Ayn Rand schreef 52 jaar geleden een roman, Atlas Shrugged, waarin ze beschreef wat er op dit ogenblik in 2009, aan het gebeuren is. In elke bailout en elk reddingsplan wat we nu zien gebeuren, herkennen we de gebeurtenissen uit dat boek van 1957. En wat nog belangrijker is, is dat in het boek de oorzaken voor de lezer duidelijk kunnen worden en dat hij ziet dat politici de huidige crisis proberen op te lossen met de zelfde middelen waarmee zij die crisis net hebben veroorzaakt.
Stephen Moore*) schreef in de Wall Street Journal een artikel waarin hij aantoont hoeveel gelijk Ayn Rand had. Een gelijk dat bewijst hoe belangrijk principes zijn en hoe ernstig de gevolgen als je daar van afwijkt.
In Atlas Shrugged is te zien hoe politici problemen veroorzaken door wetten, voorschriften en regels en dan de problemen “oplossen” door meer wetten en voorschriften. Precies zoals nu in NL en in de Evil Union.
Toen ik Atlas Shrugged voor de eerste keer las, had ik ook een gevoel dat de stommiteiten van de politici in het boek overdreven waren. Maar als nu zie hoe de hedendaagse politici de door henzelf veroorzaakte problemen proberen op te lossen, dan lijkt wat er nu gebeurt nog veel ongeloofwaardiger.
Tot ongeveer een half jaar geleden waren we gewend om te luisteren naar overheidstekorten van miljarden, zelfs honderden miljarden. Maar nu wennen we al aan “triljoenen”!
Het laatste deel van het artikel van Stephen Moore is zo goed geschreven, dat elke vertaling er schade aan zou doen. Vandaar geef ik het hier onvertaald. In de overtuiging dat bijna niemand er problemen mee zal hebben:
When Rand was writing in the 1950s, one of the pillars of American industrial might was the railroads. In her novel the railroad owner, Dagny Taggart, an enterprising industrialist, has a FedEx-like vision for expansion and first-rate service by rail. But she is continuously badgered, cajoled, taxed, ruled and regulated — always in the public interest — into bankruptcy. Sound far-fetched? On the day I sat down to write this ode to “Atlas,” a Wall Street Journal headline blared: “Rail Shippers Ask Congress to Regulate Freight Prices.”
In one chapter of the book, an entrepreneur invents a new miracle metal — stronger but lighter than steel. The government immediately appropriates the invention in “the public good.” The politicians demand that the metal inventor come to Washington and sign over ownership of his invention or lose everything.
The scene is eerily similar to an event late last year when six bank presidents were summoned by Treasury Secretary Hank Paulson to Washington, and then shuttled into a conference room and told, in effect, that they could not leave until they collectively signed a document handing over percentages of their future profits to the government. The Treasury folks insisted that this shakedown, too, was all in “the public interest.”
Ultimately, “Atlas Shrugged” is a celebration of the entrepreneur, the risk taker and the cultivator of wealth through human intellect. Critics dismissed the novel as simple-minded, and even some of Rand’s political admirers complained that she lacked compassion.
Yet one pertinent warning resounds throughout the book: When profits and wealth and creativity are denigrated in society, they start to disappear — leaving everyone the poorer.
One memorable moment in “Atlas” occurs near the very end, when the economy has been rendered comatose by all the great economic minds in Washington. Finally, and out of desperation, the politicians come to the heroic businessman John Galt (who has resisted their assault on capitalism) and beg him to help them get the economy back on track.
The discussion sounds much like what would happen today:
Galt: “You want me to be Economic Dictator?”
Mr. Thompson: “Yes!” [Thompson is de overhead]
“And you’ll obey any order I give?”
“Implicitly!”
“Then start by abolishing all income taxes.”
“Oh no!” screamed Mr. Thompson, leaping to his feet. “We couldn’t do that . . . How would we pay government employees?”
“Fire your government employees.”
“Oh, no!”
Abolishing the income tax. Now that really would be a genuine economic stimulus.
But Mr. Obama and the Democrats in Washington want to do the opposite: to raise the income tax “for purposes of fairness” as Barack Obama puts it.
David Kelley, the president of the Atlas Society, which is dedicated to promoting Rand’s ideas, explains that “the older the book gets, the more timely its message.” He tells me that there are plans to make “Atlas Shrugged” into a major motion picture — it is the only classic novel of recent decades that was never made into a movie.
