,,Als je twee economen in een kamer zet, dan krijg je twee opinies, tenzij een van hen Lord Keynes is, want dan krijg je drie opinies”. – Sir Winston Spencer Churchill
John Maynard Keynes is een invloedrijke econoom geweest voor veel politici en academici, zoveel zelfs dat nu de meerderheid van de economische faculteiten in de westerse wereld les geeft in zijn theorieën. Dit terwijl hij zelf in zijn boek The General Theory of Employment, Interest, and Money uit 1936 heeft aangegeven niet te weten of deze theorieën wel klopten of uitvoerbaar waren en dat er waarschijnlijk een dictatuur voor nodig was om deze vorm van beleid te kunnen implementeren. Deze gedachte staafde hij ook door het voorwoord te schrijven van de Duitse vertaling van zijn boek, waarin hij het economisch beleid van Adolf Hitler prees.
Zoals gezegd, in een fiatgeldsysteem, zoals wij dat al sinds 1914 kennen zijn recessies een normaal fenomeen. Het zijn feitelijke schoonmaakmiddelen van de economische wereld. Twee keer per decennium moet men een recessie ondergaan, omdat dan de waninvesteringen in de economie kunnen worden gesaneerd. Daarna begint men dan weer opnieuw de kredietexpansie aan te wenden tot de volgende recessie zich aandient.
Een economische crisis of depressie ontstaat als de recessie niet wordt geaccepteerd en centrale banken en politici alles in het werk stellen om recessies te ‘vermijden’, wat natuurlijk inhoudt dat de centrale bank geld bijdrukt en krediet creëert, of laat creëren door de bancaire sector, zodat de waninvesteringen kunnen doorgaan en alleen maar groter kunnen worden en uiteindelijk uitmonden in gigantische zeepbellen. Deze zeepbellen ploffen vroeg of laat en dan hebben deze directe gevolgen voor de rest van de economie. Een enorme sanering is dan het gevolg, waarbij elke sector getroffen wordt. De centrale banken en overheden proberen dan de zaak te redden, maar dan is het al te laat, de depressie heeft zich al genesteld en moet gewoon uitwoeden, totdat alle waninvesteringen zijn gesaneerd en de laatste slechte beleggingen de economie zijn uitgewrongen. Alle ingrepen hebben geen zin meer en leiden alleen maar tot een verlenging van de economische ellende.
Echter, het grote probleem met ‘overheidsstimulering’ is dat overheden niet altijd weten wat goede of slechte investeringen zijn. Helaas zijn ambtenaren geen ondernemers en kunnen risico’s en rendementen slecht inschatten. In Nederland hebben we daar al legio voorbeelden van (stadhuis van Amsterdam, Noord-Zuidlijn, Betuwelijn etc.). Hoewel het natuurlijk goed is dat de infrastructuur wordt verbeterd, moet dit echter niet alleen in crises gebeuren, maar ook daarbuiten. In Japan heeft men nu al zo’n 15 jaar geprobeerd de economie te ‘stimuleren’, maar is tot zover op niets uitgelopen. Keynes zou dit niet hebben begrepen, omdat hij niet bekend was met een aantal economische wetmatigheden.
Hij begreep bijvoorbeeld een aantal essentiële zaken niet, die de Oostenrijkseschooleconomen Ludwig von Mises en Friedrich von Hayek, alsmede Prof. Antal Fekete wel kenden, zoals de volgende:
1. Marginaal gebruik; zowel van arbeid als van productie; ergo een neergang van de productie is geen probleem en de waardedaling van arbeid ook niet. Wat met marginaal gebruik wordt bedoeld is eenvoudig uit te leggen aan de hand van dit voorbeeld: Een molenaar verwerkt 5 zakken meel per dag en verkoopt deze door, 4 zakken heeft hij zelf nodig om zijn kosten te betalen, alsmede zijn gezin te onderhouden. 1 zak heeft hij dus over, dit betekent dan dat hij deze zak kan gebruiken voor de opbouw van zijn vermogen. Dit heet marginaal gebruik, het is dus een extra productie bovenop de noodzaak tot overleving. Stel dat er een teruggang is in de vraag en hij kan nog maar 4 zakken meel verkopen. Dan heeft hij geen extra zakken over voor vermogensopbouw, maar hij kan er nog gemakkelijk van leven. Er is geen enkel probleem in feite.
Niet volgens Keynes echter, want hij dacht dat elke teruggang in de productie een probleem was en moest worden ‘gestimuleerd’ door middel van de gemiddelde vraag te verhogen. Dit diende dan volgens hem te worden gedaan via de verlaging van de rente, een verhoging van de geldhoeveelheid, de belastingdruk te laten dalen en daarmede de overheidstekorten te laten oplopen. Dit soort ingrepen hebben derhalve geleid tot een dramatische verstoring van de markt, waardoor recessies en depressies niet alleen in het leven zijn geroepen, maar eigenlijk veel langer duurden dan zouden moeten.
2. Rentemanipulatie en de onbedoelde gevolgen daarvan; bij een kunstmatige rentestijging of -daling dupeer je namelijk altijd grote groepen in de samenleving. Deze gedupeerden waren bijvoorbeeld producenten, die bij een kunstmatige rentedaling moesten concurreren met andere bedrijven, die goedkoop konden lenen, waardoor er zodoende een valse concurrentie ontstond. Ook werden spaarders de dupe, omdat zij minder rente ontvingen dan wat de markt anders zou hebben toegekend, waardoor het spaarquotum achteruit gaat, omdat men in een kunstmatige hausse beter in zeer risicovolle beleggingen kan speculeren, zoals op de beurs dan het geld op de bank laten staan. Bij een kunstmatige rentestijging worden nieuwe bedrijven weer gedupeerd die hogere rentes moeten betalen dan hun concurrenten die nog oude leningen hadden tegen de lagere rentes. Ook wordt het weer aantrekkelijker voor investeerders om hun geld op de bank te laten staan en hun geld uit de beurzen te halen, waardoor er een navenante daling van de beleggingen resulteert, welke kan omslaan in angst en paniek. Door dit jojo-effect zijn centrale banken continu bezig om de stabiliteit van het economisch verkeer aan te tasten, via een voortdurende aanpassing van de rentevoet. Helaas is dit besef nog niet doorgedrongen tot de reguliere financiële media en de meeste economen.
