De term libertarian is geïntroduceerd omdat de term liberal in de loop van de 20ste eeuw iets is gaan betekenen dat sterk van het klassieke liberalisme afwijkt en er zelfs lijnrecht tegenover staat. Ook in Europa betekent liberaal iets wezenlijks anders dan klassiek liberaal. Europese liberalen wijzen de overgereguleerde samenleving niet af, maar willen een ietwat minder regels dan zij die zich sociaal-democraten of christen-democraten noemen.
Libertariër, libertarisch, libertarisme, erg prettige termen zijn het niet. Doet denken aan sektarisch en vegetarisme. Maar er is nu eenmaal een term nodig om aan te geven dat het om iets anders gaat dan hedendaags liberalisme. Vaak worden klassiek liberalisme en libertarisme met verschillende termen aangeduid. Maar meestal, in de Verenigde Staten van Amerika met name, gebruikt men enkel de term libertarianism. Bedoeld wordt dan een politieke stroming die streeft naar zoveel mogelijk vrijheid; het streven naar een minimale staat of het afschaffen van de staat.
Libertarisme is dus een parapluterm voor herboren klassiek liberalisme, zowel de minarchistische ‘nachtwakersstaat’ als de anarchistische variant. Libertariërs streven naar een vrije samenleving en zowel anarcho-kapitalisten als de rekkelijke minarchisten worden libertarisch genoemd. Enkele continentale nuanceverschillen zijn er wel. Libertarianism in de Verenigde Staten omvat een groter spectrum dan libertarisme in Europa. Zo zijn er in de Verenigde Staten scribenten die mensen die standpunten verkondigen die niet ver af staan van het gedachtegoed van VVD’ers al kenschetsen als libertarian.
In een samenleving die al heel lang overgereguleerd is en waar progressivisme, een variant op sociaal-democratie, de norm is contrasteert een standpunt dat pleit voor terugdringing van de overheid sterk met de standpunten van de andere politieke bewegingen en wordt zulk een standpunt door de mainstream al gauw gezien als radicaal.
Valse vrienden, libertariërs en libertarians
In de filologie is de betekenis van een ‘valse vriend’ een woord in een vreemde taal dat hetzelfde lijkt te betekenen dan in de eigen taal, maar een andere betekenis heeft. Het Nederlandse woord constipatie en het Engelse constipation zijn geen valse vrienden omdat zij dezelfde betekenis hebben, namelijk verstopping met de bijbetekenis van verstopte darmen. Constipatie en het Spaanse constipación zijn echter wel valse vrienden, omdat het laatste woord verstopping betekend met de bijbetekenis van een verstopte neus. Hoewel de meeste van het latijn afgeleide woorden die op elkaar lijken in het Engels en Nederlands meestal dezelfde betekenis hebben kan men soms ook op elkaar gelijkende Nederlandse en Engelse woorden aantreffen die valse vrienden zijn. Hoewel het Amerikaans-Engelse liberal net als het Nederlandse liberaal een ‘progressieve’ voorstander van een grote overheid betekent hebben deze twee woorden verschillende betekenissen.
Een Amerikaan zal de term ‘liberal’ eerder gebruiken voor de progressieve voorstanders van een grote overheid die nog minder vrijheid voorstaan dan er nu is, terwijl een Nederlander de term ‘liberaal’ eerder zal gebruiken voor de progressieve voorstanders van een grote overheid die iets meer vrijheid voorstaan dan er nu is. Je zou kunnen stellen dat de Amerikaanse ‘liberal’ iets meer ‘liberal’ en iets minder ‘liberaal’ is dan de Nederlandse ‘liberaal’. Ook ‘libertarian’ en ‘libertarisch’ zijn valse vrienden. In het Amerikaans-Engels wordt er een veel breder scala aan opvattingen en standpunten als ‘libertarian’ beschouwt dan in het Nederlands en andere Europese talen. Wat in het Nederlands nog ‘liberaal’ heet, kan door een Amerikaan al ‘libertarian’ genoemd worden.
Valse vrienden, minarchisten en anarchisten
Nu de libertarische beweging nog vrij klein is en de afstand tussen de minarchisten die een ruime nachtwakersstaat voorstaan en de radicalere neo-liberalen vrij groot valt het minder op hoe groot de tegenstellingen tussen libertariërs zijn. De verschillen tussen hetgeen dat bekend is onder de naam anacho-kapitalisme (of anarcho-libertarisme) en minarchisme zijn zo groot dat een schisma onvermijdelijk lijkt zodra de beweging groter wordt. Het voorstaan van een beperkte staat (minarchisme) staat in wezen zeer ver af van het geheel afwijzen van een staat (anarcho-kapitalisme). Minarchisten en anarcho-kapitalisten verschillen in zekere zin meer van elkaar qua standpunten dan sociaal-democraten en stalinisten.
