Hoe een eind maken aan klimaathysterie?

1. Als het alleen om geld ging, zou ik me er een stuk geruster om voelen. Maar de ronduit agressieve propagandacampagne doet mij vermoeden dat er een zeer duistere agenda achter schuilt.

2. Hypes zijn niet te stoppen. Nooit niet. Elke aandacht – ook anti-aandacht – versterkt de hype. Dus ho emeer Labohm en anderen protesteren, hoe machtiger de klimaathype wordt.

   Echter, zoals ik laatst op deze site beargumenteerde, zal deze hype – net als elke hype – gewoon uitdoven. Het is namelijk onmogelijk te voldoen aan de wensen van de klimaatwensers.

   Er zal veel geld verspild worden, vrijheden worden vetrapt en erger zoals het criminele biomassa beleid, maar behalve wat ik noem procentenwerk zal het niet komen.

   Noch wij, noch de gewmiddelde stemmers en zeker niet de Chinezen, Indieers en Brazilianen zullen hun welvaartsgroei opgeven voor CO2-reductie. Ook zij zullen hun procenten PR werk moeten doen, maar de CO2-uitstoot zal gewoon hard door blijven stijgen samen met de welvaart.

   En geen politicus die hier iets an kan, maar ook niet wil veranderen.

3. [2]
   Volgens mij lopen er genoeg politici rond die de middeleeuwen als een utopia zien. En blijft die welvaart echt stijgen? Ik zie hier in NL de prijzen van bijna alle producten stijgen, en de overheid stelselmatig groeien. Daarnaast staan ook Nederlanders diep in de schuld en betalen we waarschijnlijk nu al 7-8% van het BNP aan rente. Uiteindelijk kost dit koopkracht, vooral bij de degene met een lager loon.

4. Nee, good old Abe hoefde ook alleen maar een essentieel deel van de liberal-elite te misleiden, alhoewel: misleiden? Misleiding zou het zijn wanneer onwaarheden worden gebruikt om mensen dingen te laten denken en doen die tegen hun initiële preferenties zijn. Dit is natuurlijk met de klimaathysteria geenzins het geval: liberals allerlande willen na de val van het comunisme meer en meer macht. Nu gebruiken ze echter het beproefde systeem van fascisme onder het label democratie om die doelen te behalen. Net als Abe "gulags were invented by me before the Russians had ever thought of the concept" Lincoln zo goed groepen kon misleiden die graag misleid wilden worden op de weg naar macht en rijkdom ten koste van de belastngbetalende burgert, zo is de klimaathysteria een grote belangengroep met effectief gezien dezelfde doelen.

   Dit is weer typisch zo’n "orde" gebaseerd op macht, dwang en verkeerde doelstellingen, ideologie en mensvisie die allerhande individuen verenigt de aarde weer een stukje verder af te breken. Daar hoef je geen conspiracy theorist voor te zijn, dat is gewoon de manier waarop die dingen werken. In het beste geval hebben die mensen niet eens ene benul, zoals onze milieudefensie minster Cramer. Dat slag mensen is naast heel dom, ook gewoon ontzettend clueless.

5. [3] De welvaart blijft gewoon stijgen. Schulden doen daar niets aan af. En voorlopig heft de staat nog altijd niet genoeg – gelukkig – om de welvaartsgroei de stuiten. Wél slokt ze elkekeer een groot deel ervan op. Prijzen stijgen verder vooral door olieprijzen. De een zijn dood is de ander …

   De wereldwelvaart gaat gewoon keihard doorstijgen. En daarmee de CO2 uitstoot. Nu al is China #1. India zal de USA ook voorbij gaan.

   En ja, er izjn van die geschifte politici – meestal in de extreem linkse/groene hoek – die middeleeuwse praktijken graag zien zitten, maar die mensen blijven slechts beperkte stemmen halen. In Nederland is op een handjevol PvdA en SP personen na Groen Links en de PvdD de enige die bereid zijn om mensen achter dieren/milie te stellen. En zelfs daar zal de steun echt afkalven als blijkt dat men bereid is grote welvaartsklappen uit te delen in ruil voor CO2-reductie.

   Vrijwel niemand in Nederland zal accepteren dat hij er 20% of meer in welvaart op achteruit gaat. Het lukt politici wellicht een keer om stemmers te misleiden, maar daarna is het snel afgelopen met zo’n partij.

6. Het is ook niet niks wat er allemaal niet gebeurt door de opwarming van de aarde.
   Zelfs Nessie is dood ……

   http://www.numberwatch.co.u…

7. [5] "De welvaart blijft gewoon stijgen. Schulden doen daar niets aan af. En voorlopig heft de staat nog altijd niet genoeg – gelukkig – om de welvaartsgroei de stuiten."

   Waar blijkt dat uit. Volgens mij daalt het reëel inkomen, en zeker wat je voor je belastinggeld krijgt, al decennia. Maar ik kan me vergissen.

8. [7] Je vergist je. Het is al decenia aan het stijgen. Gecorrigeerd voor inflatie stijgt het inkomen per hoofd almaar verder.

   Je kunt ook simpelweg kijken wat een gemiddeld burger zich kan veroorloven. Bijvoorbeeld qua auto’s, vakanties, huizen, etc.

   Niet te cynisch zijn hoor 🙂

9. Ook zo’n leuke nuance: Eerst was het Global Warming / Opwarming van de aarde, nu is het klimaatverandering. Daarmee kan je alle kanten op en is het altijd een win-win situatie. "De mensen trappen eerder in een grote leugen dan in een kleine." – Hitler

10. Volgens mij moet de echte klimaathysterie nog beginnen. Ik denk dat een aantal mensen hier flink gaan gillen als blijkt dat hun gedrag al die jaren een geweldsinitiëring van jewelste is gebleken. Dat is het al in heel wat andere opzichten, maar omdat ze er zelf geen last van hebben, willen ze het niet zien.

    O nee, het zijn de anderen, niet wij. De overheid is de vijand, wij zijn de good guys. Zij, wij, zij, wij, zij, wij.

    ‘I have seen the enemy and it is us.’ :-I

11. [10]
    Jan-Joost,

    Afgezien van dat ik niet zo’n fundamentalistische libertariër ben dat ik alles zie als "geweld", moet daar eerst maar eens concreet bewijs voor komen, net zoals dat bij iedere "geweldsinitiëring" wordt vereist.

    Als jij wordt beschuldigd van beschadiging van andermans eigendommen, of van moord, verwacht je ook dat in een proces wordt aangetoond: Wat je precies gedaan zou hebben, tegen wie, hoeveel schade daarbij is aangericht, of dit je verweten kan worden, enzovoorts. En dan verwacht je toch ook dat hierbij redelijke twijfel wordt overwonnen, en niet dat we je maar even "voor de zekerheid" bestraffen?

    En wat is in dit concrete geval van klimaatverandering nu precies de misdaad? Dat mensen hun eigen huis willen verwarmen? Dat mensen zich willen kunnen verplaatsen of enig meer welvaart willen dan een lokale Derde Wereldeconomie met een paard-en-wagen kan bereiken? Het grootste deel van de menselijke CO2 die al in de lucht zit, is daar bovendien ingekomen toen we helemaal geen idee hadden of het überhaupt een effect had op het klimaat. Maar nu vind jij het ineens een "geweldsinitiatie" dat mensen zogenaamd (en dat is allerminst zeker) over een periode van 100 jaar misschien de planeet 1 graad warmer (of kouder?) zouden maken, waarbij de preciese voor- en nadelen, en voor wie, totaal onbekend zijn. Het is bovendien ook nog eens een indirect "geweld", omdat het verwarmen van een planeet, waardoor de kans zou toenemen op een overstroming op een orkaan, toch niet echt hetzelfde is als moedwillig iemand huis onder water zetten. Anders is in een auto of bus stappen ook een misdaad, omdat je de "kans" op een ongeluk vergroot. En daarbij is ook al niet aan te tonen welke overstroming precies wordt veroorzaakt door welk persoon, en tegen welk ander persoon. Er zijn immers altijd overstromingen en andere rampen, dus welke door "klimaatverandering" komen, en hoeveel van die klimaatverandering aan de mens is toe te schrijven (want de natuur werkt daarin zelf ook mee of tegen), is al helemaal een onmogelijke rekensom.

