De voedsel markten staan wereldwijd aan de vooravond van de grootste verandering in 30 jaar tijd door de stijgende prijzen als gevolg van de toenemende vraag naar voedsel.

Dat zal gevolgen hebben voor alle betrokkenen, zowel voor de producenten en consumenten als voor multinationals en de armen in de derde wereld.

Zo zijn dit jaar in de wereld de prijzen van graan en sojabonen met respectievelijk 40 procent en 75 procent gestegen vergeleken met een jaar eerder. De prijs van tarwe zouden 70 procent omhoog. En daarmee lijkt het einde nog niet inzicht, want een toenemend aantal economen en deskundigen uit de voedingssector zelf verwacht dat deze trend nog wel zo’n 10 jaar kan aanhouden. Dat betekent dat de prijs van alle voedingsproducten in die tijdspanne zal blijven stijgen.

In het verleden gebeurde het wel meer dat door tegenvallende oogsten de voedselprijzen stegen. Boeren investeerden dan door die hoge prijzen in een hogere productie, waardoor de prijzen het jaar erop weer daalden.
Maar de huidige prijsexplosie die ongeveer een jaar geleden inzette, is van een andere orde.
Want de prijzen blijven nu hoog, ook die van producten als gerst, eieren, kaas, haver, rijst, bonen, zonnebloemolie en linzen.
Wat die omslag teweeg heeft gebracht, is dat voedingsproducten tegenwoordig tot motor brandstof worden verwerkt waardoor de vraag ernaar gigantisch is gestegen.
Daarnaast is er in Azië en Latijns-Amerika een middenklasse ontstaan die meer geld uitgeeft aan voedsel. Onder meer aan vlees en melk, waardoor de vraag naar dierenvoeding ook nog eens is gestegen. Het probleem is dat een koe zes kilo voedsel moet eten om één kilo aan te komen.
Na jarenlange prijsdalingen van voedsel gaat het nu precies de andere kant op, waardoor de voedselvoorziening van de armen wereldwijd onder druk komt te staan. De graanvoorraden zijn naar het laagste niveau in 30 jaar gedaald, wat bijzonder vervelend uit kan pakken ingeval van misoogsten. Ook is het niet duidelijk hoeveel land nog in cultuur kan worden gebracht om de productie te verhogen, noch weet men wat de impact van de biotechnologie voor de voedselproductie zal zijn.
Tot zover de media.

Om overproductie in Europa te voorkomen heeft de EU jaren geleden besloten, dat 10 procent van de beschikbare landbouwgronden in Europa braak moesten blijven liggen. De boeren hebben in die tijd miljarden euro’s ontvangen om niet te produceren.
De graanvoorraden in Europa zijn nu minimaal.
De EU heeft daarom nu besloten dat deze 10 procent aan landbouwgronden weer in productie genomen moeten worden, voor het verbouwen van o.a. koolzaad.
(Om brandstof te kunnen produceren, om de doelstellingen genoemd in het Kyoto verdrag te kunnen realiseren.)
Om de boeren te stimuleren koolzaad te gaan verbouwen heeft de EU besloten hiervoor 100 miljoen euro aan subsidies beschikbaar te stellen. (Dat is dus boven de gebruikelijke subsidies.)
Dit is nu een klassiek voorbeeld van wat er gebeurt als de overheid of andere ambtelijke organisaties zich gaan bemoeien met het vrije marktprincipe. Tekorten aan de ene kant en prijsstijgingen aan de andere kant. Nu worden landbouwgronden en de producten daarvan aangewend om het de milieu maffia naar de zin te maken, zonder oog te hebben voor de gevolgen daarvan. De hierdoor ontstane structurele tekorten aan graan zullen de prijzen van de daaraan gerelateerde producten scherp doen stijgen. Het gevolg is dat de groep waarvoor de EU en de overheden zeggen op te komen, namelijk de armen, hieronder te lijden zullen krijgen.

Ook zullen er oerbossen gekapt gaan worden om aan de vraag naar nieuwe landbouwgronden te kunnen voldoen. Dit zal natuurlijk weer de nodige protesten opleveren van de diverse milieuorganisaties. Maar dit is nu wat onder onbedoelde consequenties wordt verstaan.
Dus uw stukje vlees wordt ook zonder de voorgestelde “biefstukbelasting” stukken duurder.
Om de productie van voedsel nog verder te belemmeren komt er in Nederland een nieuw mestbeleid.

