Toine Manders, de voorzitter van de (op actie wachtende) Libertarische politieke partij is geïnterviewd op TELEAC. Van hem hadden we kortgeleden een artikel dat een goed inzicht geeft in Vrijheid en dwang in onze maatschappijie Zie hier dit artikel:
Toine Manders is ook bekend om zijn nog lopende conflict met de Reclame Code Commissie die hem wil verbieden de waarheid te vertellen, nl. dat “Belasting is Diefstal”.
Het interview met TELEAC geeft een dieper inzicht in wat er zich in de maatschappij afspeelt.
Zeer lezenswaardig en de moeite van het lezen en een nadere discussie meer dan waard.
—————————————————————————–
Het INTERVIEW VOLGT HIER
—————————————————————————–
Voorzitter van de Libertarische Partij: Wat is libertarisme precies?
A: Het libertarisme is een filosofie die de vrijheid van het individu centraal stelt. Het libertarisme gaat uit van het zelfbeschikkingsrecht. Dat wil zeggen dat ieder mens vrij is om met zijn lichaam en eigendom te doen en te laten wat hij wil, zolang hij geen inbreuk maakt op andermans lichaam of eigendom. Wij noemen dit het non-agressie-principe, en we vinden dat het ook voor de overheid moet gelden. Daarom zijn we principieel tegen belastingheffing en regulering en daarom zijn we voor zowel persoonlijke als economische vrijheid.
Q: We gaan het zo over die belastingen hebben, want jij bent onder andere bekend om de uitspraak ‘belasting is diefstal’ en dat vind jij ook echt, toch?
A: Jazeker: belasting is gelegaliseerde roof.
Q: Okay daar praten we zo over. Maar om even een voorstelling te maken van jullie algemene opvattingen, hoe kijken jullie tegen een praktijkvoorbeeld, de kredietcrisis aan?
A: Als we de politici en de media mogen geloven, dan is de vrije markt de oorzaak van de huidige economische crisis, en kan alleen overheidsingrijpen ons redden. De werkelijkheid is precies andersom: De overheid is niet de oplossing, de overheid is het probleem. Deze economische crisis is al jaren geleden voorspeld door vrije-markt economen van de Oostenrijkse School, bekend van de economen Mises en Nobelprijswinnaars als Hayek. Zij hebben een verklaring gevonden voor het verschijnsel van recessies. Kortgezegd: Het wordt met name veroorzaakt door het staatsmonopolie op het drukken van geld. De overheid maakt hier misbruik van door geld uit het niets te creëren en de rentestand te manipuleren. Het gevolg is inflatie en verkeerde investeringen. Tijdens een recessie worden deze onterecht gedane investeringen geliquideerd, en dan moeten we dus op de blaren zitten.
Q: Libertariërs denken dat de overheid zo’n beetje alle problemen veroorzaakt. Waarom denken jullie dat?
A: De staat bestaat uit honderdduizenden ambtenaren en politici, die zich vooral bezighouden met het in stand houden van hun financiële positie en hun machtspositie door middel van een vicieuze cirkel:
1. Ze veroorzaken problemen door overheidsingrijpen, onder andere door het marktmechanisme te verstoren.
2. Vervolgens zoeken ze aandacht van de media door deze problemen te signaleren.
3. Daarna wordt er belastinggeld besteed aan het zoeken van een oplossing.
4. Vervolgens wordt altijd dezelfde oplossing geboden, nl. de staat moet nog meer geld en macht krijgen, en dan komt alles goed.
5. Vervolgens komt het niet goed, maar wordt het probleem alleen maar erger. Hiermee zijn we weer terug bij af.
Q: OK, daar kun je over discussiëren maar het is duidelijk waar jullie voor staan. Stel dat we de overheid drastisch zouden verkleinen, want daar zijn jullie voor, wat zouden we dan over houden als jullie het voor het zeggen hadden?
A: De overheid zou inderdaad drastisch worden ingekrompen naar drie taken: leger, politie en rechtspraak. Alle andere overheidsorganisaties zouden worden afgeschaft of geprivatiseerd.
Q: Maar dan worden er bijvoorbeeld geen wegen meer gebouwd of lesgegeven op school….
A: Niet door de overheid inderdaad, dat klopt. Maar in een vrije markt worden dit soort dingen door bedrijven gedaan, die met elkaar moeten concurreren, en dan kan het allemaal beter en goedkoper, kijk maar naar de privatisering van de telecommunicatie.
Q: Maar werkt zo’n systeem? Overal ter wereld doet juist de overheid dit soort dingen toch?
A: Het werkt op dezelfde manier als het bedrijfsleven nu al eten en kleding en telefoons en computers en vliegtuigen produceert. Als er vraag is naar een dienst, dan gaan bedrijven die dienst leveren. En als de belastingen worden afgeschaft, hebben mensen veel meer geld om die diensten te kopen.
Q: Maar als de belastingen worden afgeschaft, waar moeten leger, politie en rechtspraak dan van worden betaald?
A: Als een echt vrije markt zou worden ingevoerd, dan zou de overheid zo weinig geld uitgeven dat de aardgasbaten alleen al waarschijnlijk al voldoende zouden opleveren om deze uitgaven te bekostigen. We kunnen een voorbeeld nemen aan Dubai. Dubai kent geen inkomstenbelasting of winstbelasting of vermogensbelasting of BTW of verplichte premies. Het nationaal inkomen van Dubai bestaat voor 6 procent uit olie-inkomsten, die dus bescheiden zijn maar toch nagenoeg voldoende voor het financieren van de overheidsuitgaven. De economische groei in Dubai tussen 2000 en 2006 was 18 procent per jaar. Zelfs voor 2009 wordt een groei van 6% voorspeld. Zo kan het ook.
Q: Ik zeg niet dat ik het met je eens ben want ik vind dat de zwakkeren in de samenleving altijd moeten kunnen terugvallen op de overheid, maar om terug te komen op het onderwerp van vandaag, bespaar op je belastingen, wat zou jou systeem ons besparen?
A: De Nederlandse staat gaf 47 procent van het nationaal inkomen uit in 2007. Met andere woorden, bijna de helft van wat we verdienen wordt door de overheid uitgegeven. Dat moet ergens vandaan komen, namelijk de belasting: het gevolg is dat van iedereen die werkt ongeveer de helft van wat hij verdient wordt afgenomen. Ter vergelijking: eind negentiende eeuw, ten tijde van de nachtwakersstaat, waren de overheidsuitgaven zo’n 7 procent van het nationaal inkomen. De inkomstenbelasting en de BTW bestonden toen niet. Sterker nog, vrijwel alle belastingen die wij nu kennen bestonden toen niet. Dat was ook niet nodig, omdat er een kleine overheid was die weinig geld uit gaf. Als wij het voor het zeggen hadden zou er helemaal geen belasting meer geheven worden. Dus zouden mensen heel veel geld overhouden, waarmee ze dan zelf kunnen kopen wat ze graag willen hebben, in plaats van dat ambtenaren en politici hun geld gaan uitgeven. En concurrerende bedrijven zullen die diensten veel goedkoper en beter produceren dan nu het geval is, omdat staatsmonopolies altijd leiden tot dure en slechte diensten, en tot verspilling. En wat betreft de armen: De hamvraag is: Waarom zijn de armen arm? Hoe komt het dat er landen zijn waar de afgelopen tientallen jaren armoede in rap tempo verdwijnt, en dat er ook landen zijn waar het alleen maar erger wordt? Het antwoord is: Armoede verdwijnt door economische groei, en de economie groeit harder naarmate de economie vrijer wordt. Wie het probleem van armoede wil oplossen, moet dus pleiten voor meer economische vrijheid.
