De periode waarin wij nu zitten is een uitdagende tijd voor verdedigers van jitcrunchde vrije markt. Want het idee dat de overheid minder moet doen en uitgeven, wordt als ketterij beschouwd. Iedere politicus voelt zich verplicht om ‘iets’ te doen en deze tendens wordt versterkt door de 24 uurs media met haar niet te stillen dorst naar nieuwe initiatieven en dramatische aankondigingen. De krediet- en bankencrisis plus een recessie maken de weg vrij voor een opwaardering van de economische doctrine van Keynes en een grotere en snellere staatsbemoeienis.

Toch kan deze negatieve ontwikkeling een positief iets zijn. Als wij het op de juiste manier benaderen – door bijvoorbeeld continue de media kritisch te becommentarieren – kunnen wij het marktdenken versterken en uitbouwen. Het huidige economische en politieke klimaat geeft ons de kans om aandacht te trekken, controversiele meningen te uiten en mensen aan het denken te zetten. Er zijn zeker personen die je nooit kunt overtuigen met argumenten maar er zijn massa’s die onze mening zullen omarmen – als ze daar alleen maar kennis van kunnen nemen.

Wat zijn de belangrijkste punten die we moeten noemen ? De uitdaging is in ieder geval om het idee dat de overheid de economie moet en kan stimuleren te weerleggen. Hier zijn een aantal argumenten:

1. Mensen moeten zich realiseren dat overheidsuitgaven nooit de economie kunnen stimuleren vanwege het eenvoudige feit dat er voor iedere euro die ‘geinvesteerd’ wordt, belasting geheven moet worden of elders een lening aangegaan moet worden. De overheid kan geen koopkracht uit de lucht toveren. Belasting neemt geld uit de particuliere sector weg, lenen doet hetzelfde. En als de staat meer geld laat drukken dan slagen ze er alleen in om de waarde van het geld dat al in circulatie is, te laten dalen.

2. Het feit dat de overheid geen nieuwe koopkracht kan creeren, betekent dat een overheidsstimuleringsplan rust op het idee dat politici beter geld kunnen verdelen dan de markt  – een idee dat historisch bewezen altijd tot rampspoed leidt. Dit ‘rondpompen’ van gemeenschapsgeld leidt tot een tijdelijke en kunstmatig hoge vraag in bepaalde sectoren, over het algemeen inefficiente markten. Denk hier bijvoorbeeld aan windenergie of de zorg. Dit gaat ten koste van andere markten die wel welvaart opleveren. Uiteindelijk leidt het tot ineenstorting en werkloosheid als de kunstmatige vraag stopt. Een goed voorbeeld hier zijn de series Japanse stimuleringspakketten in 1990 – al hun met geleend geld gefinancieerde infrastructuurbestedingen liep op tot een schuld van 180 % van Japans Bruto Nationaal Product. 

 3. Schuld is een bijzonder opvallend item en iets dat mensen instinctief begrijpen. Het lenen van enorme sommen geld om een economie uit een crisis te halen, wordt algemeen en correct gezien als absurd – en is een loodzware erfenis voor toekomstige generaties. Als de staatsuitgaven explosief groeien, gaat dit ten koste van krediet en liquiditeit voor het bedrijfsleven en het consumentenvertrouwen.

Het is niet voldoende om ergens tegen te zijn, we moeten ook een positieve agenda hebben. In tegenstelling tot wat politici zeggen, kunnen overheden niets directs doen dat de recessie zal beeindigen. Wat wel werkt, zijn veranderingen doorvoeren die het makkelijker maken voor het bedrijfsleven en particulieren om zich uit de crisis te werken. Dat betekent lagere belastingen op werk, productie en investeringen. En een beperking van de overheidsuitgaven in plaats van een uitbreiding. Een hervorming van de publieke sector, versimpeling en vermindering van de regelgevingsbrij dat kleine bedrijven verstikt. Het belangrijkste is dat we sterker uit de recessie komen dan dat we er in gingen en niet opgezadeld worden met schulden die twee generaties lang afbetaald moeten worden.

Uiteindelijk heeft deze economische crisis ook een hernieuwde interesse in de theorieen en ideeen van grote vrijemarkt denkers – in het bijzonder die van de Oostenrijkse School – gegeven. Met de economie zo vaak in het nieuws is het nu de perfecte tijd om een nieuwe generatie te informeren en te betrekken in het gegeven dat ligt achter vrije markten en een vrije samenleving.

