Een van de niet uitgesproken feiten van deze tijd is dat een mensenleven een prijs heeft. Ook anno 2008. Weliswaar niet zozeer in de zin dat je voor die prijs iemand op een slavenmarkt kan kopen. Maar wel in de zin dat de maatschappij bereid is een bepaald bedrag te betalen om te voorkomen dat iemand om het leven komt.
Helaas wordt dit niet openlijk besproken, laat staan dat het rationeel wordt beoordeeld. Als gevolg daarvan verspillen we welvaart en mensenlevens, en worden we gemanipuleerd.

Even een voorbeeld.
We kunnen in het verkeer allemaal maximaal 60 km/u over de snelweg gaan rijden. Dit kost een bedrag X aan extra transport en handhavingskosten. Dit bespaart Y mensenlevens. Kort door de bocht, de kosten van een mensenleven van de maatregel 60 op de snelweg is X/Y.
Hetzelfde geldt bij veiligheidsmaatregelen in bijvoorbeeld ziekenhuizen. Of op de werkplek.
Het hele veiligheidsbeleid staat of valt met een kosten / baten analyse. En die discussie begint met de prijs van een mensenleven. Hoe hard het ook is.

Hebt u ooit een politieke partij deze prijs horen noemen? Indien nee, dan is veiligheidsbeleid niet gestoeld op rationele argumenten en verspillen we zowel welzijn als mensenlevens. Want dan is de kans groot dat voor eenzelfde opoffering meer mensenlevens gered kunnen worden. Als blijkt dat het redden van een drenkeling 50 is, en dat van het voorkomen van een verkeersslachtoffer 150, dan is er een suboptimale allocatie en kan men door een verschuiving zowel meer levens redden als meer welvaart scheppen. Vraag dus aan uw politieke partij wat de prijs van een mensenleven is!

Dit klinkt cynisch, een van de doelen van dit artikel is duidelijk te maken dat men zich te vaak door emoties laat leiden ipv door argumenten. Zodra emoties in het spel zijn is men een speelbal van gewetenloze politici en staat men toe dat men wordt gemanipuleerd. Dat is ook hier het geval. Hoe vaak hebt u niet instemmend geknikt toen het begrip veiligheid ter sprake kwam in een bijeenkomst en gesteld werd dat dit belangrijk was en extra inspanningen gewenst waren?
Zonder dat ook maar iemand vroeg naar een kosten baten analyse?

GERELATEERDE ARTIKELENMEER VAN DEZE AUTEUR

15 REACTIES

  1. Het taboe op de prijs van een mensenleven ligt hem in de evolutionaire deficiëntie die mensen onbewust – via emotie – leidt tot de libertarische conclusie dat een mensenleven onbetaalbaar is.

    Zodra je kosten-baten-analyses en andere utilitaristische zaakjes in een collectivstische context ter berde gaat brengen dan komt deze deficiëntie bovendrijven, want eigenlijk weet iedereen donders goed dat collectivisme niet samengaat met de waarheid dat het eigendomsrecht op het eigen lichaam absoluut is. En dat boven-ons-gestelden daar niet mee mogen rekenen. Dat er desondanks weinig gebeurd met dit gegeven, is eigenlijk nog veel harder.

    (De – vraag naar een – kosten-baten-analyse gaat dus niet op omdat de overheid/staat het recht niet heeft ten koste van alles de onbetaalbare mensenlevens te redden via belastingheffing. Het laat namelijk vele inconsistenties op verschillende vlakken: bv. belastingen – (vermeende effectuering van) individuele eigendomsrechten.)

  2. Een politicus zal het misschien nooit toegeven, en er zeker van afwijken als het hem stemmen op kan leveren, maar bij het nemen van veiligheidsmaatregelen worden er wel degelijk kosten/baten analyses gedaan. Hoeveel een mensenleven precies waard is weet ik niet, maar daar bestaan wel richtlijnen voor.

  3. De prijs van een mensen leven is wat de gek er voor over heeft.
    In Iran ,las ik net ,zitten minderjarigen ,in een cel ,te wachten om achttien jaar
    oud te worden ,om dan opgehangen te worden..
    En Nederland/EU heeft ,zoals gewoonlijk als er geld te verdienen valt, goede betrekkingen met dat land.
    Over hypocriet gedrag gesproken !
    Verder ,wat Nederland betreft is het veiliger om niet geboren te worden .
    Geboren ,dan ben je een doelwit van allerlei goed bedoelende mensen.
    Die je vanaf je geboorte tot je dood allerlei angsten aanpraten.
    Veel van die angsten zijn industrie related.
    Het opheffen ,lees voorkomen ,van 1 angst is goed nieuws voor makers van dit
    ophef middel , het verkoopt goed.
    Cholesterol is een voorbeeld.
    Pensioen angst is nog een voor beeld.
    Net 20 jaar oud ,en dan die angst ,heb ik wel genoeg pensioen als ik 70 jaar oud ben ?
    Zoals ik zei ,een leven ,vol met Harry Potter angsten !
    Dan zee zeiler Velde ,hij ging weg ,en vertelde op de TV ,komt nooit meer terug.
    Ergens op zee , in een klein bootje ,een roaring forty golf ,weg ben je !
    Dat zie je maar 1x in je leven !
    Dan nooit meer .
    Mens ,durf te leven !