Q: Okay ….Jij zegt met volle overtuiging ‘belasting is diefstal’ en ‘de overheid doet hetzelfde als de maffia’. Leg nou eens in een paar zinnen uit wat je daar mee bedoelt want voor alle duidelijkheid, je bent bloedserieus…
A: Ja. We spreken van roof als je eigendom je wordt afgenomen onder bedreiging van geweld, zonder dat je een ander schade hebt toegebracht die je vervolgens weigert te vergoeden. Dat is precies wat de staat doet door ons de helft van wat we verdienen af te nemen, door belastingambtenaren en gewapende agenten op ons af te sturen als we niet betalen. Dit gebeurt op basis van wetten (die de staat zelf heeft gemaakt), vandaar dat we spreken van “gelegaliseerde” roof. De maffia doet eigenlijk precies hetzelfde, maar dan noemen we het geen belasting maar protectiegeld. In beide gevallen heb je nooit afgesproken om ze ergens voor te betalen, maar wordt je er toch toe gedwongen.
@Peter de Jong [26]:
Je uitleg is vwb onderwijs plausibel, Peter. Ik ken geen expert op onderwijsgebied maar dat het huidige bestel niet verder komt dan de grijze middelmaat is wel duidelijk.
Ook in een libertarische maatschappij krijg je een maatschappelijke onder en bovenlaag en ik ben er niet van overtuigd dat die onderlaag de kansen zal krijgen die die bovenlaag wél krijgt.
Kansen KRIJGEN vind ik een recht en kansen NEMEN is een eigen verantwoordelijkheid.
Ik weet wel dat dit ook in het belang van de bedrijven zou zijn maar de praktijk is volgens mij weerbarstiger.
Mijn vader is op zijn 12e in de fabriek gaan werken omdat er geen geld was voor een opleiding. De overheid was klein en controle op naleving van de leerplicht was er niet of nauwelijks.
Je kunt die achterstand altijd voor een deel inlopen maar je hebt ‘m wel!
Daarom zie ik voor een basisopleiding net zoals rechtspraak en veiligheid vooralsnog een rol weggelegd voor een kleine overheid/nachtwakersstaat.
Staat trouwens niet in de weg dat ik (ondanks mijn twijfels) wel benieuwd ben OF het zou kunnen!
Peter de Jong [32] reageerde op deze reactie.
@GB [31]:
Dat is precies de basis waarop het socialisme is ontstaan. Toch maken zowel jij als de socialisten een denkfout door de schuld bij de vrije markt te leggen.
De overheid mag in die tijd klein zijn geweest, haar geweldsmonopolie was er wel degelijk. Omdat arbeiders niet zo mobiel waren als nu, zochten zij voornamelijk werk nabij hun stad of dorp. De plaatselijke industriëlen waren meestal goede maatjes met de plaatselijke politici. Samen hielden zij concurrenten buiten de deur.
Dat verstoorde de arbeidsmarkt en zorgde voor lage lonen. Het maakte kinderarbeid en leerplicht noodzakelijk. In een echte vrije markt kan je een arbeider helemaal niet uitbuiten, want als de arbeidsvoorwaarden bij de ene werkgever hem niet bevallen gaat hij gewoon naar een ander.
Leerplicht is dan nergens meer voor nodig, want iedereen snapt, dat je zo jong mogelijk de best mogelijke opleiding moet zien te volgen. Anders loop je idd een achterstand in verdiencapaciteit op die je nooit meer inhaalt, daar heb je volkomen gelijk in.
“More costly than a good education is the lack of one”
GB [38] reageerde op deze reactie.
@GB [30]:
Kans is groot, dat de zaak gewoon desintegreert. De huidige dienstverlening van de overheid is immers abominabel.
De aflevering van In Europa van zondag 15 maart j.l. over het uiteenvallen van de SU was erg leerzaam. Gorbatsjov had met zijn Perestroika de kiem gelegd, maar de premiers Jeltsin, Kravtsjoek en Shuskevitsj sloten het akkoord om de SU op te heffen. Als president van de SU werd Gorbatsjov daarmee werkloos. Waarom kan zoiets in NL niet ? Gemeenten en provincies kunnen zich toch onafhankelijk verklaren ? De Waddeneilanden kunnen prima op het toerisme draaien en de gemeente Slochteren heeft nog voor jaren inkomsten uit hun gas. 😉
Overigens gaf Shuskevitsj in een filosofische bui later aan, dat het ieder mens slechts om ‘rechtvaardigheid en vrijheid’ te doen is, zekerheid is van een andere orde (Shuskevitsj krijgt nu een staatspensioen ter waarde van 1 euro!).
Opmerkelijk is de belangstelling bij de jongere generatie Russen voor de Gulags en de Stalinistische terreur. En protestzanger Borzykin bekritiseert Poetin c.s. met zijn catchy song ‘life is pretty in Gazprom city’.
http://www.ineuropa.nl/programmas/36788896/afleveringen/41228170/;jsessionid=69F42974ADDF7CDAF13C62FEEF1F5158
GB [39] reageerde op deze reactie.
@Hub Jongen [13]: Hub, Ik sta open voor een gesprek. Ik ben laatst na een verzoek van spynose aan een artikel begonnen voor vrijspreker, maar dat werd een beetje te groot en ik had niet echt een goed einde.
@Peter de Jong [29]:
Dit is een misverstand. ‘Tragedy of the commons’ bestaat niet in een volledig geprivatiseerde samenleving. Als je afval over de heg van de buren gooit krijg je een schadeclaim aan je broek.
En het vereist dwang, een overheid of een maffiabende dus, om die schadeclaim te effectueren.
Etherfrequenties zijn net zo’n schaarse resource als land en zij kunnen dus net als land worden gehomestead en vervolgens in het economische verkeer worden ingebracht. Daar is geen regulerende overheid bij nodig.
En wie houdt mij tegen als ik met mijn piratenzender dwars door ‘jouw’ schaarse frequenties heendruk? Daar heb je politie voor nodig, dus dwang, dus overheid.
Met het oog op de genoemde schadeclaims zal vrijwel iedereen zijn verzekerd. Collectieve schade wordt dan door de verzekeraars gedragen (vergelijk de Hagelunie die glasschade bij tuinders dekt) en indien mogelijk verhaald op de veroorzaker(s). Uiteraard is voorkomen beter dan genezen. In plaats van staatsorganen die het aanbod controleren (Voedsel- en Waren Autoriteit, Nederlandsche Bank, etc) zal de vrije markt gebruik maken van commerciële keuringsdiensten (TNO, Consumentenbond, Kassa, Radar, patiënten- en milieuverenigingen met hun aangesloten laboratoria en experts, etc.). En via het internet zullen consumenten en andere afnemers elkaar snel kunnen waarschuwen ingeval er onverhoopt toch nog iets gevaarlijks door de controle is geglipt (zoals bij de vergiftigde babyvoeding) om erger te voorkomen.