3. Prijsbepalingsmoeilijkheid; als de geldhoeveelheid (M0-M1) stijgt, dan is het bij de resulterende prijsinflatie moeilijk, zoniet onmogelijk om te zien welke producten of goederen schaars zijn of overvloedig, omdat alles nu eenmaal in prijs stijgt. In een economie, waar de goudstandaard geldt speelt dit probleem helemaal niet, want bij een geringe prijsstijging kan de markt meteen zien of goederen of producten schaars worden of niet. Het behoeft geen betoog dat bij een huidige geldhoeveelheidstijging (M1) van 10-12% dit nagenoeg onmogelijk wordt om deze schaarste of overvloed te herkennen en de markt rustig doorgaat met het overproduceren van goederen en producten, waarna er aan het eind een grotere sanering moet plaatsvinden ten aanzien van de productie van deze overbodige goederen (waninvesteringen) dan in een goudstandaard.
4. Bronkapitaalvernietiging; wat we hebben gezien over de laatste kwart eeuw is dat er een lange periode van rentedalingen zich heeft voorgedaan, waardoor de ratio’s van alle commerciële banken werden afgekalfd. We weten allemaal dat banken een ratio aan onderliggende waarde of kapitaal moeten aanhouden, om zodoende een bescherming te bieden mochten er klanten komen die hun deposito opeisen. Deze ratio is in de de loop der jaren afgenomen en drastisch verwaterd. Van een ratio van 1 op 6 is men gegaan van 1 op 20, of zelfs nog meer. Dit betekent dat bij de minste financiële problemen er al een tekort kan ontstaan op de onderliggende waarde, waardoor commerciële banken failliet kunnen gaan. We hebben in de afgelopen paar maanden kunnen zien dat dit reeds aan het gebeuren is.
De grote kwestie van deze kapitaalverwatering is dat dit het bronkapitaal vertegenwoordigt, wat moet worden aangewend om de fundering van het financiële systeem veilig te stellen. Wat politici en centrale bankiers maar niet willen begrijpen, is dat we dit bronkapitaal straks hard nodig zullen hebben om een economisch herstel mogelijk te maken. Als men dit kapitaal verkwanselt aan het in stand houden van waninvesteringen, zoals failliete banken, fondsen e.d. dan houdt dit een snel herstel tegen en zorgt ervoor dat als er een herstel komt dit zeer traag zal verlopen. De New Deal in de Verenigde Staten bijvoorbeeld was gebaseerd op dit foutieve Keynesiaans denken.
Vroeger werd bronkapitaal vertegenwoordigd door goud en zilver, dat wil zeggen het vermogen werd opgeslagen in deze edelmetalen. Tegenwoordig in het fiatgeldsysteem wordt het bronkapitaal voornamelijk opgeslagen in arbeid, productie, land, machines en gebouwen. Dit omdat het papiergeld alleen maar beloften inhoudt en geen fysiek vermogen meer.
In 1946, zo’n twee weken voor zijn dood bekende Keynes aan zijn grote vriend mede-econoom aan de London School of Economics, Friedrich von Hayek, dat het een grote fout was geweest om dat betreffende boek te schrijven. Helaas was toen al de geest uit de fles, want overheden omarmden deze theorie, omdat het hen veel meer macht toekende om in de economie te interveniëren.
En zoals gezegd is de rest geschiedenis.
Let wel ons corporatistisch systeem is eindig en wel om deze redenen:
1. Krediet wordt uit het niets gecreëerd en is een vorm van piramidespel dat al eeuwen de ronde doet, beginnende met de Bank of England in 1694 gesticht door onze eigen prins Willem III. Hiertegen werden obligaties, ergo staatsschuld, uitgegeven aan banken en vermogende particulieren, waarbij de rente werd opgebracht door de belastingbetalers.
Hieronder een verslag van Ellen Brown van het boek: The Web of Debt:
,,All the king’s men cannot put the private banking system together again, for the simple reason that it is a Ponzi scheme that has reached its mathematical limits. A Ponzi scheme is a form of pyramid scheme in which new investors must continually be sucked in at the bottom to support the investors at the top. In this case, new borrowers must continually be sucked in to support the creditors at the top. The Wall Street Ponzi scheme is built on “fractional reserve” lending, which allows banks to create “credit” (or “debt”) with accounting entries. Banks are now allowed to lend from 10 to 30 times their “reserves,” essentially counterfeiting the money they lend. Over 97 percent of the U.S. money supply (M3) has been created by banks in this way.5 The problem is that banks create only the principal and not the interest necessary to pay back their loans. Since bank lending is essentially the only source of new money in the system, someone somewhere must continually be taking out new loans just to create enough “money” (or “credit”) to service the old loans composing the money supply. This spiraling interest problem and the need to find new debtors has gone on for over 300 years — ever since the founding of the Bank of England in 1694 – until the whole world has now become mired in debt to the bankers’ private money monopoly. As British financial analyst Chris Cook observes:
“Exponential economic growth required by the mathematics of compound interest on a money supply based on money as debt must always run up eventually against the finite nature of Earth’s resources.”6
The parasite has finally run out of its food source. But the crisis is not in the economy itself, which is fundamentally sound – or would be with a proper credit system to oil the wheels of production. The crisis is in the banking system, which can no longer cover up the shell game it has played for three centuries with other people’s money.”
Zoals men ziet kan de hoofdsom van het krediet wel worden gecreëerd, maar niet de rente die moet worden betaald op dit krediet door derden. Dus moet iemand altijd een schuld aangaan, opdat er voldoende ‘geld’ in het systeem kan worden gepompt om ook de rente op het steeds groter wordende krediet te kunnen betalen.
Dit fiatgeldsysteem stopt zodra de kredietlimiet is bereikt, omdat de rente eenvoudigweg niet meer is op te brengen door derden. De schulden zijn zo hoog opgelopen dat de salarissen en/of andere inkomsten uit productie dit niet hebben kunnen bijhouden.
