De foutieve redeneringen van Jac. Kragt

Op zaterdag 27 december j.l. verscheen een artikel waarin Jac. Kragt, schrijver van het boek “Kredietcrisis” en chief finance en risk officer van pensioenfondsbelegger PGGM werd geïnterviewd. Na het lezen van de kop, “Financiële crisis blijft jaren duren”, bleek al snel dat Kragt een aanhanger is van het centralistische model. Weer een illusie armer.

Terecht merkt Kragt op, dat de crisis op de gestructureerde financiële markten nog lang niet is uitgewoekerd. Hij merkt ook op, dat “het alsmaar toenemende Amerikaanse huizenbezit een onuitputtelijke bron leek” voor de verkoop van off-balance gebundelde schuldpapieren.  Als voormalig hoofd van de afdeling credit vehicles en structured investment vehicles bij ABN Amro en Rabo heeft hij daar -zeker achteraf- als geen ander inzicht in.

Het centralistische model, dat sinds het grootschalig in leven roepen van centrale banken heeft gezorgd voor economische instabiliteit, door aanhangers van de Austrian Business Cycle Theory ook wel boom-bust cycle genoemd, wordt echter ook door Kragt niet gezien als hét probleem dat ten grondslag ligt aan de huidige malaise. Dit leidt tot een blinde vlek met verkeerde conclusies als gevolg; conclusies waar mensen met kennis van Austrian Economics de rillingen van over de rug lopen.

Enkele uitspraken:

Onder de 25 SIV’s in de wereld was ik de enige Nederlander, nu bestaan ze helemaal niet meer: beleggers waren bang dat er nog ergens subprime hypotheken in zouden zitten. Maar die zaten er zelden in. Desondanks zijn de SIV’s opgeheven omdat de financiers zich er uit wantrouwen van afkeerden.

Kragt beweert in feite dat het hele probleem niet bestond, en dat terwijl ABN AMRO over 2007 € 1,56 miljard af heeft geschreven op subprime-leningen. Vreemd.

Verder:

Van binnenuit toont Kragt in zijn boek hoet het bouwwerk ineenstortte, met ontleding van producten, de monetaire regels en het gebrekkige toezicht. Volgens hem hebben de centrale toezichthouders meer overzicht nodig. De FED en de ECB zouden wat kunnen leren van het Pentagon, werkend met één groot scherm van de wereld. Dan hadden zij van tevoren geweten dat geldmarktfondsen liquiditeit het bankwezen uit konden trekken.

Kragt beweert dus keihard, dat het Pentagon alles onder controle heeft. Vandaar ook dat de oorlog in Irak in tegenstelling tot de reeds jaren geleden groots aangekondigde overwinning door Bush en consorten nog steeds voortduurt, en Bin Laden zogenaamd nog steeds niet is gevonden. Nee, goed gedaan, Pentagon ! Afgezien daarvan, ziet Kragt over het hoofd, dat ook geld de weg van de minste weerstand zoekt. Een tsunami van kunstmatig geld, gecreëerd door Greenspan in een poging om de negatieve gevolgen van de dot com crisis te pareren, werkte als verdovend middel op de bankiers, die hun kans schoon zagen om in een ongereguleerde vrije markt ge-engineerde financiële producten aan elkaar te slijten en daarmee de winsten op papier en hun aandeelwaarde op te schroeven. Niet het gebrek aan regels is het probleem; kunstmatige geldcreatie gesanctioneerd door- en ten behoeve van de overheid is de bron van het probleem.

Maar dat ziet Kragt toch wat anders:

De huidige recessie wordt een depressie als de overheid niet ingrijpt.

Recessie is een eufemisme voor depressie. De ‘recessies’ waar we sinds 1913 mee te maken hebben gehad, zijn het gevolg van het kunstmatig centraal reguleren van de geldhoeveelheid. De opmerkzame lezer weet, dat de ‘recessies’ alleen maar in hevigheid zijn toegenomen sindsdien, en dat ze vóór 1913 nagenoeg niet voorkwamen. Ze werden destijds gewoon ‘depressies’ genoemd. Kragt z’n ‘recessie’ is dus allang een depressie.

Overheidssteun is broodnodig, stelt Kragt. Anderzijds moet, vooral in de VS, de enorme schuldenlast worden afgebouwd. Dus ook gewone bedrijven zullen hun schulden afbouwen. Daar moeten we doorheen.

Kragt laat na te vertellen wie die overheidssteun moet ophoesten. Zou hij het weten ? Je zou bijna zeggen, dat hij beseft dat de schuldenlast van de staat niet nóg groter mag worden. Gezien de omvang van de reeds gegeven staatssteun en de afgegeven garanties voorwaar geen kattenpis. En dat terwijl de “financiële crisis nog jaren blijft duren”. Ik zou er dan ook prijs op stellen, als Kragt wat minder vrijblijvend uitlegt hoe hij dat ziet. Waarbij ik de vrijheid neem om reeds van te voren op te merken, dat élke staatssteun ten koste gaat van productieve elementen in een economie, ten faveure van de inproductieven. ABN Amro / Fortis valt in de laatste categorie.

Maar ik denk dat je dat gestaag, rustig moet doen, uitsmeren. Als we snel ‘ontschulden’, gaan bedrijven massaal over de kop, neemt de werkloosheid snel toe, met alle nare gevolgen voor het vertrouwen van de consument. Als je schulden gestaag afbouwt, kan de economie het dankzij de overheidssteun enigszins opvangen.

Het is Kragt wellicht ontgaan, dat de werkloosheid in de VS al elf maanden record na record zet qua stijging, maar goed.  Ik heb nieuws voor Kragt. Bedrijven met een te hoge schuldenlast, bijvoorbeeld veroorzaakt door het aangaan van teveel risico, dienen daar de gevolgen van te ondervinden. Als dat het bankroet betekent, dan zij dat zo. Kragt lijkt één van de velen te zijn die meent dat er “gewone bedrijven” zijn, en ongewone bedrijven zoals zijn oud-werkgever ABN Amro, voor wie de mores van het onverantwoord zakendoen niet geldt. Iedereen is gelijk, alleen sommigen zijn iets gelijker. Moral hazard ? Ben je gek !

Dit is geen gewone crisis, waarschuwt Kragt. Achter deze crisis zit een heel andere kracht, gedreven door die schulden. Ik denk dat velen het velen het te mooi afschilderen Het ontschulden van de economie zal jaren duren, en iedereen moet eraan meewerken om weer te kunnen groeien.

Een stukje eerder in het artikel was het een recessie, nu is het ineens “geen gewone crisis”. Make up your mind, zou ik zeggen. En, élke crisis, depressie of recessie sinds 1913 wordt verklaard door de Austrian Business Cycle Theory. Ik beveel aan Kragt en anderen die door de bomen het bos niet zien dan ook van harte de volgende boeken aan, als inleiding op Austrian Economics:

Faustino Ballve, Essentials of Economics http://mises.org/books/ballve.pdf

Gene Callahan, Economics for Real People http://mises.org/books/econforrealpeople.pdf

Murray Rothbard, What Has Government Done to Our Money? http://mises.org/money.asp

Murray Rothbard, The Austrian Theory of Money http://mises.org/rothbard/money.pdf

Murray Rothbard, Man, Economy, and State http://mises.org/rothbard/mespm.PDF

Nota bene gratis te downloaden..