Precies, schadeclaims. Dus dwang. En zelfs al overtreed je de libertarische beginselen, er kan door middel van rechtspersonenrecht een effectieve schadeclaim worden voorkomen: alle winsten sluis je door naar een andere BV. Dit gebeurt dan ook veelvuldig. De dader kan dan lekker genieten van zijn bij elkaar gefraudeerde geld terwijl de slachtoffers in ziekenhuizen liggen te kreperen.
Peter de Jong [36] reageerde op deze reactie.
@Germen Roding [35]:
Rechtszekerheid, dus dat anderen geen ongeoorloofde inbreuk maken op je eigendom (lijf en goed), is een product waar ieder mens behoefte aan heeft. Als er geen overheid meer is die dit aanbiedt, ligt het voor de hand dat de vrije markt het zal aanbieden. David Friedman heeft IMHO plausibel gemaakt, dat in een geïnstitutionaliseerde samenleving als de onze alle partijen (consumenten en bedrijfsleven) er belang bij hebben dat rechtszekerheid gewaarborgd is. Zie: http://www.libertarianfaq.org/index.php?title=Law
Maffiapraktijken zijn alleen maar mogelijk, zolang de overheid legale praktijken op dit terrein verbiedt. Vergelijk het maar met de huidige illegale drugsbusiness. Die zou totaal ineenstorten en worden overgenomen door normale bedrijven zodra drugs worden gelegaliseerd. Met de illegale drankbusiness (Al Capone) is hetzelfde gebeurt toen in de VS afstapte van de drooglegging.
Als fraude regelmatig voorkomt zullen degenen die de kosten daarvan moeten dragen (de verzekeraars) uiteraard maatregelen nemen. Fraudeurs zullen zich nergens meer kunnen verzekeren, of alleen tegen zeer ongunstige voorwaarden. Bovendien zullen ze wereldwijd bekend zijn en zal niemand meer met hen zaken willen doen.
Je hebt het steeds over dwang, maar in een vrije markt is daar per definitie geen sprake van. Je kan immers altijd kiezen of je van een bepaalde dienst gebruik maakt of niet. En dat een dief gedwongen wordt het gestolene terug te geven lijkt mij nogal logisch.
Kernpunt is, of bepaalde diensten principieel alleen door een overheid kunnen worden geleverd. Als dit niet zo is, dan is het altijd beter en goedkoper om die diensten door de vrije markt te laten verzorgen. Simpelweg omdat de overheid een monopolist is en de vrije markt dmv concurrentie werkt.
De bezwaren die je oppert zijn bij een overheid ernstiger dan wanneer ze voorkomen in de vrije markt. Is de overheid rot dan ben je er niet zo gauw van af. Is een aanbieder uit de vrije markt slecht dan heb je in no time een betere. 😉
Armin [37] reageerde op deze reactie.
@Peter de Jong [36]: Als fraude regelmatig voorkomt zullen degenen die de kosten daarvan moeten dragen (de verzekeraars) uiteraard maatregelen nemen.
Dwang? De verzekeringsmaatschapij als staat …
Fraudeurs zullen zich nergens meer kunnen verzekeren, of alleen tegen zeer ongunstige voorwaarden. Bovendien zullen ze wereldwijd bekend zijn en zal niemand meer met hen zaken willen doen.
Waarom zou ik mij verzekeren?
En dat idee dat je dan wereldwijd bekend bent is naief. En zelfs als, pas nadat ik wat gedaan heb.
Grote probleem in een samenleving is, is hoe ga je om met schade die een persoon mogelijk aanricht. Ga je die vooraf verbieden enkel omdat er een kans is? Het antwoord van de samenleving is zonder enige twijfel en zonder enige schroom altijd een volmondig ‘ja’ geweest. Als ik bijvorobeeld in een vissersgemeenschap woon bij een meer en ik besluit een chemische fabriek te bouwen, zal mij vooraf allerlei dwang opgelegd worden om het risico zo klein mogelijk te maken. Of schade achteraf vergoed wordt, speelt daarbij geen rol.
Tweede punt is dat schade vaak net objectief vast te stellen is. Als jij een bakkerij begint heb ik last van de stank. Hoeveel is dat waard? En misschien heb ik helemaal geen last van de geur en vind ik dat lekker, maar dat zal ik nooit erkennen, want dan kan ik niet claimen. En hoeveel is de schade van een misdrijf tegen de persoonlijke integriteit? Is verkrachting gelijk aan medische kosten plus de prijs van een ticket de wallen? Ik mag hopen van niet. Toch is elk ander bedrag een natte vinger, waarover per definitie geen objectief oordeel te vellen is. Dader en slachtoffer zullen andere definities hanteren en andere ‘gezaghebbende’ instanties erbij halen.
Meer algemeen is het zo dat alle rechten, dus ook de libertarische eigendomsrechten, slechts kunnen worden gevormd én gewaarborgd door de uitoefening van dwang, of door een geloofwaardige dreiging met geweld. Als de vrije markt die rechten vormt, zijn deze per definitie net zo ongelijk verdeeld als inkomens. Er zullen dan ook mensen zijn zonder recht op leven of recht op eigendom, want er zullen altijd mensen zijn die niet over de middelen beschikken om dat wat ze bezitten ook te beschermen. Dat is de harde waarheid. En pas als libertariers deze harde keerzijde erkennen, kan er een stap gezet worden richting het libertarisme.
Daarna moet er nog wel beargumenteerd worden, waarom die wereld ondanks haar nadelen better is dan de huidige – eveneens niet perfecte – wereld. Tot nu toe verzanden teveel libertariers in verhalen waarom datgene wat ze willen bestrijden slecht is (fiatgeld, overheid, etc), maar willen vaak niet eens erkennen dat hun systeem ook nadelen heeft. Laat staan dat men de ander kan overtuigen – en dat is een stuk moeilijker als je eigen systeem ook niet dat utopia is – waarom vrijheid toch een hoger goed is dan bijvorobeeld recht op een minimaal bestaan.
Peter de Jong [40] reageerde op deze reactie.
@Peter de Jong [32]:
Dat er vroeger geen vrije markt heeft bestaan is mij wel duidelijk. Er was een kleinere overheid. Vooral doordat de economieën door de stand van de techniek meer regionaal gericht waren.
Die regionale economie werd gedomineerd door de kerk en de plaatselijke herenboeren of industrieëlen. De een moest ze dom houden en de ander arm.
Ik heb de indruk dat de huidige elite dit regionale model nu wil invoeren op globale schaal. Daarom ageer ik hier ook zo tegen corporatisme en religie.
Maar hoe is die twee-eenheid baas/pastoor eigenlijk afgebroken??
Een vrije markt is er nooit geweest dus ik kom toch vooral uit op een betere opleiding van de gewone burgerij. Mensen gingen nadenken en dat werd mogelijk gemaakt door breder toegankelijk onderwijs.