    Bas

  4. Overal spelen emoties een grote rol; waarom is men bijvoorbeeld meer begaan met een donzig zeehondje dan met een hartige soepkip?

  5. [1] Binnen het libertarisme is het heel goed mogelijk een prijs te plaatsen op een lichaam. Het gaat er zelfs expliciet vanuit! Immers libetraische recht is in essentie het vergoeden van schade achteraf. Dus ook bij moord en doodslag …

    Sterker nog, de vrije markt – en daarmee ook de collectieve emoties – zal die prijs bepalen!

  6. [1]

    Het is niet geheel waar dat een leven onbetaalbaar is. Uitgaande van revealed preference kun je uit het feit dat mensen bereid zijn om een risico op het sterven tijdens het werk te accepteren indien daar een voldoende premie voor betaald wordt afleiden dat de prijs van een leven volgens die mensen zelf niet oneindig is.
    Immers, zelfs bij een kleinst mogelijk kans zou die premie oneindig moeten zijn. Evenwel accepteren mensen een gevaarlijke baan (leger, zware industrie) voor minder dan oneindig. Het leven heeft dus geen oneindige, onbetaalbare waarde.

    Nu ligt deze observatie ook ten grondslag aan de berekening van de statistische waarde van een leven, met dit verschil dat de kans op het verliezen van een leven zonder correctie wordt afgeleid uit een hele kleine kans om je leven te verliezen. Ook over de mogelijke selectieve werking van een dergelijke baan is nog wel wat te zeggen, immers mensen die het leven minder waarderen zullen ook diegenen zijn die deze banen accepteren.
    Als men, zoals naar ik meen jij doet, de non-cardinale (of op zijn minst non VNM) nutsfuncties aanhangt heb alleen om die reden al bezwaar tegen de extrapolatie.
    Kortom, wat die waarde van een leven is en hoe we haar bepalen is nog open voor debat.

  8. [1]
    Arend, je laat je gedrag toch niet bepalen door taboes? Of iets een taboe is of niet hoort niet relevant te zijn.

    Als je het over de evolutie hebt dan is het juist zo dat de mens ingeprogrammeerd is om de naasten te redden en daar risico’s voor te nemen. Er zijn genoeg gevallen bekend waarin ouders hun leven bewust gaven om hun nazaten te redden. Genoeg zelfs om te stellen dat een ruiltransactie om nazaten in levensgevaar te redden niet uitzonderlijk is. Dat is dan weliswaar een prijs die niet in geldswaarde wordt uitgedrukt, maar het is wel een prijs.

    Daarnaast is er een evolutionaire afweging / compromis tussen "risico genen" en risico aversie. De eerste jagers op groot wild plaatsten zich in groot persoonlijk gevaar, maar de mensen met deze genen hebben het wel overleefd, anders aten we nu nog konijnen en bessen. De prijs van een mensenleven van de jagende holbewoner woog niet op tegen het evolutionaire voordeel van voldoende vlees.

    Dus vanuit de evolutie gezien zou ik stellen dat een mensenleven wel degelijk een prijs heeft, waarom zou dat nu anders zijn? Nog steeds offeren mensen zich op voor doelen.

    Daarnaast, als libertarier, waarom zou je beperkt moeten worden in het verkopen van je leven? Wie heeft het recht dat in te perken? Moet een overheid je hier tegen jezelf in bescherming gaan nemen? Als er dwang wordt uitgeoefend op het verkopen van je leven is het wat anders, maar dit soort dwang is niet libertarisch, daarom moeten we dat in deze context buiten beschouwing laten.

    Zowel in deze als ook in een libertarische maatschappij is het toch wel nodig om tot een prijsmodel voor een mensenleven te komen. Zie het comment van Armin.

  9. [8] Volgens mij hebben verzekeraars daar modellen voor.
    En ik meen ergens gelezen te hebben dat de Ned. gezondheidsraad ook een prijs op een Ned. levensjaar heeft gezet. (Hoewel ik dat belachelijk hoog vond, iets van 60-80 duizend p/jr o.i.d.)

    Maar in Amerika bijv. wordt bij een geboorte het certificaat naar het ministerie van Economische zaken gestuurd en boekt de Staat aldaar een ruime 600.000,- dollar aan te verwachten belastingbaten in voor dat kind.

    Dus ja,, ‘ wij’ zijn letterlijk meer waard dan een negertje te Afrika, die immers niet beleend kan worden….. 😉 who’s the slave?

  10. [9]
    Beste Bep

    De gemiddelde Nederlander heeft ook een grotere economische waarde dan iemand in Afrika. Mocht je iets aan deze ongelijkheid willen doen, je hebt de keuze geld over te maken. Omdat je in Nederland woont kan je als je (volgens mij misplaatste) schuldgevoelens hebt over je bevoorrechte positie tientallen negertjes redden!