Wie een zeer kleine overheid, verantwoordelijk voor bijvoorbeeld het optreden als arbitrageant bij geschillen tussen de verschillende particuliere arbitrages die geschillen tussen particuliere beveiligingsbedrijven trachten op te lossen, voor staat is in principe nog steeds een voorstander van een overheid. Wie een beetje offensief geweld nodig acht om een samenleving goed te laten functioneren verschilt als de schemering met de dag met wie offensief geweld in het geheel niet nodig acht, als geheel onwenselijk beschouwt, om een samenleving goed te laten functioneren.
De taak om minarchisten er van te overtuigen dat met het toestaan van een agressie-monopolist, hoe klein ook, de kiem is gelegd naar een corrumperende en uiteindelijk onvrije samenleving is een van de uitdagingen waar anarcho-libertariërs de komende tijd voor zullen komen te staan.
Oscar
December 2009
Door de letter “C” blijft er van elk systeem niets over.
Corruptie
Connectie
Chantage
Charisma
Charme
Controle
en de motivatie >> de letter “G”
Geld (macht)
Geloof (opdringen van een geloof)
Geil (sex en eer)
Ook deze kun je ook in een tekening zetten met bolletjes.
De “g” is de kern en de “c” er omheen tekenen om het te doel van de kern te bereiken.
Laat een bolletje met moraal er boven zweven met een groot vraagteken.
Daarom is het Anarcho-kapitalisme ook de enige houdbare vorm van samenleving, omdat het een afwezigheid is van een systeem. Als elk politiek systeem verdwijnt, is er automatisch anarchokapitalisme.
Gelukkig is de moraliteit van gedrag objectief vast te stellen, dus kun je van dat vraagteken een uitroepteken maken.
“De taak om minarchisten er van te overtuigen dat met het toestaan van een agressie-monopolist, hoe klein ook, de kiem is gelegd naar een corrumperende en uiteindelijk onvrije samenleving is een van de uitdagingen waar anarcho-libertariërs de komende tijd voor zullen komen te staan.”
Helemaal mee eens en zeer belangrijk.
Vanuit de Vrijspreker kunnen we daar veel aan doen door steeds onze termen goed te gebruiken. Waarvoor we het dan natuurlijk onderling zoveel mogelijk eens moeten worden.
Het “fysiek geweld” van de ene mens tegen andere speelt daarin een hoofdrol.
Geweldsinstanties zijn Politie (Bescherming binnenland), Leger (bescherming buitenland /niet meer nodig als de hele wereld libertarisch is!!!) en Rechtspraak. (zeg PLR)
”
Anarcho-Kapitalisme regelt alles privé, partculier vrijwillig en is als zodanig het zuivere voorbeeld.
Minarchisme (zolang het onder libertarisme gerekend mag worden) twijfelt aan de oplossingen voor PLR. Want ook in de anarcho-kapitalistische wereld zillen wel boeven en bedriegers voor komen. Waarbij twee factoren een rol spelen: al of niet gecentraliseerd (monopolie) en hoe het gefinancierd wordt.
Dan kom je al tot een aantal alternatieven. Bvb financieren zonder verplichte belasting: wie niet vrijwillig betaalt, krijgt geen diensten van PLR. Waartegen bezwaren over free riders; maar dat is een ander punt.
Zodra je echter begint met verplichte betaling, open je de deur naar wat Oscar terecht noemt ” een corrumperende en uiteindelijk onvrije samenleving”.
Klassiek liberalisme ontstaat onmiddellijk als je vanuit minarchisme ook maar een kleinigheid centraal,monopolistisch gaat verplichten. Hoe belangrijk iemand zorg, vangnet of onderwijs ook vindt. Het is dan geen minarchisme meer.
Ik ben benieuwd naar commentaar op deze m.i. duidelijke begrenzingen.
Oscar [4] reageerde op deze reactie.
.M [6] reageerde op deze reactie.
@Hub Jongen [3]:
Ja, de begrenzingen kloppen volgens mij. Anarcho-Kapitalisme: alles privé; minarchisme: ultieme arbitrage niet privé en bij de meer uitgebreide vormen ook politie, leger en de lagere rechtbanken niet privé; klassiek liberalisme: rechtbanken, leger en politie niet privé en ook enkele andere zaken niet privé (bijvoorbeeld wegen, zorg etc.).
Twee stromingen met naamsovereenkomst maar zo wezenlijk anders dan er geen sprake is van verwantschap: neo-liberalisme: meer privatiseren; sociaal-democratisch nep-liberalisme: het aantal kilometers per uur die een automobilist mag rijden met 10 km willen verhogen en de belasting met 3% willen verlagen.
Maar de kwestie blijft moeilijk omdat in heel begrippen bepaalde termen door elkaar worden gebruikt. Gustave de Molinari was bijvoorbeeld een minarchist, begaf zich op de grens van het minarchisme en anarcho-kapitalisme (wellicht niet het laatste stapje gemaakt omdat hij in de eerste plaats economisch filosoof was) , maar wordt beschouwt als een klassiek liberaal.