Betere opleiding en werkomstandigheden zijn toch ook afgedwongen doordat mensen zich meer ging organiseren om sterker te staan tegenover de toenmalige macht.
Socialistische insteek?? Jawel, maar wat is er mis met (vrijwillige) samenwerking om sterker te staan tegenover de macht die zich ook heeft georganiseerd? Ik wil de begindagen van het socialisme best wel enkele credits geven als het gaat om afbreken van oude machtsstructuren.
Vrijwillige samenwerking is volgens mij ook een pijler binnen het libertarisme.
Sterker nog; als er niet wordt gezocht naar meer samenwerking zal libertarisme altijd een marginale stroming blijven in de strijd tegen meer georganiseerde collectivistische stromingen.
“Organising Libertarians is like herding cats” is in deze wel een uitspraak die aan het denken moet zetten.
Dat de huidige socialistische pijlers (vakbonden, politieke partijen) compleet naar de verkeerde kant zijn doorgeslagen of tot het bot gecorumpeerd staat hier even los van.
@Peter de Jong [33]:
Is toch een goede zaak (voor de langere termijn) als de zaak desintegreerd?
De overheid moet noodgedwongen een forse stap terugdoen en mensen zijn weer meer op zichzelf aangewezen.
Meer regionalisme of nationalisme en minder globalisme juich ik ook toe.
Kleiner betekent volgens mij dichter naar het individu toe ofwel persoonlijker en naar meer persoonlijke vrijheden.
Dat heeft m.i. niets met conservatief of “klein” denken te maken.
@Armin [37]:
Bedankt voor je reactie, Armin ! Ik heb hier weer lang en hard over na moeten denken. Zo kom ik steeds een stapje verder. 🙂
“De verzekeringsmaatschappij als staat …”
Nee. Een verzekeringsmaatschappij is een commercieel bedrijf. Het zal nooit dwang kunnen uitoefenen, want dan lopen de klanten weg.
“Waarom zou ik mij verzekeren?”
Uit voorzorg. Je kan immers schade lijden die je uit eigen middelen niet meer kan dekken. En als je anderen, per ongeluk dan wel met opzet, schade toebrengt zal je die ook moeten vergoeden. Als je niet verzekerd bent en je de schade ook niet uit eigen middelen kan vergoeden, bestaat er een rechtmatige claim op je toekomstige verdiencapaciteit (loonbeslag, dwangarbeid, e.d.). Niemand heeft zoiets graag.
“… pas nadat ik wat gedaan heb.”
Ja, allicht. Op een gedachtepolitie zit niemand te wachten. In hoeverre risico’s vooraf kunnen worden beperkt hangt geheel af van de economische situatie. De ene uitbater van een tolweg zal veel nadruk op verkeersveiligheid leggen en alleen gekeurde voertuigen toelaten, de ander zal het niet zo nauw nemen en ook allerlei gevaarlijke wrakken toestaan. Of de extra veilige tolweg, dan wel de extra goedkope tolweg rendabel is zal de praktijk uitwijzen. Misschien is er voor beide proposities een markt. Het gaat er om dat mensen kunnen kiezen. Als die chemische fabriek uit je voorbeeld een flinke bijdrage aan die vissersgemeenschap levert is het voor de vissers ook een economische afweging. Tenslotte kan je een fabriek zo schoon maken als je maar wil, mits je er het benodigde geld in steekt. Rechtszekerheid is economisch bepaald (zie Friedman’s “Law’s Order”: http://www.libertarianfaq.org/index.php?title=Law )
“.. dat schade vaak niet objectief vast te stellen is”
Jawel hoor. Het vaststellen van materiële en immateriële schade is dagelijkse business van iedere verzekeraar. Komen partijen er onderling niet uit dan beslist de rechter, zoals je zelf al aangaf.
“Als de vrije markt die (eigendoms)rechten vormt, zijn deze per definitie net zo ongelijk verdeeld als inkomens. Er zullen dan ook mensen zijn zonder recht op leven of recht op eigendom, want er zullen altijd mensen zijn die niet over de middelen beschikken om dat wat ze bezitten ook te beschermen.”
Dat klopt, Armin. Dat heb ik zelf ook al eens bedacht. 😉
Daar kan ik inmiddels twee dingen tegenover zetten:
a) Het lijkt me aannemelijk, dat net zoals er mensen zullen zijn die weliswaar geen inkomen hebben maar die door liefdadigheid toch in leven worden gehouden, er ook mensen zullen zijn die weliswaar zelf hun rechten onvoldoende kunnen waarborgen maar die door liefdadigheid toch zullen worden beschermd; de reden is puur eigenbelang van de mecenas want zo wordt de criminaliteit teruggedrongen.
b) Het aantal mensen, dat buiten de boot valt zal in een vrije markt kleiner zijn dan wanneer de overheid zich als beschermer opwerpt, eenvoudigweg vanwege de grotere efficiency van de vrije markt.
“Daarna moet er nog wel beargumenteerd worden, waarom die wereld ondanks haar nadelen beter is dan de huidige – eveneens niet perfecte – wereld.”
Manders doet dat IMHO prima. Zie ook:
http://www.hjc.nl/varia/BNR_080218_belastingisdiefstal.wmv
Je hebt uiteraard volkomen gelijk, dat libertaria niet perfect is, en dat libertariërs serieus over de nadelen moeten nadenken, maar andersdenkenden overtuigen doe je door ze voor de morele keuze te stellen. Zie het gedachtenexperiment “How many men?” om aan te tonen dat belasting diefstal is: http://en.wikipedia.org/wiki/Taxation_as_theft
Oscar [41] reageerde op deze reactie.
Armin [45] reageerde op deze reactie.
Armin [46] reageerde op deze reactie.
@Peter de Jong [40]:
“b) Het aantal mensen, dat buiten de boot valt zal in een vrije markt kleiner zijn dan wanneer de overheid zich als beschermer opwerpt, eenvoudigweg vanwege de grotere efficiency van de vrije markt.”
En er zullen meer mensen prikkels krijgen om iets van het leven te maken. Ook mensen met een lagere arbeidsproductiviteit dan het door de overheid opgelegde minimumloon zullen werk kunnen vinden en kunnen overleven. Liefdadigheidsinstellingen zullen weer meer eisen stellen aan degenen die zij helpen(alleen ambtenaren en hele slechte mensen hebben immers belang bij het afhankelijk en hulpeloos houden van mensen).
Peter de Jong [42] reageerde op deze reactie.
@Oscar [41]:
Klopt Oscar, dat minimumloon is rampzalig, net als die onpersoonlijke band tussen staat en behoeftigen.
Als je van een goede vriend geld leent om een slappe periode te kunnen overbruggen, zal je extra veel moeite doen om dat geld terug te betalen. Die vriendschap is immers belangrijk voor je. Mensen die de staat oplichten denken “wat zou het, dat gaat toch van de grote hoop”.
De verzorgingsstaat is de dood in de pot voor liefdadigheid. Waarom zou je aan liefdadigheid doen als er een verzorgingsstaat is ? Daar moet de overheid maar voor zorgen, die betaal ik immers al genoeg belasting, denken de meeste mensen dan (en terecht).