“We don’t need to make a movie out of the book,” Mr. Kelley jokes. “We are living it right now.
————————————————————-
U kunt ATLAS SHRUGGED eenvoudig bestellen bij AMAZON en in elke goede boekenwinkel.
Datzelfde geldt voor de Nederlandse vertaling: ATLAS IN STAKING.
P.S. Het bijgevoegd plaatje is een afdruk van de postzegel die in 1999 werd uitgegeven ter ere van Ayn Rand.
Het is dezelfde postzegel die op de 2009 Vrijheidskalender (groter) staat afgedrukt in de maand september. Er zijn nog kalenders beschikbaar.
—————————————————————
*) Stephen Moore was econoom bij Cato en is nu econoom bij de Wall Street Journal.
Ik las het in 2007 en besloot het aan mijn moeder te geven als verjaardagskado. Vlak na lectuur was ze het er z.g.a. helemaal mee eens. Maar met het verstrijken van de tijd, verviel zij in haar oude, nochtans inmiddels duidelijk onderuitgehaalde, collectivistische opvattingen. Zo sterk was dus 70 jaar overheids- en “vrije” mediapropaganda, dat na het lezen van een overtuigend en herkenbaar boek als Atlas Shrugged, ze gelijdelijk aan toch weer afgleed naar de Keynesiaanse myhtologie en geloof in het opgelegd altruisme (dat dus helemaal geen altruisme is doch slechts geinstitutionaliseerde roof). Maar sinds oktober vorig jaar, kwam de nare realiteit in een stroomversnelling en slaan de parallellen met het boek haar weer in het gezicht. En door die herkenbaarheid is het alsof er nu een blueprint wordt afgehaspeld en zij het onwenselijke einde al kent. En zodoende schuiven haar sympathien steeds verder terug richting het boek.
Hub Jongen [3] reageerde op deze reactie.
Heb Atlas In Staking besteld! Dat gaat het derde boek van Ayn worden die ik ga lezen.
Hub Jongen [4] reageerde op deze reactie.
@Michielsens [1]:
Goed deze bevestiging te horen.
Een brainwashing die al begint op de dag van geboorte met dopen en bidden en dan jarenlang doorgaat, raak je niet zo maar kwijt. Zelfs met een fantastisch boek als Atlas Shrugged zul je je er voor open moeten stellen. En steeds weer checken wat de feiten zijn.
Op den duur zullen de feiten het winnen. Maar dat kan inderdaad lang duren tegen de gepleegde brainwashing en tegen de profiteurs en politici die er belang bij hebben om medemensen te dwingen om voor hen te betalen.
Doorgaan met educatie. Proberen zoveel mogelijk mensen kennis te laten nemen van dergelijke boeken en ook de Vrijspreker te bezoeken.
De Nederlandse vertaling is nog steeds beschikbaar.
@Imre [2]:
Veel leesplezier. Misschien is het leuk voor anderen om ons eens te laten weten hoe je het beleeft. (onder of na lezing?)
Imre [12] reageerde op deze reactie.
Toen ik Atlas Shrugged voor de eerste keer las, had ik ook een gevoel dat de stommiteiten van de politici in het boek overdreven waren.
Een mens is vaak hardnekkig in het ontkennen van de waarheid en wil graag geloven dat een ander, bijv. poltici, het allemaal goed menen. En komt er eens iemand met de waarheid dan roept men “onzin”, “overdreven”, “belachelijk”, “leugens”….Waarschijnlijk houden politici het daarom zo lang vol, omdat ze de waarheid iedere keer weer de nek om weten te draaien en een ander weten te overtuigen van hun goedheid. Het proces van jarenlang liegen en bedriegen komt nu misschien wel tot een grand finale met als klapper een failliete wereld en een Derde Wereldoorlog!?….In de verte hoor ik de menigte al roepen; “lynchen!!”…En ergens begrijp ik de menigte.
Voor mij is het gehele fenomeen van libertarisme relatief nieuw. Niet mijn ideeën en visie over maatschappij en overheid, die had ik al jaren. Maar wel dat dit dus een naam heeft en waar meer mensen zich in hebben verdiept, getuige boeken en sites als Vrijspreker.nl.
Daarmee is ook het lezen van dit soort boeken nieuw voor mij. Ben net begonnen in “Aan ons de keus” van Friedman en “Atlas in staking” staat vers in de kast, net binnen maar eerst Friedman lezen.