GERELATEERDE ARTIKELENMEER VAN DEZE AUTEUR

11 REACTIES

  1. Inderdaad juist om te trachten de kansen die er zijn nu te grijpen.

    Wevechten daarmee tegen een enorn grote fantastische propaganda machine.
    Alleen al wat we nu zien in de cisis. Door overheidsingrijpen (manipuleren met geldcreatie en rentes) veroorzaken ze een crisie, en weten er dan nog als “redders” van te profiteren.

    En dan gaan ze het met hun oplossingen nog erger maken, en weten ze het volk verder te overtuigen van hun onmisbaarheid.

    Ik zie als een probleem HOE kunnen we meer mensen aan het denken zetten. Als ze echt gaan denken, komen ze best op de juiste conclusies.

  2. Ik lees momenteel het boek ‘Bankroet’, van Kalse en Van Lent, en daar blijkt toch ook uit dat die bankencrisis mede door vrije markt geldverdieners is veroorzaakt.
    Lieden die hebben gespeculeerd op het stijgen van de huizenprijzen, en slimme pakketten hebben bedacht om belegers op Wall Street vette winsten te beloven met die hypotheekobligaties.
    Dat alles gebeurde onder een overheid die juist minder controleerde in plaats van meer.

    De tulipmania is een aardige kleinere voorafspiegeling van wat hier gebeurde.
    En die tulipmania kan men niet zomaar alleen ‘de’ overheid verwijten.

    hugo uit Utrecht [4] reageerde op deze reactie.
    Hub Jongen [5] reageerde op deze reactie.

  3. Een aspect van vrije handel is vrije oorlog en het voeren daarvan.
    Een zusje van dit heet ontwikkelingshulp.
    Oorlog is de volmaakte vrije handel,vandaar dat we uit het paradijs gejaagd zijn door de baas,oorzaak, pure hebzucht .
    Het laatste is tot op de dag van vandaag de grootste drijfveer van handel,vrij of niet.

  4. @beek [2]:

    Altijd belangrijk oorzaak en gevolg helder te houden. De wortels van de kredietcrisis zijn terug te leiden tot het niet laten omvallen van het hedge fonds Long Term Capital Investment eind jaren 90 door de (US) overheid. Vanaf toen wisten de banken die te groot waren het volgende; risico’s voor de overheid, winsten voor ons. Dat is de eerste oorzaak waarom banken niet meer zo moeilijk deden mbt het verstrekken van hypotheken en andere vormen van krediet.

    Vervolgens werden constructies opgezet om de rente heel laag te krijgen en laten blijven. Banken kregen geld zo ongeveer gratis. Sparen werd ontmoedigd door deze lage rente en belasting op spaargeld, schuld word echter gesubsidieerd. Wat later in de tijd werden de banken ‘’gedwongen’’ om hypotheken te verschaffen aan mensen die ze nooit zouden krijgen. Daarom zijn Freddy Mac en Fenny May zo groot geworden. Ze kregen staatsgaranties op de hypotheekschulden die ze verstrekten. Sommige landen (zoals NL) gingen ook nog eens de toch al te lage rentekosten via HRA subsidieren.

    Combineer dit met een ontmanteld / ineffectief toezichtwezen en crimineel te noemen creditraters en je hebt de huidige problemen. Dat mensen en ook banken hier vrolijk aan mee hebben gedaan is niet de schuld van de markt. Ze waren anders hun baan kwijt. In mijn optiek heeft de markt niet eens toezichthouders nodig. Je hebt een manier nodig om al deze vreselijkelijke maatregelen nooit mogen laten nemen. Neem je als overheid al die vreselijke beslissingen hoor je te weten dat er extra geld wordt gecreëerd en dat geld zal echt ergens heen gaan. Hadden het niet de huizen geweest dan wel wat anders.

    Even een illustratie door bovenstaande constructie toe te passen is er in NL per jaar 50 miljard! extra geld gecreerd op de huizenmarkt. Dit hebben we ongeveer 10 jaar volgehouden. Schaf de NHG, HRA, overdrachtsbelasting, huursubsidie etc etc af en je komt op een gemiddelde huizenprijs van rond de ton Euro (3 tot 4.5 modaal inkomen). De rest is allemaal lucht. Jammer genoeg willen de overheden daar niet aan en sturen ze nu al aan op een nieuw te creeeren huizenbubble.