2. De oprichting van de verzorgingstaat kon alleen maar met een fiatgeldsysteem gebeuren, omdat een goudstandaard dit niet toelaat. Er moeten namelijk zoveel beloften worden gedaan aan een steeds groter wordend segment van de bevolking, dat dit alleen via een geldhoeveelheidstijging kon worden bewerkstelligd, zonder dat mensen zouden vermoeden dat dit inflatie betekende met de resulterende prijsstijgingen. Derhalve moesten er economische theorieën worden gefingeerd om de prijsstijgingen te ‘verklaren’. Andere sectoren van de economie waren derhalve immer de zondebokken, zoals ‘op winst beluste’ bedrijven, ‘inhalige’ vakbonden, de olieproducerende landen, de Chinese en Indiase vraag naar grondstoffen, de agrarische ‘tekorten’ etc. Alles werd uit de kast gehaald om maar te verbloemen waar de echte inflatie werd geschapen, i.e. de centrale banken op aandringen van de politiek. Deze onzichtbare belasting zou dan door iedereen worden betaald, zowel door de minimuminkomens als de welgestelden. De verzorgingstaat blijkt dus niets anders te zijn dan een sigaar uit eigen doos, want de minimuminkomens betalen het gelag via de inflatie en de werkloosheid, omdat de prijs van arbeid dankzij deze inflatie te duur is geworden om niet- of slecht opgeleiden in dienst te laten nemen door bedrijven. Met de teloorgang van het fiatgeldsysteem verdwijnt ook de verzorgingstaat.
De Sovjet-Unie is wat dat betreft een lichtend voorbeeld. Volgens officiële statistieken behoorde zo’n 95% van de economie aan de staat toe en was er ca. 5% aan private handel. Dit blijkt echter een vertekening te zijn, want de ‘zwarte’ economie in de voormalige Sovjet-Unie bleek zo’n 40% te omvatten. Mikhael Gorbachov probeerde het land uit het slop te trekken door middel van hervormingen (perestroika en glasnost) te introduceren, maar deze zorgden er alleen maar voor dat het proces van desintegratie versnelde. Kijken we naar onze huidige verzorgingstaten in West-Europa, dan is het ook niet anders. Volgens de laatste statistieken behoort ca. 55-60% van de economie aan de staat toe, de uitgaven van de overheid betreffen namelijk ditzelfde percentage van het Bruto Binnenlands Product. Dit houdt in dat we eenzelfde soort crisis hebben die de Sovjet-Unie heeft doorgemaakt en deze grote veranderingen teweeg zal brengen. Bestaande en opgedrongen staatsstructuren zoals een verzorgingstaat gaan verdwijnen en zullen plaatsmaken voor nieuwe, flexibere systemen, die meer in lijn liggen van een houdbaar systeem.
Mits de overheid zich niet met de economische sanering bemoeit en geen interventies pleegt zal deze crisis na zo’n vier jaar zijn uitgewoed, Hoewel ik vrees dat dit ijdele hoop is, want zo zit een collectivistisch bestuur helaas niet in elkaar en zal deze crisis worden uitgespreid over zo’n 16-20 jaar, waarbij het Japanse scenario zich zal manifesteren.
Possunt, quia posse videntur
(Ze kunnen het, omdat ze denken dat ze het kunnen). Virgilius, 70-19 v.Chr.
Bronnen:
Essays:
Troubled Asset Release Program; Prof. Antal E. Fekete, Financial Sense, USA, 10 oktober 2008
The Mechanism of Capital Destruction; Prof. Antal E. Fekete, Financial Sense, USA, 20 oktober 2008
The Con in Central Bankers’ Confidence; Dr. Darryl Schoon, Financial Sense, USA, 30 juli 2008
What Does Marginality Mean?, Dr. Robert Murphy, Mises Institute, Auburn, AL, USA 8 november 2004
The Misesian Case against Keynes; Hans Hermann Hoppe, Ludwig von Mises Institute, Auburn, AL, USA, 31 maart 2007
Causes of the Collapse of the USSR; Alexander Dallin, Goucher College, Baltimore, MD, USA, 1995
The Violence of Central Planning; Llewellyn H. Rockwell, Ludwig von Mises Institute, Auburn Al, USA, 2 augustus 2003
Literatuur:
Web of Debt; Ellen Hodgson Brown, Third Millennium Press, Wiltshire, UK ed. 31 januari 2008
The General Theory of Employment, Interest, and Money, John M. Keynes, orig. 1936, Promotheus Books, mei 1997
“Bestaande en opgedrongen staatsstructuren zoals een verzorgingstaat gaan verdwijnen en zullen plaatsmaken voor nieuwe, flexibere systemen, die meer in lijn liggen van een houdbaar systeem.”
Kan haast niet wachten;-)
Dank voor het heldere schrijfsel. Gelukkig zijn er nog mensen met goed werkenden breins.
Albert S. reageerde op deze reactie.
Zeer goed inzichtverdiepend artikel Albert.
Dat zou meer dan zomaar een hoofdartikel van de WSJ of de FT kunnen zijn.
Verplichte stof in het economisch onderwijs.
Albert S. reageerde op deze reactie.
@Johnny: @SpyNose: Dank voor jullie respons en het is derhalve broodnodig om het huidig economisch onderwijs op de schop te nemen.
Dit is wel een eluke illustratie:
“Chuck und sein Gaul” oder: “Wie das amerikanische Finanz-System funktioniert” Der junge Chuck will mit einer eigenen Ranch reich werden. Als Anfang kauft er einem Farmer ein Pferd ab. Er übergibt dem Farmer seine ganzen 100 Dollar und dieser verspricht, ihm das Pferd am nächsten Tag zu liefern. Am nächsten Tag kommt der Farmer vorbei und teilt Chuck eine schlechte Nachricht mit: “Es tut mir leid, Kleiner, aber das Tier ist in der Nacht tot umgefallen.” Meint Chuck: “Kein Problem. Gib mir einfach mein Geld zurück. “Geht nicht”, eröffnet ihm der Farmer. “Ich habe das Geld gestern bereits für Dünger ausgegeben.” Chuck überlegt kurz. “Na dann”, fängt er an, “nehme ich das tote Biest trotzdem.” “Wozu denn?” fragt der Farmer. “Ich will es verlosen”, erklärt ihm Chuck. “Du kannst doch kein totes Pferd verlosen!”, staunt der Farmer. Doch Chuck antwortet: “Kein Problem! Ich erzähl’ einfach keinem, dass es schon tot ist…” Monate später laufen sich Chuck – fein in Anzug und schicken Schuhen – und der Farmer in der Stadt über den Weg. Fragt der Farmer: “Chuck! Wie lief’s denn mit der Verlosung des Pferde-Kadavers?” “Spitze”, erzählt ihm Chuck. “Ich habe über 500 Lose zu je 2 Dollar verkauft und meine ersten 1’000 Dollar Profit gemacht.” “Ja… gab’s denn keine Reklamationen?” “Doch – vom Gewinner”, sagt Chuck. “Dem habe ich dann einfach seine 2 Dollar zurückgegeben.” Heute verkauft Chuck strukturierte Finanzprodukte bei Goldman Sachs.