    Hoe verwacht jij nu eigenlijk dat mensen nog kunnen leven, als iedere stap die ze verzetten kan worden geïnterpreteerd als mogelijke "geweldsinitiatie"? Zelfs wanneer de dader, het slachtoffer, de misdaad en de schade niet nader te beschrijven zijn. Moet iedere mens dan maar in een eigen geïsoleerde bunker gaan leven of zo? Want als we eenmaal met dat soort "recht" beginnen, kunnen we ook wel gaan klagen over de "schade" die wordt aangericht wanneer iemand een grasveld aanlegt, met mogelijke gevolgen voor mensen met hooikoorts, of de gezondheidsschade bij je buurman die ontstaat door de stress dat jij rijker bent dan hem.

12. Ik kan me voorstellen dat mijn buurman gestrest raakt als ik over zijn rug rijk wordt. 🙂

    Het punt is dat mensen meer willen dan ze nodig hebben en dat dat vrijwel altijd ten koste gaat van een ander. Als bijvoorbeeld een indianenstam verdreven wordt zodat hun grondgebied platgebrand kan worden voor een genetisch gemanipuleerd sojaveld voor onze Treblinka-varkensflats voor onze kiloknallers, dan lijkt mij dat er wel sprake is van geweldsinitiëring. Dan kun je wel een onderzoek eisen waarin je precies in percentages onomstotelijk uitgedrukt wilt zien wie waarvoor, direct dan wel indirect, verantwoordelijk is voor de geweldsinitiëring, maar dan doe je jezelf tekort. Volgens mij kun je zelf dan ook wel een aantal logische conclusies trekken en bedenken dat ook de uiteindelijke consument medeverantwoordelijk is. Een kop in het zand is geen alibi, integendeel.

    We leven in een eindig systeem, en dus is oneindige groei volstrekt onhoudbaar. Klimaatverandering is slechts een van de symptomen. En overmatige consumptie is de hoofdoorzaak.

    Ik heb het niet over straffen, ik heb het over je verantwoordelijkheid nemen. Want dat is gekoppeld aan vrijheid. Hoe meer vrijheid, hoe meer verantwoordelijkheid.

13. [12]
    Jan-Joost,

    Ik ben het met je eens dat vrijheid en verantwoordelijkheid bij elkaar horen. Maar wat bedoel je met "dat mensen meer willen dan ze nodig hebben"?

    Als het gaat om wat nodig is om te overleven, dan zou een warme deken, wat bonen, brood en water al voldoende zijn. Maar daarvoor is ook ruimte nodig, om het katoen te planten, of de schapen voor de wol te laten grazen, en het graan te verbouwen. En niet te vergeten een dak boven je hoofd te maken. Je ontkomt er niet aan dat mensen nu eenmaal ruimte nodig hebben om te (over)leven, net als iedere diersoort. En dat gaat alleen als je "natuur" kapt, en vervangt met menselijke natuur. Die indianenstam heeft ook een impact op haar omgeving, tenzij je verwacht dat ze alleen maar tussen de bomen een hangmat spannen, of op zoek gaan naar natuurlijke open plekken in het bos om een dorp te bouwen met modder of afgevallen takken. Ze moet toch dieren doden om te kunnen leven, of planten verzamelen die daardoor niet gebruikt kunnen worden door die andere dieren. Ieder mens op de planeet, betekent dat er minder ruimte en minder voedsel is voor de andere dieren. Dus daarom mijn oprechte vrag: Hoeveel ruimte komt toe aan de mens, en hoeveel aan de rest van de natuur? En hoeveel mensen mogen er dan zijn? Met de ruimte die toekomt aan de mens, zullen we het moeten doen. Maar daarbinnen kunnen dus wel soja-plantages, varkenshouderijen, en andere zaken passen.

    En natuurlijk moeten we niet indianen zomaar van hun grond verdrijven, maar dan kom je op de lastige vraag wanneer grond van iemand is. Een stam die huizen bouwt en akkers aanlegt kun je duidelijker als eigenaar zien dan een rondtrekkende nomadenstam. Maar al lijkt me dat die laatsten ook zekere rechten zouden moeten hebben (misschien compensatie voor de ruimte die ze niet meer kunnen gebruiken?), zullen die eersten daarbij dus ook al een grote impact op de natuur hebben. Dan maakt het weinig verschil of er nu een indianendorp met yam-velden op ligt, of een soja-akker. Er is toch niets tegen als zo’n sedentaire indiaan zijn grond verkoopt aan een varkenshouder, of zelf een varkenshouderij begint? Als consument ga ik ervan uit dat een boer zich houdt aan de plaatselijke wetgeving, voor zover die redelijk is. Het lijkt me niet meer dan redelijk dat hij daarbij dus niet indianen van hun eigen grond verjaagt. Maar het erkennen en handhaven van die eigendomsrechten is wel de verantwoordelijkheid van de plaatselijke overheid, en niet van jou als consument. Anders kun je nooit meer ter goeder trouw handel drijven, omdat je nooit zeker weet of je handelspartner wel op eerzame wijze aan zijn waren is gekomen.

    Waarom hebben zoveel mensen er trouwens bezwaar tegen om varkens in een flat te houden? Mensen schijnen wonen in een flat ook niet zo’n probleem te vinden, terwijl die daar juist een groter psychologisch bezwaar tegen zouden kunnen hebben dan een varken. Zolang varkens "voldoende" ruimte krijgen (en hoeveel is dat?), frisse lucht, voldoende voedsel, en niet gemarteld worden tijdens hun bestaan, zie ik het probleem niet zo. Het maakt zo’n varken volgens mij niet uit of hij nu in een gelijkvloers bos zit te wroeten, of in een gesimuleerd bos in een varkensflat. Desnoods zou je de beesten vrij kunnen laten rondlopen in een natuurpark, en ze kunnen bijvoeren om de populatie te vergroten. Beesten willen net zo graag een veilige, aangename plek om te leven als een mens. Koeien laten zichzelf ook spontaan melken als ze daartoe de gelegenheid krijgen, en slaan geen gratis hap hooi af. Het zou me dus ook niets verbazen als vrije uitloopdieren, mits ze die optie krijgen, ervoor kiezen om zich liever onderdak in een stal te bevinden dan in de gure buitenlucht. Of die stal nu 1 of meerdere verdiepingen heeft.

    Dat van die buurman is trouwens serieuzer dan het op eerste gezicht lijkt. Uit sommige onderzoeken zou blijken dat in landen met welvaartsverschillen de mensen ongezonder zouden zijn. Toch lijkt me dit (als het onderzoek al deugt natuurlijk) nog geen reden om iedereen dan maar te nivelleren en in een Mao-pakje te steken, of het vergaren van welvaart of het willen verschillen van je buurman als "geweld" te zien.

14. Ik vind Mao-pakjes ook niet modieus, nee. 😉

    Je haalt allemaal punten aan, terwijl je volgens mij als eerste de vraag zou moeten stellen: Hebben wij wel kiloknallers nodig? Wat is naast het economische prijskaartje het onzichtbare prijskaartje? Kunnen we dit duurzaam aanpakken, nu en in de toekomst? Wat als alle Chinezen ook elke dag vlees willen vreten? Kunnen we ze dat dan ontzeggen (alsof ze naar ons zouden luisteren, en terecht)?

    Deze vragen worden naar mijn mening te weinig gesteld. Ik heb hier niet een lijstje met dit-mag-wel en dat-mag-niet, maar ik vind het wel een interessant punt om te bespreken. Wat mij aanspreekt in het libertarisme is de notie dat jouw vrijheid eindigt waar die van een ander begint. Ga je dat toepassen, dan moet je ver gaan.