Nieuw mestbeleid doodsteek groentetelers.
Groentetelers vrezen de gevolgen van een strenger mestbeleid volgend jaar. Het ministerie van Landbouw scherpt het beleid aan om de kwaliteit van het grondwater te verbeteren. Volgens de telers betekent minder bemesten dat gewassen zoals broccoli, bloemkool en prei niet genoeg kunnen groeien. Het verbouwen van deze groenten zou daardoor niet langer rendabel zijn.
U ziet de overheid doet alles om het milieu te beschermen, maar vergeet gemakshalve dat de mens onderdeel van het milieu is.
Het lijkt erop dat het streven van de overheid is om de gesubsidieerde milieubewegingen te vriend te houden, maar echter alles doet om de ” hardwerkende burger” naar een uniform niveau te brengen, namelijk een heel grote groep armen.
Die zijn vanuit hun gezichtspunt makkelijker te manipuleren.

20 REACTIES

  1. "Maar dit is nu wat onder onbedoelde consequenties wordt verstaan."

    Call me paranoid, maar ik ben er niet zo zeker van dat deze consequenties onbedoeld zijn. Het past namelijk naadloos in het streven van de cultureel marxisten om de beschaving uit te roeien. Het vraagteken in de titel vind ik dan ook zeer terecht.

    Als de kosten van primaire levensbehoeften onbetaalbaar worden ondergraaft dit de samenleving op vele fronten.

    Overigens vraag ik me af waar deze zinsnede vandaan komt: "Na jarenlange prijsdalingen van voedsel …". De prijzen van levensmiddelen zijn alleen maar gestegen de laatste jaren. Dat begon al in de tijd van de gulden, en is na de overschakeling op de euro alleen maar erger geworden. Ooit eerder ¤2,95 (f. 6,50!) voor een lullig bloemkooltje betaald?

  2. "Overigens vraag ik me af waar deze zinsnede vandaan komt: "Na jarenlange prijsdalingen van voedsel …"."

    Wellicht bedoelt schrijver hier de wereldmarktprijzen.
    De meeste commodity-prijzen zijn (na een enorme opstoot) sinds 1980 ca. 20 jaar lang fors gedaald en sinds een paar jaar (aanvankelijk slechts zacht, immidels hard) weer aan het stijgen.

    Dat is het geval voor zowat alle metalen (inclusief de edele). Of dit ook voor landbouwgewassen geldt, weet ik niet zeker. Wellicht kan Louis je dat vertellen of anders lui als Albert Spits of Michielsens. Of je Googlet wat rond en surft naar sites van de CME bijvoorbeeld (http://www.cme.com).

    Maar ik denk inderdaad dat Louis gelijk heeft als hij doelt op wereldmarkt prijzen (voor belastingen en subsidies).

  3. Zodra een groep de mensheid wil behoeden voor iets en goedbedoelde maatregelen voorstelt, kan je aan je water voelen dat het fout zal gaan. Nu is het de milieubeweging – die zoals Hartman stelt marxistischer is dan ooit tevoren – die de gevolgen van zijn maatregelen niet onder ogen wil zien. Ze zullen de schuld toeschuiven naar het kapitalisme en de vrije markt die daardoor mogelijk nog verder gebonden zal worden aan allerlei regeltjes en subsidies, met alle desastreuze gevolgen vandien.
    Het in hoog tempo bouwen van kerncentrales en waar mogelijk waterkrachtcentrales, is de enige mogelijkheid om die negatieve gevolgen (stijgende voedselprijzen) te kunnen beperken.
    Misschien is er één pluspuntje: de derde wereld (in het bijzonder een groot deel van Afrika) zou weleens goed kunnen profiteren van de stijgende voedselprijzen. Op voorwaarde natuurlijk dat gekken als Mugabe van het toneel verdwijnen en alle im- en exportheffingen en -beperkingen voor Afrikaanse producten worden opgeheven. Maar ja, dat kan alleen in een echte vrije markt.

    Dan even terzijde, maar wel samenhangend met dit probleem. Gisteren hoorde ik dat het CO2-gehalte in de atmosfeer momenteel al veel hoger zou liggen dan eerst gedacht, namelijk nu al op het peil dat voorspeld was voor 2015.
    Ik hoorde alweer lichte paniek, maar volgens mij betekent dit juist dat CO2 niet zo’n grote invloed heeft op de veranderingen in het klimaat. De huidige effecten van klimaatverandering vinden dus plaats bij een CO2-concentratie die veel hoger ligt dan gedacht. Volgens de IPCC-theorie zou bij dit hogere CO2-gehalte de effecten veel erger moeten zijn dan ze nu in 2007 zijn. Hetgeen maar één ding kan betekenen, namelijk dat de invloed van CO2 minder groot is dan gedacht en er een andere factor of factoren in het spel zijn.

