Wat heerst er een fundamenteel onbegrip van de (Amerikaanse) samenleving/economie en deze financiële crisis. En wat een onbegrip van wat het kapitalisme is. 
 
Ik zal vertellen wat het kapitalisme niet is.
Het kapitalisme is niet: Het in stand houden van een centrale bank die de geldhoeveelheid artificieel regelt, de rentestand artificieel bepaalt, en daardoor de verschrikkelijke beslissingen hebben veroorzaakt die nu worden gecorrigeerd door de crisis. Kapitalisme is niet de Amerikaanse overheid die op grote schaal huizenbezit heeft geprobeerd te stimuleren (in samenwerking met de Federal Reserve die hielp met een kunstmatig lage interest) waardoor de prijs van een huis kunstmatig hoog werd geplaatst; dat is geen vrije marktwerking.
Wat ook geen kapitalisme is de torenhoge overheidsschuld die door alle regeringen in Amerika sinds de jaren 70 met name is gecreëerd. Wat ook geen kapitalisme is, is Fannie Mae en Freddie Mac, twee semi-overheidsbedrijven die door een impliciete belofte van de overheid om ze overeind te houden, in een crisis verschrikkelijk slechte beslissingen hebben gemaakt. Wat geen kapitalisme is, is de enorme hoeveelheid van geldcreatie door de Federal Reserve die de zeepbel de laatste jaren heeft opgeblazen en die de banken en financiële instellingen heeft gefaciliteerd in hun roekeloze gedrag. Wie geen kapitalisten zijn, zijn George W. Bush en de Republikeinen sinds Nixon(of de Democraten for that matter).

Amerika is al geruime tijd geen kapitalistisch land meer. [RED: en Nederland nog veel minder]

Amerika voert sinds de jaren 70 (je kunt ook beargumenteren de jaren 30, of zelfs 1913 met de creatie van de Federal Reserve) geen kapitalistisch beleid. Een ieder die dit beweert, is gek of heeft een fundamenteel onbegrip van wat werkelijk kapitalisme en een vrije markt is. Sterker nog, Amerika voert sinds de jaren 70 een strikt Keynesiaans beleid, iets wat Socialisten dient aan te spreken. Keynes was niet vies van lage belastingen namelijk. Keynes beweerde alleen dat de overheid de economie kon stimuleren door uitgaven te doen en geld te printen. Dat dit leidde tot inflatie en een enorm begrotingstekort kon geen kwaad volgens Keynes. Socialisten dienen juist blij te zijn met dit beleid. Maar het heeft zijn vruchten afgeworpen in de huidige crisis.

Wat dat betreft is er zeker het gevoel van 1929. In de jaren 20 had de FED, net als in de jaren 90 en begin van deze eeuw een enorme geldcreatie tot stand gebracht door het printen van geld. Deze enorme hoeveelheid geld die in de omloop kwam leidt altijd tot slechte economische beslissingen en bubbels. Dat is wat je nu ziet klappen. Eerst lijkt het goed, er is een enorme economische boom (ooit gehoord van de roaring 20’s, of de jaren 90, of de internetbubbel). Daarna blijkt dat deze boom gebouwd is op los zand, op geld wat minder waard is dan beweerd werd, en worden ondernemers en consumenten gedwongen hun zaken en inkomen te herwaarderen.

En elke socialist die juicht bij de situatie dat de Amerikaanse overheid de falende banken en verzekeraars uitkoopt, is harteloos. Hij is harteloos omdat hij hierbij juicht om het feit dat onschuldige belastingbetalers de rekening moeten betalen.

Drie keer raden wie hiervan profiteren…de instellingen die de slechte economische beslissingen hebben genomen. En uiteraard: de overheid, die meer en meer macht verwerft. Dit is de reden dat je na de aankondiging van meer overheidsingrijpen een rally op Wallstreet zag. Er werd hun verteld dat het niks uitmaakt wat ze doen, ze worden toch wel gered door de overheid. Maar het geld waarmee ze gered worden is niet van de overheid, het is van de gewone burgers die hiermee extra belast worden. Zo worden gewone mensen gestraft voor goed gedrag, en slechte mensen beloont voor slecht gedrag. Dat kan alleen in een corporatistisch (ook wel fascistisch en uiteindelijk socialistisch) systeem.