    De banken weten nu echt zeker dat ze toch wel gered gaan worden. De huizenbezitters ook. De spaarders worden verder ontmoedigd doordat zij nu grotendeels de rekening zullen krijgen.

    Dit is, denk ik, de kunst om uit te dragen. Het lijkt erop alsof de markt faalt maar dat is slechts schijn. Het zijn groepen die ten koste van andere groepen via de korte termijn gigantische winsten maken en deze op de lange termijn afwentelen op andere groepen.

    1 ding weet ik wel, ik zal nooit meer verstandig met mijn geld omgaan. Zie ik een bubble, ik duik erin. Als het misgaat dokt de overheid en de sukkels die verstandig met hun geld omgaan. Win ik is het voor mij. Dit zal ik pas aanpassen als de wet en regelgeving wordt aangepast. Ben het beu om als melkkoe te worden gebruikt voor mensen die doelbewust veel te grote risico’s hebben genomen. Als iedereen dit doet lost het probleem zichzelf weer op. Er is dan gewoon niemand om het probleem op af te wentelen.

    ps ik weet te weinig van de Tulpenmanie om er wat zinnigs over te kunnen zeggen.

    Dikke Leo [6] reageerde op deze reactie.
    beek [10] reageerde op deze reactie.

  5. @beek [2]:

    “…dat die bankencrisis mede door vrije markt geldverdieners is veroorzaakt.
    Lieden die hebben gespeculeerd op het stijgen van de huizenprijzen…..”

    Ja, geldverdienen. Dat is slecht! Hoe durven die lui!
    Dat denkt de overheid ook, en die pakt er dan ook een flink deel van af. Niet alles nog, want dan is er niemand meer om van te pikken.

    En dat speculeren zou ook niet mogen. Op dit moment lopen er hier duizenden speculanten rond die een huis willen (ver)kopen.
    Die zitten allemaal te wachten, gokken, speculeren of de huizenprijzen nog verder zullen dalen of nu net weer gaan stijgen.

  7. Ooit kwamen Italianen wandelen naar de omgeving waar de voorouders van de tegenwoordige goed mens woont.
    Ha,ha… ze zijn nog steeds niet over de schok heen !!!!
    En bedachten van schrik een nieuw geloof waar een zekere Petrus als het zo uit kwam de schuld kreeg als het fout liep.
    Goed lopen was altijd voorbehouden aan de sterkste op welk moment ook .
    En gebeurt vandaag de dag letterlijk opnieuw.
    2000 jaar later ! niets nieuws onder de zon !

  8. Gisteren zag ik op Fox News een interview met Meg Withman, een kandidaat voor de verkiezingen van goveror voor California. Dit was een voormalig CEO van Ebay en zij zei het volgende:
    “De overheid moet bezuinigen. Als er bij een bedrijf ineens veel minder inkomsten zijn, dan moet er gesaneerd worden. Dit is nu ook in Californie het geval, en dus zal de overheid in de kosten moeten snijden”
    .
    Wanneer gaan WIJ van dit soort politici krijgen (die uit het bedrijfsleven komen ipv heel hun leven allerlei overheidsbaantjes hebben gehad)?!
    Het is ook zeer duidelijk dat ze geen excuus truus is, maar gewoon capaciteiten heeft.

  10. @hugo uit Utrecht [4]:

    Interessante benadering.
    Hoewel natuurlijk geen enkele overheid Komperda en Ranieri heeft gedwongen die slimme en innovatieve constructies te bedenken, met de waardestijgingen van het onroerend als onderpand, waarmee, goede winsten te behalen vielen voor beleggers van Waal Street.
    Hypotheekobligaties werden veel inetressanter dan voorheen, en al die beleggers hebben zich vrijwillig daarop gestort.
    Het kon allemaal goed gaan, zolang de huizenprijzen bleven stijgen.

    De subprime nam pas na 2000 die grote vlucht.
    Toen de overheid het toezicht versoepelde.
    En de huizenprijzen maar bleven stijgen.

    Er zijn dus sterke overeenkomsten met die tulipmania.
    Grote risico’s werden genomen, en konden worden genomen zolang die tulpenbollen maar in waarde bleven stijgen.
    En bij die tulipmania ligt m.i. niet een schuld bij ‘de’ overheid.
    Men betaalde destijds gewoon met goud en zilver.
    Voor die tijd waren het betrekkelijk veilige en goed gecontroleerde hypotheken.

    beek [11] reageerde op deze reactie.

Comments are closed.