  4. Er is eenvoudigweg meer vraag naar voedsel. De wereldbevolking neemt toe, en ook de welvaart neemt wereldwijd toe. Mensen willen en kunnen dus meer eten dan de hoogstnoodzakelijke zaken om in leven te blijven. hetzelfde geldt voor andere grondstoffen, ook daarnaar stijgt de vraag en dus ook de prijs.

    En zelfs olie en landbouw zijn alternatief aanwendbare middelen. Als olie erg duur wordt zullen veel boeren koolzaad gaan verbouwen, dit omdat dan ook de prijs van koolzaadolie stijgt. Ook zonder overheidsingrijpen zal een boer dus biobrandstoffen produceren als deze (nog) meer opleveren dan voedselgewassen en biobrandstoffen tegen een lagere prijs dan fossiele olie aangeboden kunnen worden.

    Een en ander kan hongersnood opleveren in die gebieden die niet productief genoeg zijn om het geld voor de hogere voedselprijzen te kunnen verdienen. Of dat een gunstige ontwikkeling is is een andere vraag.

  5. [4] "Een en ander kan hongersnood opleveren in die gebieden die niet productief genoeg zijn om het geld voor de hogere voedselprijzen te kunnen verdienen. Of dat een gunstige ontwikkeling is is een andere vraag."

    Bovendien is het de vraag "(on)gunstig voor wie?". Al de behoefte aan voedsel van een inproductieve de behoefte aan mobiliteit van een productieve belemmert (bv. via overheidsingrijpen t.b.v. de "zielige"), is dat dan zoveel beter?

    Dus ik zou zeggen: die vraag hoeft men zich niet te stellen, want dat leidt vroeg of laat onvermijdelijk tot een of andere ingreep en dat kan nooit goed gaan en juist omwille van de onbedoelde neveneffecten zal dit op de ene of de andere manier OOK voor de "beschermde menssoort" verkeerd uitpakken, maar juist DAT is de zwakste dus dat dit hen schaadt terwijl ze al zo zwak zijn, is natuurlijk helemaal desastreus, immers zij beschikken het minst over de middelen (veelal ook over de intellectuele capaciteiten) om zich aan het overheidsbeleid te onttrekken.

  6. [3] "Hetgeen maar één ding kan betekenen, namelijk dat de invloed van CO2 minder groot is dan gedacht en er een andere factor of factoren in het spel zijn."

    Dat is alleen waar als je in de hype van Gore gelooft. De critici geven al langer aan dat CO2 zo’n 800 jaar naijlt op temperatuur, en dehalve een gevolg is, geen oorzaak.

    Lees ook hier even op welke 11 punten de Britse Hoge Raad heeft geoordeeld dat de Gore propaganda onjuist is: http://www.klimatosoof.nl/n

  7. [4] "Mensen willen en kunnen dus meer eten dan de hoogstnoodzakelijke zaken om in leven te blijven"

    Sorry, maar voor mij is dit dezelfde onzin als dat meer asfalt als bij mirakel meer auto’s oplevert.

    Een mens eet wat hij nodig heeft om te leven. Als hij meer gaat eten ‘omdat-ie dat kan betalen’ gaat-ie eerder dood (obesitas en zo).

    Als ik als ondernemer een slecht jaar heb eet ik echt niet minder, en als ik een goed jaar heb niet meer.

  8. [4] De gestegen vraag naar voedsel leidt inderdaad bij gelijk blijvend aanbod tot hoger prijzen.
    Maar nu wordt een gedeelte van de voedselproductie onttrokken vanwege kunstmatig opgelegde milieu doelen en bijbehorende subsidies (marktverstoring) dit leid altijd tot ongezonde scheefgroei en in dit geval tot een vorm van racisme(de leefomgeving van de elite prevaleert boven het algemeen belang).
    Doet me denken aan VOC of West Indisch Compagnie praktijk waarbij op sommige Nederlands Indische eilanden alleen papaver geteeld mocht worden en geen voedsel waardoor de inlanders voor hun voedsel afhankelijk waren van de overheersers, dus in praktische zin slaven.
    Mooi he, het verleden/heden.

  9. [7]
    Als de welvaart toeneemt neemt de vraag naar voedsel ook toe. Dat is geen onzin. Jij eet bijvoorbeeld vast wel eens vlees. iets wat niet hoogstnoodzakelijk is om in leven te blijven. Welnu, om vlees te produceren is ook weer extra voedsel nodig, namelijk om het beest dat opgegeten gaat worden te voeden. De vraag naar landbouwgewassen stijgt dus, en de prijs stijgt dus.

