Vorige week werd bekend dat Shell zich terugtrekt
uit de London Array, een gigantisch windmolenpark
in de riviermonding van de Thames dat het grootste
ter wereld moet worden.
Merkwaardig genoeg vindt de Nederlandse media
dit nieuws niet de moeite van het melden waard.
En dat terwijl het toch gaat om een Brits-Nederlands
concern, een locatie niet al te ver van Nederland
en een onderwerp waar de doorsnee journalist niet
over uitgesproken raakt.
Dat is, zolang het goed nieuws over windenergie
betreft tenminste.

Shell was een van de drie aandeelhouders in London Array, samen met het Duitse E.ON en het Deense Dong energie. Wel wil Shell doorgaan met windenergie in de VS. De Amerikaanse overheid biedt Shell namelijk ‘aantrekkelijke en concurrerende voordelen’.

London Array is door de jaren heen steeds duurder geworden, van 1 miljard pond in 2003 tot 2 à 2,5 miljard pond nu. Dat wordt onder meer veroorzaakt door de rap stijgende kosten voor windmolens en offshorematerieel – de vraag naar windenergie is groot, maar de capaciteit bij windmolenbouwers en aannemers beperkt. Vijf jaar geleden zijn Shell, E.ON en Dong begonnen en sindsdien zijn de kosten om offshore windmolenparken te bouwen gestegen met ruim 50%.

De Britse regering had grote plannen met het windmolenpark. In 2015 wilden ze hiermee 15% van de electriciteit duurzaam opwekken. En in 2020 wilden ze een tachtigvoudige verhoging via windenergie naar 33 gw. Nu is het uiterst onzeker of het Deense DONG en E.ON ook zonder Shell het London Array-windpark doorzetten. Het twijfelachtige rendement maakt London Array niet echt aantrekkelijk voor nieuwe partners die het aandeel van Shell willen overnemen.
Een woordvoerder voor de British Wind Energy Association zei dat Shell’s terugtocht een puur zakelijke beslissing was. ‘Dit is eenvoudigweg niet zo lucratief als olie en gas.’
Dr. Paul Golby, directeur van E.ON UK, noemt het rendement van het project nu: ‘marginal at best’.

Een duidelijk bewijs dat windenergie onrendabel is en kunstmatig aan het belastinginfuus blijft. Dit soort prestigeprojecten zijn er voor de politici (mooi weer spelen), de (semi-)overheden (belastinginkomsten er doorheen jagen), energiemaatschappijen (zitten in de houdgreep van de overheid) en natuurlijk de fabrikanten van de molentjes.

178 REACTIES

  1. Tsja windenergie is een doodlopende weg. Wind bevat simpelweg niet genoeg capaciteit.

    Daarbij blijkt windenergie toch nogal wat onverwachte nadelen te hebben. Geluidsherrie, horizonvervuiling, gevaarlijk bij stormen, dodelijk voor grote hoeveelheden vogels.

  2. [2] Ik ben zelf helemaal geen alternatieve-energie liefhebber, maar is het echt zo dat wind (natuurkundig gezien) niet voldoende energie bevat? Of is het niet rendabel doordat e.e.a. nog niet uitontwikkeld is?
    Ik kan me bijvoorbeeld voorstellen dat als straks zonnecellen goedkoop worden, dit toch best rendabel is, zelfs zonder overheidsbemoeienis. Want de prijs van zonnecellen schijnen toch flink gedaald te zijn de afgelopen decennia. Energie-onafhankelijkheid (niet alleen van andere landen, maar zeker ook van de overheid) is toch het streven waard!

  3. Had Denemarken al niet eerder de stekker uit een groot windenergieproject voor de Deense kust getrokken?

    [2] [3] Die onverwachte nadelen zijn natuurlijk niet helemaal onverwacht. Het grootste nadeel is echter dat windenergie niet betrouwbaar is: als het te hard waait of juist windstil is doen ze niks en moet je dus ergens anders energie vandaan halen. Voor een paar losse windmolens is dat nog wel te doen, maar voor een heel park, dat door de relatief geringe oppervlakte in zijn geheel stilvalt is dat al een stuk lastiger.

    Tenslotte kost het bouwen van een windmolen (en het onderhoud) erg veel energie.

    Hoewel ook ik niet weet wat de energie-inhoud van wind is denk ik dat die behoorlijk is. Kijk naar de verwoestende kracht van tornado’s en orkanen. Ik vermoed dat windmolens gewoon een inefficiente manier zijn om die kracht aan de wind te ontfutselen.