Mijn eerste ervaring van Friedman: ik had mijn laptop erbij, om eventueel interessante pasages even te noteren. Bleek dus dat dit neer zou komen op nagenoeg geheel overschrijven van het boek. Ik had Friedman te leen van een vriend, maar binnen 40 bladzijden via Bol.com een tweedehands exemplaar besteld voor mijzelf. Waanzinnige leeservaring.
Ben benieuwd of Ayn Rand me ook zo gaat bekoren. Ik houd u op de hoogte.
Hub Jongen [7] reageerde op deze reactie.
@Paul Martens [6]:
” Ik houd u op de hoogte”
Ik stel dat op prijs Paul. Twee dingen:
–“GELOOF” ook het libertarisme niet, maar check en denk zelf na.
–Als je onderdelen niet direct begrijpt, stel gerust vragen. (Waarschijnlijk kun je ook veel antwoorden vinden in de artikelen van de Vrijspreker. Zie zoekfunctie op voorpagina.
Paul Martens [8] reageerde op deze reactie.
@Hub Jongen [7]: Dank je Hub, ik hecht inderdaad weinig waarde aan “geloof”, op welke wijze dan ook. Mijn hele leven beroep ik me op mijn eigen bevindingen, hoe eigenwijs mijn omgeving mij ook moge vinden (bij mijn ongelijk, zal ik dat dan ook ruiterlijk toegeven).
Het is alleen leuk en erg herkenbaar om artikelen te vinden op sites als deze die bevestigen wat ikzelf al vond en vaak juist mooie aanvullingen zijn op hetgeen ik al dacht te weten. “Atlas in staking” heb ik dan ook aangeschaft omdat ik er op deze site op geattendeerd werd (het “boekenblokje” op de site).
MG [11] reageerde op deze reactie.
Vorige week Atlas in staking bij een boekhandel gekocht.
Ben nu nog met een ander boek bezig maar dan begin ook ik er aan.
Kan nog wel even duren voor ik het uit heb aangezien ik het behoorlijk druk heb op het werk (écht waar) en het een behoorlijk dikke pil is.
Keep you in touch Hub en Paul 😉
“(…)dat in het boek de oorzaken voor de lezer duidelijk kunnen worden en dat hij ziet dat politici de huidige crisis proberen op te lossen met de zelfde middelen waarmee zij die crisis net hebben veroorzaakt.”
Grappig.
Dit beginsel is bekend in de homoeopathie en wordt de “similiaregel” genoemd.
Volgens grondlegger Samuel Hahnemann (1755–1843) zouden ziekten genezen kunnen worden met stoffen die dezelfde (vergiftigings)verschijnselen veroorzaken als de ziekte….
Zoals bekend is de homoeopathie een omstreden therapie. Sommige twijfelaars zeggen: “baat het niet dan schaadt het niet”. Dat kan men van het Keynesianisme niet zeggen.
Een ander verschil is, dat de homoeopathie met infinitesimale verdunningen, z.g. potentieringen werkt en Keynesiaanse politici met “verdikkingen.” 🙂
@Paul Martens [8]:
Beste Paul, grappig te horen dat ‘aan ons de keus’ van Friedman een van jouw eerste libertarian boeken is. Dat is het boek dat mij uiteindelijk ook op dit pad heeft gezet naar het klassiek-liberalisme/libertarianism. Dat gecombineerd met ’the road to serfdom’ van Hayek, en ik kon niet meer terug.
Inderdaad, je moet niks geloven, maar met de ratio en kijkend naar de feiten kan je niet anders doen dan tot de conclusie komen dat dit de beste kijk is op, en inrichting produceert van de mensenlijke beschaving.
Groeten,
MG
@Hub Jongen [4]:
Ben op dit moment bezig met De Eeuwige Bron van Rand. Briljant hoe ze in een verhaal toch de elementen van haar filosofie weet te brengen. Het ik besta dus ik ZAL denken. Neem bijv. het gesprek van Howard Roark met een prospect:
‘’hij probeerde haar tot inzicht te brengen en te overtuigen. Terwijl hij praatte, wist hij dat het nutteloos was, want zijn woorden klonken of ze in luchtledig terecht kwamen. Tegenover hem zat Mrs. Wayne Wilmot; maar er bestond geen mens van die naam; er bestond slechts een omhulsel dat de meningen van haar vrienden bevatte, de prentbriefkaarten die ze had gezien, de romans over landadel die ze gelezen had. Daar sprak hij tegen, tegen dat omhulsel, doof en onpersoonlijk als een prop watten. ”
Ook als je kijkt hoe onverschillig Howard Roark is tegenover zijn medemens maar juist de rest van de mensen nodig heeft om zijn eigen geluk na te streven, dat zet je echt aan het denken. Alsof al onze interacties met mensen als zakenrelaties zijn waarbij, in het geval van vriendschap, interesse wordt gegeven maar waarbij dan ook wederzijds interesse wordt verwacht. Hulp aan de ander betekend later zelf ook hulp ontvangen etc.