    Nu in China en India steeds meer mensen zich een dagelijkse portie vlees kunnen veroorloven stijgt dus ook de vraag naar voedingsgewassen. De hoeveelheid Joules die men inneemt blijft wel onegeer gelijk, het aantal joules dat van het land moet komen neemt wel toe. het verschil dus tussen kwantiteit en kwaliteit.

    Overigens, waarom zou meer asfalt niet kunnen zorgen dat meer mensen de keuze maken om met de auto te gaan in plaats van met de trein? Meer asfalt zorgt er immers voor dat de keuze om met de auto te gaan aantrekkelijker wordt. Ieder rationeel mens zal steeds een afweging maken uit verschillende alternatief aanwendbare middelen. Wordt de concurrent aantrekkelijker zal deze vaker aangewend gaan worden.
    Lees de klassieke economen zoals Ricardo er maar eens op na.

    [8]
    Dat klopt ten dele. Veel landbouwers zullen ook zonder overheidsdwang brandstoffen produceren omdat dat bij een hoge olieprijs meer opbrengt dan voedselgewassen. De totale vraag naar energie (in de vorm van voedsel en in de vorm van brandstof) neemt de laatste tijd enorm toe. Dat heeft alles te maken met de industrialisering in landen als China, India en Brazilië.
    We moeten daar ook niet te moeilijk over doen. Industrialisering en een hoger energieverbruik leidt namelijk tot een hogere welvaart en een langer en gezonder leven.

  10. [9] Waar ik op doelde is de door subsidies kunstmatig lager gehouden prijs van biobrandstof en het door oplegging van doelstellingen zeer versneld overstappen om voedsel voor brandstof te gebruiken. Dus geen normale marktwerking.

  11. [10]
    Dat is waar. Overigens zijn het geeneens de subsidies (die krijgen andere landbouwproducten ook), maar de belastingen of fossiele energie die wat dat betreft de markt verstoren.

  12. [6] Ik redeneerde vanuit de IPCC-theorie. Zelf denk ik (op basis van bronnen zoals die jij hier ook noemt) dat CO2 weliswaar een rol speelt (CO2 is nu eenmaal een broeikasgas), maar slechts een hele kleine. Wat ik probeerde te zeggen was dat het IPCC (en ook Al Gore)nu zelf zal moeten concluderen dat ze volgens hun eigen theorie de invloed van CO2 veel te hoog hebben ingeschat. Ben benieuwd wat er gaat gebeuren als die cijfers over het CO2-gehalte officieel worden bekend gemaakt. Volgende maand geloof ik. Kijken hoe het IPCC dit gaat proberen recht te breien.
    De afgelopen 4 rapporten hebben ze elke keer hun voorspellingen gematigd. Nog een paar van die rapporten en dan zullen ze moeten concluderen dat er eigenlijk gewoon een natuurlijke klimaatverandering aan de gang is, waarbij de mens (CO2, methaan en koolwaterstoffen) dit keer een heel klein beetje heeft meegeholpen. Te weinig in ieder geval om ingrijpende maatregelen a la Kyoto te kunnen rechtvaardigen.

  13. [11] En wat dacht je van de subsidies op de instalaties die van voedsel brandstof maken.

  14. En dan wel LPG en diesels zwaarder belasten, terwijl we al een millieu vriendelijk alternatief hebben (lees: zuinig) voor benzine wagens. Gut oh gut, wat hebben die politici het weer goed begrepen.

  15. [12] Helder. Ik ben idd ook benieuwd.
    Maar gezien de haast religieuze drang van James Hansen om het klimatisme te verdedigen en zijn aanhoudende weigering om openheid te verstrekken aangaande zijn modellen, ondanks de door McIntyre ontdekte en door NASA toegegeven fouten in de eerdere cijfers, geeft ernstig te denken.

    Ik verwacht niet dat de Balkenbende nu haar beleden CO2 intenties zal minderen of zelfs intrekken. Het geld zou sowieso nooit naar het milieu gaan, en het is een veel te mooi excuus om de burger verder af te persen.

  16. [9] "Als de welvaart toeneemt neemt de vraag naar voedsel ook toe"

    Dat geldt hooguit in ontwikkelingslanden. Ik kan me niet voorstellen dat in het rijke westen bv. de vleesconsumptie drastisch toe zou nemen las gevolg van gestegen welvaart. Het aantal gezinnen dat zich geen fatsoenlijke maaltijd kan permitteren is erg klein. Dat sommigen hun prioriteiten anders leggen staat daar los van; die mensen zullen dat waarschijnlijk blijven doen, ook als ze meer uit te geven hebben.

