Vandaag lazen we dat Jan Heitink, oud hoofdredacteur van de Telegraaf, op 88-jarige leeftijd is overleden.
In de jaren 70-80 waren de hoofdartikelen van Jan steeds de moeite van het lezen waard. Vooral omdat ze zo duidelijk pleitten voor de menselijke waardigheid en de individuele vrijheid.
In zijn wekelijkse column citeerde hij vaak Ayn Rand en het libertarisme. Regelmatig noemde hij ook het Libertarisch Centrum, inclusief het adres.
Hij was ongetwijfeld de Nederlandse redacteur die het meeste gedaan heeft om het libertarisme bekend te maken. Na zijn pensioen heeft nog niemand bij de Telegraaf, of andere pers, dat opgepikt.
In een van zijn columns schreef Heitink over de brochure:
“Na de roes van de verzorgingsstaat de kater van het fascisme“. Deze column is ook vandaag nog actueel.
Wij kunnen Jan Heitink niet beter eren dan hieronder die Telegraafcolumn (30 april 1983), waarin hij op zijn beurt weer de in 1982 overleden Ayn Rand eerde, weer te geven.
——————————————————
EEN POSTUME WAARSCHUWING VAN AYN RAND VOOR ONZE TIJD
Door J.G. Heitink
Van Ayn Rand, de bekende Amerikaanse schrijfster en filosofe die vorig jaar overleed, is een boekje in het Nederlands vertaald, dat genoemd is:
“Na de roes van de verzorgingsstaat de kater van het fascisme?”, met als ondertitel “Het nieuwe fascisme, regeren bij algemeen akkoord”.
Dit boekje werd al in 1965 geschreven (Red.: The New Fascism: Rule by Consensus), maar wie het leest kan er inderdaad een waarschuwing in zien voor deze tijd, voor de jaren tachtig. Ayn Rand gaat uit van drie definities, die zij op de eerste bladzijde geeft:
1. Socialisme is een theorie of stelsel of maatschappelijke organisatie die het eigendomsrecht en beheer over de produktiemiddelen wil toekennen aan de gemeenschap als geheel.
2. Fascisme is een regeringsbeleid met sterk gecentraliseerde macht, dat geen enkele oppositie of kritiek duldt, en alle nationale zaken (zoals de industrie, de handel, enz.) onder zijn beheer heeft.
3. Staat-isme is het principe of de politiek om de staat uitgebreide economische macht en politieke zeggenschap te verlenen, ten koste van de individuele vrijheid.
Ayn Rand vindt dat er reeds jarenlang een campagne aan de gang is om het marxistische standpunt op te dringen, dat elke regering het werktuig is van economische klassebelangen en dat het kapitalisme geen vrije economie is, maar een stelsel van staatstoezicht dat ten dienste staat van de een of andere bevoorrechte klasse. Die campagne heeft tot doel de economische werkelijkheid te verdraaien, de geschiedenis te herschrijven, en de mogelijkheid van bestaan van een vrij land en een ongeleide economie te doen vergeten. Men wil ons alleen laten kiezen tussen fascisme en socialisme (of communisme).
Een essentieel aspect van de socialistische mentaliteit is het verlangen het verschil tussen het verdiende en het onverdiende uit te wissen, zo meent Ayn Rand.
Oude, vergrijsde “progressieven”, die eens de idealisten van de jaren dertig waren, klampen zich wanhopig vast aan de illusie dat we ons bewegen in de richting van een socialistische staat.
Maar de ironie van het geval wil, aldus Ayn Rand, dat we ons juist bewegen naar het fascisme. De werkelijke profiteur van het “idealisme” van de oude socialistische garde is niet de hulpeloze kleine man, maar het ergste soort rijken dat bestaat, nl. de rijken-door-geweld, de rijken-door-politieke-voorrechten, het soort mensen dat onder het kapitalisme geen enkele kans heeft, maar dat altijd klaar staat om onmiddellijk in te haken op elk “edel experiment” van de collectivisten.
Er is echter een verschil tussen het fascisme waar we nu heendrijven en het soort dat de landen van Europa in het jongste verleden heeft geteisterd:
het onze is geen militant soort fascisme, geen georganiseerde beweging van schelle demagogen, bloeddorstige moordenaars, hysterische derderangs intellectuelen en jeugddelinquenten – het onze is een vermoeid, versleten, cynisch fascisme, niet zozeer een verzengend onheil, maar de geruisloze ineenstorting van een lethargisch lichaam dat langzaam wordt verteerd door inwendig bederf. Aldus Ayn Rand.