    Als je efficient energie uit wind zou kunnen halen moet het daardoor minder hard gaan waaien, of kouder worden, of zoiets. Je onttrekt immers energie aan de wind, en die moet ergens vandaan komen. Ik heb daar nog nooit iets over gehoord of gelezen. Toont dit niet aan dat windenergie bijzonder inefficient is? Of mis ik iets?

  4. [4] Het grootste probleem is de reserve-capaciteit die nodig is. Het zou vervelend zijn als je computer uitvalt zodra de wind gaat liggen. Aan de andere kant is er soms piek-capaciteit als het hard waait, waarna er dus soms ook gewoon te veel stroom is.

    Maar goed, zo’n windmolenpark zal altijd vergezeld moeten gaan van een conventionele centrale. De kosten van die bouw, en om dat ding operationeel te houden om pieken en dalen op te vangen dienen natuurlijk wel verdisconteerd te worden in de prijs.

  5. [5] Fair enough. Maar ik kan me voorstellen als "ze" straks in staat zijn om zeer efficiënte en onderhoudsvrije windmolens te maken, er nog maar weinig olie uit het midden-oosten nodig is. Natuurlijk zou e.e.a. nagerekend moeten worden, maar ik zou die energiebron toch niet meteen afschrijven, Maar op dit moment lijkt het me niet de meest verstandige keuze. Ach, wat zeuren we ook. Laat het aan de markt over!

  6. [6] De markt? Maar wat moeten al die oud-politici dan gaan doen? Die verdienen nu hun centen met het plaatsnemen in adviescommissies, om verkenningen te kunnen uitvoeren, etcetera….

  7. Aanvullend op Kim: Het grote probleem met windenergie is dat je niet kunt regelen waneer het waait. Dat lijkt triviaal maar dat betekent dat voor elke MW windenergie je ene baclup moet hebben met evenveel MW die snel aan/uit te zetten is. Vaak met snelheden van 30 minuten honderden MW aan/uit.

    Er zijn echter maar weinig technieken die dat kunnen. Kernenergie kan het niet, zonneenergie kan het niet, kolen en biomassa beperkt, olie wel en aardgas helemaal goed.

    Zie hier het probleem van windenergie. Qua investeringskosten is wind dus erg duur, omdat het extra kosten zijn naast de vaste kosten, afschrijving, etc die je van een fossiele centrale hebt.

    Momenteel worden die kosten nooit meegenomen in de prijsberekeningen die je ziet van windenergie, maar zodra windenergie erg grote % van de structurele energiebehoefte gaat voldoen moet je die wel meenemen. Nu is het aandeel wind zo klein, dat fossiele centrales toch nodig zijn. Zodra je echter zoveel windenergie zou opwekken dan je – als het waait – een groot deel van een samenleving op wind kunt laten leven, gaan de kosten wel meetellen in de kosten van de energiemaatschappij en dus wel dorospelen in de vaste wind-kWh-prijs.

    Laten de variabele kosten van wind ook vrij hoog zijn ivm onderhoud, en wind zal nooit echt een alternatief zijn zolang er fossiel zat is.

  8. [5] Er ligt al jaren een kabel die de overapaciteit van Nederland naar Noorwegen transporteert. Daar wordt de stroom gebruikt om een stuwmeer vol te pompen, als er vervolgens in Nederland weer gebruik van kan worden gemaakt, werkt de hele zaak precies andersom.Verder hoeft windenergie de conventionele energie niet te vervangen, het is al heel mooi als er op conventionele energie bespaard kan worden.

  9. [9]
    "het is al heel mooi als er op conventionele energie bespaard kan worden."

    Alleen maar als er kostenvoordelen voor producent en consument zijn, en dan wel zonder dat een derde partij (zoals de overheid) de zaak verziekt met soepsidies dan wel extra lasten.

  10. [10] Kostenvoordelen kunnen ook in de toekomst liggen, dan kan het er heel anders uitzien dan vandaag. Regeren is vooruitzien, weet je nog?
    Subsidies zijn mijns inziens een oneigenlijk politiek instrument dat zich bemoeit met de marktwerking. Nu vind ik marktwerking ook niet alleenzaligmakend, maar hou subsidie het liefst buiten commerciële banen.

  11. [6] "Laat het aan de markt over!"
    Precies! En dan is het ook meteen afgelopen. Zonder de vette subsidies zat er niet een bedrijf in…

  12. [11] "…hou subsidie het liefst buiten commerciële banen."

