat van mw. Lafon- dat je geen toestemming hebt. Dat m.a.w. het dier niet uit vrije wil voor je kar gaat staan doch slechts omdat jij het slaat.
Verder hebben dieren wel degelijk een denkvermogen. Het is vermoedelijk kleiner dan dat van de mens, maar goed, da’s dus een kwestie van waar trek je de grens. Ergens halverwege het gemiddelde van de blanke en de zwartmens misschien?
Hoe dan ook: o.b.v. jouw criteria kan je dieren dus niet bezitten of mishandelen.
Q.e.d.
[7] Even voor de duidelijkheid een vraag:
"staat of valt met de mogelijkheid die men heeft om die rechten in de praktijk te verwerkelijken, ten opzichte van derden af te dwingen en eventueel schending door derden te bestraffen.
Is men daartoe niet in staat , kan men dat recht in praktijk niet uitoefenen of erkennening door derden
(die in staat zijn uitoefening tegen te houden) ervan niet afdwingen , kan men claimen wat men wil,"
Betekent dit dat als ik de mogelijkheid heb om jouw auto in te pikken (of je dood te schieten) en jij kunt dat niet verhinderen, dat je dan geen recht op die auto (of je leven) hebt?
Je kunt het immers niet verhinderen (en waarschijnlijk niet bestraffen.
Mogelijk is het dan nuttig de definitie van RECHT goed te omschrijven.
Het je "Het fundamenteel Mensenrecht" van Frank van Dun gelezen?
Wat denk je daarvan?
[10] Hub,
Je vraagstelling geeft nu net de fout aan waar ik Arjen op wees.
Ik kan best menen "recht" op mijn autootje te hebben , het feit dat jij
(in jouw voorbeeld)het wil stelen, wijst erop dat jij dat "recht" niet erkent.Mijn vermeend recht is geen garantie tegen diefstal en helpt me ook niks indien de auto zou gestolen worden.
Wat heb ik aan mijn "intrinsiek natuurlijk (voortvloeiende uit mijn rationeel vermogen, vrije wil en potentie tot ethische verantwoordelijkheid) recht" op die auto als die auto weg is, gedemonteerd en de ondefdelen verkocht in Belarus ?
Niks.Ik kan dat recht hebben of ik kan dat recht niet hebben, in de praktijk maakt het niks uit.
Aan een slot dat sterker is dan jouw koevoet, een inbraakalarm, oninslaanbare ruiten,bewaakte garages en een goede verzekering heb ik dan weer wel wat want dat maakt in de praktijk wel uit.
Rechten zijn geen reël bestaande (platonische) werkelijkheden maar afspraken die op een gegeven gegroeid of gemaakt zijn (of opgelegd zijn) om het samenleven een zekere ordening te geven (en dat hoeft niet slecht te zijn) .Om aan die afspraken, die regels meer gewicht te geven, werden ze omkleed met een zekere mystiek en grandeur "unalienable Rights" enzovoorts.
Dat is al.
Groetz,
Cincinnatus
[6] Arjen je hebt helemaal gelijk!
Want…
"Een grote waarheid is een waarheid waarvan het tegendeel eveneens een grote waarheid is."
[Thomas Mann 1875-1955]
[7] Deze kan ingelijst worden.
[11] Ik denk dat dit precies de vinger legt op één van mijn allereerste reacties op het libertarise: het lijkt onvoorwaardelijk uit te gaan van het goede in de mens. Een libertarische maatschappij kan uitsluitend bestaan als het libertarische grondrecht van zelfbeschikking en het recht op eigendom ook door iedereen erkend wordt. Zodra iemand dit recht betwist is er een probleem.
Dat is denk ik ook de ‘spagaat’ waar ik in één van mijn eerdere reacties aan refereerde, inzake de actuele kwestie aangaande agressie van derden (Islam, Iran): mag je een gekende agressor aanvallen om te voorkomen dat hij jou aanval, of moet je eerst lijdzaam die aanval afwachten en je dan pas verdedigen? Libertarisch gezien is een ‘pre-emptive strike’ het initiëren van geweld, terwijl in mijn definitie het (in dit geval) juist een gepaste verdediging is.
Zo komt ook de discussie over levensreddende medicijnen weer in beeld: als mijn lichaam het laat afweten, door eigen falen, niet eens door een bacterie, mag ik dan een ander dwingen daar een medicijn voor te (blijven) maken, om mijn ‘recht op leven’ veilig te stellen? Libertarisch gezien is dwang het initiëren van geweld. Maar wat is mijn ‘recht op leven’ als mijn eigen lichaam vindt dat het mooi geweest is, dus als mijn eigen lichaam dat recht niet erkent?
[11] [14]
Volgens mij praten we nog steeds over twee verschillende begrippen, die jammer genoeg aangeduid worden met hetzelfde woord “recht”.