    Uitspraken als ‘Als consument ga ik ervan uit’ is de verantwoordelijkheid doorschuiven naar de ander. En daar ligt het probleem. Uiteindelijk heeft niemand het gedaan, maar heb je wel met z’n allen een monster gecreëerd. En voor wat? Voor de goedkoopst mogelijke kiloknaller. Beetje lelijk, niet?

15. [14]
    Jan-Joost,

    Dan blijft de vraag: wat heb je wel "nodig"? Je kunt ook van water en brood leven, en dat is geen retorische overdrijving maar een constatering. Zo’n 90% van wat mensen hebben en willen is niet "nodig" vanuit een minimalistisch perspectief, maar moet je ook alles laten wat niet "nodig" is? Dan wordt het leven wel heel schraal en beperkt. Je kunt natuurlijk zelf ervoor kiezen om uiterst ascetisch of puriteins te leven als je dat zou willen, maar ik zou het zeker niet aan een ander willen opleggen.

    Dus als Chinezen vlees willen eten zal ik ze dat ook zeker niet ontzeggen. Ik zie ook geen echte reden waarom dat niet zou kunnen. Het enige wat ervoor nodig is, is ruimte en voedsel. Potentiëel kan daarvoor alle beschikbare en geschikte ruimte gebruikt worden, plus eventueel nog in meerdere verdiepingen, zoals met die varkensflats. Zolang de beesten niet nodeloos gepijnigd worden heb ik daar ook geen problemen mee. De vraag voor mij is alleen of "natuur" (uitgezonderd de mens dan) ook een recht op ruimte of "leven" heeft, en zo ja, in hoeverre dan. Als alle andere individuele dieren een recht op "leven" zouden hebben, gelijk aan dat van de mens, hebben we een groot probleem. Want mensen kunnen niet leven, ook niet als vegetariërs, zonder de leefruimte en overlevingsmogelijkheden van die andere dieren aan te tasten. Zelfs als we het zouden beperken tot een recht op "overleven" van diersoorten als geheel, dus niet van ieder dier op zich, zou dit al enorme ruimteproblemen opleveren. Zelfs als we een paar honderd dieren van iedere soort in een klein park of dierentuin zouden houden, gaat het immers om duizenden diersoorten.

    En dat ik als consument ervan uitga dat mijn handelspartner ter goeder trouw handelt lijkt me een vrij redelijk principe. Of wou je van ieder product dat je koopt eerst een 10 pagina’s dikke prospectus vol met garanties en stempels dat er nergens een (redelijke) wet is overtreden, en eventueel ook volgens de mogelijk nog stringentere persoonlijke gewetensnormen van jou als individuele consument is geproduceerd? Als dat al mogelijk is, dan wordt het wel heel erg bureaucratisch en duur, en dan heb je nog geen enkele garantie dat de organisaties die de controles hebben uitgevoerd zelf niet corrupt zijn.

    Zolang de wetten redelijk zijn, en niet uitgebreider maar ook niet slechter dan strikt noodzakelijk, ga ik er dus vanuit dat zo’n indiaan of boer in de Amazone weten wat hun rechten zijn, in hoeverre de rest van de "natuur" een recht op bestaan heeft, en dat in geval van overtreding het slachtoffer of diens vertegenwoordiger zelf naar een toegankelijke en integere rechter kan stappen.

    Ik zie dus niet wat voor "monster" ik zou creëren door goedkope producten te kopen. Kun je dat misschien wat concreter maken?

16. Ik weet niet wat ik concreter moet maken aan het voorbeeld van het Amazonewoud. Dat wordt namelijk op grote schaal gekapt, niet ten bate van (99% van) de lokale bevolking. Er is hoe dan ook sprake van geweldsinitiëring en deze wordt veroorzaakt door (onder andere) de vraag naar kiloknallers. Die vraag wordt door consumenten in stand gehouden en dus zijn ze medeverantwoordelijk. Dat consumenten weigeren na te denken over wat dan ook is geen verzachtende omstandigheid, integendeel.

    Mijn punt is niet dat dit soort praktijken zo zielig zijn voor de natuur of voor kansarmen, maar dat het op de lange termijn zeer nadelig uit zal pakken voor ons allemaal. Ik heb het puur over eigenbelang.

    Neem bijvoorbeeld deze hypothese: Een land is in oorlog, er is geen import en alle benodigde voedsel kan niet zelfstandig verbouwd worden. Wat ga je dan doen? Ga je rantsoeneren? Of ga je zeggen: Ik zie niet in… Ik ga er niet vanuit… Waarom zou ik… Bewijs maar dat… Nee, dan ga je rantsoeneren. Dan ga je met elkaar bekijken hoe die rantsoenering eruit komt te zien. Gaat het met alleen brood en water lukken, dan moet dat maar. Als er elke dag een sinaasappel van af kan, des te beter. Wat tomatensaus erbij en een keer in de week een blik corned beef, en het wordt zowaar leefbaar.

    De vraag is dus: Is de huidige gang van zaken in de wereld duurzaam? Met duurzaam bedoel ik: kun je daar voor onbepaalde tijd mee doorgaan? Als alle inwoners van China en India ons welvaartsniveau bereiken, kan de planeet dat aan? Hebben we daar genoeg grondstoffen en voedsel voor?

    Laten we er gemakshalve van uitgaan dat dit niet het geval is. Ik durf zelfs te beweren dat deze onmogelijkheid zich nu al aan de horizon begint af te tekenen. De vraag naar olie is groter dan het aanbod en dan laten we Peak Oil maar even buiten beschouwing. Er klopt geen fluit van de verdeling van voedsel en als de olie wegvalt, stort het hele landbouwsysteem als een plumpudding in elkaar. En dan heb ik klimaatverandering als argument niet eens nodig (heeft ook geen zin hier).

    We leven in een eindig systeem en dus is oneindige groei onmogelijk. Er is een minimum aan natuur nodig om de boel leefbaar te houden. Dus wat wordt het, Owl? Bij wijze van spreken nog vijf jaar genieten van de kiloknallers op onze barbecues en daarna een hoop doffe ellende, of toch maar de kiloknallers opgeven en proberen de boel leefbaar te houden? Niet voor die zielige natuur, niet voor die zielige indiaantje die we toch niet zien als we zitten te kluiven, nee, puur voor onszelf!

17. Ik weet niet wat ik concreter moet maken aan het voorbeeld van het Amazonewoud. Dat wordt namelijk op grote schaal gekapt, niet ten bate van (99% van) de lokale bevolking. Er is hoe dan ook sprake van geweldsinitiëring en deze wordt veroorzaakt door (onder andere) de vraag naar kiloknallers. Die vraag wordt door consumenten in stand gehouden en dus zijn ze medeverantwoordelijk. Dat consumenten weigeren na te denken over wat dan ook is geen verzachtende omstandigheid, integendeel.

    Mijn punt is niet dat dit soort praktijken zo zielig zijn voor de natuur of voor kansarmen, maar dat het op de lange termijn zeer nadelig uit zal pakken voor ons allemaal. Ik heb het puur over eigenbelang.

    Neem bijvoorbeeld deze hypothese: Een land is in oorlog, er is geen import en alle benodigde voedsel kan niet zelfstandig verbouwd worden. Wat ga je dan doen? Ga je rantsoeneren? Of ga je zeggen: Ik zie niet in… Ik ga er niet vanuit… Waarom zou ik… Bewijs maar dat… Nee, dan ga je rantsoeneren. Dan ga je met elkaar bekijken hoe die rantsoenering eruit komt te zien. Gaat het met alleen brood en water lukken, dan moet dat maar. Als er elke dag een sinaasappel van af kan, des te beter. Wat tomatensaus erbij en een keer in de week een blik corned beef, en het wordt zowaar leefbaar.

    De vraag is dus: Is de huidige gang van zaken in de wereld duurzaam? Met duurzaam bedoel ik: kun je daar voor onbepaalde tijd mee doorgaan? Als alle inwoners van China en India ons welvaartsniveau bereiken, kan de planeet dat aan? Hebben we daar genoeg grondstoffen en voedsel voor?

