Dit is een vertaling van een artikel van Thomas Sowell, op 22 april gepubliceerd op Capitalism Magazine. Het artikel geeft een andere kijk op de kosten van (hoger) onderwijs, en de gevolgen van de bemoeienis daarmee door de overheid. Dit is het tweede van drie artikelen over dit onderwerp: Moet de belastingbetaler gedwongen worden op te draaien voor de kosten van (hogere) opleidingen?
Zij die ervoor pleiten dat de belastingbetaler gedwongen moet worden om studies aan hogescholen en universiteiten te bekostigen denken zelden verder dan de oppervlakkige notie dat opleiding een “Goed Ding” is.
Sommige opleidingen zijn niet alleen goed, maar zelfs geweldig. Maar, zoals bij de meeste goede dingen, is er aan grens aan het goedheidsgehalte — zeker in vergelijking met de andere gebruiksmogelijkheden van de gebruikte middelen.
Met andere woorden, opleiding is niet zonder meer een Goed Ding in ongelimiteerde hoeveelheden, voor mensen met allerlei verschillende niveau’s van mogelijkheden, interesses en bereidheid om te werken.
Net zo min is er een voor de hand liggende manier om een arbitraire grens te stellen. Dit soort zaken zijn door niemand eenduidig aan te geven voor een hele samenleving.
Het beste wat we kunnen doen is iedereen confronteren met de kosten van hun keuzes, met name de kosten voor anderen die dezelfde middelen voor andere doeleinden willen inzetten en die bereid zijn voor die middelen te betalen.
Zij die het niet kunnen verdragen om de harde keuzes die het echte leven stelt het hoofd te bieden zoeken vaak een uitvlucht in de richting van een sprookjesachtige peetmoeder — de overheid of, meer realistisch, de belastingbetaler.
Zodra het idee om belastingbetalers te dwingen de rol van peetmoeder op zich te nemen ten behoeve van arbitrair gekozen favorieten van de intelligentsia ten uitvoer wordt gebracht worden “de armen” meestal gebruikt als menselijk schild van waarachter het doel bereikt moet worden.
Wat gebeurt er met de armen als de overheid opleidingen niet subsidieert?
Als dit argument serieus bedoeld is, en niet als een simpel politiek smoesje, dan kan een test bedacht worden om vast te stellen wie als ‘arm’ gequalificeerd moet worden om vervolgens alleen hen te subsidiëren — in plaats van het veel grotere aantal andere gegadigden voor overheidsliefdadigheid die in de schatkist willen graaien, de armen als hun schild gebruikend.
Een andere optie zou zijn om studenten afdwingbare contracten te laten tekenen, waarbij geldschieters hun hogeschool- of universiteitskosten betalen in ruil voor een zeker percentage van hun toekomstige verdiensten.
Op die manier zouden studenten aandelen uitgeven om kapitaal te vergaren, net zoals bedrijven doen, in plaats van beperkt te worden tot het lenen van geld dat in termijnen moet worden terugbetaald — het equivalent van uitgifte van een rentecertificaat.
Niet alleen haalt deze aanpak de belastingbetaler uit het plaatje, maar ook heft zij de noodzaak op voor ouders om zich diep in de schulden te steken om hun kinderen een hogere opleiding te kunnen laten volgen.
Zo zou de meest armlastige student geld kunnen vergaren om een opleiding te volgen, met een goede staat van dienst en een veelbelovende carrière waarvanuit divident betaald kan worden op de investering van de geldschieter.
Meer fundamenteel zou het de potentiële student confronteren met de volle kostprijs van al de middelen benodigd voor een hogere opleiding.
Zij die niet serieus zijn — en dat is een verrassend groot aantal studenten, zelfs bij goede instituten — zouden zich moeten terugtrekken en de realiteit van de arbeidsmarkt in de volwassen wereld onder ogen moeten zien. Tegelijkertijd zou voor minder vacatures een hogere opleidingsgraad als voorwaarde kunnen worden gesteld, omdat een dergelijke graad niet langer zo overvloedig beschikbaar zou zijn op andermans kosten.
Als het idee dat iemand aandelen in zichzelf verkoopt onmogelijk klinkt: het gebeurt al. In de bokswereld is het heel gebruikelijk dat talent uit arme gezinnen op kosten van hun manager wordt getraind, in ruil voor een deel van hun toekomstige inkomsten.
Zelfs sommige hogere studenten hebben al geld ontvangen om hun opleiding te betalen in in ruil voor een deel van hun toekomstige inkomsten. Maar in de huidige studiewereld, waarin een hogere opleiding als een natuurrecht wordt gezien, is er een afkeer van het idee meer te moeten terugbetalen dan was ontvangen als de graad van de ontvanger hoge inkomsten begint op te leveren.