SpyNose reageerde op deze reactie.
@Johnny:
Weer wat geleerd: Dat het een zwijnestal is bij Goldman Sachs, laat zich niet moeilijk raden; ik at sowieso al geen varkensvlees meer.
Maar ik wist nog niet, dat GS ook al leningen op paardekadavers verkoopt. Het paarderookvlees zal ik nu ook maar van tafel halen.
beek reageerde op deze reactie.
@SpyNose:
Sinds wanneer is een lening hetzelfde als de loterij in dit bekende oude verhaaltje?
Volgens mij is het verhaal van de Japanse economie toch ook vooral een zaak van vergrijzing; mensen gaan minder geld uitgeven waardoor de economie in het slop raakt. Top artikel trouwens. Ik luisterde laatst een podcast van Murray N. Rothbard, die zei ook dat Keynes het fascisme wel zag zitten.
Hub Jongen reageerde op deze reactie.
@drnomad:
Kun je die nog traceren? Lijkt me erg interessant dit verband eens duidelijker te zien.
Inderdaad lijkt me het ritselen met geld maken dicht bij het fascisme.
mrXL reageerde op deze reactie.
drnomad reageerde op deze reactie.
@Hub Jongen: Veel mensen weten uberhaupt niet wat fascisme is. Ik heb als wiskundige en informaticus altijd enorm veel behoefte aan duidelijke definities, dus misschien kan ik dit nog eens uitleggen.
Het woord “fasces” komt uit het Latijn en er werd een bundel touwen mee bedoeld. Met 1 touw kon je iemand niet martelen, maar met een complete bundel wel.
Dit principe zie je terug in de staatsvormen van het fascisme. Je kunt “het geheel” op 2 manieren definieren, 1. als opsomming van losse entiteiten [mensen], of 2. het als zelfstandig iets zien.
Libertariers kiezen altijd voor het individualistische, voor oplossing 1, fascisten voor optie 2.
Volgende voorbeelden verduidelijken dit. “Du bist nichts, dein Volk ist alles” is een typische fascistische uitspraak. De som der entiteiten [mensen], het volk, is belangrijker dan het individu.
Ten tijde van Mussolini ging fascisme gepaard met corporatisme [samenspannen van overheid & bedrijven]. Bedrijven werden genationaliseerd onder het mom “dit is beter voor het volk”. Dat een gedeelte van het volk zwaar gedupeerd werd [de eigenaren] was niet belangrijk, want het geheel [de economie] was belangrijker dan afzonderlijke componenten.
Zalms uitspraak dat het te goedkoop inwisselen van de gulden “goed was voor de economie vanwege export”, maar hij vergat dat iedereen die centjes op de bank had er 20% op achteruit ging, is ook fasistisch.
Om nu terug te komen op Keynes en het fascisme, moet je weten wat Keynes pleit. Keynes pleit voor een door de overheid gereguleerde economie, zodat deze kan ingrijpen in tijden van crisis. Om b.v. een varkenscyclus te doorbreken, zou de overheid prijzen moeten kunnen aanpassen [hoewel nooit duidelijk is geworden waarom de overheid wel het tijdstip van aanpassing zou weten maar de markt niet…] of zgn investeringen doen. Doordat de overheid investeringen zou doen [tamelijk beladen definitie, het bouwen van een casino zou onder deze definitie kunnen vallen maar zal allicht weinig economische vooruitgang brengen] zou er een “multiplier” effect optreden waardoor er meer geproduceerd en geconsumeerd zou worden.
Nu kan zo’n multiplier wel bestaan, als je immers kapitaal/machines ontwikkeld om meer te produceren en als hier vraag naar is groeit je economie, maar je kunt geen “innovations” kopen. Dit laat soms langer op zich wachten dan gewenst is. En waarom zouden mensen innoveren als ze er zelf niet beter van kunnen worden?
Naast een andere ‘aanname’ in zijn theorie, dat er geen buitenland was zeg maar, of andere concurrerende economie, zaten er nogal wat hiaten in zijn model.
Zogenaamde “stagflatie” kon niet worden verklaard [stijgende prijzen + recessie], hetgeen toch duidelijk aangeeft dat zijn modellen niet correct zijn.
Kort door de bocht bepleit Keynes dat de economie in z’n geheel belangrijker is dan die van individuen. Grote ingrepen zijn gerechtvaardigd terwijl het individu geschoffeerd wordt [door belastingheffing].
Hub Jongen reageerde op deze reactie.
Albert S. reageerde op deze reactie.
@mrXL:
Inderdaad liggen fascisme en corporatisme dicht bij elkaar.
In het fascisme bestaat persoonlijk eigendom (in naam), maar de overheid schrijft precies voor wat je er mee mag of moet doen.
Of je mag produceren, wat (voorschriften),hoeveel, waar, met wie, voor welke lonen, tegen welke verkoopprijs, enz.
Albert S. reageerde op deze reactie.
@mrXL: @Hub Jongen: Inderdaad is dat precies wat het fascisme is. Mussolini was een prominent lid van de Italiaanse socialistische partij, voordat hij zijn eigen partij oprichtte in samenwerking met Margarita Sarfati, zijn vriendin en maitraisse. Hij ontwikkelde het corporatistisch concept IRI, waarbij overheid en grote bedrijven innig met elkaar werden verbonden. Het corporatisme van Mussolini verschilt niet zoveel met het Zweedse model, waar twee families tot voor kort de skepter zwaaiden, i.e. de Wallenbergs en de Gyllenhammers.
Tevens is dit het model dat door veel sociaal-democraten wordt aangemoedigd, zoals bij ons het poldermodel, in Engeland ‘stakeholder society’, of andere ‘derdeweg’ voorstellen. Er bestaat natuurlijk geen ‘derde weg’, alleen maar een gradatie richting een collectivistische samenleving. Daarbij is het corporatisme een middel geworden om een doel van een totalitaire samenleving te bereiken. In dit verband kan men de stichting van de Europese Unie in 1992 ook in dit rijtje betrekken.
