Verandering vormt de basis voor succes.
Als we alles nog net zo deden als honderd
jaar geleden dan zou onze maatschappij
er totaal anders, en zeker niet beter, uitzien.
In het bedrijfsleven geldt deze regel
onverbiddelijk. Hier heeft de angst voor
verandering en het verkrampt
vastklampen aan het oude al menig
bedrijf om zeep geholpen.
Mark Goedhart, oud Unileverman, heeft
over dit thema een interessant boek
geschreven: ‘De baas is nooit bang’.

Oud-Unilever-manager Mark Goedhart heeft een fascinatie voor het verval van succesvolle bedrijven. “Unilever heeft werkmaatschappijen in alle landen van Europa en er zijn er altijd wel twee waar iets mis mee is. Blijkbaar heeft succes een bepaalde houdbaarheid, en is groei in zekere zin altijd discontinue groei.”

De angst voor verandering is volgens Goedhart een belangrijke oorzaak voor het verval. Managers en medewerkers slaan aan het reproduceren en vergeten te innoveren. Succes, groei en rijkdom leiden tot routine, comfort en behoudzucht. Goedhart zag bij jonge Unilever medewerkers hoe snel de gewenning intreedt: “Geef ze een baas en een bureau. Geef ze e-mail en nodig ze uit voor de ene vergadering na de andere, en in no time denken ze dat dat hun werk is.”

Mark Goedhart was van huis uit socioloog. Hij was financieel directeur van Unilever Griekenland en directeur voedingsmiddelen van Unilever Nederland.

Hij zoekt in zijn boek naar een betere balans tussen de behoeften van de reproducerende organisatie en de voorwaarden voor innovatief ondernemerschap. Een bedrijf zou voor 75 procent moeten bestaan uit “eensgezindheid en gehoorzaamheid” en voor 25 procent uit “diversiteit en tegenkracht”. De angst voor verandering is daarbij een belangrijke barrière, analyseert Goedhart.

Een buitenstaander ziet snel de noodzaak tot verandering in organisaties. Maar binnen die organisatie ziet men het niet of er is een enorme weerstand, een onuitgesproken angst voor verandering.
En dat terwijl de behoefte aan verandering voortkomt uit het verlangen het beter te doen. Niet veranderen leidt uiteindelijk tot in feite een onnodige crisis. En de meeste
obstakels kunnen overwonnen worden door het onbevooroordeeld zoeken naar oplossingen.

De baas is nooit bang ISBN 9789051795073. ¤ 12,50

13 REACTIES

  1. "Een buitenstaander ziet snel de noodzaak tot verandering in organisaties. Maar binnen die organisatie ziet men het niet of er is een enorme weerstand, een onuitgesproken angst voor verandering."

    Als contractor kan ik dit van harte onderschrijven.

  2. De werkelijkheid verandert voortdurend, maar dit wil niet zeggen dat organisaties moeten veranderen als doel op zichzelf. Tot op zekere hoogte werkt menselijke samenwerking het beste als er bepaalde vaste structuren zijn maar ook sterke cultuurelementen binnen de organisatie bestaan (Peters and Waterman, 1982). Verandering is een middel tot het bereiken van een (nieuw) doel, een nieuwe kans of bedreiging in de markt. Veranderingen doorvoeren in een organisatie is vaak lastig omdat het tegen de natuur van de loonarbeiders in gaat (anders waren ze wel ondernemer geworden niet); hierbij spelen organisatie-adviseurs en bedrijfskundigen een belangrijke rol. Absoluut geen wetenschappers maar ze vervullen een economisch zeer waardevolle functie.

  3. ‘De werkelijkheid verandert voortdurend, maar dit wil niet zeggen dat organisaties moeten veranderen als doel op zichzelf’. Helemaal juist Arend. En sterker nog: "never change a winning team"!

  4. Mark Goedhart: “Een bedrijf zou voor 75 procent moeten bestaan uit "eensgezindheid en gehoorzaamheid" en voor 25 procent uit "diversiteit en tegenkracht".”

    Onzin, dit is een volkomen achterhaald idee. Moderne globals bestaan uit een groot aantal kleine en slagvaardige BUs die in een voortdurend wisselend verband onderling en met derden samenwerken.

    De medewerkers zijn al net zo flexibel (generatie y jobhoppers). Ze werken echter puur voor zichzelf, niet voor het bedrijf. Dit geldt voor alle functieniveau’s. Feitelijk zijn het eenmanszaken, uit alle windstreken, die dan weer eens met honderden in een groot internationaal project samenwerken en dan weer geheel alleen hun werk voor een opdrachtgever om de hoek doen.