Wat werkelijk onverteerbaar is voor sommigen aangaande het uitgeven van aandelen en rentecertificaten door studenten is dat dit niet alleen de overheid buitenspel zet, maar ook de intelligentsia die graag voorschrijven hoe anderen zich dienen te gedragen.
Het kan lastig zijn om je aan de realiteit aan te passen. Het beste dat we kunnen doen is erop toe te zien dat de aanpassingen worden gedaan door diegenen die er de vruchten van plukken, in plaats van de belastingbetaler degene te laten zijn die alle aanpassingen moet doen.
Mja, ofschoon ik het huidige systeem niet wil verdedigen, is het -zij het op een onvrijwillie basis- natuurlijk wel erg analoog aan wat je beschrijft.
Door de band genomen staat een hoogopgeleide immers een hoger salaris te verwachten en daarvan verdwijnt dan weer een meer dan proportioneel groot deel terug in dezelfde schatkist die voorheen de opleiding financierde.
En dat vindt ik geen goed systeem, want uitvreters die afhaken na enkele jaren pret betalen zo nooit echt hun deel terug en echte succesvolle studenten betalen zo juist veel te veel terug, m.a.w. prestatie wordt gestraft. Derhalve zie ik meer in lenen en met rente terugbetalen in combinatie met een forse daling van de belastingtarieven, m.n. van de hogere schijven.
(Uiteraard is e.e.a. slechts een aanzet tot een uiteindelijke volledige afschaffing van de IB)
[1] "Door de band genomen staat een hoogopgeleide immers een hoger salaris te verwachten en daarvan verdwijnt dan weer een meer dan proportioneel groot deel terug in dezelfde schatkist die voorheen de opleiding financierde."
Die schatkist financierde die opleiding niet. De staat heeft namelijk geen geld. Alle middelen die door de staat worden ingezet zijn eerst elders geroofd.
Lees het stuk nog eens met dit in je achterhoofd en ik denk dat je een andere mening zult vormen.
De maatschappij profiteert enorm van talenten.
Die moeten dus altijd kunnen studeren.
kortom: hoe minder talent hoe meer de student moet betalen.
N [3] Nee, hoe minder talent hoe meer de speculant moet betalen.
Want het blijft toch een gok, ook met veelbelovende talenten, kijk maar naar voetbal.
Nee dan sponsor ik liever een loodgieter.
[4] Mischien ook wel een idee om dan callopties te schrijven op zo,n kraakstudent.
Of voor die student om dan mijn calls te gaan kopen, zeker weten dat ie dan wel zijn best gaat doen.
RHartman, ik wou zeggen Proficiat met dit briljante artikeltje, maar toen zag ik dat het een vertaling was 🙁
Ik had jou graag briljant genoemd!
Nou niet dat je dat niet bent hoor en ik maak eigenlijk maar een grapje 😉
Mooie vertaling van een briljant artikeltje. Dank!
[2] Neen. De schatkist financierde het wel degelijk, ook al haalt zij haar geld op haar beurt weer elders vandaan. Je hypotheek loopt tenslotte ook bij de Rabo en niet bij je buurman, ook al is het zijn spaargeld wat de Rabo gebruikt om jou te lenen.
En gegeven dat de staat geld nodig heeft (*) zou ze anders dus meer geld stelen bij overige burgers als ze de van de ex-studenten minder zou krijgen wanneer die niet gestudeerd hadden.
Dat neemt niet weg dat er inderdaad een verschil is tussen staat en Rabo, nl. dwang versus vrijwilligheid en dat om die reden dit systeem afgeschaft dient te worden. Alleen wilde ik met mijn oorspronkelijke reactie aantonen dat het systeem wat jij beschrijft voor de financiering van opleidingen eigenlijk de facto het huidige systeem is en dat ik liever zou zien dat iemand zijn schuld nominaal terugbetaalt (plus rente uiteraard) dan dat ie een percentage van zijn inkomen zou moeten afstaan, omdat dit tot ongewenste nivellering leidt.
(*) ik beschrijf hier "is", niet "ought". Vanzelfsprekend dient die geldverslindende staat afgeschaft te worden, dan wel herleid tot een minarchie maar dat valt buiten de scope van deze thread.
"…dat ik liever zou zien dat iemand zijn schuld nominaal terugbetaalt (plus rente uiteraard) dan dat ie een percentage van zijn inkomen zou moeten afstaan, omdat dit tot ongewenste nivellering leidt."
Dat is ook één van de opties die Sowell noemt. Aan de student de keuze aan welke constructie hij de voorkeur geeft. Zolang het een vrijwillige transactie blijft tusen student en geldschieter is het mij om het even voor welke constructie men kiest.
De inkomens-percentage optie zal denk ik voor de student op termijn vrijwel altijd nadelig uitpakken. Maar dat is dus een keuze van de student.
Waarom maken ze studeren duurder terwijl studenten later een enorme bijdrage aan de maatschappij gaan leveren?
Comments are closed.