Arme Camiel

Stiekem heb ik best wel een zwak voor Camiel Eurlings. Goed, het is een politicus, en dus een boef. Desondanks is de ietwat Bourgondische, gezellige, jonge en redelijk intelligent overkomende Camiel een soort van verademing in het dorre Haagsche politieke landschap.

Maar Camiel zit nu met een levensgroot probleem: de Kilometerheffing. Eerst draaide dit dossier volledig om ‘draagvlak’. Het draagvlak is precies hetzelfde als met de Europese grondwet, de politiek is grotendeels voorstander, de bevolking is grotendeels tegen.
Ondertussen zijn vrijwel alle maatschappelijke organisaties die iets te zeggen denken te hebben ook voorstander (meestal onder grote politieke druk), maar vooral met allerlei voorbehouden.

Op de hoorzitting rond dit thema was dat al heel erg helder. Vrijwel iedereen was voorstander, mits. En al die ‘mitsen & maren’ waren enorm divers. De milieubeweging bijvoorbeeld was uiteraard voorstander, die steunen alles als het gaat om auto’s pesten. Maar dan moest de heffing wel vooral héél erg hoog worden. De vakbonden waren voorstander, maar dan moesten de lage inkomens wel worden gecompenseerd. De werkgevers waren voor, maar dan moest de volledige opbrengst wel naar extra infrastructuur gaan. De provincies zijn voor, maar dan willen ze wel een extra belasting mogen heffen ter compensatie van het ‘verlies’ van de provinciale opcenten. De gemeenten waren voorstander, maar dan moesten ze wel extra geld krijgen voor hun eigen wegennet. De motorrijders waren voor, maar dan wel als motoren géén heffing hoeven te betalen. De ANWB was voorstander, maar dan moest de heffing wel ‘budgetneutraal’ worden. En de privacy-waakhond was niet principieel tegen, maar dan moet er wel een architectuur aan ten grondslag liggen die de privacy per definitie zal beschermen (iets dat onmogelijk is, maar dat terzijde).

Alleen het bedrijfsleven zag het allemaal helemaal zitten, maar dan moest men wel per direct de opdracht krijgen.

Ondertussen is Camiel aan het beloven wetgeving te gaan maken die niet meer teruggedraaid kan worden. Behoorlijk anti-democratisch, want het idee van democratie was nu juist dat foute besluiten teruggedraaid kunnen worden doordat de bevolking nieuwe bestuurders kan kiezen. Wetgeving maken die dit onmogelijk maakt is een flagrante schending van elk democratisch principe.

De politieke partijen op hun beurt zitten ook in een spagaat. Een partij als de SP is principieel tegen het belasten van de arbeiders, en die worden hard gestraft met kilometerheffing. Aan de andere kant is men principieel voorstander van het over de balk smijten van belastinggeld, dus de opbrengsten ziet men wel zitten. Groen links zit met een zelfde dilemma. Principieel voor privacy, principieel tegen alles wat op een auto lijkt.
De VVD was voor, maar uiteraard weer tegen, nu blijkt dat een positieve houding tegenover de Kilometerheffing kiezers massaal naar Geert Wilders en Rita Verdonk zal jagen.

Ondertussen is ook al lang duidelijk dat de Kilometerheffing de files geen meter zal inkorten. Mensen die een alternatief hebben staan immers niet in de file. Mobiliteit is in-elastisch, en nauwelijks gevoelig voor prijsprikkels. Ook met de huidige record-brandstofprijzen staan er nog net zoveel files als normaal. Mensen bezuinigen op alles, behalve op de auto. De vrijheid die de auto biedt wordt niet snel opgegeven.

Ons Camiel zit dus met een probleem. Van hem wordt verwacht dat hij een start maakt met Kilometerheffing. Een systeem waarvan we nu al kunnen zien dat het nooit binnen het budget zal passen, nooit de beloofde resultaten zal opleveren, gigantische privacy-problemen zal opleveren en economisch gigantische schade zal brengen.

Maar Camiel is jong en talentvol, en wil door in de politiek, macht is verslavend. Hij ziet wel in dat hij, als hij nu een definitief besluit neemt, de rest van zijn leven te boek zal staan als Kilometer-Camiel. De man van het mislukte project waar miljarden belastinggeld aan weggegooid worden. Weg politieke carrière, weg toekomstig premierschap. Hij zal er niet aan moeten denken.

En dus volgt er nu uitstel. Gelukkig maar. Nu al geeft Camiel aan dat zorgvuldigheid belangrijker is dan snelheid. Met als ultiem doel natuurlijk om het nog even uit te zingen deze kabinetsperiode. Om zo mogelijk nog géén definitief besluit te hoeven nemen.

En zo zal het ego en de toekomstige carrière van een minister hopelijk de doorslag geven in dit dossier. En wordt Kilometerheffing een echt thema bij de volgende verkiezingen. En komt van uitstel nu echt afstel.