@Hub Jongen:
Hub, ik vond de podcast onder de volgende link:
http://mises.org/media.aspx?action=category&ID=32
Het gaat om “Keynes the Man: Hero or Villain?”. Volgens mij kun je hem ook los luisteren, maar ik heb toevallig de hele categorie gedownload.
Spitsiaanse mythologie:
“Zoals men ziet kan de hoofdsom van het krediet wel worden gecreëerd, maar niet de rente die moet worden betaald op dit krediet door derden. Dus moet iemand altijd een schuld aangaan, opdat er voldoende ‘geld’ in het systeem kan worden gepompt om ook de rente op het steeds groter wordende krediet te kunnen betalen.”
Simplistische, kinderachtige lulkoek, Spits.
Het grootste deel van de inkomsten van banken, inclusief ontvangen interest, vloeit weer terug naar de samenleving. Betaalde interest, dividenden, loonbetalingen, exorbitante bonussen, afschrijvingen op leningen, belastingen. Enzovoort. Enzovoort.
Albert S. [14] reageerde op deze reactie.
@M [13]: Nee M. Dat is een klassieke denkfout die veel mensen maken. Vooral mensen die bitter weinig van de markteconomie begrijpen. Het is juist simplistisch om te denken dat dit weer naar de samenleving terugvloeit, want krediet is gecreëerd uit het niets en wel voor consumptieve doeleinden. De fictieve waarden die hieruit zijn voortgesproten zijn als sneeuw voor de zon verdwenen. Het is namelijk reeds in de voorafgaande haussejaren geconsumeerd. Nu blijven alleen nog schulden over die niet kunnen worden afgelost, omdat de productiebasis is ingestort en er een gigantische werkloosheid is ontstaan. Zodoende is er dus niets de samenleving ingevloeid en zijn we als maatschappij een stuk armer geworden. De enigen die hier garen bij hebben gesponnen zijn de investeringsbanken, maar dat is dus niet de hele samenleving, maar alleen een ‘happy few’. Dus M. voordat je mensen gaat betichten eerst even je huiswerk doen, dan praten we wel weer verder.
Andre [15] reageerde op deze reactie.
@Albert S. [14]:
“krediet is gecreëerd uit het niets en wel voor consumptieve doeleinden”
Dat kan net zo goed voor productieve doeleinden zijn.
“De fictieve waarden die hieruit zijn voortgesproten zijn als sneeuw voor de zon verdwenen. Het is namelijk reeds in de voorafgaande haussejaren geconsumeerd.”
Een klant gaat naar de bank. “Mag ik een lening ?” zegt de klant. “Ja” zegt de bank. De bank creëert het geld uit het niets in het kader van dat verdomde fractionele systeem. Het verschijnt in de vorm van getallen op de rekening van de bank.
De klant geeft het zojuist gecreëerde geld uit als ruilmiddel tegen een dienst of goederen. De verkoper krijgt het geld. Het verschijnt op zijn eigen bankrekening bij de één of andere bank.
Laten we zeggen dat hij een huis heeft gekocht in het haussejaar X voor 500k. De 500k is van eigenaar verwisseld en van bankrekening verwisseld.
Toen zakte de markt in elkaar. Een potentiële klant wilde 100k voor het huis betalen. Het huis is dus voor die klant 100k waard. Bij een verkoop op dat moment zou 100k van eigenaar verwisselen en 400k aan schuld overblijven.
De 500k van toen waart, onafhankelijk van of het huis al dan niet verkocht wordt, nog steeds rond ergens in het bancaire systeem, tenzij het geld als cash ergens onder de matras is verstopt. Dát werkt deflationair.
De verkoopwaarde van het huis is ten opzichte van haussejaar X verminderd, maar het gecreëerde geld van toen is er nog steeds. Volg het geld en niet de prijsverandering ! Geld verdampt niet, het wisselt slechts van eigenaren.
Armin [16] reageerde op deze reactie.
@Andre [15]: Klopt, maar he vergeet een belangrijk element. De klant in eerste instantie moet rente betalen, en dus productie maken wil die het bedrag en rente kunnen terugbetalen.
In verreweg de meeste gevallen, vind die extra productie plaats en is de economie genoeg gegroeid om het extra geld te dekken.
Enkel het surplus is inflatie (of igv uitgestelde ontdekking dat het niet gedekt is een bubble).
Meer en makkerlijker lenen, geeft meer extra productie heeft de praktijk uitgewezen. De prijs is meer bubbles en inflatie. Door enkel te wijzen op bubbles en inflatie, geef je of aan het systeem niet te snappen of ben je bewust de zaak eenzijdig aan het voorstellen.
Tot nu toe heeft het fiatstelsel al 3 generaties lang ongekende welvaart gebracht, bubbles en inflatie ten spijt.
Maar dat langs elkaar heenpraten zie je wel vaker. Zo sprak Keynes over korte termijn. En veel van zijn kritieken waren meer dat op lange termijn het allemaal niet zo geweldig was. Terrechte kritiek, maar je mist dan wel het punt.
De deflatie is goed vs deflatie is slecht is ook een voorbeeld van korte vs lange termijn discussies.
Plus dat het frapant is dat de Oostenrijke school nog steeds kritiek heeft op een econmische leer die behalve op middelbare scholen en in schoolboekjes dor niemand meer gehanteerd wordt. In de kamers van economische topinstituten hoor je enkel nog monetaristische varianten. Ook de uitvoering is vrijwel altijd monetaristisch van aard. (Alleen van het type waarbij Freidmann het niet mee eens zou zijn geweest.)
De Oostenrijkse school is achtergebleven in 1980. Sindsdien is er eigenlijk nauwlijks nieuwe kritiek bijgekomen. Dat is jammer, want vrijwel al hun kritieken zijn inmiddels gemeengoed.
En politici? Ja, die blijven toch doen wat ze altijd deden: stemmen kopen.
Andre [17] reageerde op deze reactie.
@Armin [16]:
Je maakt de fout die velen maken door impliciet aan te nemen dat geld méér dan één keer uit kan worden gegeven. Ook doe je het voorkomen alsof een economie een autonoom iets is. Niets is minder waar uiteraard; het zijn de individuen die een economie vormen.