Dit uitstekende boekje is een uitgave van het Libertarisch Boekcentrum
…………(RED: verdere gegevens niet meer van toepassing).
—————————————————————
RED: Het is opvallend dat Jan Heitink 26 jaar geleden, en Ayn Rand zelfs 44 jaar geleden schreven wat zich nu versneld aan het realiseren is.
Het “recht van de sterkste” heeft mij eigenlijk ook nooit echt kunnen bekoren, het heeft iets zoutloos.
Jan heeft onze dimensie verlaten maar zijn woord leeft voort.
Jacques Gans was een grootheid in de Telegraaf van toen, bohémien die ook columnist werd , ik weet niet of Heitink Gans heeft binnengehaald ik denk het eigenlijk niet,maar dat maakt en krant tot krant.
Anders dan Blokker (liep voor geld over van Volkskrant naar de NRC) pakte Gans geen Koninklijke onderscheidingen aan ,daar had hij te veel eergevoel , zo diep door de modder kruipen of door het stof gaan was niets voor Gans.
Gans was denk ik geen Libertarier, Gans was niets, ik denk dat je beter niets kunt zijn .
“Niets is een zwaardere opgave dan het waarmaken van een droom.”
Jacques Gans
Hub,
De afgelopen dertig jaar heb ik met enige regelmaat samen met Jan Heitink uren van gedachten zitten wisselen. Veelal onder een goed diner met een van zijn lievelingswijnen uit de Elzas. In de loop der jaren kreeg ik tevens belangrijke en schokkende stukken en notities uit zijn persoonlijke archief. “Doe er wat mee”, was zijn commentaar. Tevens was ik het afgelopen jaar op zijn verzoek bezig om zijn levensverhaal op te schrijven. Een emotionele gebeurtenis die herhaaldelijk bleef steken bij zijn traumatische ervaringen in de oorlogsjaren.
Ik zal hem missen.
Peter
… het onze is een vermoeid, versleten, cynisch fascisme, niet zozeer een verzengend onheil, maar de geruisloze ineenstorting van een lethargisch lichaam dat langzaam wordt verteerd door inwendig bederf.
Dit is overal om ons heen zichtbaar en het tempo wordt steeds sneller. Ayn Rand heeft dit goed gezien en verwoord. Dit fascisme kom ik regelmatig tegen, vooral onder mensen die hun eigenbelang als altruisme presenteren.
J.G. Heitink is een beetje van voor mijn tijd, dus ik heb weinig tot niets van hem gelezen. Het ga hem goed…
Doemdenken schijnt bij Libertarisme te horen, het onafwendbare onheil kome over ons, haast bijbelse verdoeming die ons wacht, schuld van overheid en socialisme.
Weg vrijheid van denken en handelen.
Ik sta wat optimistischer in het leven, ik zie wat een falende overheid doet in Aziatische landen, geen zorg voor ouderen, geen goed onderwijs voor iedereen, slechte arbeidsomstandigheden.
Vrijheid kent zijn nadelen voor de minder bijdehante medemens.
Heitink lezen was steeds een verademing, in een cultuur die volledig werd gedomineerd door ‘progressief’ linksige schreeuwerds en al die arrogante zelfingenomenheid, en de verkettering van alles wat zweemde naar ‘bourgeoisie’ en burgerlijkheid, die ermee gepaard ging.
Prof. Smalhout lezen heden ten dage, geeft mij nog steeds dat gevoel van verademing.
Vrijspreker lezen, roept vaak een deja-vu op. Een ‘eerder gezien’. En wel eerder gezien in die zeventiger jaren van Heitink.
Maar dan zonder die verademing.
Integendeel: dezelfde soort verkettering als door die linksigen destijds. Vanuit een soortgelijk dogmatisme, en een soortgelijke arrogantie.
beek [7] reageerde op deze reactie.
TerrierBram [10] reageerde op deze reactie.
@beek [6]:
Maar mogelijk identificeer ik het neder-libertarisme teveel met lieden als Spynose, Hartman en Tony.
Mogelijk doe ik het strominkje daarmee tekort.
Er zijn toch wel mensen hier die ik graag mag lezen. Louis, Wladimir, Bud (weg?) en Armin bijvoorbeeld.
beek [8] reageerde op deze reactie.