Je krijgt zeker het jaren 1929 gevoel, omdat net als tijdens de grote depressie dezelfde fouten worden herhaald. Ook toen was er grootschalige overheidsinterventie (the new deal) om de situatie te redden. Het gevolg: een crisis die zich vele jaren uitstrekte. Het duurde wel tot in de jaren 50 van de vorige eeuw dat de welvaart van de gemiddelde Amerikaan weer begon te groeien. En dit is exact wat er nu ook gebeurt. De overheid grijpt op een grote schaal in en dit stelt de noodzakelijke correctie op de crisis, gecreëerd door diezelfde overheid, jarenlang uit. Het ergste is nog niet achter de rug. Met de reacties van de Amerikaanse overheid en het fundamentele onbegrip van de oorzaken van de crisis en de manier waarop dit op te lossen zal deze crisis nog jaren duren.

Maar een ding moet duidelijk worden gemaakt. Voor een falen van een vrijemarktsysteem is een daadwerkelijk vrijemarktsysteem nodig. En dat was er niet, niet in Amerika in ieder geval. Deze crisis is veroorzaakt door grootschalige overheidsinterventie, zowel door de overheid (met bijvoorbeeld haar impliciete steun aan Fannie Mae en Freddie Mac) en door de Amerikaanse Centrale Bank (nogmaals, in een echt vrije marktsysteem is er geen centrale bank) met haar roekeloze geldcreatie en kunstmatig lage interest. Maar het zijn dezelfde socialisten die deze crisis veroorzaakt hebben die nu juichen dat ze het bij het juiste eind hebben.

Gefeliciteerd socialisten, jullie hebben miljoenen mensen de armoede in gejaagd met jullie beleid. Juich lekker verder zou ik zeggen.

De economische theoristen die al jaren geleden deze crisis hebben voorspeld, en de theoristen die de grote depressie hebben voorspeld, en alle andere depressies van de vorige eeuw huizen in de Austrian School of economics. Als je een begrip wilt hebben van de huidige crisis, waarom dit niks te maken heeft met het falen van een vrijemarktsysteem (dat was er namelijk niet), en waarom het alleen maar erger wordt gemaakt door het ingrijpen van de Amerikaanse overheid, kan ik aanraden de site: http://www.mises.org dagelijks te volgen.

RED: zie ook o.a. Murray Rothbard:  “America’s great depression”
—————————-

GERELATEERDE ARTIKELENMEER VAN DEZE AUTEUR

9 REACTIES

  1. Het lijkt me dat als de belastingbetaler de schulden van de banken moet ophoesten, de volgende fase is dat er nog meer hypotheken niet meer betaald kunnen worden met als gevolg de volgende fase in de huizen/krediet-crisis. Of zie ik dat verkeerd?

  2. Niet overdrijven. Er is veel aan te merken op het USA beleid, maar het beleid is wel degelijk monetaristisch sinds de jaren 70 en niet Keynesiaans. Keynes sprak niet over rentestanden.

    Want juist de monetaristen waarschuwden al tegen de effecten van het gebruik van de rentestand als middel om economische groei. Zoals Friendman al zei, niet omdat het niet werkt, maar juist omdat het zo goed werkt. Waarbij goed dus in de betekenis in effectief qua geld in de economie pompen, niet kwalitatief goed.

    Wat de USA overheid deed, was nu net waarvan de monetaristen zeiden dat je het niet moest doen.

    Deze crisis is dus inderdaad veroorzaakt door grootschalige overheidsinterventie. In die zin, is het oude liedje weer van toepassing: Als men (bv Wouter Bos) iets aanhalen als voorbeeld waarin marktwerking niet werkt, is het doorgaans een voorbeeld van het omgekeerde.

    De oplossing is een echt monetair vrijemarktsysteem.

    MG reageerde op deze reactie.

  3. @Armin:

    Hey Armin, ik ben het niet helemaal met je eens.
    Naar wat ik begrijp van het monetarisme is het gebaseerd op het idee dat er elk jaar geldschepping zou moeten worden gecreerd op een vast procentuele basis, zo´n 2% als door een computer. (het kan best zijn dat ik het monetarisme verkeerd begrepen heb of flink oversimplificeer, in that case let me know :))

    Als dit zo is is er geen monetaristisch beleid gevoerd in Amerika omdat er veel meer geld in de economie gepompt is dan die 2% per jaar. Inflatie en dus geldschepping werd op een grote schaal als middel ingezet om de economie maar blijvend te stimuleren. Inflatie lag zeker niet op 2% per jaar. In dat opzicht is het wel Keynesiaans, omdat Keynes sprak over een actief overheidsbeleid ten opzichte van geldprinten en dus inflatie om de economie te stimuleren. Over de slechte effecten van inflatie had hij het echter helemaal niet. (Friedman levert daar terrecht, rake, kritiek op, hij gaat alleen naar mijn mening niet ver genoeg met zijn oplossing, een soort keynes-lite if you don’t mind me saying)

    En met je opmerking; de oplossing is een echt monetair vrijemarktsysteem. Bedoel je daarmee de Austrian school of economics viewpoint, inclusief het afschaffen van de centrale bank? Ik ben benieuwd. 🙂

    Armin reageerde op deze reactie.