=====
“When government takes [sic] responsibility for people, then people no longer take responsibility for themselves.”
~ George Pataki
Peter de Jong [43] reageerde op deze reactie.
@Peter de Jong [42]:
In feite is de verzorgingsstaat asocialer dan de vrije markt !
Oscar [44] reageerde op deze reactie.
@Peter de Jong [43]:
Ja, dat is het. En het is beschaving vernietigend. Zonder de verzorgingsstaat zouden Tokkies een marginaal verschijnsel zijn. Nu zijn de tokkie-varianten alomvertegenwoordigd.
@Peter de Jong [40]:
Allereerst ben ik niet overtuigd door je verzekeringsverhaal. Enerzijds stel je dat een verzekeringsmaatschapij nooit dwang zal kunnen uitoefenen, want dan lopen de klanten weg, maar anderzijds erken je wel dat er een rechtmatige claim op ‘mijn’ toekomstige verdiencapaciteit (loonbeslag, dwangarbeid, e.d) zou kunnen komen. Maar die is enkel met dwang te verhalen. En het slachtoffer zal dat moeilijk kunnen doen.
Zonder uniek aangewezen instantie – ik zeg expliciet niet onafhankelijke instantie – krijg je dan altijd discussies over wie die dwang mag verhalen op welke wijze. Welke dwang is gerechtvaardigd? Maar ook is er schade. Jij stelt dat schade wel altijd objectief vast te stellen is. dat is niet zo, en jouw voorbeeld bewijst dit:
Het vaststellen van materiële en immateriële schade is dagelijkse business van iedere verzekeraar. Komen partijen er onderling niet uit dan beslist de rechter, zoals je zelf al aangaf.
Die rechter is er echter niet in libertaria. In de niet-anarchistische samenleving is het probleem van onafhankelijkheid ‘opgelost’ door simpelweg één orgaan te definieren als zijnde onafhankelijk. Een andere wordt aangewezen als de enige die dwang mag gebruiken. In libertaria is die organisatie er niet, en kan schade veroorzaker en schade hebbende gewoonweg verschillende instanties aanwijzen en tot het einde der tijden geen arbitrate aanwijzen.
Is die broodlucht nu wel of niet schade, zullen we verder helemaal nooit kunnen bepalen. Immers jij kunt niet in mijn hoofd kijken (dwz de techniek van vandaag niet) of ik werkelijk last van de lucht heb of niet.
En zolang schade niet vastgesteld is, is er ook geen ‘recht’ op vergoeding. En dus ook niet op het inschakelen van een 3e organisatie die de ‘rechtmatige’ dwang dan mag uitoefenen zoals vrijheidsberoving om mij via dwangarbeid de schade te doen vergoeden.
De vrije markt zal dit ook niet oplossen, door concurentie van maatschappijen, want er is ook een markt voor maatschapijen die rijke ‘gemene’ mensen steunt en beschermt tegen claims.
Als die chemische fabriek uit je voorbeeld een flinke bijdrage aan die vissersgemeenschap levert is het voor de vissers ook een economische afweging.
Helaas is die afweging vaak achteraf. Je kunt wel de gemeenschap sponsoren en daardoor geliefd worden, maar bij een groot lek (al dan niet fraude of per ongeluk) en wellicht bankroet ivm schade schiet de gemeenschap er niets mee op. Heb je veel geld, maar mag je wel verhuizen. Misschien is er niet eens geld, omdat de verzekering niet uitbetaald omdat er onzorgvuldig handelen was. En indien er ernstige gezondheidschade is, is vaak uberhaupt geen bedrag het waard.
De historie leert dat mensen dus wel degelijk vooraf eisen stelt. Juist om risico te verkleinen. Een verzekeringsmaatschappij doet dat in een contact met jou (gordel om of geen dekking), maar juist omdat er onverantwoordelijke mensen zijn zal een gemeenschap wel deglijk die figuren gaan dwingen. Neem een mooi voorbeeld van de dronken automobilist die ‘jouw’ dochter overhoop rijdt. Niet verzekerd en zelfs als ongetwijfeld geen dekking. Geld speelt dan echt geen rol, en daarna zal de gemeenschap keihard elke dronken rijder gaan aanpakken ongeacht of die schade gemaakt heeft, enkel om een risico te proberen te verminderen. Juist omdat het potentieel grote gevolgen kan hebben …
Ikzelf ben er als klasiek liberaal – en dus niet libertarier – ook niet van overtuigd of die gemeenschap het in dat geval bij het verkeerde eind heeft. 🙂
Dat klopt, Armin. Dat heb ik zelf ook al eens bedacht.
Ik wilde zien of je je het nog herrinnerde 🙂
(Ik weet het een beetje flauw ;-))
Maar …
Daar kan ik inmiddels twee dingen tegenover zetten:
a) Het lijkt me aannemelijk, dat net zoals er mensen zullen zijn die weliswaar geen inkomen hebben maar die door liefdadigheid toch in leven worden gehouden, er ook mensen zullen zijn die weliswaar zelf hun rechten onvoldoende kunnen waarborgen maar die door liefdadigheid toch zullen worden beschermd; de reden is puur eigenbelang van de mecenas want zo wordt de criminaliteit teruggedrongen.
b) Het aantal mensen, dat buiten de boot valt zal in een vrije markt kleiner zijn dan wanneer de overheid zich als beschermer opwerpt, eenvoudigweg vanwege de grotere efficiency van de vrije markt.
Met (a) ben ik het oneens. Ik denk dat er wel degelijk een groep zal zijn die buiten de boot valt.
Met (b) ben ik het uiteraard volledig eens. Vervelende is dat de meeste bepleiters van libertaria doen alsof er geen negatieve kanten zijn. De kernvraag is, waarom zou de staat minder ipv meer ellende veroorzaken. Ik ‘erger’ (niet echt natuurlijk 😉 ) me soms aan de wat rozige bril op libertarische websites.
Peter de Jong [47] reageerde op deze reactie.
Peter de Jong [49] reageerde op deze reactie.
@Peter de Jong [40]: Zie het gedachtenexperiment “How many men?” om aan te tonen dat belasting diefstal is: http://en.wikipedia.org/wiki/Taxation_as_theft
Overigens is dit een hele goede!
Het heeft mij toch enkel jaren gekost de onjuistheid van het voorbeeld, of in ioeder geval de zwakte, te zien.
Probleem is namelijk de basis. Diefstal is slecht. Dat is in feite gebaseerd op het kernprincipe van libertaria dat eigendomsrecht absoluut is.
Dat is het natuurlijk niet. Ik zeg express provocerend natuurlijk, maar wie eigendomsrecht als onaantastbaar en absoluut ziet, heeft groot gelijk dat alle belasting diefstal is.
Ikzelf zie eigendomsrecht als heel hoog, maar niet absoluut. Tegenvoorbeeld is het gedachtenexperiment waar twee mensen in de woestijn zitten met slechts één waterput. Hulp is onderweg, maar duurt 4 dagen. Een mens kan 3 dagen zonder water, en er is gelukkig genoeg water voor beide personen. Maar helaas, de een is eigenaar en verbiedt de ander water tot zich te nemen. Is het dan stelen gerechtvaardigd?