    Waar wil je dan nog wel subsidie op? Alles wat commerciëel niet levensvatbaar is moet zeker niet met subsidie in stand gehouden worden.

    Dus: geheel afschaffen, die hap.

  13. Ik ben verbijsterd door het geringe inzicht in de penibele mondiale energiesituatie bij velen hier. Iedereen schijnt te verwachten dat de situatie zoals ’tie nu is ad infinitum zal blijven voortdurend. Dat de natuur voor altijd de mensheid zal blijven subsidieren met een onbeperkt aanbod van fossiele brandstoffen. Niets is minder waar. Zelfs de lampekappen van het NOS-journaal citeerden gisteren experts die voorspelden dat over niet al te lange tijd olie 200$ per vat zal gaan kosten. Uiteraard zeiden ze niet waarom die olie zo duur wordt. Het eenvoudige antwoord is: schaarste. We zitten echt aan het begin van het einde van het olietijdperk. Over niet al te lange tijd zullen we moeten vechten om elke Watt, of die nu moet komen uit zonnecellen of windmolens. En welke energetische toekomst we ook gaan krijgen, zoals het nu is wordt het nooit meer. Over een generatie hebben we een gedeglobaliseerd leven: lokaal, zonder auto’s en vlieguigen. Hooguit nog met wat IT-gadgets zoals internet. Veel meer zal het niet zijn.

  14. [14] "Het eenvoudige antwoord is: schaarste."

    Het eenvoudige antwoord is inflatie. Lees ook even: http://mises.org/story/2958

    Gaat niet alleen over voedsel; is een interessant stukje.

    [14] "Over niet al te lange tijd zullen we moeten vechten om elke Watt, of die nu moet komen uit zonnecellen of windmolens."

    Je beeldspraak lijkt me serieus wat dramatischer dan de werkelijkheid zal zijn.

    "En welke energetische toekomst we ook gaan krijgen, zoals het nu is wordt het nooit meer."

    Pessimistisch toekomstbeeld heb jij. Ik dacht dat ik donker was met m’n 2040 voor het commercieel exploitabel zijn van koude kernfusie.

    "Over een generatie hebben we een gedeglobaliseerd leven: lokaal, zonder auto’s en vlieguigen."

    De natte droom van de boomknuffelaar. Geen beschaving. Helaas voor die mensen, en jij, niet een erg realistisch toekomstbeeld. Maar wel om te lachen, en dat is ook prijzenswaardig!

  15. [11] "Nu vind ik marktwerking ook niet alleenzaligmakend, maar hou subsidie het liefst buiten commerciële banen."

    Als je de dichotomie markt en staat aanhangt dan zie ik niet in hoe je een staatsinstrument (subsidie) buiten de markt kunt houden als het onweerlegbare basisfeit is dat de staat op de markt parasiteert door middel van dwang.

  16. [12] Dat weet je natuurlijk niet zeker, waarschijnlijk niet. Subsidies hebben ook het effect dat ze juist die bedrijven lokken die al lekker lui zijn, of het effect hebben dat ze bedrijven lui maken.

    In een geheel vrije markt had je misschien al een bedrijf gehad dat windenergie wel commercieel kon exploiteren vanwege het produceren van een innovatie op dat gebied. Maar dat zullen wij (voor nu, in dit geval) nooit weten.

  17. [15] "Pessimistisch toekomstbeeld heb jij. Ik dacht dat ik donker was met m’n 2040 voor het commercieel exploitabel zijn van koude kernfusie."

    Ik heb nergens gezegd dat het een grote catastrofe gaat worden. Eerder dat we waarschijnlijk teruggaan naar een materieel iets minder uitbundig leven.

    Koude kernfusie?? Volgens mij is dat helemaal uit beeld.
    Waarschijnlijk bedoel je ‘gewone’ kernfusie. Daar hadden ze het al over in de jaren zeventig toen ik nog op het gymnasium zat. Over 40 jaar zou het werkelijkheid worden. Niet dus. Ze zijn nauwelijks dichter bij een commercieel exploiteerbare oplossing gekomen. Ze gaan het nu weer proberen met ‘Iter’ in Frankrijk. De technische problemen zijn enorm; het gaat erom een plasma van miljoenen graden heet in een magneetveld te vangen zonder dat het de wanden aanraakt. Eerst zien, dan geloven.

    "De natte droom van de boomknuffelaar. Geen beschaving. Helaas voor die mensen, en jij, niet een erg realistisch toekomstbeeld. Maar wel om te lachen, en dat is ook prijzenswaardig!"