    Laten we er gemakshalve van uitgaan dat dit niet het geval is. Ik durf zelfs te beweren dat deze onmogelijkheid zich nu al aan de horizon begint af te tekenen. De vraag naar olie is groter dan het aanbod en dan laten we Peak Oil maar even buiten beschouwing. Er klopt geen fluit van de verdeling van voedsel en als de olie wegvalt, stort het hele landbouwsysteem als een plumpudding in elkaar. En dan heb ik klimaatverandering als argument niet eens nodig (heeft ook geen zin hier). We leven in een eindig systeem en dus is oneindige groei onmogelijk. Er is een minimum aan natuur nodig om de boel leefbaar te houden.

    Dus wat wordt het, Owl? Bij wijze van spreken nog vijf jaar genieten van de kiloknallers op onze barbecues en daarna een hoop doffe ellende, of toch maar de kiloknallers opgeven en proberen de boel leefbaar te houden? Niet voor die zielige natuur, niet voor die zielige indiaantjes die we toch niet zien als we zitten te kluiven, nee, puur voor onszelf!

18. [17]
    Jan-Joost,

    Wij hebben ook ons oerbos gekapt, en daardoor is het hier toch ook niet "onleefbaar" geworden? Hoogstens kun je het jammer vinden dat er vanuit esthetisch oogpunt, maar we kunnen altijd nog een oerbos reconstrueren door een stuk land te kopen en op natuurlijke wijze te laten ontwikkelen.

    En het ontwikkelen van regenwoud voor het verbouwen van soja en het fokken van dieren is wel degelijk in het belang van de meeste Brazilianen. Mits de Indianen betaald worden voor hun land, en de boer voor zijn soja en dieren, hebben zij het materiëel beter dan eerst. Het feit dat ze liever hun regenwoud kappen, is een indicatie dat ze dat een betere optie vinden dan het slechts als natuurpark te laten staan. Ik kan me voorstellen dat zo’n Indiaan liever een varken in een winkel koopt voor een fractie van de prijs en moeite die hij zou moeten besteden om zelf een capibara te vangen in de Amazone. Dat doet hij immers ook niet voor de lol.

    En wat is jouw reden om aan te nemen dat dit voor "ons" allen gaat leiden tot een grote katastrofe? Je bedoelt toch niet dat zuurstof opraakt omdat de regenwouden "de longen van de Aarde" zouden zijn? Want dat is aantoonbaar onjuist. Zo’n soja- of maisveld produceert ook O2 uit CO2. Je kunt wel zeggen dat het verlies van dier- en plantensoorten niet prettig is, maar daarvoor hoef je niet de hele planeet "natuur" te laten. Waarschijnlijk zou je met 10% natuurpark over de hele planeet in staat moeten zijn om 10% van de huidige wilde dieren en planten in stand te houden, met behoud van alle soorten, voor zover de mens daar invloed op heeft.

    We zitten ook niet in een oorlog of onoverkomelijke crisis, dus waarom zou je nu al een crisis-economie willen gaan belijden? Het heeft weinig zin om honger te lijden als je omgeven wordt door voedsel. Als het bederft en eindig is qua hoeveelheid, heb je er sowieso later niets meer aan wanneer je het nu niet gebruikt. En als het hernieuwbaar is, is er toch eigenlijk geen probleem? Als er "tekorten" ontstaan van voedsel, zorgt het prijsmechanisme voor "rantsoenering" (zoals we nu al in beperkte mate zien), omdat alle productieve mensen minder kunnen kopen met hun huidige productiviteit. En van olie en voedsel is altijd al "tekort". Alles wat een prijs heeft is immers "schaars", omdat er minder van is dan mensen eigenlijk zouden willen. Zeewater en lucht kosten praktisch niets, maar olie en voedsel dus wel. Het kan slechts relatief "schaarser" en duurder worden.

    Tegelijkertijd verdienen alle arme boeren een stuk meer geld, wat ze ook kunnen investeren in het kweken van meer voedsel, voor zover mogelijk en rendabel. De rijke kan dan misschien nog een halve kiloknaller eten, en de arme boer zal zoals altijd zichzelf eerst voeden en daarna zijn surplus verkopen voor die hogere prijs. Alleen de arme landloze (en dat is in de Derde Wereld een minderheid) zal meer betaald moeten worden om te kunnen overleven. Maar afgezien van het feit dat de Derde Wereld netto voordeel heeft van hogere voedselprijzen, omdat de meesten daar boer zijn, en daardoor prima in staat is om haar eigen werk- en landlozen van voldoende geld\voedsel te voorzien, lijkt me dat een werkgever zichzelf nogal in de vingers snijdt wanneer hij zijn werknemers niet voldoende betaalt om te kunnen overleven. Dat lijkt me op zich dus al een "natuurlijk minimumloon".

    Zie deel 2:

19. [17] [18]
    Deel 2:

    De huidige situatie is gezien de ervaring uit het verleden behoorlijk "duurzaam". Er was en is aantoonbaar voldoende voedsel om alle huidige mensen te voeden, plus mogelijk nog een aantal meer. Als het niet lukt om al die mensen op termijn ook van kiloknallers te voorzien, zal de Derde Wereld op een wat kariger levenstandaard blijven steken, maar verhongeren kan niet zonder misoogsten of andere crises. Bij een bepaalde hoeveelheid honger worden vrouwen ook onvruchtbaar, dus vanuit dat oogpunt is er ook een (zij het rijkelijk late) rem op bevolkingsgroei. Ik denk ook niet dat de Derde Wereld ons de hogere voedselstandaard uit de mond kan concurreren, want daarvoor moet ze eerst meer produceren, en daarbij hebben wij een voorsprong. Maar als dat al zou gebeuren, zullen kiloknallers vanzelf duurder worden, en kunnen wij iets minder en zij iets meer ervan eten.

    En als over 25 tot 100 jaar alle fossiele brandstof op zou zijn, en er geen enkel alternatief zou zijn ontwikkeld (wat me erg stug lijkt), kunnen we altijd nog terug naar kleinschaliger en\of arbeidsintensievere landbouw. Momenteel werkt in moderne landbouwbedrijven uitzonderlijk weinig personeel, maar veel van die machines kunnen desnoods vervangen worden door mankracht. Dat zou natuurlijk wel een flinke stap achteruit betekenen qua overige welvaart (dan zijn er immers minder mensen beschikbaar voor de dienstensector), maar qua voedselproductie zal het wel redelijk meevallen, denk ik zo. En anders beginnen we toch lekker een eigen moestuintje?

    De vraag blijft voor mij wel: Hoeveel % "natuur" van het Aardoppervlak is genoeg? Maar momenteel is dat percentage nog gigantisch. Brazilië en de Amazone is bijvoorbeeld een immens gebied, met een uitzonderlijk lage bevolkingsdichtheid. Zelfs een hypermodern en dichtbevolkt land als Japan bestaat voor 75% uit natuur, omdat de bergen te stijl zijn voor menselijk gebruik. Dus als je de kap van de Amazone een ramp in wording vindt, zou ik graag weten in wat voor opzicht.

20. [19]
    Foutje: "stijl" = "steil"

    En overigens, de Amazone is mogelijk minder "natuur" dan je zou denken:

    http://nl.wikipedia.org/wik…

21. Het is moeilijk te bepalen met hoe veel, of beter gezegd hoe weinig natuur de mensheid z’n leefomgeving leefbaar kan houden. Ecosystemen zijn bijzonder complex en kleine verstoringen kunnen op de lange termijn enorme gevolgen hebben. Nogmaals, ik heb het niet over de zielige natuur en de zielige dieren. Je zult het met me eens zijn dat wij mensen een minimum aan flora en fauna nodig hebben, en dan bedoel ik niet om in te kunnen wandelen of te mountainbiken. Tenzij je de Sahara een leefbare plek vindt natuurlijk. Ook al zijn wij als mensen de absolute heersers over deze planeet en alles wat het te bieden heeft, we zijn er ook in hoge mate afhankelijk van. Het is dus puur eigenbelang om verstandig met de natuur om te gaan.