Het moge duidelijk zijn dat zelfs de meest principiele libertariers op dat moment zonder aarzeling tot geweld overgaan 🙂
Maar zelfs indien jij die zeldzame libertarier bent die zichzelf ‘opoffert’, dan nog zien we dat er wel degelijk andere morele kaders te stellen zijn, dan eigendomsrecht als zijnde absoluut. Begin je meteen andere premisse, komt je met exact dezelfde redenatie tot andere conclusies in het taks is diefstal gedachtenexperiment.
Uiteindelijk is de discussie over libertaria een discussie over welke normen en waarden jij als hoogste goed stelt. (Plus dat daarna nog discussie kan zijn welk systeem het beste werkt binnen bepaalde kaders.) Wil je dus een ander overtuigen vane en systeem, moet je hem overtuigen dat jouw kader beter is. (Plus inderdaad dat dat systeem minder nadelen heeft dan het huidige of alternatief.)
Peter de Jong [48] reageerde op deze reactie.
@Armin [45]:
“Zonder uniek aangewezen instantie – ik zeg expliciet niet onafhankelijke instantie – krijg je dan altijd discussies over wie die dwang mag verhalen op welke wijze.”
Armin,
Je suggereert, dat een verzekeringsmaatschappij op iedereen dwang zou kunnen uitoefenen. Dit is een misvatting. In een vrije samenleving kan je alleen dwang uitoefenen op criminelen. Probeer je dwang uit te oefenen op anderen, dan is dat an sich crimineel en zal er tegen je worden opgetreden om dit te stoppen.
In een vrije markt zullen de discussies over wie die dwang mag verhalen en op welke wijze, economisch worden beslist. Het recht is immers een product als ieder ander en als een beveiligings- of recherchebedrijf of commerciële rechtbank c.q. geschillencommissie zijn werk niet goed doet dan lopen de klanten weg. Dit is ook zo als een rechtbank niet onafhankelijk is en bepaalde partijen onterecht bevoordeelt.
Het ligt niet voor de hand, dat partijen oeverloos blijven discussiëren over welke rechtbank er gebruikt gaat worden. Klanten willen immers snel geholpen worden. Beveiligingsfirma’s maken daarom onderling afspraken welke rechtbank of geschillencommissie zij zullen gebruiken. Dat zullen rechtbanken zijn waar de firma’s goede ervaringen mee hebben en waar ook hun klanten tevreden over zijn. Tref je toevallig een verdachte die zichzelf beveiligt dan zal jou beveiligingsfirma een ad hoc voorstel doen. Zie Friedman’s “Police, Courts, and Laws, on the Market“ http://www.libertarianfaq.org/index.php?title=Law .
Het vaststellen van materiële en immateriële schade door commerciële bureaus met schade-experts is overigens een normaal onderdeel van de rechtsgang. Of broodlucht wel of geen schade is, is objectief vast te stellen. Het principe is immers, dat je ongevraagd geen veranderingen in het eigendom van anderen mag aanbrengen. Die broodlucht was er eerst niet en, of je buren hem nu lekker vinden of niet, als men er op staat zal je ook een positieve verandering moeten corrigeren.
Allicht zullen er beveiligingsbedrijven zijn die zich specialiseren om alleen rijke misdadigers te beveiligen, maar die zullen nooit machtiger zijn dan de bedrijven van de grote ‘volksverzekeraars’. Vergeet niet dat alleen in een maatschappij met een overheid die het geweldsmonopolie bezit, bepaalde misdadigers zeer rijk kunnen worden. Hun slachtoffers zijn immers geheel van die vaak incompetente overheid afhankelijk. In een vrije samenleving beschikt iedereen over ‘zwaardmacht’. Het is voor misdadigers dan veel moeilijker om een succesvolle criminele business op te bouwen.
Je voorbeeld, dat de vissersgemeenschap een risico neemt dat verkeerd uitpakt, is gewoon een kwestie van verantwoordelijkheid dragen voor je eigen beslissingen. Nu is het immers de onpersoonlijke en soms corrupte overheid die op basis van MER rapportages vergunningen verstrekt. Die overheid laat het belang van het land altijd zwaarder wegen dan dat van de kleine vissersgemeenschap. Grote kans dat die fabriek een zekere mate van vervuiling wordt toegestaan en dat de vissers daarvoor opdraaien. In een vrije samenleving zijn de vissers, als eigenaren van het gebied, degenen die bepalen wat er wel of niet gebeurt. Zij dragen dan ook de verantwoordelijkheid als het onverhoopt misgaat.
Als je hen die vrije keuze ontzegt ben je geen klassiek liberaal maar een communist. Want wie zegt je dat die vissers dan ook op de andere terreinen van hun leven goede beslissingen kunnen nemen ? Als de overheid het in dit specifieke geval beter kan, kan zij het ook beter op al die andere terreinen.
Je hebt volkomen gelijk, dat voorkomen beter is dan genezen. Maar ik begrijp eerlijk gezegd niet waarom marktpartijen dit idee niet zouden willen ondersteunen. Het is juist in het belang van verzekeraars om schade zoveel mogelijk te voorkomen. Het punt is echter, dat mensen hierin een vrije keus moeten hebben.
Ik heb je al eerder het voorbeeld van een veilige tolweg met gekeurde voertuigen vs een goedkope tolweg met ongekeurde voertuigen gegeven. Blijkbaar wil je mensen verbieden met een gevaarlijk wrak op die goedkope tolweg te gaan rijden. Dan moet je mensen ook verbieden andere risicovolle keuzes te maken in hun leven. Nogmaals, dan ben je geen klassiek liberaal maar een communist. 😉
===
“Many politicians lay it down as a self-evident proposition, that no people ought to be free till they are fit to use their freedom. The maxim is worthy of the fool in the old story, who resolved not to go into the water till he had learned to swim.”
~ Lord Macaulay
Armin [50] reageerde op deze reactie.
@Armin [46]:
“… wie eigendomsrecht als onaantastbaar en absoluut ziet, heeft groot gelijk dat alle belasting diefstal is.”
Mooi ! 🙂
“Ikzelf zie eigendomsrecht als heel hoog, maar niet absoluut. Tegenvoorbeeld is het gedachte-experiment waar twee mensen in de woestijn zitten met slechts één waterput. Hulp is onderweg, maar duurt 4 dagen. Een mens kan 3 dagen zonder water, en er is gelukkig genoeg water voor beide personen. Maar helaas, de een is eigenaar en verbiedt de ander water tot zich te nemen. Is stelen dan gerechtvaardigd?”
Nee, stelen is nooit gerechtvaardigd. Als je voor je overleving een schaarse resource van iemand anders nodig hebt dien je daar netjes om te vragen (liefdadigheid) c.q. een goed aanbod te doen (handel). Ga je over tot diefstal dan sanctioneer je ook crimineel gedrag van de ander. Dan overleeft slechts de sterkste. Handhaving van de rechtsorde betekent, dat ook zwakkeren een kans hebben. Dat is beschaving.