    En zolang Den Uyl II aan de macht is zal men alleen maar minder te besteden krijgen in NL…

    Dat het aantal auto’s stijgt bij meer asfalt zal in absolute zin kloppen, maar relatief slechts weinig. Tenzij je in één klap 26.000 (en counting) nieuwe automobilisten importeert, maar dan moet je ook niet klagen. De infrastructuur in NL is de afgelopen decannia hopeloos verkl**t; secundare wegen werden verwijderd of afgesloten en het hoofdwegennet werd niet uitgebreid en nauwelijks onderhouden.

    Als alle hoofdwegen uitgebreid zouden worden naar 5-baans en/of dubbeldeks en de maximumsnelheid omhoog zou gaan naar 140 of zelfs geheel vrijgegeven zou NL weer een stuk mobieler worden, voor langere tijd. Zeker als vrachtverkeer gescheiden zou worden van het overige verkeer.

    De automobilisten hebben die operatie al zeker 4x betaald, nog geen 20% van de bij auto- en motorverkeer geïnde belastingen komen ten goede aan dat verkeer, ook al decennia. Mobiliteit is niet interessant voor de staat. Men wil nu versneld tol gaan heffen tussen A’dam en Almere, nadat men eerst mensen uit de randstad naar Lelystad en Almere heeft gejaagd.

    Naar mijn stellige overtuiging zijn dit allemaal bedoelde consequenties.

  17. [16] Bij teruglezen zit er een tegenspraak in mijn reactie hiervoor:
    Mobiliteit is wel interessant voor de staat, maar uitsluitend uit het oogpunt van heffingen. Qua economie boeit het ze niet.

  18. [9]
    “om vlees te produceren is ook weer extra voedsel nodig, namelijk om het beest dat opgegeten gaat worden te voeden. De vraag naar landbouwgewassen stijgt dus, en de prijs stijgt dus”

    Er zit 10 keer meer vlees onder het weiland dan er op rondloopt (broodje wormenpaté, iemand ?). En in Azië en Afrika worden veel meer insecten gegeten dan hier. Voor dergelijke eiwitbronnen zijn geen landbouwgewassen nodig. Het is dus meer een kwestie van “wat de boer niet kent, dat eet hij niet”.

  19. Allemaal iets meer Sonja Bakkeren en het probleem is opgelost.
    Oh..ja, als de welvaart toeneemt, neemt over het algemeen de bevolking af en niet toe, de vergrijzing doet de rest.

    Zet er maar paarden op….hoor ik die boer nog zeggen….gerst en mais brengen toch niets op.
    Dat verandert wel als prijzen plotsklaps verdubbelen.
    Zuurvlees van paardenvlees schijnt erg lekker te zijn. Gelukkig is er in de mondiale landbouw nog enige sprake van marktwerking die het vast allemaal zal oplossen.
    mvrgr.

  20. Ik ben het eens met het artikel, maar we moeten oppassen dat we niet blind anti-staat zijn. Neem nu dit

    "Volgens de telers betekent minder bemesten dat gewassen zoals broccoli, bloemkool en prei niet genoeg kunnen groeien. Het verbouwen van deze groenten zou daardoor niet langer rendabel zijn."

    Telers roepen ook maar wat hun belangen het beste uitkomt. Misschien dat het met deze specifieke gewassen waar is, maar in mijn regio wordt vooral diervoedermais gekweekt. In heel Nederland heeft mais veel andere gewassen verdrongen. Eén van de redene is dat er maar weinig soorten zijn die zo veel overbemesting kunnen verdragen als mais …

    Zou men dezelfde mest uitrijden over aardappels, zouden deze planten simpelweg sterven.

    De hoeveelheid mest die over mais wordt uitgereden is bovendien veel hoger dan nodig is om te groeien. Het surplus vervuilt het grondwater en de omgeving. Het grondwater moet daardoor tegen hogere kosten drinkbaar gemaakt worden. Wij allen betalen dus mee aan de vervuiling van boeren. (Juridisch probleem hierbij is, dat het grondwater van vandaag vervuilt is door de mest van 30 jaar geleden en de mest van vandaag dus het water van onze kinderen vervuilt.)

    Maar ook de omgeving wordt vervuilt. Zo worden talloze natuurgebieden aangetast door de verzuring van de bodem en stuift mest naar omringende gronden. Hierdoor worden bepaalde plantensoorten verdrongen ten gunste van bijvoorbeeld grasssoorten die op rijkere grond kunnen overleven. Nu weet ik dat veel lezers van deze site weinig op hebben met natuur, maar het blijft schade die de boer niet hoeft te vergoeden …

Comments are closed.