    Ik ben alles behalve een boomknuffelaar, maar een techneut. Sinds 1968 hebben we het al over ‘alternatieve energie’. Het enige tastbare dat we hebben bereikt is het windrijke Denemarken dat tenminste enkele tientallen procenten van zijn electriciteit met wind opwekt (stroom vormt slechts een gedeelte van het totale energie-palet).

    Mijn voorspelling is gebaseerd op observaties van het gedrag van individuele oliebronnen. Die hebben een productieverloop a la de Bellcurve. Dat gedrag mag je extrapoleren naar de optelsom van alle oliebronnen op de wereld. Als je dat doet dan kom je uit op een maximale olieproductie anno 2007/2008 met daarna een gemiddelde afname van de productie met zo’n 2-3% per jaar. Over een jaar of 15-20 betekent dat een halvering en dat met een snel stijgende wereldbevolking. Dat is volgens mij niet ‘pessimistisch’ of ‘boomknuffelig’ maar realistisch.

  18. [18] als techneut is je inzicht in de voorraden van fossiele brandstoffen en het potentieel van zonneenergie erg belabberd. om te beginnen, steenkool, de beschikbare vooraden zijn veel groter dan die van olie. dus opwekken van electriciteit kan nog voor een vrij lange tijd via steenkoolcentrale’s. dan zonneenergie, er zijn meerdere fabrieken die zonnepanelen in experimentele ontwikkeling hebben die veel lager liggen in productiekost, dus binnen een paar jaar zijn zonnepanelen concurentieel voor energieopwekking. om een voorbeel te geven van het potentieel, als de vs 10% van de nivada woestijn volzet met zonnepanelen dan kunnen ze alle energie voorzien voor de vs en canada. dan heb je nog kernenergie, daar is ook nog vrij veel potentieel en dan spreek ik over splitsing, niet fusie. en wat auto’s en vliegtuigen betreft, daar zullen we nog heel lang gebruik van maken. er word maar ongeveer 1/4 van de olie gebruikt voor transport, derest is voor verwarming en electriciteitsopwekking en daar zijn alternatieven voor. ik kan zo nog wel even doorgaan dus stel voor om uw opmerking "Ik ben verbijsterd door het geringe inzicht in de penibele mondiale energiesituatie bij velen hier." even terug te trekken, bij u is het niet veel beter gesteld maar jij gaat dan nog anderen de les spellen.

  19. [14] Je vergeet dat de markt hier zelf een oplossing voor bied. Namelijk olie wordt economisch schaars (‘er is nog steeds zat en zelfs meer dan gisteren, maar de vraag is hoger’) en dus stijgend e prijzen en gaat de markt over op alternatieven.

    Die alternatieven zijn er.

    Het grote probleem is dat mensen denken dat die alternatieven biomassa, wind en zon zijn. Dat zijn ze vooralsnog niet. Sommige hebben optentieel, maar er is nog veel; ontwikkeling nodig. Die ontwikkeling klom er vanzelf zodra de prijzen stijgen.

    De markt werkt en er wordt momenteel in de wereld grootschalig overgestap van olie naar iets anders. Dat ‘iets’ anders is aardgas en voroal kolen. Er is genoeg kolen voor 100 a 200 jaar afhankelijk van de groei van de wereldbevolking en welvaart.

    Er is echter het waanidee dat we nu al met grote subsidies en dwang een alternatief moeten zoeken omdat er anders rampen gebeuren. Verwantwaanidee is dat de problemen van wind- en zonneenergie verdwenen zijn alls we er subsidie oploslaten. Met meer onderzoek wellicht, maar de overheidsmaatregelen nu richten zich vrijwel volledig op subsidies en belastingen. Dat éérst de techniek ook klaar moet zijn is iets wat er niet in wil gaan.

  20. [19] "als techneut is je inzicht in de voorraden van fossiele brandstoffen en het potentieel van zonneenergie erg belabberd. om te beginnen, steenkool, de beschikbare vooraden zijn veel groter dan die van olie."