Daar komt nog bij, dat mensen nooit ‘geen andere keus’ hebben. Als één optie voor je is afgesloten, bedenk je gewoon een andere (in een woestijn kan je op tal van manieren aan water komen). Dat is innovatie en daar is de hele vooruitgang van de mensheid op gebaseerd. Als wij steeds eten en drinken hadden gestolen van onze buren zaten wij nu nog in een tochtige grot op een houtje te bijten. 😉
Armin [50] reageerde op deze reactie.
@Armin [45]:
“Ikzelf ben er als klassiek liberaal – en dus niet-libertariër – “
Kan je mij uitleggen, waarom je klassiek liberaal bent, en geen communist of libertariër ?
Ik bedoel, als een overheid beter voor bepaalde behoeften kan zorgen dan de vrije markt, waarom laat je de overheid dan niet voor ALLE zaken zorgen ?
En, omgekeerd, als de vrije markt beter voor bepaalde behoeften kan zorgen, waarom laat je de vrije markt dan niet voor ALLE zaken zorgen ?
Ik heb het onderscheid nooit begrepen, vandaar mijn vraag.
Armin [50] reageerde op deze reactie.
@Peter de Jong [47]:
Het ligt niet voor de hand, dat partijen oeverloos blijven discussiëren over welke rechtbank er gebruikt gaat worden. Klanten willen immers snel geholpen worden.
Mis 🙂
Immers het ging hier om een geval waarin één persoon (rijk en machtig) schade veroorzaakt heeft, of vermeend, aan een individu. Die eerste heeft geen belang bij het snel oplossen. Misschien wel helemaal niet oplossen. Mensen kijken in de samenleving vaak toch al weg, dus zijn reputatie zal ook geen gevaar lopen. Misschien vond met dat individu toch al een lastpak. Etc.
Het riedeltje dat door vrije concurentie vanzelf men enkel eerlijke en goede maatschapijen zal overhouden is toch teveel die bekende roze bril 🙂
Er is ook een markt voor ciminele beschermheren die mij als rijk bedrijf waarborgd tegen kleine vervelende individuen. Als groot bedrijf heeft mijn verzekeringsmaatschapij er wellicht zelfs belang bij mij te bevoordelen, want ik ben een groot afnemer, en het slachtoffer maar een eenmalige. Verzekeringsmaatschapijen hebben ook andere belangen dan enkele de individuele klanten. Voorbeeld is rechtsbijstand waar men ook lierver jou laat zakken, dan je echt helpen als je een probleem hebt wat wel eens lang (=duur) zou kunnen duren. Zodra je claimt als klant ben je lastig. Teveel afwijzen geeft een slechte naam, maar ertussenin zit een optimum.
En zoals gezegd, wellicht zijn beide figuren wel geheel niet verzekerd (tegen die schade). Het probleem is nu net dat er geen enkel centrale organisatie is die een oordeel zal vellen. Dus wordt er in veel gevallen gewoon geen oordeel geveld. Immers, de rijke fabriekdirecteur zal gewoon niet ingaan op geklaag over schade en gezeur over een arbitrage. En in veel gevallen komt hij daar gewoon mee weg.
In een vrije samenleving zijn de vissers, als eigenaren van het gebied, degenen die bepalen wat er wel of niet gebeurt. Zij dragen dan ook de verantwoordelijkheid als het onverhoopt misgaat.
Als je hen die vrije keuze ontzegt ben je geen klassiek liberaal maar een communist. Want wie zegt je dat die vissers dan ook op de andere terreinen van hun leven goede beslissingen kunnen nemen ? Als de overheid het in dit specifieke geval beter kan, kan zij het ook beter op al die andere terreinen.
Die zwart-wit benadering zie ik niet. Het leven is doorgaans grijs. Maar je vissersgemeenschgap verhaal geeft het al aan, de staat doet het wellicht slecht, maar zoals je zegt in het alternatief dragen de bewoners dan ook de verantwoordelijkheid als het onverhoopt misgaat. En om die reden zal men dus een eenling die potentieel gevaarlijk handeld dwingen hiermee te stoppen. Juist omdat ze die vrije wil hebben, zullen ze dat doen!
Juist in een vrije samenleving zullen de eventuele eigendomsrechten of erger van zo’n individue meteen vertrapt worden door de grote meute van de meederheid.
@Peter de Jong [48]:
(in een woestijn kan je op tal van manieren aan water komen). Dat is innovatie en daar is de hele vooruitgang van de mensheid op gebaseerd.
Dat is zo’n onzin antwoord dat ik daar niet eens op in ga ;-(
Moraal als jij niet binnen 3 dagen een alternatief hebt, laat je jezelf gewoon doodgaan. Ik denk dat jij er dan toch iets anders over denkt.
@Peter de Jong [49]:
Er zijn zaken waar de staat beter functioneerd. O.a. dus centrale justitie omdat je anders discussies tussen zwakken en sterkere krijgt ten gunste van die laatste.
Maar ook het probleem van die onverantwoordelijke eenling die een vissersgemeenschap kan bedreigen. Idem bij dijken waar de historie leert dat je onverantwoordelijke buurman wel degelijk gedwongen werd, omdat het alternatief is dat we ons allemaal omheinen tegen veel hogere kosten dan een centrale dijk.
Een leger, omdat milities het afleggen van buurgemeenschappen met professionele plunderlegers.
Etc.
In essentie is het zo dat veel mensen af en toe niet libertarische opvattingen hebben, oneerlijk zijn, etc. Omdat enkel achteraf corrigeren vaak gevaarlijk is zal men vooraf corrigeren. De beste – minst slechte – manier om dat te doen is een democratische staat.
Omdat een staat ook grote nadelen heeft is het logische eindresultaat, een kleine staat.
het fundament van communisme is gebaseerd op een ander moraal, zoals het volledig afzweren van eigendomsrecht, eigen productie, etc.
Peter de Jong [51] reageerde op deze reactie.
@Armin [50]:
Armin,
Bedankt voor je uitgebreide toelichting, maar hij staat helaas bol van de misvattingen. Zo worden de antwoorden er niet korter op (ik doe ze maar over 2 posts), maar komen we uiteindelijk wel tot de kern.
Voor rechtszekerheid in de vrije markt refereer ik steeds aan het systeem van David Friedman, want dat komt op mij het meest aannemelijk over. Als je zijn artikel onderuit kan halen heb je mij overtuigd, want ik heb op dit moment geen gelijkwaardig alternatief. 😉
Een misdadiger heeft er NOOIT belang bij dat zijn misdaad snel wordt opgelost, hij wil immers zo lang mogelijk van zijn buit kunnen genieten. En er zullen ALTIJD rijkere (machtiger) partijen zijn. We hebben het immers over de vrije markt. Die waardeert de ene propositie hoger dan een andere, dat is een logisch gevolg van de vrije keuze.
In het vrije markt rechtssysteem, dat Friedman voorstelt (zie http://www.libertarianfaq.org/index.php?title=Law ) zijn dit geen disablers. Je beveiligingsfirma zet de crimineel immers onder druk. Een goede beveiligingsfirma bedient de wereldmarkt en zal over een omvangrijk arsenaal beschikken. Als de crimineel eveneens een machtige partij is die daarvan niet terugschrikt dan zal jouw firma extra hulp inroepen van branchegenoten waarmee men speciaal voor deze gevallen een contract heeft afgesloten. Vergelijk ouderwetse natiestaten die allianties sluiten. Of om in verzekeringstermen te blijven: als je verzekeraar een bepaalde grote schade niet kan dekken dan zal deze er op haar beurt daarvoor verzekerd zijn bij een herverzekeraar.
