De gebroken ruit.

Het is mij opgevallen dat in bepaalde artikelen met betrekking tot belastingen, milieuheffingen, subsidies en andere overheidsinmenging door mensen die hierop reageerden, oorzaak en gevolg en de mogelijke consequenties daarvan niet geheel juist werden geïnterpreteerd.
Op dit moment ben ik bezig met de vertaling van Henry Hazlitt “Economics in one lesson” oftewel “economie in een les”. Dit boek werd geschreven in 1946 met een herziene druk in 1962.
Het is frappant dat na het verschijnen van het eerste exemplaar van dit boek, zo’n 60 jaar geleden, de situatie zoals Hazlitt die beschreef, nu nog steeds van toepassing is.
Het boek is een analyse van economische denkfouten. En aan de hand van voorbeelden geeft hij aan wat deze economische denkfouten zijn en wat de gevolgen daarvan zijn.

In zijn voorwoord stelt hij; er is momenteel echter geen enkele overheid in de wereld, waar het economische beleid niet alleen door sommige van deze denkfouten wordt beïnvloed, maar waar deze zelfs bijna geheel geaccepteerd zijn.
Ik zal in de komende maanden telkens wat hoofdstukken uit het boek op deze site plaatsen en hopelijk kan ik dan aan de hand van de reacties gaan bepalen of de vertaling van het boek via de normale kanalen beschikbaar komt.
Hier volgt hoofdstuk 1.

Een gebroken ruit.

Laten we met de eenvoudigst mogelijke illustratie beginnen: laten we, om Bastiat na te streven, kiezen voor een gebroken ruit.
Een jonge ruziezoeker smijt een baksteen door de ruit van de winkel van een bakker. De winkelier rent woedend naar buiten, maar de jongen is verdwenen. Een menigte verzamelt zich en begint met stille tevredenheid bij het gapende gat in de ruit en het verbrijzelde glas, dat over het brood en de pasteitjes is gevallen, te staren.
Na een tijdje voelt de menigte de behoefte aan een filosofische bespiegeling. En verschillende mensen zullen bijna zeker elkaar of de bakker eraan helpen herinneren, dat het ongeluk toch ook een blijmoedige kant heeft. Het betekent werk voor één of andere glazenmaker. Aangezien zij hierover beginnen te denken, weiden zij er verder over uit. Hoeveel kost een nieuwe ruit? Twee honderd vijftig dollars? Dat is een vrij fors bedrag. Maar als ruiten nooit breken, wat zou er dan met de glashandel gebeuren? Dan is de redenering natuurlijk eindeloos. De glazenmaker zal $250 meer hebben om aan andere handelaars te besteden, en deze zullen $250 meer hebben om aan nog andere handelaars te besteden, en zo kan men doorredeneren tot in het oneindige. De gebroken ruit zal geld en werkgelegenheid in steeds breder wordende cirkels blijven verstrekken. De logische conclusie van dit alles zou zijn, als de menigte deze conclusie trok, dat de kleine ruziezoeker die de baksteen wierp, niet een openbare dreiging, maar een openbare weldoener is.

Laten we dit eens nader bekijken.
Tenminste de eerste conclusie van de menigte is juist.
Deze kleine vandalenstreek zal in eerste instantie meer zaken voor één of andere glazenmaker opleveren. De glazenmaker zal er niet ongelukkiger door zijn als hij van het incident hoort dan een begrafenisondernemer die verneemt dat er iemand dood is. Maar de winkelier zal $250 kwijt zijn die hij van plan was om aan een nieuw kostuum te besteden. Omdat hij een ruit heeft moeten vervangen, zal hij het zonder kostuum (of wat voor gelijkwaardige behoefte of luxe dan ook) moeten stellen. In plaats van het bezit van een ruit en $250 heeft hij nu slechts een ruit. Of, aangezien hij van plan was om het kostuum die middag te kopen, heeft hij in plaats van zowel een ruit als een kostuum slechts een ruit en moet hij tevreden zijn dat hij geen kostuum heeft. Als wij aan hem, als een deel van de gemeenschap denken, dan is de gemeenschap een nieuw kostuum dat anders tot stand gekomen zou zijn verloren en is zoveel armer geworden.
In het kort, is de aanwinst van de glazenmaker echter het verlies van de kleermaker. Er is geen nieuwe “werkgelegenheid ” toegevoegd. De mensen in de menigte dachten slechts aan twee partijen in deze transactie, de bakker en de glazenmaker. Zij hadden de potentiële derde, de kleermaker in kwestie vergeten. Zij vergaten hem juist omdat hij nu niet in de scène voorkwam. Zij zullen de nieuwe ruit de volgende dag geplaatst zien worden. Zij zullen echter nooit het extra kostuum zien, omdat het nooit gemaakt zal worden.
Zij zien slechts wat onmiddellijk aan het oog zichtbaar is.