    Ik kan me niet herinneren me over het potentieel van zonneenergie te hebben uitgelaten. Mijn boodschap is: wij zijn veel te laat voor een geruisloze overschakeling naar een andere energiebasis. Net zoals 9 mei 1940 geen enkele Nederlander ook maar iets zag aankomen en waren ze 4-5 dagen later een overrompeld land, zo zal het ook gaan met het nakende einde van de olie-economie. Het zal met een daverende klap komen, ook al heeft iedereen het nu opeens over olie voor de prijs van 200$ of meer per vat. Degene die nu net een SUV of een grote BWM of Mercedes heeft gekocht is zwaar de klos; hij zal het niet ‘opruimen’. Net zomin als dat de A380 van Airbus of de Dreamliner van Boeing enige toekomst hebben. Het is gods onmogelijk om binnen een paar jaar tijd die klap op te vangen met alternatieven. In 40 jaar tijd hebben we niets anders opgehoest dan een paar zonnecelen op praatpalen en een paar procentjes electrische energie uit windturbines.

    Wat steenkool betreft hebben we allemaal geleerd dat er voor 200 jaar aan voorraden zouden zijn. Die mening wordt niet meer door iedereen gedeeld: http://www.energywatchgroup
    Deze onderzoeksgroep komt in een recent rapport uit op een mondiale kolenproductie bereikt in het jaar 2025, op een niveau 30% hoger dan nu. Da’s heel andere koek dan die 200 jaar.

    De energie-situatie is ernstig.

  21. [21]
    Het stenen tijdperk kwam ook niet aan zijn einde door een gebrek aan stenen.

  22. [21] Herstel: Deze onderzoeksgroep komt in een recent rapport uit op een mondiale *piek* van de kolenproductie in het jaar 2025, op een niveau 30% hoger dan nu. Da’s heel andere koek dan die 200 jaar kolenvoorraden.

    P.S., hij is erg leuk Sietse, al is het er wel een met ellenlange baard.

  23. [23]
    Nee domoor, ik ben Hielke.

    Inahl Rabak Ars Ya Choosharmuta.

    Koekje bij?

  24. [21] "Net zoals 9 mei 1940 geen enkele Nederlander ook maar iets zag aankomen en waren ze 4-5 dagen later een overrompeld land, zo zal het ook gaan met het nakende einde van de olie-economie."

    Je vergelijkt het binnenvallen van het Naziregime met het ontschaven (ontbeschaven?) van ons land. Ik vind dit een beetje stigmatiserend tav. sociaal-democraten.

  25. [24] "Inahl Rabak Ars Ya Choosharmuta"

    Jetze’s lievelingstaal, het hebreeuws, dat hij vast veel beter beheerst dan het fries.

    "Koekje bij?"
    Waarbij? Bij de thee? Dat schijnt jullie nationale drank te te zijn. Jullie Job loopt er ook altijd mee te leuren. Maar eh, nee dank je Hielke. Ik kies mijn gezelschap met zorg uit. Sorry.

  26. [19] "dan zonneenergie, er zijn meerdere fabrieken die zonnepanelen in experimentele ontwikkeling hebben die veel lager liggen in productiekost, dus binnen een paar jaar zijn zonnepanelen concurentieel voor energieopwekking. om een voorbeel te geven van het potentieel, als de vs 10% van de nivada woestijn volzet met zonnepanelen dan kunnen ze alle energie voorzien voor de vs en canada."

    Heb je wel enig benul van wat je zegt: ‘een Nevada-woestijn voor 10% volzetten met zonnepanelen’?
    Moderne econommieen hebben minstens 10 jaar nodig om een stuwdam of een kerncentrale te bouwen, dwz bouwwerken met relatief beperkte omvang. En jij praat luchtigjes over het volzetten van een complete woestijn met zonnecellen?! Te veel Jules Verne gelezen, vrees ik. Waar zou die gigantische productie-capaciteit van die panelen zo snel vandaan moeten komen? En waar gaan we dergelijke enorme hoeveelheden energie in opslaan, aangezien verreweg de meeste zonne-energie wordt opgewekt tussen 10.00 en 14.00 uur, even aangenomen dat het niet bewolkt is?

  27. [15] "Het eenvoudige antwoord is inflatie. Lees ook even: http://mises.org/story/2958

    Gaat niet alleen over voedsel; is een interessant stukje.
    "

    Bedankt voor het huiswerk dat je me meegeeft… ik laat het toch liever ongelezen, mijn tijd is kostbaar. Het inflatie-argument laat zich mbv een simpel grafiekje weerleggen: http://boersen.manager-maga

    Daaruit blijkt zonneklaar dat de prijs van olie in 12 maanden tijd is verdubbeld van 60 naar ruim 120$. Er is natuurlijk geen sprake van dat de het algemene prijspeil is verdubbeld in die tijd. Ook het verval van de dollar tov serieuzere muntsoorten kan in de verste verte niet dienen als verklaringsgrond voor de prijsstijging. Blijft maar een verklaring over: toenemende schaarste.