  4. @MG: Het idee van het monetarisme is enerzijds het uitleggen van hoe het monetair systeem werkt en interactie heeft met de reeele economie. Het maakt daarin in eerste instantie geen harde uitspraken over wat te doen. Het beschrijft de mechanismen. Dat was nodig, want op dat moment was het Keynes wat de klok sloeg.

    Net zoals bij Keynes – die naar mijn smaak ten onrechte verguist is, want het zijn vooral politici die zijn leer misbrukt hebben om eigen plannen door te drukken op een wijze die ook volgens Keynes eigen leer volledig onjuist was – kun je uiteraard de instrumenten van het monetarisme gebruiken. Friedman waarschuwde daar al voor.

    Zijn idee en van diverse andere aanhangers was om de geldgroei enkel te laten meegaan met de economische groei. Omdat dat zeer moeilijk in te schatten is, is een 2% een goede vuistregel.

    In die zin heb je gelijk dat politici zich niet aan dat advies gehouden hebben. Als je het zo bedoeld ben ik het met je eens. Maar de instrumenten die de FED hanteerde, waren monetaristisch en niet Keyniaans. Dat is wat ik bedoelde.

    Betreft een meer vrij systeem verwijs ik inderdaad naar wat men tegenwoordig (vroeger niet!) bij de Austrian school ook bepleit: vrije geldschepping. Centrale banken kunnen dan afgeschaft worden. Merk daarbij allereerst op, dat er dan ook regelmatig méér geldschepping zal zijn dan 2% in zo’n vrij systeem! Het zijn dan echter verschillende monetaire systemen die concureren.

    Merk ook op, dat ik dit bepleit vanuit liberaal oogpunt. De Oostenrijkse school is geen libertarische stroming en heeft in het verleden zelfs staatsingrijpen bepleit (goudstandaard!). Net zoals het monetarisme geeft de Oostenrijkse school een set van instrumenten, geen morele leidraad.

  5. De jaren voor de grote depressie van ’29 waren het de republikeinen die stonden te trappelen om het land de nek om te draaien. Vreemd dat de geschiedenis zich steeds weer herhaald en vreemd dat het juist de republikeinen zijn die het ook dit keer weer is gelukt.
    Als republikeinen politiek zien als middel zichzelf en aanverwante Cosa Nostra leden te verrijken dan is er aardig wat mis met het Amerikaanse ‘vrije’ systeem.

    R. Hartman (NI) reageerde op deze reactie.
    sem reageerde op deze reactie.

  6. @IIS: “vreemd dat het juist de republikeinen zijn die het ook dit keer weer is gelukt”

    Volgens mij sla je hier de plank volledig mis. Kun je dit toelichten?

  7. De NL overheid stimuleerd ook huizenbezit met de hypotheekrente aftrek. HDoor die extravraag zijn de huizenprijzen zo sterk gestegen, dat zelf mensen met een normaal inkomen moeite hebben om een huis te kopen. Een goed bedoeld overheidsingrijpen, dat uiteindelijk een averechts effect heeft.

    Aan de ene kant wordt lenen gesubsidieerd door de overheid, maar sparen wordt bestraft, door vermogensbelastig en de door de overheid gecreeerde inflatie. Totaal geen kapitalisme dus.

  8. @IIS: Ik weet uit een documantaire dat de republikeinse president hoover in de begin van de grote depressie niet veel ingreep in de economie, banken werden niet gered(nu wel) en er waren niet veel “werkenlozeprojecten” en hij hield vast aan de goudstandaard. In 1933 werd de democraat Roosevelt president: hij greep wel in en confisceerde al het goud van de amerikanen, daarna verliet hij de gouden standaard. Dit werkte natuurlijk averechts omdat ieder land het zelfde deed(munt ontkoppelen van goud en protectionisme), de wereldhandel kreeg het nog moeilijker dan nodig zou zijn geweest. Uiteindelijk besloot nederland in 1936 als laatste om de gouden standaard op te doeken.

Comments are closed.