    Wanneer is het punt bereikt waarop de natuur onherstelbare schade is aangedaan? Je zult het met me eens zijn dat er met de huidige gang van zaken op een gegeven moment een plafond bereikt zal worden. De planeet waarop we leven is een gesloten systeem en dus kan exponentiële groei gebaseerd op de exploitatie van grondstoffen onmogelijk oneindig zijn.

    Hierin zit naar mijn mening eigenlijk al een element van geweldsinitiëring in verscholen. Ik ga er namelijk niet vanuit dat het huidige systeem rationeel te werk gaat. Ten eerste omdat de grondslag van exponentiële groei in een gesloten systeem het tegenovergestelde van rationeel is. Ten tweede omdat het systeem uit mensen bestaat en die bewijzen met enige regelmaat van de klok collectief irrationeel te handelen.

    Door deze irrationaliteit denk ik dat er niet tijdig aan de bel getrokken zal worden als het punt nabij is dat de natuur (en dus ook de mens) onherstelbare schade is berokkend. Als je je houten huis plank voor plank afbreekt om vuur te stoken stort vroeg of laat je huis in. Op het moment dat de keuze is ‘kou lijden’ of ‘huis instorten’ ben je al te laat.

    Mijn vragen aan jou zijn:
    1) Is het mogelijk dat de natuur onherstelbare schade wordt aangedaan en dat dit ook gevolgen zal hebben voor de (leefomgeving van) de mensheid?
    2) Is dat punt nog heel ver weg of maken we het tijdens ons leven (ik ben 33) nog mee?
    3) Moet dit voorkomen worden?
    4) Kan dit voorkomen worden in het huidige systeem van exponentiële groei dat volledig is gebaseerd op de exploitatie van oprakende grondstoffen?
    5) Als iets niet (tijdig) voorkomen wordt wat voorkomen had kunnen worden, is er dan sprake van geweldsinitiëring?

    Tot slot nog: Je gaat er maar vanuit dat iedereen mee kan beslissen over zaken als houtkap, dat er geen enkele druk is van buitenaf (omdat er zoveel geld verdiend kan worden met die kiloknaller vretende Hollanders). Een Indiaan wil in principe niet z’n regenwoud kappen. Dat wil die 1% van de bevolking die overmatig rijk wordt van dergelijke praktijken. Brazilië is voor zover ik weet geen communistische staat, maar ik kan me ook niet voorstellen dat een gapende kloof tussen arm en rijk (en het onrecht wat ermee gepaard gaat) binnen de theorie van libertarisme past. Naar mijn mening wordt nu al geweldsinitiëring gepleegd voor onze kiloknallers. Dat dat besef maar niet wil doordringen, doet daar niets aan af. Iedereen die het systeem van kiloknallers in stand houdt, is medeplichtig, dus ook de consument.

22. [21]
    Jan-Joost,

    Dat zijn een hoop vragen, maar ik zal proberen te antwoorden voor zover mijn verstand en kennis toestaat.

    Ik weet niet zo zeker of we een minimum aan flora en fauna "nodig hebben" in de zin van overleving. We hebben als mens om te overleven zuurstof, water, voedsel en bescherming tegen de elementen nodig. Het kappen van alle natuur en het elimineren van alle niet gedomesticeerde of aan menselijke omgeving aangepaste diersoorten zou in principe de planeet niet "onleefbaar" maken in letterlijke zin. De zuurstof wordt ook geproduceerd door de algen in de zee, de planten in onze tuinen en parken, en de voedingsgewassen die we nodig hebben om onszelf en onze dieren te voeden. Het water is in overvloed aanwezig, wordt niet vérbruikt, dus hoeft hoogstens gezuiverd te worden voor en\of na gebruik om niet de (mede)mens te vergiftigen. Het voedsel is ook te kweken zolang daar de ruimte voor is.

    En op zich is die ruimte aanwezig, want zelfs in Nederland, één van de dichtst bevolkte landen ter wereld, is hoogstens 11% van het landoppervlak bebouwd. De rest is beschikbaar voor landbouw. En dat is zonder dat we ook nog in de hoogte planten, of op echt grote schaal gebruik maken van kassen. Voor de bescherming tegen de kou en hitte heb je basaal gezien slechts een warme jas en\of een goed geïsoleerd huis nodig. En dat is nog slechts de low-tech oplossing. Bovendien bestaat een zeer groot deel van de planeet uit voor mensen onbruikbaar gebied, zoals die bergen in Japan.

    Ik geloof uiteraard ook dat er een theoretisch "plafond" zal zijn, maar die hebben we denk ik nog lang niet bereikt. Niet qua ruimte of voedselproductie in ieder geval. Hoogstens kunnen we problemen krijgen met energie, als we niet in staat zijn om op termijn over te schakelen op andere bronnen. Maar ik heb zomaar het vermoeden dat alleen al zonne-energie, als het echt nodig wordt, meer dan voldoende energie kan bieden om alle mensen ter wereld op ons welvaartsniveau te krijgen. En we hebben al gezien dat naarmate welvaart en ontwikkeling toeslaat, mensen steeds minder kinderen krijgen, totdat deze onder de vervangingswaarde komen. Dus hoe meer ongebreidelde economische groei nu wordt behaald, des te beter is het op de lange termijn voor mens en natuur, omdat dan de kans groter is dat er minder mensen bij komen.

    Want je zegt dat zo’n Indiaan "natuurlijk" liever niet zijn oerwoud opgeeft, maar waarom hebben onze eigen voorouders, en die van vrijwel elk volk op Aarde, datzelfde bestaan dan met zoveel plezier opgegeven? Mensen hebben toch een duidelijke voorkeur voor welvaart, comfort, minder kinderen zodra dit niet langer een noodzaak is, enzovoorts. Bovendien, mits die Indiaan van de Braziliaanse overheid (die helaas een verre van liberale rechtsstaat voert) een werkelijk eigendomsrecht krijgt over het land dat hij bewoont en gebruikt, of op z’n minst een gelijk recht heeft om net als iedere Braziliaan land te bezitten en te gebruiken naar eigen inzicht, dan kan deze zelf kiezen.

    En cru gezegd is er momenteel simpelweg nog zo gigantisch veel Amazone-oerwoud, dat het voor de meeste Brazilianen en Indianen weinig waarde heeft als "natuur", en veel meer als landbouwgrond. In Nederland is ook natuurpark pas belangrijk en waardevol geworden, toen het zo schaars werd dat het niet langer een vanzelfsprekendheid is om natuur in je buurt te hebben. Maar wanneer je als Nederlander per se een bestaan als jager-verzamelaar zou willen hebben, kun je zelfs hier op één van de meest dichtbevolkte stukken Aarde theoretisch een heel groot stuk landbouwgrond kopen (want landbouwgrond is hier relatief spotgoedkoop door het kunstmatig schaars maken van bouwgrond) en het laten verwilderen tot natuurpark, om daar vervolgens te leven als een Indiaan tussen de natuur. Alleen heeft die levensstijl voor de meeste mensen, om begrijpelijke redenen weinig aantrekking.

    Zie deel 2:

23. [21] [22]
    Deel 2:

    Voor mij blijft dus de vraag openstaan, hoeveel % natuur dan wel "juist" zou zijn. Maar dat vraag ik me niet af omdat ik vrees dat de mens het zonder "natuur" niet zou overleven, of dat wij elkaar als mensen geweld zouden aandoen door de planeet te ontginnen, maar meer vanuit een ethisch of esthetisch oogpunt. Hebben dier(soorten) of planten(soorten) recht op overleven en leefruimte? Ik vrees dat, voor zover ik nu kan nagaan, juist als we de Aarde voor de mens "leefbaar" willen houden, het antwoord daarop "nee" moet zijn. Omdat we bij het consistent toepassen van dat soort "natuurrechten" geen leefruimte voor onszelf zouden overhouden, of anders de huidige armen in de Derde Wereld voorgoed in armoede blijven steken. Voor hun welvaartsgroei is immers ook ruimte nodig.