@beek [7]:
Ene Ron Paul Fan hier, hoewel zeer nadrukkelijk aanwezig, en zich beroemend op een libertarier, blijft ondanks dat alles, toch een marginaal verschijnsel.
Hoewel de man het bloed onder de nagels vandaan kan halen, blijft hij een ‘vreemde’.
Ik zie hem allerminst als een libertarier, maar eerder als een dwaas met een grote mond, die, tot in het ultieme, een uiterste gebruik maakt van de mogelijkheden en de vrijheid die Hub Jongen hem biedt.
De man verkettert vooral ‘de’ Joden, en daarmee houdt het dan ook op.
Echter, de schijnbare sympathie die hem hier ten deel valt, die roept helaas gevoelens van beklemming op. En zeker NIET gevoelens van verademing.
TerrierBram [9] reageerde op deze reactie.
@beek [8]:
En ik maar de hele tijd beweren dat het obscene ritueel een vergelijking met jezelf is, en dat dat de kern van het psychische probleem is. Nu reageert Beek op Beek, om nog maar eens een duit in het zakje te doen om die stelling te onderstrepen.
En met name door af te geven op anderen, en dat het allemaal al een keer opgeschreven heeft. Het zelfinzicht van Beek wordt wel met de dag beter. Nou moeten wij gezamenlijk richting dat gevoel van verademing.
beek [11] reageerde op deze reactie.
@beek [6]:
“Integendeel: dezelfde soort verkettering als door die linksigen destijds. Vanuit een soortgelijk dogmatisme, en een soortgelijke arrogantie.”
En ik maar denken dat jij dogmatisme wel okay vindt. Misschien niet het dogmatisme van anderen.
deja-vu op. Een ‘eerder gezien’. Nou het betekent meer een gevoel hebben dat je het eerder meegemaakt hebt.
Ik zou denken, daar is het gat van de deur, heb een geweldig leven Beek. Bye bye.
@TerrierBram [9]:
Als ik op Beek reageer, betekent dat gewoon een aanvulling op de eerdere tekst.
Reageren kan van alles zijn: aanvullen, instemmen, verwerpen, verhelderen, en ook krtitiek geven. Snap je?
Heitink was te respecteren. En daar ging het om.
TerrierBram [12] reageerde op deze reactie.
@beek [11]:
De man was redacteur van de Televaag? En bovendien ben je weer goedkope diarree over bepaalde forum leden aan het storten. Ik kan dat niet rijmen met het uitdrukken van respect voor een oud hoofdredacteur van een krant. Dus nee, ik snap er helemaal niets van.
beek [13] reageerde op deze reactie.
beek [16] reageerde op deze reactie.
@TerrierBram [12]:
Jouw probleem.
Ledig reageren: die mogelijkheid was ik nog vergeten.
TerrierBram [14] reageerde op deze reactie.
TerrierBram [15] reageerde op deze reactie.
@beek [13]:
Niemand had die indruk, anders. Maar blij te lezen dat je het nou eindelijk zelf ook doorhebt.
beek [16] reageerde op deze reactie.
@beek [13]:
Wat jij doet is niet mijn probleem. Het enige is dat ik vind dat je geëxcommuniceerd moet worden van dit forum. Want je voegt niets toe, behalve ongezonde digitale ontlasting als gevolg van je eigen niet onderkende psychische problemen van diepgaande sociale aard. Daar hoeven de mensen hier niet onder te lijden, en het is wel jouw probleem.
beek [16] reageerde op deze reactie.
@TerrierBram [12]: @TerrierBram [14]: @TerrierBram [15]:
Kijk… dat ‘blaffen’ dat ik noemde op de draad over 9/11, dat kwam natuurlijk niet zomaar uit de lucht vallen. Daar was een duidelijke aanleiding voor: ledig reageren gedurende zo’n 20 posts.
Hier reageert de man weer als een blaffer zonder inhoud.
Hij doet maar, als ’t hem kennelijk zoveel plezier verschaft.
Maak ik weer iemand gelukkig.
TerrierBram [17] reageerde op deze reactie.
@beek [16]:
En nog maar een referentie naar hondegeluiden.
Een blaffer zonder inhoud … ach ja stel je zelf maar weer kwetsbaar op met deze zinsnede die met passie getuigd van een diepgaand cognitief vermogen op linguïstisch gebied.
TerrierBram [18] reageerde op deze reactie.
@TerrierBram [17]:
Jaha Beekie, dat zijn een hoop woordjes ineens die niet in de Televaag voorkomen
Comments are closed.