De te betalen rente gaat ten koste van andere bestedingen; een deel van de persoonlijke productie wordt aan rente besteed met andere woorden. Daar is niks “extra’s” aan. Dat geld had besteed kunnen worden aan andere zaken (consumptie of sparen), maar nu dus aan rentebetalingen.
De praktijk heeft uitgewezen, dat meer en makkelijker lenen inderdaad tijdelijk extra consumptie en productie veroorzaakt dat later vervolgens als een kaartenhuis in elkaar zakt. Dat zijn de boom/bust cycli zoals voorspeld door de door jou volledig ten onrechte steeds weer afgeserveerde Oostenrijkse school.
Welhaast pathetisch is je opmerking als zou het afgedwongen fiatstelsel de oorzaak zijn van “ongekende welvaart”. Het is niet “dank zij” maar “ondanks”..
Armin [18] reageerde op deze reactie.
@Andre [17]: Je maakt de fout die velen maken door impliciet aan te nemen dat geld méér dan één keer uit kan worden gegeven
Welnee, dat is een essentiele eigenschap van geld. Je hoeft enkel terug te gaan naar voordat er geld was. Ik gaf jou kaas, jij mij in ruil brood. Ik at de helft en de andere helft ruilde ik weer voor een nieuwe schoen. Zolang er te ruilen viel, ofwel zolang er onderlinge vraag was naar elkaars productie, kun je zo veel en zo vaak ruilen.
Geld is enkel een middel om dit te faciliteren.
De kernvraag is en blijft of er meer geld is dan productie.
Zo ja, is het surplus dat in omloop is, inflatie.
Zo simpel is het.
De rente is een stok achter de deur dat je wel extra productie moet gaan maken, want anders heb je een probleem. Maak je die niet moet je die inderdaad uit bestaande middelen gaan betalen.
Dat teveel geld ‘bijdrukken’ inflatie geeft is evident. Maar wat is teveel? Dat is de kern van het debat, en niet zo simpel als sommigen op deze site doen voorkomen. Het is niet zo dat er maar een onomstotelijk moreel gelijk is.
Friendman was bijvoorbeeld tegen geldgroei. Niet anders dan de Oostenrikse school. Juist omdat hij wees op de gevaren. Hij gaat op sommige punten zelfs verder dan de hier aanbeden Oostenrijkse school qua gevaren.
Zij verschilden echter op het punt van deflatie. Logische uitkomst is dat in Friendman zijn redenatie de geldgroei exact even hoog moest zijn als de groei. Omdat er echter een typiscg tijdverschil zit tussen beide, moet je dus je geldgroei via de rente proberen vooraf te matchen met de productiegroei. Hierbij is een lichte overshoot beter dan undershoot (deflatie).
Nu zul jij wel gaan pruttelen, maar het punt van deflatie in een perfect wereld is toch gewoon korte vs lange termijn. Op lange termijn is deflatie niet zo’n probleem. Maar het kan een recessie moeiteloos jaren verlengen, door allerlei allerlei natuurlijke mechanismen die prijsdaling voorkomen. (Met name in de 25 jaar na het laatste werk van de Oostenrijkse school is daar veel onderzoek naar gedaan.) Definieer ‘beter’ …
In een niet-perfecte wereld, deflatie is vrijwel altijd slecht. Immers prijzen kunnen niet dalen. Door wetgeving, vakbonden, etc. Ook daar kun je over pruttelen, maar die dingen zijn er en verdwijnen niet.
Momenteel is er vrijwel niemand die de Keybiaanse ideologie aanhangt. Mede door de Oosenrijkse school maar ook het monetarisme. Het is echter jammer, dat zij daarna niet meegegaan zijn in nieuwe ontwikkelingen. Het monetarisme is inmiddeld opgevolgd door twee interessante varianten. Beter zou zijn als men de kritiek daarop zou richten ipv discussies die in de jaren 70 al in het voordeel van de Oostenrijkse school beslecht zijn.
De huidige crisis is veroorzaakt door monetair wanbeleid, want door geen van de dominante economische leren correct zou zijn. Daar is ook weinig discussie over. Maar politici zijn nu eenmaal politici.
De praktijk heeft uitgewezen, dat meer en makkelijker lenen inderdaad tijdelijk extra consumptie en productie veroorzaakt dat later vervolgens als een kaartenhuis in elkaar zakt.
De definitie van tijdelijk is dan echter anders dan ik hanteer. Vooralsnog zijn er al 3 generaties die ongekende welvaartgroei gezien hebben. Ik zie dat niet veranderen.
En het is wel degelijk de oorzaak. Immers, je hoeft maar enkel de welvaart uitgedrukt in fiatgeld te vergelijken met de totale waarde van het goud in diezelfde eenheid. Je ziet hier het verschil in welvaart dat er niet was geweest indien we commodity geld hadden gehad. Ofwel, de welvaart die met dwang – immers commodity geld vereist ook dwang – vernietigd was.
Ik blijf het ook zo jammer vinden dat men maar blijft hameren op die antieke dwangsystemen van commodity gedsoorten. De weg vooruit is juist het volledig vrijmaken van geld. Dan zie je een grote kleurijke variatie van allerlei geldsoorten ontstaan, met alle tussenvormen die denkbaar zin.
Andre [19] reageerde op deze reactie.
@Armin [18]:
Je schrijf werkelijk waar zóveel onzin bij elkaar, dat ik even niet weet waar ik moet beginnen. Laat ik een poging doen.
“De kernvraag is en blijft of er meer geld is dan productie.
Zo ja, is het surplus dat in omloop is, inflatie.”
Meer geld dan productie. Wat een onzin. Ik zal maar eens beginnen met uitleggen wat geld is, ik zal er wel een artikeltje van maken. Bedankt voor de tip.
Ik weet niet of je met ‘Friendman’ Milton Friedman bedoelt, maar de beste man was vóór een centrale bank met een begrensde geldgroei.
Prijzen kunnen niet dalen, nog zo’n vreemde opmerking. Dat is met computers ook nooit gebeurd. Die zijn alleen maar in prijs gestegen. Sterker nog, ze zijn ook steeds langzamer geworden. En dat alles ondanks monetaire inflatie en ondanks prijsinflatie.
Keynsianitus tremens zou niet heersen op het moment ? Overheden ‘stimuleren’ economiën niet ? Zucht.
