Een belangrijke ethische vraag is de vraag voor het bestaansrecht van noodzakelijk kwaad. De reden achter het belang van deze vraag is het punt waar het beantwoorden van deze vraag ook het bestaansrecht van de overheid bevestigd. De overheid opereert namelijk onder het motto van noodzakelijk kwaad. Bijvoorbeeld: wij moeten regels maken om elkaar te beschermen tegen de ‘slechte mensen’.Om de vraag goed te kunnen beantwoorden moeten we eerst bepalen wat noodzakelijk kwaad nu eigenlijk is.
Noodzakelijk kwaad kan gezien worden als betwijfelbaar ethische handelingen die genomen MOETEN worden om naar een groter doel te leiden of om bepaalde resultaten te voorkomen.
Een van de grootste hedendaags praktijken die onder de noem van noodzakelijk kwaad worden uitgevoerd zijn de oorlogen in het Midden-Oosten. Het is ethisch onverantwoord om legers naar betreffende landen te sturen en daar je eigen oordeel te gaan vellen, toch is het grotere doel het ‘bevrijden’ van de inwoners van de heersende dictatuur en democratie te brengen. (Nu weet ik de extreme contradictie en eventuele onjuistheden die ik aangeef in deze alinea, het is ook een vertaling van de beoging van velen en hoe deze het bovenstaande goed proberen te praten)
Een ander fictief voorbeeld van noodzakelijk kwaad is het volgende: Stel je vliegtuig stort neer in de Atlantische oceaan en jij hebt op wonderbaarlijke wijze een reddingsboot weten te bemachtigen. Nu is er ruimte voor 1 persoon meer, maar er drijven er 10 in het water. Wie ga je redden?
Een 3e voorbeeld welke belangrijk is om erbij te betrekken is het volgende: Stel jij bent als kind vaak mishandeld in je jeugd door je oom. De enkele familie leden waaraan je dit verteld hebt, hebben jou echter verboden de mishandelingen te openbaren omdat het de familie weleens uit elkaar zou kunnen scheuren. Zie hier ook het ‘noodzakelijke kwaad’ vanuit de enkele familie leden om jou dit verbod op te leggen.
Nu wil ik graag tegengas geven tegen het concept.
Ten eerste valt noodzakelijk kwaad vaak buiten het bereik van keuze vrijheid, namelijk: Veel mensen gaan liever op vakantie dan dat deze werken. Toch accepteren ze werken als een noodzakelijk kwaad omdat ze geld nodig hebben. Ze vergeten echter de ze de keuze vrijheid hebben om te gaan werken of niet (ze kunnen ook gaan zwerven). Zolang jij de volle keuze hebt, zie ik iets niet als kwaad, laat staan NOODZAKELIJK kwaad. Pas als jou keuze wordt opgelegd door anderen (Je moet werken maar je mag wel kiezen in het aantal uur dat je werk), of je legt je keuze op anderen, dan praat je over kwaad, want dan praat je over onnatuurlijke verplichtingen.
Ook als de natuur jou limiteert in de keuzes welke allemaal ernstige gevolgen met zich meebrengen (neem bijv. Het voorbeeld met de reddingsboot), zie ik geen noodzakelijk kwaad omdat geen keuze moreel eronder staat of erboven uitsteekt. Kwaad kan je hierin wel herkennen mocht jij beslissen niemand in je boot toe te laten.
Graag hoor ik jullie gedachten over noodzakelijk kwaad,
De meeste van die “noodzakelijk kwaad” gevallen kunnen teruggebracht worden tot de vraag of “Het Doel de Middelen Heiligt”? Als je daarop ja zegt, dan zijn er geen grenzen en kan alles.
Als je Neen zegt, dan los je de noodzakelijke kwaadvraag meteen op. Ik denk zelfs in alle gevallen.
Polity [3] reageerde op deze reactie.
Moeilijk, moeilijk. Heeft volgens mij ook veel te maken met moraal. Niet alleen wat jezelf moreel vindt, maar ook met universele moraal: wat voor jou geldt, geldt dat ook voor een ander?
Voorbeeld reddingboot: mag een ander ook jou weigeren te redden? Wat vind je daarvan?
En in welke situatie geldt “noodzakelijk” kwaad? Een crisissituatie van leven en dood (reddingboot), of een kwestie die gegroeid is en waarover langdurig overlegd kan worden (overheid).
Polity [3] reageerde op deze reactie.