Friedman toont aan, dat als machtige blokken tegenover elkaar staan het in veruit de meeste gevallen economischer is om het op een schikking te laten aankomen. Nog efficiënter is als men een ‘best practice’ hanteert en VOORAF over de te volgen procedure afspraken maakt. Precies wat volgens jou de meeste mensen willen. Er hoeft dan helemaal niet meer te worden gedreigd, men legt de zaak onmiddellijk voor aan de aangesloten rechtbank. Dit is tussen natiestaten die doorgaans een vreedzame verhouding hebben, overigens al heel gebruikelijk.
Je andere punt, dat kleine klanten minder rechten zullen hebben en minder goede service krijgen dan grote, is correct, maar daar staat een veel lagere prijs tegenover. Het gaat om de geboden prijs/kwaliteitsverhouding van producten en diensten. Die is bij Zeeman zeker zo goed (misschien zelfs beter) als bij Gucci. En aangezien vele kleintjes een grote maken, is de Zeeman-organisatie bij een geschil zeker zo’n geduchte partij als het rijke Gucci. 😉
“Teveel afwijzen geeft een slechte naam, maar ertussenin zit een optimum.”
Dat geeft niet alleen een slechte naam, zoiets kost geld ! Bij teveel onterechte afwijzingen stijgt het aantal schadeclaims tegen deze verzekeringsmaatschappij en daalt haar rendement. De verzekeringsmaatschappij die bij de minste afwijzingen het best rendeert verovert de markt.
Is de ene partij (veel) machtiger dan de ander dan kan de ondergeschikte partij zijn claim altijd doorverkopen aan een grote opkoper die wel voldoende druk kan uitoefenen. Commerciële bedrijven zullen zich speciaal op dit marktsegment richten en in plaats van het slachtoffer de claims bij de daders gaan innen. Dit wijkt overigens niet af van de debiteurenhandel zoals die nu ook gebruikelijk is in het bedrijfsleven.
Je angst voor ‘mob rule’ en je verwachting, dat de meerderheid van de mensen altijd een potentieel gevaarlijk individu zal onderdrukken, lijkt mij niet gegrond. Zolang het individu zich gesteund ziet door machtige elkaar beconcurrerende bedrijven, die er dus belang bij hebben dat hun klanten tevreden zijn, is er geen meerderheid mogelijk die het individu kan overheersen. Een potentieel gevaarlijk gedrag, zoals dronken achter het stuur, zal door de meeste wegbeheerders en verzekeraars niet worden geaccepteerd. Doen ze dat wel dan raken ze klanten kwijt (hoge schadeclaims en hoge premies). De controles hierop zullen dan zeer streng zijn.
Je argument, dat dit in een democratische staat beter is geregeld, gaat niet op, omdat daar een inefficiënte en onpersoonlijke ambtelijke organisatie met eigen belangen tussen de direct betrokken partijen staat. De noodzakelijke controles zijn daar gewoonlijk een lachertje vanwege het chronische gebrek aan mensen en middelen.
Peter de Jong [52] reageerde op deze reactie.
@Peter de Jong [51]:
“Er zijn zaken waar de staat beter functioneert (o.a. centrale justitie, dijken, leger). Omdat een staat ook grote nadelen heeft is het logische eindresultaat, een kleine staat. Het fundament van communisme is gebaseerd op een ander moraal, zoals het volledig afzweren van eigendomsrecht, eigen productie, etc.”
Je stelt, dat op bepaalde punten de staat beter functioneert dan de vrije markt. Als ik je goed begrijp wijt je dit marktfalen aan de onevenwichtige machtsverhoudingen in de vrije markt en de neiging tot ‘mob rule’. Met andere woorden: in de vrije markt overheerst de sterke de zwakke en de meerderheid het individu, terwijl een democratische overheid pal staat voor zwakkeren en het individu wél kan beschermen tegen de meerderheid.
Laten we even aannemen, dat dit klopt. De typische nadelen van de vrije markt vind je dan niet alleen bij het aanbieden van rechtszekerheid, maar bij alle commerciële producten en diensten. Rijke mensen zouden zich in een vrije markt dan meer kunnen veroorloven dan arme mensen en de wens van de individuele klant zou in een vrije markt ondergesneeuwd raken door de wens van de meerderheid van de klanten. Als daarentegen de democratische overheid die producten en diensten zou leveren, dan zouden de armen zich dezelfde zaken kunnen veroorloven als de rijken en zou de wens van individuele burgers kunnen worden gehonoreerd, ook als een meerderheid daar tegen is.
In de praktijk blijkt dit laatste geenszins het geval. Een democratische overheid kan dit helemaal niet, o.a. omdat zij beheerst wordt door een rijke en invloedrijke elite die politici en partijen koopt en vervolgens het wetgevende en justitiële apparaat inzet om de eigen belangen te dienen. Daarnaast hebben politici en hun ambtenaren een eigen agenda ten gunste van zichzelf en de eigen organisatie. De belangen van de individuele burger komen pas op de laatste plaats.
Aangezien de overheid een monopoliepositie inneemt en de burger er voor zijn rechtszekerheid geheel van afhankelijk is, kan die rechtszekerheid nooit beter zijn dan in een vrije markt met volop concurrerende aanbieders van rechtszekerheid. Het zelfde geldt voor andere overheidsdiensten (onderwijs, zorg, huisvesting, telecommunicatie, water, energie, etc). Ook daar hebben zwakkeren in de vrije markt een beter aanbod en ruimere keuze en worden ook de wensen van de individuele klant beter gehonoreerd.
Alleen communisten menen, dat die machtige monopoliepositie van de overheid en de partijpolitieke invloed die de bevolking op het beleid heeft voor alle burgers een optimaal aanbod van producten en diensten geeft. Het grijs, dat jij meent te zien, bestaat IMHO helemaal niet.
Je woestijnvoorbeeld heb ik op macroniveau weerlegt. In een specifiek geval is er altijd de mogelijkheid, dat de ene mens de andere vermoord (geschil om een erfenis bijv.), maar dit is eerder uitzondering dan regel. Nogmaals, anders is vooruitgang helemaal niet mogelijk. Een sprinkhanenplaag of een roversbende die op grote schaal blijft parasiteren op een klein aantal productieven brengt immers zelf helemaal niets voort. Vroeger of later klapt de zaak dan, zoals de geschiedenis herhaaldelijk heeft laten zien.
===
“A democracy cannot exist as a permanent form of government. It can only exist until the voters discover that they can vote themselves money from the Public Treasury. From that moment on, the majority always votes for the demagogue promising the most benefits from the Public Treasury with the result that a democracy always collapses over loose fiscal policy always followed by dictatorship.”
~ Alexander Fraser Tyler in The Decline and Fall of the Athenian Republic.
Comments are closed.