    Maar dat wil niet zeggen dat ik het daarom leuk zou vinden als er dier- en plantensoorten uitsterven, of er geen stukje ongecultiveerde natuur meer zou overblijven. Ik zou dan zeker wel een deel van mijn geld willen gebruiken om een stukje Nederland of Aarde op te kopen, en het aan de natuur te laten. Alleen blijft voor mij de vraag hoeveel, en waar. Want ik wil natuurlijk ook niet een stuk oerwoud opkopen voor de neus van een Braziliaan die het eigenlijk had willen gebruiken om uit de armoede te raken en eens wat meer te kunnen eten dan een bord bruine bonen.

    Ik ben zelf 27, en hoewel ik een aartspessimist ben, denk ik dat puur qua bevolkingsaanwas wij nog wel gaan meemaken dat de wereldbevolking krimpt. We zien in alle landen die een bepaald ontwikkelingsniveau bereiken, of zelfs maar een zekere mate van anti-conceptie, basale rechten en kennis toestaan voor vrouwen, dat de bevolkingsgroei sterk vertraagt. Zolang overheden niet de (economische) vrijheid verder aantasten, en de (Derde) Wereld en de wereldhandel nu eens echt liberaliseren, denk ik ook dat aanzienlijke welvaartsgroei de armoede in de wereld drastisch kan terugdringen. Helaas ben ik alleen niet zo zeker van de goede bedoelingen of vrijheidslievendheid van die overheden. Zelfs met goede bedoelingen kunnen ze soms de meest vreselijke en contra-productieve dingen doen.

    En armoede is één van de grootste aantasters van natuur. Armoede betekent immers slechte technologie, noodzaak om veel land te gebruiken voor dezelfde (voedsel)opbrengst, het bejagen van wilde dieren voor overleving, een gebrek aan kunstmest en intensieve landbouwtechnieken, het platbranden van stukken oerwoud om een jaar te gebruiken en dan een stuk onvruchtbare grond achter te laten, grote gezinnen om de moeilijke tijden te kunnen doorstaan, enzovoorts. Rijkdom betekent meer filanthropie, natuurbehoud, en beschikbaar inkomen om als toerist van natuur te genieten.

    Niet voor niets zitten wij ons hier druk te maken om de Amazone, terwijl de gemiddelde Braziliaan liever die grotere voedselkeuze wil. Dus ik denk dat hoe sneller de hele wereld zich de kiloknallers kan veroorloven, des te sneller de groei van menselijk territorium versus "natuurgebieden" zal stagneren en mogelijk zelfs enigszins teruglopen.

24. Ik vind je voor een aartspessimist behoorlijk optimistisch, eerlijk gezegd. 🙂

    We moeten maar afwachten en zien of ons geweldige welvaartsniveau met al die keuzes haalbare kaart is voor de gehele wereldbevolking, en wat voor weerslag dat zal hebben. Er is vast wel iemand die dat kan uitrekenen, maar ik ben het niet.

    Toch denk ik niet dat het mogelijk is en ik denk dat daar tijdens ons leven al bewijs voor geleverd zal worden. Eerst maar eens kijken hoe het met die fantastische welvaart staat als Peak Oil echt serieus intreedt. Als die transitie naar duurzame energiebronnen vlekkeloos verloopt, kijken we weer eens verder.

    En dan hebben we het nog niet eens gehad over de vraag wat er gebeurt als de theorie omtrent klimaatverandering toch gek genoeg een beetje waar is. Ook dan spreken we natuurlijk niet van geweldsinitiëring, want we gingen er allemaal vanuit dat de ander…

25. [24]
    Jan-Joost,

    Ik ben een optimist als het gaat om leven in vrijheid. Dat geeft alle mogelijkheden om je aan te passen aan de feitelijke realiteit, op de manier die je het beste vindt. Mijn pessimisme komt voort uit het evenzeer bijna onbeperkte vermogen van mensen om hun heil in macht en dwang te zoeken, en dan met name via de overheid.

    Zoals we vandaag alweer in het 8 Uur Journaal werden gefêteerd op apert onzinnige wetgeving van India, om rijstexport te verbieden. Het domste wat ze zo’n beetje hadden kunnen doen: winstgevendheid voor rijstverbouw weg, investeringsmogelijkheden weg, mogelijkheid voor Indiase boeren om eens een keer rijker te worden weg, en voedselproductie neemt er uiteraard ook niet door toe. En als klap op de vuurpijl konden we ook nog even luisteren naar een krankzinnige leugen dat een watertekort in Punjab zou komen doordat meer mensen op het platteland huizen mogen bouwen, en daardoor meer water wordt verbruikt. Want iedere debiel kan nazoeken dat watergebruik van gezinnen en huishoudens slechts een fractie is van het watergebruik van landbouw en industrie. Waarbij de huishoudens bovendien het water niet doen verdwijnen, en het gezuiverd rioolwater zo de rivier weer in kan.

    Vandaar dus mijn pessimisme. Als dat soort simpele logica en opzoekfeitjes al teveel moeite zijn voor onze "leiders" en hun "informatiekanalen", en zij blijkbaar echt hun eigen wanen geloven dat zonder hun vermogen om overal "problemen" te vinden en daar "oplossingen" voor te creëren in de vorm van verboden en geboden, de Aarde ophoudt met draaien, heb ik zeer weinig vertrouwen in de toekomst.

    Dus ook wat betreft "Peak Oil" zou het enige en beste wat we kunnen doen, inderdaad het afwachten zijn dat je zelf noemt. Als de vrije markt en realiteit dicteren dat energie werkelijk schaarser wordt, moeten we ons daar simpelweg aan aanpassen. Het heeft weinig zin om nu al olie te gaan besparen, terwijl het uiteindelijk toch een keer echt opraakt. Als we het mogelijk gebruik voor 25 tot 100 jaar nog eens proberen te rekken tot 1000 jaar, is de kans groot dat we over 200 jaar toch al helemaal geen olie meer nodig hebben, en we dus voor niets ons verbruik (en welvaart) met een factor 10 hebben gereduceerd. En hoe minder energie en welvaart we nu hebben, des te kleiner is de kans dat binnen afzienbare tijd genoeg geld beschikbaar is om werkelijke alternatieven te creëren en ons aan te passen aan olietekorten en eveneens onvermijdelijke, natuurlijke klimaatverandering. Als we nu immers kunstmatig het fossiele brandstofgebruik reduceren terwijl er nog genoeg beschikbaar is, zullen veel meer mensen in de landbouw moeten gaan werken, en dat betekent minder geld en mankracht voor wetenschap. Als het bovendien absoluut fysiek onmogelijk is om alternatieve energiebronnen te ontwikkelen, heeft zuinigheid met fossiel ook geen enkele zin. Dan zouden we enkel het aflopend proces onnodig rekken.

    Zie deel 2:

26. [24] [25]
    Deel 2:

    En zelfs als die hele anthropogene klimaatverandering zou kloppen (en dat is dus zeer de vraag), is dat nog geen reden om zonder nadenken de oliekraan dicht te draaien. Je lijkt zelf te suggereren dat "Peak Oil" grote problemen gaat veroorzaken, maar veel mensen die in anthropogene klimaatverandering geloven, schijnen die "Peak Oil" met navenante problemen nog veel eerder willen laten gebeuren, en veel plotselinger i.p.v. geleidelijk, terwijl de mens dan veel minder tijd, welvaart en kennis heeft om dat in de beste banen te leiden. Dat lijkt me dus wel een heel vreemde stap. Want wat is het probleem van klimaatverandering precies? Dat zeespiegels stijgen, is iets wat al met 100 tot 200 meter is gebeurd sinds de laatste Ijstijd van 10.000 jaar terug. Zelfs het IPCC verwacht in het meest rampzalige scenario hoogstens 40 centimeter in een eeuw. En dat rampzalige scenario blijft tot nu toe totaal uit, want als ik de berichten mag geloven stijgt de temperatuur al jaren niet meer, en zeker niet zoveel. Orkanen, droogtes en overstromingen zijn er altijd al geweest, en ook daarvan is niet aangetoond dat die erger worden door een warmere planeet. Bovendien kun je je daartegen wapenen door betere gebouwen, dijken, waterbekkens, en simpelweg op gunstiger locaties te gaan wonen. Waarbij ook nog geen rekening wordt gehouden met het feit dat de natuur zelf ook zorgt voor klimaatcycli, waar we met geen mogelijkheid wat aan kunnen veranderen, en waar we ons toch aan moeten aanpassen.