Wie jij met “men” bedoelt die volgens jou “maar blijft hameren op die antieke dwangsystemen van commodity gedsoorten” is me ook een raadsel. Maar goed, zal wel aan mij liggen..
Armin [20] reageerde op deze reactie.
@Andre [19]: Nuance, Andre …
maar de beste man was vóór een centrale bank met een begrensde geldgroei.
Dat is exact wat ik schreef. De geldgroei moet de productiegroei evenaren, zodat de netto inflatie nul is. Omdat dat niet kan, mik op een lichte overshoot. Dit omdat deflatie in zijn optiek slechter is dan een lichte inflatie. Waarom heeft vooral te maken met de tijd waarover je ‘slecht/goed’ inschiet.
Prijzen kunnen niet dalen
Natuurlijk kunnen prijzen dalen. Het is echter onomstreden dat er allerlei natuurlijke mechanismen zijn die dit vertragen. In dat geval kunnen de “heilzame” krachten van deflatie dus haar werk niet doen. Op lange termijn wel, maar in de tussentijd …
Anvullend, zijn er wetgevende zaken die soms prijsdalingen daadwerkelijk verbieden. Ja, staatsdwang, maar die is er nu eenmaal. En dan pakt deflatie bijzonder slecht uit, want dan vindt correctie via productiedaling plkaats, ergo werkloosheid.
Overheden ’stimuleren’ economiën niet ?
Jazeker doen ze dat. Overigens grijpen overheden steeds vaker eerder naar monetaristische dan keyniaanse stimuleringsmaatregelen.
Maar er zijn weinig economen die dat nog bepleiten als zijnde slim. Aan de Europese kant nog niets meer, maar dat is nu eenmaal omdat economen zelden los van politieke ideologie kunnen denken. Maar dat zullen deze semi- en echte politici altijd blijven doen.
Dat stimuleren is hoe dan ook volgens alle leidende economische leren onjuist.
Het is jammer dat de Ostenrijkse school niet verder komt dat de jaren 70, alwaar men tegen Keynes vecht. Inmiddels zijn we 30 jaar verder en is zowel de Oostenrijkse school en Keynes achterhaald. Die laatste omdat ze mede door de eerste verworpen is. Die eerset ecter ook omdat ze weigert verder te gaan dan het laatste werk van Rotherbard. Alsof men bang is die batch of honour van het heilige gelijk dat men nooit krijgt, verliest.
Lees eens wat werken van de nieuw klassisisten of nieuw monetaristen (nieuw keynisianen genoemd, maar laat je niet door de naam verwarren, want het zijn monetaristen/aanbodzijde). Nee, dan kun je niet op de Oostenrijkse school terugvallen voor kritieken daarop, want die bestaan niet. Al deze zaken zijn geschreven na de laatste verhandelingen van de Oostenrijkse school. Ofwel, het zijn werken van de laatste 30 jaar … Er is heel veel interessants gebeurd in de tussentijd.
Andre [21] reageerde op deze reactie.
@Armin [20]:
En wéér staat het bol van de onbenulligheden. Je weet de naam van Murray Rothbard niet eens goed te spellen.
“Inmiddels zijn we 30 jaar verder en is zowel de Oostenrijkse school en Keynes achterhaald. Die laatste omdat ze mede door de eerste verworpen is.” Utter nonsense. Keynes z’n verachtelijke gedachtengoed is springlevend, zoals gezegd, en de Oostenrijkse school heeft in de mainstream economie nog nooit iets betekend, laat staan het Keynesianisme ontworteld. Waar je die onzin vandaan haalt weet ik niet, weet je het zelf eigenlijk wel ? Hoe kom je bij die nonsens ? Waar heb je dat gelezen ?
En dan dit: “De geldgroei moet de productiegroei evenaren, zodat de netto inflatie nul is.”
Voor mij moet dat niet. Ik ben perfect tevreden met gespaard geld dat door deflatie, dankzij een productiestijging, steeds meer koopkracht krijgt. Ik zal er naar streven om de geldsoort te nemen die mij het hoogste rendement tegen het laagste risico levert.
Maar ja, ik ben dan ook iemand die geen dwang op anderen uit wenst te oefenen. Jij wel..
Armin [22] reageerde op deze reactie.
@Andre [21]: Het is jammer dat je niet op de inhoud ingaat.
Dat de Oostenrijkse school niet zo veel betekend heeft is enerzijds waar. Op zich vreemd, voor een leer die alles zoveel beter ziet, nietwaar? In realiteit komt dat omdat ze vaak thema’s aanstippen de geen issue zijn. Maar niet altijd. Hayek heeft bijvoorbeeld wel degelijk invloed gehad lijkt mij. Met name over de rol van de de centrale bank was toen hij de nobelprijs kreeg veel discussie.
De laatste 30 jaar is de Oostenrijkse school echter geheel afwezig inderdaad. Ze hebben dan ook niets wezelijk te bieden gehad. Er zijn geen nieuwe grote economen opgestaan om de ouder meesters in de leer te vervangen. Keynes was verworpen en zo goed als dood, dus de oude leer was ook niet echt relevant meer.
Itt wat jij beweerd is Keynes namelijk helemaal niet springlevend. Geen enkel westers land voert namelijk nog Keyniaans beleid. Goed men ‘investeerd’ nog steeds veel en meent dat een grote staat erg ‘goed’ is. Maar dat is nog geen Keyniaans beleid. Ook volgens de Keyniaanse leer moet je niet zomaar met geld gaan smijten. En met geld smijten is iets wat politici altijd zullen blijven doen. Immers daarom stemmen ‘wij’ op ze …
Het beleid van de afgelopen jaren was echter volgens alle economische leren onjuist. Zelfs als je de oude Keynes toepast, kom je tot de ontdekking dan de politici vooral bezig waren met populisme en ideologie, dan structureel (al dan niet volgens een correcte of juist achterhaalde leer) economisch beleid.
Maar de economische adfelingen van overheden voeren tegenwoordig vooral monetair beleid. Zelfs de Franse overheid richt zich vooral op de ECB voor redding uit de economische crisis. Ook bij het oprichten van de ECB was er veel aandacht voor de opdracht, en deze was expliciet beperkt (tov die van de FED) vanwege monetaire inzichten.
Daarmee komen we gelijk bij jouw volgende opmerkingen:
Voor mij moet dat niet. Ik ben perfect tevreden met gespaard geld dat door deflatie, dankzij een productiestijging, steeds meer koopkracht krijgt.