Het “fundamenteel rechtsbeginsel” zoals onder andere omschreven door Frank van Dun *) en waarover veel te vinden is onder publicaties over “Natuurrecht” **)
Het andere “recht” heeft betrekking op afspraakjes die door of via de politiek worden gemaakt, in dikke boeken worden geschreven en die heel wat “onrecht” legaliseren.
Het is niet eenvoudig in een reactie daar goede uitleg voor te geven. Beter om daar eens een afzonderlijke draad over te openen! Misschien zou Roland Slagboom die de site http://www.natuurrecht.nl runt, dit wel kunnen. Maar lees eerst de twee hieronder genoemde stukken op zijn site.
Lees eveneens de twee hieronder genoemde artikelen van Frank van Dun. *)
Kort gezegd zie ik het fundamentele recht als iets dat de mens van nature heeft.
De mens heeft vanaf zijn geboorte de noodzaak aan “food and shelter”. Maar daarmee “heeft” hij nog geen eten of bescherming tegen vreemde invloeden. (bvb regen en kou)
Zo ook heeft de mens een noodzaak aan het samenleven met andere mensen. (minimaal al als hij zich wil voortplanten!!!) Maar daarmee heeft hij de samenleving die daaraan het beste voldoet nog lang niet.
Om die te krijgen, kun je beredeneren dat het in ieders voordeel is als die samenleving geweldloos is. Een samenleving van soevereine individuen, die het iedereen, (iedereen!), toelaat met zijn leven, lichaam en eigendom te doen wat hij zelf wil. Dit kun je dan het fundamentele, basisrecht noemen.
Of je dat basisrecht “hebt” of “niet hebt”, maakt inderdaad in eerste instantie geen verschil. Waar het om gaat, is of dit als uitgangspunt genomen wordt om onze onderlinge verhoudingen te regelen, of dat je zegt dat ons uitgangspunt is dat je zoveel mogelijk moet profiteren ook ten koste van anderen.
Pas na het accepteren van het uitgangspunt, is het zinvol om te discussiëren HOE je dit waar maakt en verdedigt. En uiteraard, als je daar geen oplossingen voor vindt, dan schiet je er niet veel mee op.
Door het niet als uitgangspunt te nemen, zijn we gekomen in de socialistische verzorgingsstaat met haar gewelddadige regelingen die we nu hebben.
Man, wat een taalgebruik. De mystificatie druipt er af, en dat allemaal om je woorden kracht bij te zetten. Even een reactie op de discussie op zich.
Allereerst (ik denk dat het die Arjen was), filosofie is allesbehalve wetenschappelijk onderbouwd. Filosofie is een middel om moeilijk verklaarbare verschijnselen op een al dan niet rationele manier te duiden, maar bewijst niets. Ettelijke filosofen hebben dat geprobeerd door middel van falsificatie, maar leverde in modern opzicht zeker geen uitsluitsel. Wetenschap en filosofie zijn niet voor niets twee op zichzelf staande woorden en staan zeker niet op 1 lijn… De waarheid der waarheden bestaat niet in filosofie, in de wetenschap wel (althans dat geloven wij, allesoverheersende mensen, toch. Dat kan namelijk gestaafd worden.Filosofie is louter het gevolg van inzicht, ideologie, ervaring (cfr empirisme) en/of rede. Trouwens, niet alle filosofie is gericht naar het Zijn. Ze zijn allicht het meest bekend, zoals existentialisme en in spirituelere zin meta-physica.
Ten tweede: het is de mens die het recht bepaalt vermits de mens dominant is vanwege zijn intellect, aanpassingsvermogen en creativiteit. Uitgaande van onze superioriteit, bepalen wij de norm. Natuurlijk kleuren wij alle begrippen die ontsproten zijn aan een menselijk brein, in naar menselijk perspectief. Dat is duidelijk te zien aan de bombastische manier waarop vele van de vorige berichten geschreven zijn. Het voeren van deze discussie is op zich helemaal niet bewonderenswaardig, want het merendeel van de aangevoerde argumenten is al ettelijke jaren achterhaald door voorgangers.
In ieder geval, de vraag of dieren rechten hebben of niet, is dus op zich al overbodig. Ze zijn sowieso onderhevig aan onze keuze, omdat wij de dominante soort zijn en in die hoedanigheid dat onze wil wet is. Al wat dieren zouden kunnen hebben, kunnen wij ze afnemen. Dus, recht? Geen sprake van.
Dominantie betekent zeker niet alwetend en aldoorgrondend. Dat is jammer genoeg toch de link die vele mensen lijken te leggen. Al wat niet nog niet bewezen is, zijn suggereringen. Van al wat al bewezen is, kan later het tegendeel waar zijn. Zie de relativiteit van de menselijke kennis toch in.
Trouwens, de discussie is in de loop van de thread helemaal niet bij de kern gebleven, maar is een flauwe uitwisseling geworden van definities die je zo terugvindt in een syllabus Recht en Filosofie…
Comments are closed.