    En dan hebben we het nog niet eens gehad over dat uiterst bedenkelijke idee dat velen kennelijk klakkeloos aan lijken te nemen, namelijk dat we nu op een temperatuur zouden zitten die de "minste" natuurrampen zou veroorzaken. En dat iedere graad warmer of kouder automatisch tot meer rampen zou leiden. Maar dat we nu exact op dit moment op dé ideale, meest mensveilige temperatuur in de geschiedenis zouden zitten lijkt me wel héél toevallig, vind je ook niet? Het is dus niet zozeer dat ik het idee van menselijke invloed op het klimaat per definitie afwijs, want dat lijkt me best mogelijk. Maar dat dit moet worden gezien als "geweld" lijkt me nogal twijfelachtig. En bij twijfel hoor je mensen volgens mij vrij te spreken.

    Bovendien zou een rechtsstelsel dat een vlinder veroordeelt die met zijn vleugels slaat in Beijing en daardoor indirect een tornado veroorzaakt in Kansas, wel erg onleefbaar worden voor de mens. Zelfs al zou je zijn "schuld" voor zo’n exacte keten van oorzaken en gevolgen kunnen bewijzen. Want dat is waar het hele klimaatverhaal op neerkomt. Als het waar zou zijn, ben je dus schuldig aan het indirect veroorzaken van omstandigheden die een kans creëren op weersomstandigheden die schadelijk zouden kunnen zijn voor een ander. Dat soort wetgeving is volgens mij vragen om problemen. Zoiets als iemand veroordelen omdat hij een composthoop in zijn tuin heeft aangelegd, die immers ongedierte aan kan trekken die vervolgens zijn buurman met verzwakt immuunsysteem fataal zouden kunnen worden. Statistisch en feitelijk klopt dat misschien, maar kun je dan nog als mens een stap verzetten?

27. Ik heb niet alles gelezen maar ik wil wel een paar dingen reageren.

    Ten eerste: de vraag in absolute zin is niet: is verkeerd dat we meer nemen dan we nodig hebben, als mens, om goed te kunnen leven? De vraag moet in de omvattende context worden geplaatst.

    Als we meer nemen dan we nodig hebben zonder de andere delen van deze planeet geweld aan te doen in hun recht op bestaan en leefruimte, bijv., dan is daar niets mis mee.

    Hetzelfde verlangen echter gekoppeld aan een gebrek aan "geven om" voor die natuurlijke leefomgeving, alsook voor de rest van de mensheid, zal er voor zorgen dat de rechten van die natuur en van die andere mensen, met voeten getreden zal worden.

    Het is niet de vraag of we van de goede dingen van het leven mogen genieten of niet.

    De centrale vraag is een gewetensvraag. "Geven we om andere mensen?" "Geven we om de natuur?". Dat is de context waarin onze keuzes zich afspelen. Je kunt de vragen die we ons stellen nooit uit de grotere context weghalen. Het gaat om de relatie met het geheel. Of iets als goed of slecht beschouwd moet worden hangt af van hoe het zich verhoudt tot het grotere geheel.

    Ik merk aan de woorden van Own dat hij nogal in ontkenning leeft over een eventueel negatieve impact van de mens op het globale ecosysteem. Hij plaatst keuzes die soja boeren maken in de Amazone binnen het kader van persoonlijke winst en lokale economie. Daarbij wordt dus de relatie tot het grotere geheel weer niet benoemd. Als je die relatie, dat grotere geheel, niet in het zicht houdt bij het maken van je keuzes, dan zullen die keuzes geen weerslag vormen van die relatie. En als die relatie dan aangeeft dat bepaalde keuzes problematisch zijn, dan zal dat niet worden opgemerkt of gezien. Het punt is niet eens dát die keuzes problematisch zijn, het punt is dat er NIET EENS NAAR WORDT GEKEKEN. Het wordt afgedaan met makkelijke argumenten die zouden moeten aantonen dat de mens ‘heus niet schadelijk bezig is voor de langere termijn.’. Aan alles is te merken dat Owl in ontkenning leeft over eventuele schadelijke gevolgen. "Het regenwoud is niet de longen van de aarde, want gecultiveerde grond zoals soja plantages produceren ook O2". WTF? Een volgroeide regenwoud boom kan een bladoppervlak hebben van 16 hectare!!!! Hoe wil je dat nu gaan evenaren met een paar vierkante meter soja? En wat te denken van waterverdamping, bodemhuishouding en grondkwaliteit? Ik denk niet dat er veel ecologen zijn die dit standpunt van Owl aanhangen.

    Ik noem maar even terloops een getal: sinds de eerste colonisten voet zetten op Amerikaanse bodem is wereldwijd 75% van alle topsoil verloren geraakt. Elk jaar verdwijnt de oppervlakte van Florida aan bos, en de oppervlakte aan Nederland verandert elk jaar in woestijn, wereldwijd, voornamelijk als gevolg van de vernietiging van bovenwindse bossen. Dat laatste lijkt niet zo veel, maar in 10 jaar tijd is het de oppervlakte van Spanje, en in 40 jaar tijd Mexico of heel West Europa.

    Owl zegt: "Wij hebben ook ons oerbos gekapt, en daardoor is het hier toch ook niet "onleefbaar" geworden?" en dat is typisch een voorbeeld van de ‘kijk naar de delen, maar niet naar het geheel’ mentaliteit. Uitspraken over de delen zijn vaak niet niet over te brengen naar het geheel. Dit wordt de ‘fallacy of composition’ genoemd, zoals verduidelijkt door de ‘paradox of thrift’ de ’tragedy of the commons’, etc.

28. Owl is bang dat de climaat en milieu situatie, als die reëel en antropogenisch is, betekent dat je als mens "geen stap meer kunt verzetten". Maar de milieuproblemen staan niet los van bijv. het bevolkingsprobleem. Hoe kun je nou als mens gewoon leven in deze maatschappij, en toch milieuvriendelijk zijn? Wat in een maatschappij van 6 miljard mensen schadelijk is voor het ecologische systeem, hoeft dat in een maatschappij van 3 miljard mensen misschien niet te zijn. Daarom kan de oplossing van klimaat en milieuproblemen niet los worden gezien van de grotere demografisch en industrieële trends. Mensen tasten in het duister over hoe het bevolkingsprobleem moet worden aangepakt maar ik denk dat het in de eerste plaats een bereidheid onder de bevolking moet zijn. Die bereidheid zou een reflectie zijn van een bewustzijn van onze relatie met de planeet. Dat zou ook inhouden dat de macro-economie in het licht van de relatie met het geheel wordt bezien, en dus zou de kwestie van optimale (en dus maximale) omvang van de economie erkénd worden als zijnde een belangrijk issue, en het centrale uitgangspunt van economisch beleid. Als een groeiende economie niet meer gewenst is, zou ook ons geldsysteem, dat op schuld en groei gebaseerd is, als een kaartenhuis in elkaar storten, zodat ook daar een hervorming nodig is.

    Mensen als Owl ontkennen natuurlijk dat de omvang van de bevolking een probleem is, zoals ontkent wordt dat er een maximale omvang aan de economie moet zijn, omdat ook ontkend wordt dat de ecologie gevaar loopt. Blijkbaar is het onmogelijk dat de ecologie gevaar loopt. Het bestáát gewoon niet. Al zouden we met 100 miljard mensen zijn en elke boom geveld zijn, dan nog zou de ecologie ons blijven dragen. Ja, geloof je het zelf? Wanneer wordt het wel een probleem, denk je?