    De ‘harde kern’ van de bedrijfsorganisatie, die er langer dan enige jaren blijft werken en die de kennis en ervaring dient vast te houden en over te dragen, is tegenwoordig minimaal. Het zijn de individuele belangen van de veel grotere groep voortdurend wisselende medewerkers die de (tijdelijke) richting van een bedrijf bepalen. De reeks CEOs die zo’n organisatie ‘leidt’ kan hooguit hopen, dat de door hen gewenste koers enigszins samenvalt met de werkelijke. 😉
    “I must hurry, for there they go and I am their leader”

  5. Er zijn ook "bedrijfstakken" die juist gebaat zijn bij stabiliteit. Het gaat dan niet echt om bedrijven, maar bijvoorbeeld om een stichting die beschermd wonen biedt voor psychiatriche patienten die uitbehandeld zijn en waarvoor het niet nodig is dat ze een dure plaats in een inrichting bezet houden, mensen die met begeleiding redelijk zefstandig of in groepsverband kunnen wonen. Dat zijn mensen die met veel pijn en moeite zover gekomen zijn, dat ze redelijk stabiel zijn. Laat je daar veranderingen op los, dat gaat het vrijwel per definitie fout. Wie echt bekend is met de betreffende tak van sport zal dit onderschrijven. De fout die in de huidige tijd gemaakt wordt is om alles bedrijfsmatig en resultaat gericht te benaderen, manipuleerbare statistieken laten nog positieve resultaten zien ook.
    Maar voor de rest: onderzoek alles, behoudt het goede en verbeter wat verbeterd kan worden.

  6. [5] "Onzin, dit is een volkomen achterhaald idee. Moderne globals bestaan uit een groot aantal kleine en slagvaardige BUs die in een voortdurend wisselend verband onderling en met derden samenwerken."

    Flauwekul. Goehart heeft wel degelijk een punt. Die "kleine en slagvaardige BUs" zijn juist helemaal niet slagvaardig. Dit is eigen waarneming, bevestigd door veel collega contractors. Een contractor die iets snel en goed geregeld wil zien loopt vaak aan dode paarden te trekken. Het ‘not invented here’ syndroom zorgt voor lauwe of uitblijvende respons, en is precies representatief voor de weerstand die een kritische, kwaliteitsbewuste en servicegerichte medewerker ondervindt.

    Dit wordt voor een groot deel veroorzaakt doordat iedereen tegenwoordig nog uitsluitend voor zichzelf werkt en niet voor het belang van de baas, die hem nota bene betaalt, zoals je terecht opmerkt. Ik zeg dan ook vaak dat als je je werk niet leuk vindt je wat anders moet gaan doen. Vind je je werk wel leuk, doe het dan ook goed.

    "Feitelijk zijn het eenmanszaken"
    Niet mee eens, anders zouden ze meer kwaliteit leveren. Het zijn loonslaven die menen dat de baas er is om hen van een salaris, een auto, een telefoon en betaalde vakanties te voorzien, zonder zich verder te bekommeren over het bedrijfsbelang van die baas. Kritisch gehalte en drive om te verbeteren is weinig aanwezig, en dat geldt nog sterker voor de middle-management lagen.

    Maar ja, "From everyone by their capacity, to everyone by their needs". De marxisten hebben ook het arbeidsethos om zeep geholpen.

  7. [4] Mja zo van, bedrijven maken geen sommetjes waar ze hun afzet en zo winst maximaliseren. Het is voor een groot gedeelte muddling through, wat niet wil zeggen dat we/ze maar wat doen. Ik was nog vergeten dat het opperhoofd/ondernemer/eigenaar wel het spil hier in is (wat weer niet betekent dat je een topdown hiërarchische organisatie hoef te hebben- dat hangt weer van je loonarbeiders en het soort werk af). Wat dat betreft kan het best een interessant boek zijn voor ondernemers/bedrijfskundigen/consultants.

  8. [7] Mja, anti-kapitalisme heeft niet alleen invloed op de structuur van de economie, maar bovenal ook op het denken van mensen. Misschien moeten we daar als Vrijspreker wat meer over schrijven: wat levert welk denken in welk situatie nu op en waarom is marxistisch denken in die en die situatie immoreel, inproductief en selfdefeating.

  9. [7]
    R.Hartman,

    Ik weet niet waar jij over de vloer komt, maar het lijken mij typisch bedrijven die al met één been in het graf staan, de dino’s van onze tijd ahw. De toekomst is aan de bedrijven die voordat de globalisering op grote schaal intrad (begin jaren 80) al posters aan de muur hadden á la “Je klanten betalen je huis, je auto, je vakantie en de school van je kinderen. Behandel je klanten dus goed!”.