Je weet heus wel in welke context is ‘moet’ schreef. Punt is namelijk dat er een verschil kan zijn tussen een beschrijving van economische processen en een politiek gemotiveerde opvatting wat te doen.
Friendman zelf bijvoorbeeld stond aan de wieg van het monetarisme van de centrale bank, maar was een fel tegenstander van monetaristisch beleid zoals Greenspan voerde of zoals nu bijvoorbeeld de Franse president bepleit. Niet omdat het niet zou werken, maar omdat het zo goed werkt (en dus sterke negatieve neveneffecten heeft).
In de optiek van het oorspronkelijk monetarisme is een lichte inflatie iets wat je moet nastreven omdat deflatie slechter is. Een lichte overshoot is beter dan een undershoot. Daar kun jij het niet mee eens zijn natuurlijk maar dan zul je wel goede argumenten moeten hebben.
Als je met libertarisme aankomt en uit principiele gronden geen inflatie wilt ben ik het met je eens. Dwang is abject en dus ook die van de centrale bank.
Als je met economische argumenten aankomt, zoals de Oostenrijkse school probeerde, zul je de discussie verliezen. Immers, ik heb je de redenatie al gegeven. kernwoorden: korte vs lange termijn en prijstarheid, zowel natuurlijke als staatsgerelateerde. Misschien zijn er wel goede argumenten, maar die zul je niet vinden in de Oostenrijkse school.
De Oostenrijkse school heeft hier geen antwoord op simpelweg omdat veel van de ontwikkelingen hier de laatste 30 jaar plaatsvonden. In die 30 jaar heeft de Oostenrijkse school eigenlijk vrijwel niets meer aangeleverd. De argumenten zoals de Oostenrijkse school die begin jaren 80 had, zijn uitgebreid besproken en onderzocht en bleken te licht bevonden. In het bijzonder ze misten nuances in de zin dat iets ‘atijd’ slecht of ‘goed’ is.
Zo blijkt het standpunt dat een te lage rente altijd malinvesteringen geeft, onjuist in de praktijk. Het geeft dit vaak, maar niet altijd. Volgende stap was, dan die situaties te onderzoeken waarin dat niet was en waarom.
Dit heeft felle discussies tussen de nu dominante economisceh leren gegeven (nieuw klassisten en nieuw keyniasianen/monetaristen). En ook de huidige crisis zal ongetwijfeld weer nieuwe inzichten geven.
Maar Keynes, nee die is niet relevant meer. En zolang de Oostenrijkse school zich daarop richt ipv op de nu relevante discussies, is die ook niet meer relevant.
Andre [23] reageerde op deze reactie.
@Armin [22]:
“Het is jammer dat je niet op de inhoud ingaat.”
Welke inhoud ?
Ik kan niks met algemeniteiten als “Het is echter onomstreden..”.
Het al dan niet onderzoeken cq. discussieren van een dwangsysteem, het enige systeem waaronder monetarisme überhaupt kan bestaan (hetgeen door jou trouwens niet tegen wordt gesproken), is voor mij irrelevant.
“In de optiek van het oorspronkelijk monetarisme is een lichte inflatie iets wat je moet nastreven omdat deflatie slechter is. Een lichte overshoot is beter dan een undershoot. Daar kun jij het niet mee eens zijn natuurlijk maar dan zul je wel goede argumenten moeten hebben.”
Dat deflatie “slechter” is, is een wijdverbreide misvatting. Dat wordt dan het tweede artikel. Waarom ik met goede argumenten tegen een cirkelredenering moet komen, mag je me wel even uitleggen.
Armin [24] reageerde op deze reactie.
@Andre [23]:
Het al dan niet onderzoeken cq. discussieren van een dwangsysteem, het enige systeem waaronder monetarisme überhaupt kan bestaan (hetgeen door jou trouwens niet tegen wordt gesproken), is voor mij irrelevant.
De werkelijke wereld is dus irrelevant? Maar je draait in circels. Zoals ik zelf ookz ei, als je met libertarische argumenten aankomt, ofwel principiele, ben ik het helemaal met je eens.
Maar wat nu als een dwangsysteem efficienter is? Ik beweer dat ondanks dat het abject is ivm de dwang, wel goed werkt. In ieder geval beter dan de alternatieven waarin deflatie ontstaat. Dus los van de morele component. De Oostenrijkse school gaat niet over moraal (al zullen velen van hen ook best libertarisch zijn), maar heeft argumenten waarom dat slecht zou zijn. En die argumeten haal jij aan hier. En die argumenten zijn dus onjuist gebleken.
Dat deflatie “slechter” is, is een wijdverbreide misvatting
Aangezien je inhoudelijk niet wilt ingaan op de aangedragen punten, ben ik heel benieuwd naar jouw artikel.
Wel vast een tip: Neem, prijsstarheid, zowel de natuurlijke en staatsgerelateerde en neem de tijdsduur (korte vs lange termijn) mee. Immers, die dingen zijn nu net de oorzaak waarom deflatie slechter is. 😉
Tip 2: gewoon een stukje tekst overlepelen van de Oostenrijkse school, zal je niet helpen, want daar staan deze zaken niet in …
Ik ben bijvoorbeeld heel benieuwd hoe jij een productiedaling weet te voorkomen, in een wereld waar de lonen niet zomaar dalen bij vraagreductie …
Andre [25] reageerde op deze reactie.
@Armin [24]:
The Tar Baby factor geldt niet alleen voor email, maar in dit geval ook voor jouw posts.
http://www.lewrockwell.com/north/north49.html
Ga dus vooral niet zitten wachten op een antwoord.
Met een beetje geduld zul je in de nabije toekomst wél artikelen terugzien die niet overeenkomen met jouw mening, want veel meer is het niet.. :p
Armin [26] reageerde op deze reactie.
@Andre [25]: Uitstekend. Ik wacht dan met spanning op artikelen over het onderwerp deflatie die jouw mening op dit punt dan geven. Dat die anders is dan de mijne, was mij al duidelijk 🙂
Ik hoop dat je die mening dan wel een beetje onderbouwt. Immers ik probeer al enige tijd de onderbouwing van de mening ‘deflatie is goed’ te begrijpen, maar loop telkens vast …
Comments are closed.