    Veel Nederlanders betalen echter 50 % of meer belasting, terwijl de negertjes in Afrika nauwelijks belasting betalen.

    Dus zoals je stelt, inderdaad, who is the slave! Jij en ik zijn 50 % of meer staatseigendom.

  11. [2] [9]

    Inderdaad heeft men voor de ziekte kosten volgens mij modellen die tevens de verwachte kwaliteit van het leven meewegen. Deze prijs wordt door deskundigen bepaald en daar zit de crux.

    Andere deskundigen komen, zoals uit de link van Hartman blijkt, tot andere conclusies. Gebaseerd op emoties worden preventieve maatregelen genomen alwaar soms de prijs op het voorkomen van het sterven van een mens op USD 1 miljard of meer wordt gesteld en in andere gevallen USD 10 k of minder.

    Kortom een ongewenste situatie omdat er een suboptimale allocatie plaatsvindt. En er geen keuzevrijheid is. Het individu moet zelf kunnen kiezen. Nu kunnen we in NL kiezen of we in een zeer veilige auto willen rijden (Volvo) of dat we tevreden zijn met een onsje minder (Landwind). Maar deze keuze is voor ons al gemaakt op vele andere vlakken. Als ik naar een ziekenhuis ga om geopereerd te worden wil ik ook kunnen kiezen tussen veilig en veiliger. Dat kan niet omdat men gemeend heeft voor mij te moeten beslissen.

  12. [11] Wat IK heb is altijd erger dan wat U heeft, niet dan?

    Het voorkomen van griep bij een miljoen mensen kan meer opleveren (voor mij, de Staat of een Bedrijf) dan het voorkomen c.q. onderzoek doen naar e.o.a. uitzonderlijke ziekte bij 1 persoon. (Behalve als IK het ben 😉

    Ga der maar an staan.. dat soort beslissingen.

  13. [12]
    BB

    Zo moeilijk is het volgens mij nou ook weer niet. Geef het individu zoveel mogelijk beschikkingsbevoegdheid en het zal goed komen.

    Je haalt 2 voorbeelden aan.

    De griepprik, antwoord is volgens mij geen subsidie van de overheid. Wie een verhoogd risico wil lopen op griep bepaalt dat zelf, individuele keuze, de burger moet hier niet door een zogenaamd beter wetende overheid tegen zichzelf beschermd te worden doordat de overheid deze prik gaat vergoeden.

    Onderzoek naar ziekte. Laat dit over aan de markt. Als het een ziekte is waar de markt voor wil betalen voor de verwachte prijs van het medicijn dan zal dat ontwikkeld worden. Wil de markt dat niet betalen, jammer dan. Einde oefening voor de unfortunate one. De markt beoordeelt dat het nut van de alternatieve bestedingsbronnen hoger is dan het leven van deze ene persoon die het kortste strootje heeft getrokken. Veiligheid en risico beheersing zijn optimalisatie vraagstukken, geen maximalisatie vraagstukken.

  14. In de verkeersveiligheid wordt de waarde bepaald op 2,2 miljoen euro.
    Een maatregel die één leven bespaard mag dus nooit meer dan dat bedrag kosten.
    Flitsen bespaard overigens geen levens, maar levert geld op. Dat is dan uiteraard ook de moeite waard.

  15. [8]
    [9]
    De vraag is niet of een mensenleven een prijs heeft, maar hoe we deze vaststellen!

    Is mijn leven net zo veel waard als jouw leven? Waarschijnlijk niet.
    Hoe stellen we de waarde van het gemiddelde leven vast? dat vereist een bijna onmogelijke hoeveelheid informatie, waarover ook verzekeraars niet beschikken. De enige die de waarde van een leven enigszins zou kunnen vaststellen is het individu waar het over gaat. Die maakt afwegingen tussen risico op dood en premie.
    Dit is met name een probleem als de waarde van een leven in termen van gecreeerde waarde intertemporeel verschilt: Als ik nu weinig verdien, b.v. omdat ik studeer of anderszins investeer, zegt mijn huidige inkomen niets over mijn toekomstige inkomen. Zelf weet ik natuurlijk wel wat ik in de toekomst kan verwachten, maar het huidige inkomen is geen sufficient static voor toekomstig inkomen.

    Het gebruik van het statistisch mensenleven in overheidsbeleid creert door het informatieprobleem grote problemen. De waarde die door de gezondheidszorg aan een leven is geplakt is op zich al laag (in tegenstelling tot wat Bep beweert), maar bovenal onbetrouwbaar. dit klemt te meer daar in de gezondheidszorg de dienstverlening plaatsvindt op het niveau van het individu, maar nu gestuurd door (onjuiste) criteria op het niveau van het collectief. Gevolg is dat de "Atlassen" onder ons in een op zich al onbenijdbare situatie nog verder in de problemen gedrukt worden. Immers, zij moeten naast het lijden dat voortvloeit uit de betreffende aandoening aanzienlijke uitgaven plegen om het efficiente, niet binnen de basisverzekering vallende niveau van zorg te verkrijgen.

Comments are closed.