@Hub Jongen [1]:
Interessante benadering! Hoe zit het echter met zelfverdediging en hoeverre kan je de scope van zelfverdediging bepalen? Voorbeeld: De maffia (overheid of niet) dringt met wapens mijn huis binnen, Ik heb het recht mijzelf en mijn eigendom te verdedigen (en eventueel andermans als deze erom vragen). Is dit noodzakelijk kwaad? Zo ja, dan heiligt het doel de middel. En daarmee zouden er dus geen grenzen meer zijn…
@Paul Martens [2]:
Voorbeeld reddingboot: mag een ander ook jou weigeren te redden? Wat vind je daarvan? Eng genoeg heeft de ander het recht hulp te weigeren onafhankelijk van de situatie.
En in welke situatie geldt “noodzakelijk” kwaad? Een crisissituatie van leven en dood (reddingboot), of een kwestie die gegroeid is en waarover langdurig overlegd kan worden (overheid). Dit valt terug op wat hubert in #1 aangaf, eenmaal een ja is voor alles en altijd een ja, onafhankelijk van de noodzaak ervan.
Wat ik mis is de definitie van kwaad. Immers, de overheid kun je zien als noodzakelijk kwaad en dan een discussie voeren over of het legitiem is.
Maar als je uitgangspunt bijvoorbeeld is minimale ellende, zou een overheid wel eens een ‘goed’ kunnen zijn.
Let wel, don’t shoot the messenger, maar ‘kwaad’ is inherent subjectief. Wat ik kwaad vind, vind een ander goed.
Deze vraag zet mij zeker aan het denken.
Graag voeg ik een aantal begrippen toe aan noodzakelijk en kwaad:
– macht
– balans
– wijsheid
De originele constitutie van de VS werd gemaakt met de gedachte dat machten in balans dienen te worden gebracht. De macht van de burger moest gewaarborgd worden in relatie tot die van de overheid. Een disbalans zou kunnen leiden tot kwaad. Ook de macht tussen soevereine burgers onderling diende gewaarborgd te worden.
Er bestaat in die theorie geen noodzakelijk kwaad. Kwaad zorgt voor noodzakelijke balans. Wanneer de een ongelijke macht over de ander uitoefent, ontstaat behoefte aan herstel van balans. De “strijd” tegen machtsmisbruik gaat over het herstel van balans.
Ethiek gaat over wijsheid van binnen uit. De founding fathers gingen er vanuit dat rechtspraak primair gebaseerd diende te zijn op ethiek en niet geschreven wetten. Men stelde dat er minimaal 12 burgers dienden te oordelen over wat de juiste actie was wanneer iemand macht had misbruikt.
Oorspronkelijk was ik van mening, dat je kwaad nooit met kwaad moet vergelden, maar daarbij ga je er vanuit, dat je voor het aan de kaak stellen van kwaad bij een betrouwbare overheid terecht kunt. Als nu blijkt, dat diezelfde overheid, bijv. in het geval van de Mexicaanse griep, volledige onjuiste en door de farmaceutische industrie dik betaalde informatie geeft en de poging om langs normale weg tot discussie te komen, volledig faalt, dan komt die mening onder druk te staan. En dan moet ik weer denken aan de stelregel van mijn moeder, die stelde dat wie niet horen wil, moest maar voelen. En die weg zullen we helaas op moeten gaan als de overheid en de MSM (Main Stream Media) niet willen luisteren naar de gewone burger en onze regering de juiste weg volledig kwijt is.
“Nu is er ruimte voor 1 persoon meer, maar er drijven er 10 in het water. Wie ga je redden?”
Wie je gaat redden is denk ik geen kwestie van moraliteit, maar eerder een kwestie van voorkeur. Een voorkeur die voor iedereen anders is. De een zal z’n partner redden, de ander z’n kind, de volgende de rijke buurvrouw van om de hoek, etc.
En om jouw beredeningen door te trekken. Er sterven dagelijks duizenden mensen aan een hongerdood. Ieder persoon met geld zou alles wat deze overhoud kunnen overmaken om mensen te redden van een hongerdood. Wie ga je redden?
En belangrijker als je geen geld overmaakt ben je dan immoreel?
Verder spreek je over ‘noodzakelijk kwaad’, maar wat bedoel je precies met noodzakelijk? Noodzakelijk voor wie? Noodzakelijk voor wat?
Iemand van zijn vrijheid beroven is een kwaad. Op het moment dat iemand zijn vrijheid echter misbruikt om mensen te beroven, kan hij als straf deze mensen terugbetalen door te werken in onvrijheid. Werken in onvrijheid is een kwaad, op dit moment dus noodzakelijk. Voilà, een noodzakelijk kwaad…
Comments are closed.