  28. [27] zucht… heb ik mss gezegd dat de woestijn binnen een paar jaar gaat volgezet zijn. de olie is ook niet onmiddelijk op hé. ik sprak ook over kernenergie en steenkool. hetgeen je zegt dat de steenkoolvooraden niet zo groot zijn, ok. maar 2025 ligt nog wel 17 jaar verder, dus combinatie van kernenergie en steenkool zorgt voor een buffer die voldoende groot is. en zonnepanelen plaatsen kun je totaal niet vergelijken met een kerncentral of stuwdam, dat zijn enorme bouwwerken. zonnecentrale met fotovoltanische cellen, dat zijn stomweg glazen platen op betonnen voeten zetten en dan een paar draadjes verbinden. OptiSolar begint in 2010 met een 550MW centrale, gaat op 3 jaar tijd klaar zijn. hebben ze maar een paar honderd man voor nodig. en ik denk dat het je nog zal verbazen indien het echt nodig is, hoe snel er extra fabrieken zullen opstarten en hoe snel alle daken gaan volliggen. zeker als de terugverdientijd onder de 5-10 jaar komt, hoe snel ga jij dan niet een paar panelen kopen en op je dak leggen. het grootste verbruik is overdag, waarom denk je dat nachttarief goedkoper is? kerncentrale’s hebben meer dan een paar uur nodig om van vermogen te veranderen. schaf nachttarief af en het verbruik, snacht is minimaal, of nog beter, nachttarief duurder maken dan is het nachtverbruik nog lager. en dan kun je nog een tweede type zonnecentrale plaatsen voor snachts, thermoelectrisch. spiegels warmen thermische olie tot een paar honderd graden op, dit word in boilers opgeslagen en snachts stoom/electriciteit opgewekt. zoals ik al had gezegd, het grootste deel van het olie en gasverbruik is voor verwarming, dus dit wegnemen verdubbeld de beschikbaarheid van brandstof voor de transportsector. het alternatief voor verwarming bestaat al maar het is nog niet goed bekend bij de bevolking, airco(warmtepomp). huidige warmtepompen hebben een cop van 4, de nieuwere modellen zelfs 5-5,5. dus bv, steenkoolcentrale heeft electrisch rendement van 40% -20% verlies op het net = 32% x 5 = 160%. dus voor verwarmen 160% tegenover de oorspronkelijke energiewaarde van je brandstof(steenkool) dat verlengt de tijd dat je ermee verder kunt ook. en ik kan je verzekeren, binnen een paar jaar plaatst iedereen warmtepompen rekening houdende met de energieprijzen(is 50% goedkoper verwarmen dan gas/mazout) dat is dus de marktwerking, als libertarier zou je dat toch moeten kennen. dus het gas/olieverbruik voor verwarming valt weg. en ter info, het plaatsen hiervan valt heel goed mee, kan gewoon in de plaatst van gas/mazout brander, verwarmd dan gewoon de bestaande radiatoren. dus men zal hierop overstappen. de luchtvaart verbruikt ook veel brandstof maar weer hetzelfde, marktwerking. tgv is al een grote concurrent, laat vliegen nog veel duurder worden en men zal veel meer de tgv gebruiken. weer minder olie verbruik(ter info, tgv werkt op electriciteit) dus uw deglobalizering, vergeet die maar. en de A380 en de dreamliner, die hebben wel toekomst want die verbruiken per passagier/afgelegde km minder dan de ouwe brakken. hoe duurder de kerozine, hoe sneller met de ouwe brakken afschrijft. en zelfs met een halvering van de luchtvaart zijn er nog steeds redelijk wat vliegtuigjes nodig. "Jules Verne" ken ik niet, dus nog nooit gelezen. ik ben ook techneut en realist. voor je met technische argumenten afkomt, eerst staven en weten waar je over praat, vooral je opmerking over opslaan van energie voor snacht en over je wolkjes. stroomnet is over heel europa gekoppelt, heel europa gaat niet ineens bewolkt zijn én ik sprak ook over paneeltjes in de woestijn. én bewolkt produceerd een zonnepaneel nog steeds stroom allen wat minder.

  29. [28]
    Ron Paul Fan,

    Dus we moeten concluderen dat het energieverbruik in 12 maanden tijd is verdubbeld, danwel de productie is gehalveerd?

Comments are closed.