    De ‘Dilbert’-bedrijven waar jij het over hebt, hebben geen enkele behoefte hun klanten goed te bedienen. Dat heeft helemaal niets met de op zichzelf gerichte instelling van medewerkers te maken (zo’n instelling is alleen maar goed), maar alles met een volkomen gebrek aan klantgerichtheid (net als onder het communisme).

    Dat is een houding die je als grote onderneming geruime tijd kunt volhouden, voordat (net als in het voormalige Oostblok) de bom barst. Een typisch voorbeeld was de oude KLM organisatie. Voor de intree van document imaging en workflow management stond in het KLM hoofdkantoor op ieder hoek van de gang een fotokopieermachine. Ze hadden er honderden (let wel een luchtvaartmaatschappij, geen ministerie). Daar kon je toen al aan zien dat die mensen meer elkaar bezighielden dan dat ze voor hun klanten werkten. De service van KLM heeft dan ook jaren tot de slechtste in de industrie behoort.

    Daarnaast zijn er ook nog hele ritsen MKB bedrijven die met fantasieloze medewerkers volkomen fantasieloos hun al even fantasieloze klanten bedienen. Zoals de succesvolle kolenhaardenfabrikant die op een dag in 1959 in de krant las dat er bij Slochteren een grote aardgasbel was gevonden en zei: “Ach, dat is voor ons niet van belang. De kolenhaarden-business is booming” (de zeer koude winter van 1963 moest toen nog komen).

    Het bedrijf bestaat inmiddels allang niet meer, en zo zijn er velen. Zie ook deze treffende speech van corporate raider Larry uit de komedie “Other people’s money”: http://www.americanrhetoric

    Nogmaals, dat boek van Goedhart beschrijft de oude structuren en is dus achterhaald.

    ===
    “You know, at one time there must’ve been dozens of companies makin’ buggy whips. And I’ll bet the last company around was the one that made the best goddamn buggy whip you ever saw. Now how would you have liked to have been a stockholder in that company?”
    – Larry the Liquidator

  10. [10] Voorbeelden genoeg, maar niet handig om daar hier op in te gaan…

    Ik sta altijd weer verbaasd hoe blunders met de mantel der liefde worden toegedekt en hoe politiek correcte omgangsvormen belangrijker zijn dan het leveren van kwaliteit.

    Heb je trouwens wel een ervaringen gehad met helpdesks van bedrijven? En, beviel het? Ik heb helaas met diverse helpdesk ervaring, en ik moet zeggen dat je van een aantal ervan, zoals een aantal jaren geleden met Telfort, dieptriest wordt.

    Momenteel heb ik ook weer zoiets aan de hand en ik ben voornemens binnenkort een typisch libertarische actie op deze site te zetten: aan de schandpaal nagelen van dat niet klantgerichte bedrijf, dat geld aanneemt voor haar product maar de klant vervolgens in de kou laat staan.

  11. [11]
    Die voorbeelden betreffen alleen Dilbert-bedrijven, geen moderne ondernemingen.

    In een modern bedrijf zijn de BUs resultaat verantwoordelijk. In feite zijn het kleine bedrijfjes binnen het wereldwijde netwerk van de grote onderneming. Als een BU haar klanten (intern en extern) niet goed bediend, en niet voortdurend probeert de kosten te verlagen en te innoveren, wordt de BU een drain op de winst van de grote onderneming. Uiteindelijk wordt zo’n BU opgeheven of verkocht.

    Aan de schandpaal nagelen helpt altijd:
    http://www.webwereld.nl/ref
    http://www.peterbreedveld.c

    Helpdesk:
    http://www.geek.nl/pics/dil
    http://people.csail.mit.edu
    Een fraaie is ook waarbij de helpdesk om het serienummer vraagt voordat men kan helpen:
    Klant: “Waar vind ik dat?”
    Helpdesk: “Op een sticker in het apparaat”
    Klant: “Maar er zit een sticker op het apparaat waarop staat dat de garantie vervalt als ik de kast open.”
    Helpdesk: “Belt u ons maar terug als de situatie is veranderd.” (klik)

    Customer support groups:
    http://people.csail.mit.edu

    Voor de liefhebbers:
    http://www.geek.nl/pics/dil
    http://kolmetz.com/Pictures
    http://blog.benhall.me.uk/i
    http://www.guuui.com/images
    http://plg.uwaterloo.ca/~mi
    http://www.riceplayground.c
    http://hraun.vedur.is/~hs/m
    http://falsepositives.blogs
    http://plg.uwaterloo.ca/~mi

Comments are closed.