Je ziet, voor zo ver ik nu aan het lezen ben, ook geen decadentie in de persoon Howard Roark. Hij blijft altijd zichzelf. Altijd strevend naar zijn geluk, zijn visie van de wereld hoe het moet zijn.
beek [13] reageerde op deze reactie.
@Imre [12]:
Geen decadentie in Howard Roark???
Wat knap van zo’n fictief personage! Om niet decadent te zijn!
Hoe krijgt Kuifje in avonturenland dat toch allemaal voor elkaar???
En dan verwijt men de gelovigen in sprookjes te geloven.
Terwijl er voor het bestaan van de man van Nazareth overtuigender bewijzen kunnen worden aangevoerd, dan voor het bestaan van de fictieve Howard Roark.
Imre [14] reageerde op deze reactie.
@beek [13]:
Wat moet ik hiermee? Natuurlijk kan je beschrijven dat een fictief persoon niet decadent is. Wat is je punt?
beek [15] reageerde op deze reactie.
@Imre [14]:
Wat heb je aan een FICTIEF persoon als voorbeeld???
Waarom een fictief personage bewonderen wegens goed gedrag???
Weet je, Imre, die Superman: dat was echt een bewonderenswaardig persoon.
Paul Martens [16] reageerde op deze reactie.
@beek [15]: Gaat het hier nu juist niet om? Dat de fictie van 52 jaar geleden nu dus werkelijkheid aan het worden is?
Dat kan voor die man uit Nazareth na 2009 jaar nog steeds niet gezed worden.
Daarom schat ik Ayn Rand iets hoger in als fictie schrijfster dan al die farizeeërs die de bijbel hebben verzonnen.
beek [17] reageerde op deze reactie.
@Paul Martens [16]:
Je doet maar.
Deze mevrouw was niet dom, natuurlijk niet.
Maar de wereld was en is meer dan deze fictie.
Paul Martens [18] reageerde op deze reactie.
@beek [17]: (Heel diepe zucht). Sorry Beek, maar als je niet eens de intentie van een dergelijk boek kunt begrijpen, het idee dat hierachter zit en de boodschap die de schrijfster hiermee bedoelt te brengen, denk ik dat je het beter bij het niveau van de Donald Duck kunt houden. Rand gebruikt juist die romanvorm om de maatschappij-kritische noten te kraken.
Je komt zelf met een verwijzing naar “de man uit Nazareth”. Nou als er één boek is, dat puur om de symboliek gaat en voor velerlei uitleg vatbaar is, is dát het wel.
Ik begrijp je reactie “je doet maar” dan ook niet. Fijne inbreng op een discussieforum.
beek [19] reageerde op deze reactie.
@Paul Martens [18]:
Wie zucht hier eigenlijk?
Roark werd hier bewonderd, omdat hij zo’n geweldig iemand zou zijn.
En dat vind ik volstrekt belachelijk.
Ik kan ook gemakkelijk ideale mensen bedenken. Zo weet ik precies aan te geven wat een voetballer verkeerd doet: al schop ikzelf elke bal volledig tegengesteld aan het ideaal.
Ook de ideale gelovige kan ik gemakkelijk beschrijven, terwijl ik daar voortdurend in gebreke ben.
De ideale bestuurder: ik schrijf het voor u op, hoewel ik als het even kan, dergelijk werk mijd als de pest.
Enz. enz.
Natuurlijk kan Rand goede filosofie in een roman hebben vormgegoten.
Maar blijf het dan wel als filosofie aanprijzden en beschouwen, en ga geen fictieve personen zitten te bewonderen.
Imre [20] reageerde op deze reactie.
@beek [19]:
Als jij graag de fictieve eigenschappen van Superman projecteerd op je eigen handelingen is dat je goed recht. Daarmee bedoel ik natuurlijk niet de onnatuurlijke eigenschappen zoals vliegen in de lucht maar eigenschappen als moed, daadkracht etc.
Comments are closed.