    Wat ik dus wil zeggen, is dat je gegeven ons huidige systeem onmogelijk duurzaam kunt leven. Mensen geven er niet om. Mensen geven er niet om dat er weer een bos verdwijnt, als ze maar een lekker stukkie vlees op hun bord krijgen. En zolang mensen er niet om geven, kun je als individuele mens niet heel veel doen. Je kunt je inzetten voor de veranderingen die nodig zijn, maar tegelijkertijd opteer ik dat je gewoon kunt blijven genieten van wat de economie je te bieden heeft, met mate wellicht, en met de intentie om milieuvriendelijke keuzes te maken, maar het enige alternatief is om jezelf van het leven te beroven of anderszins tekort te doen, en dat lijkt me ook weinig zinvol.

    En als die bereidheid om keuzes te maken voor het grotere goed, er is, dan ben ik er van overtuigd dat we het ook economisch kunnen redden. En die economie zou er heel anders uit kunnen zien. De nadruk zou liggen op het versterken van lokale economieën, regionale productie, verminderen van afhankelijkheden, in tegenstelling tot de push naar steeds meer globalisering, wat er alleen maar voor zorgt dat macht overgaat van naties naar multinationals, van kleine producenten naar grote, en van de gewone man naar het Grote Geld aan de top. De gewone man heeft een hart, maar het Geld heeft dat niet. Zonder sterke grenzen kunnen natie staten nooit beleidsmaatregelen tbv het milieu van kracht laten worden. Maar natuurlijk kapitaal is tegenwoordig schaars, en menselijk kapitaal is overvloedig, en menselijke arbeid ook, dus er zal een verschuiving moeten plaatsvinden van relatief goedkope grondstoffen naar relatief dure grondstoffen, en van relatief dure arbeid, naar relatief goedkope arbeid. Er is geen andere mogelijkheid om de omvang van de macro-economie met macro-economisch beleid te beheersen.

    Nu komen daar natuurlijk reacties op, van dat macro-beheersing onwenselijk is. Maar macro-beheersing is al een feit, alleen is deze nu gericht op het stimuleren van groei. Instanties als Wereld Bank en IMF zijn opgericht tbv macro-beheersing.

    Maar het begint met ‘geven om’. Het begint met zorg. Als mensen echt gaan geven om de natuur en de wereld dan zijn de benodigde maatregelen een fluitje van een cent.

29. Om mijn reacties te relateren aan het klimaat gedoe:

    Wanneer de globale opinie over de wenselijkheid van economische groei, en dus de visie op de relatie van de economie tot de ecologie, verschuift en dus meer in lijn komt met de realiteit van ons fysieke bestaan…

    …dan zal het klimaatprobleem tot stilstand gebracht zijn en wellicht zelfs verholpen worden.

    Daarom vind ik het aanpakken van het klimaatprobleem als ding op zichzelf, zonder een omvattende visie op de wenselijkheid van onze economische configuratie, een kansloos en dwaas gebeuren. Als het daarentegen onderdeel wordt van een beweging richting fundamentelere economische hervorming, dan is het op haar natuurlijke plaats en hoef je je wenkbrouwen er niet meer over op te trekken.

    En zolang dit niet gebeurt, maar de overheid wel de samenleving wil gaan dwingen om droog brood te eten, zoals nu dat verbod op de gloeilamp, dan denk ik: formuleer eens verdomme eerst welke visies er op macro-economisch gebied nodig zijn, voordat je allerlei zinloze maatregelen gaat treffen wat toch alleen maar gemorrel aan de marge is. Ze willen dat de mensen in de trein een afslag nemen, terwijl de trein zelf op het zelfde spoor vooruit blijft denderen.

30. [27] [28] [29]
    Xen,

    Hoe wou jij als mens "geen impact" hebben op je omgeving? Al was jij de enige mens op de planeet, dan nog betekent iedere m2 die jij nodig hebt voor voedsel, iedere wilde wortel en ieder konijn dat je opeet, dat er minder over is voor de rest. Het idee dat je dus als mens geen "negatieve invloed" zou kunnen hebben op de rest van de natuur, is volkomen onmogelijk.

    Je kunt niet van mensen verlangen dat bij iedere keus die ze maken, ze alle mogelijke indirecte consequenties van die stap eerst overwegen. Je kunt immers niet alles weten, en als je dit al wist, en iedere "invloed" die je hebt op je omgeving voelt als een geweldsdaad, zou je jezelf van kant maken. Daarom is juist een vrije markt zo nuttig. Want daardoor wordt duidelijk dat alles een prijs heeft, zelfs zonder dat je als eindconsument weet welke factoren precies aan die prijs bijdragen. Als die Indiaan bijvoorbeeld echt zijn land niet wil verkopen aan een boer, dan wordt voedsel dus ook vanzelf duurder. Als Brazilianen rijker worden, en meer geld over hebben voor natuurbehoud, zullen ze zelf gaan investeren in regenwoud als natuurpark, en wordt de kap ook verder geremd. Als landbouwgrond verdwijnt door topgrondverlies of woestijnuitbreiding, wordt landbouwgrond schaarser, dus duurder, en zullen mensen vanzelf zuiniger moeten doen met voedsel, of betere technieken ontwikkelen, bomen planten, irrigeren, om die woestijnuitbreiding te stoppen. En wat is het alternatief? De mensen in de Sahel maar laten sterven van de honger omdat ze geen bos meer mogen kappen om voedsel te verbouwen? Als die mensen weten dat het laten staan van enkele bomen beschermt tegen verlies van hun grond aan de woestijn, en daar dus meer geld mee kunnen verdienen, of als ze rijk genoeg worden om kunstmest te gebruiken i.p.v. ieder jaar een stuk nieuw bos af te branden, is er geen reden om aan te nemen dat ze dat niet zullen doen.

    En je stelling over boomoppervlakken kan ik weinig mee. Ten eerste ben ik geen "ecoloog", wiens beroepskeuze per definitie impliceert dat deze belang heeft bij het zien van "ecologische problemen", maar ten tweede kan je ook gewoon je gezond verstand gebruiken. Je hoeft geen boom met een bladoppervlak van 16 hectare te hebben, om CO2 om te zetten in O2. Een veld met soja of maïs produceert net zo goed voldoende zuurstof. Mijn punt was dat we niet massaal aan zuurstoftekort zullen sterven, puur omdat er geen Amazone-bomen meer zouden zijn. Wat op zichzelf al een absurde prognose is, aangezien zoals ik reeds eerder noemde zelfs Japan voor 75% uit bos bestaat. En overal verdwijnt "topsoil", aangezien erosie iets is van alle tijden, ook zonder het bestaan van de mens. Dat heeft onze landbouwgrond ook niet tot totale onvruchtbaarheid gebracht, en de tijden van de "Dust Bowl" in de VS liggen ook ver achter ons. En ook hier weer de vraag: Wat is het alternatief? Dan maar geen landbouw, en geen eten?

    Je geeft zelf ook niet een concrete definitie van wat nu precies de problemen zijn. En vooral uitgewerkte "oplossingen", plus een erkenning van hun onvermijdelijke consequenties voor de mens, ontbreken. Wat is volgens jou bijvoorbeeld dan de "maximale" of "optimale" omvang van onze economie? En dat lijkt me überhaupt geen zinnige vraag, zolang er niet een duidelijk ecologisch doel is voor die beperking. Ik kan een wat concretere, drieledige vraag stellen, waar ik tot nu toe van niemand een concreet antwoord op heb gekregen: Hoeveel % van de planeet mogen wij als mens gebruiken, en hoeveel ruimte moet de natuur hebben, en waarom? Als je daar met een zinnig antwoord op kunt komen, kunnen we duidelijke grenzen stellen aan de groei.

    Zie deel 2:

Comments are closed.