Bedankt voor de heldere uiteenzetting van diverse concepten en de daadwerkelijke betekenis daarvan.
@Hub Jongen [3]: Hoe noem ik mezelf als ik van PLR, de P nog wil privatiseren en de kosten van R wil doen dragen door de verliezende partij (of diens verzekeraar)?
M.a.w. als ik alleen L en R collectief wil regelen en alleen L door een kleine btw van 3% wil financieren en verder niks in het geheel geen belastingen, noch collectieve voorzieningen?
R. Hartman (NI) [8] reageerde op deze reactie.
Prima uiteenzetting, Oscar. Ik heb wel een kanttekening bij je slotalinea:
De taak om minarchisten er van te overtuigen dat met het toestaan van een agressie-monopolist, hoe klein ook, de kiem is gelegd naar een corrumperende en uiteindelijk onvrije samenleving is een van de uitdagingen waar anarcho-libertariërs de komende tijd voor zullen komen te staan.
Ik mag het van ganser harte hopen.Want dat zou betekenen dat we de sociaal deomocraten er al van hebben overtuigd dat minarchisme (objectivisme) een veel beter concept is dan socialisme, of zelfs maar liberalisme (dat inderdaad, zeker in de Engelssprekende wereld, tot de NewSpeak gerekend mag worden). Zelfs als minarchisme een contradictio in terminis is (wat het is).
Als je bedoelt dat librtariërs de gelederen moeten sluiten en unaniem het anarcho-kapitalisme moeten gaan prediken denk ik dat we nog minder kans maken iets te veranderen dan nu al het geval is. Zolang er een vertrouwd verschijnsel als ‘staat’ in de kritiek is verwerkt wil men nog wel eens meegaan in de kritiek op de dagelijks tastbare negatieve effecten van die staat.
Maar een pleidooi voor afschaffen van die staat maakt de gesprekpartner bij voorbaat lacherig, want om onduidelijke redenen zien velen de bezwaren van de staat, maar zijn zij er tevens van overtuigd dat als er ‘andere mensen’ aan de macht komen het ineens veel beter zou (kunnen) gaan. Zo van: ja, er moeten minder regeltjes komen. Maar zonder staat wordt het een bende. We moeten er dus gewoon voor zorgen dat de staat wat minder bemoeizuchtig wordt, en dan komt het allemaal wel goed. En men is er vast van overtuigd dat verkiezingen die mogelijkheid bieden.
Dream on, zeg ik dan. Maar zodra men lacherig wordt ben je de serieuze aandacht kwijt. Het blijft een lastig concept. Persoonlijk zou ik al blij zijn als de staat halveert, als stap in de goede richting. Maar zolang machts- en geweldsmonopolie in één hand blijven zal er niets veranderen, en dat is meteen ook waarom een minarchie niet kan bestaan.
Oscar [9] reageerde op deze reactie.
@.M [6]: Een minarchist.
@R. Hartman (NI) [7]:
“Als je bedoelt dat librtariërs de gelederen moeten sluiten en unaniem het anarcho-kapitalisme moeten gaan prediken denk ik dat we nog minder kans maken iets te veranderen dan nu al het geval is.”
Dat denk ik dus niet. We dienen te bereiken dat mensen het inzicht krijgen dat de keizer werkelijk geen kleren aan heeft en dat agressief geweld onder álle omstandigheden abject is. Daar dienen we op in te zetten. Water bij de wijn lijkt misschien opportuun, maar dat is het beslist niet. Er is al genoeg waardenrelativisme. Daarom geloof ik dat we meer succes hebben door juist compromisloos te zijn en rigide op het non-agressie principe blijven. De kans is buitendien groter, zo lijkt me, dat mensen het plotselinge inzicht krijgen dat een agressie-monopolist niet nodig is dan dat men stukje bij beetje steeds liberaler gaat worden. Ik zie rechterflank VVD-ers, op D’66 en PVDA-stemmers na, als de groep die zo’n beetje het moeilijkst te overtuigen is. Ook al zou je zeggen dat die al liberaler zijn dan anderen.
Het gaat erom de interne ideeenstrijd te winnen. In het voordeel van het anarcho-kapitalisme. Vraag de lachers welke meerwaarde agressie heeft, vraag de lachers welke meerwaarde een ambtenaar heeft boven een niet-ambtenaar.
R. Hartman (NI) [10] reageerde op deze reactie.
@Oscar [9]: “Het gaat erom de interne ideeenstrijd te winnen. In het voordeel van het anarcho-kapitalisme. Vraag de lachers welke meerwaarde agressie heeft, vraag de lachers welke meerwaarde een ambtenaar heeft boven een niet-ambtenaar.”
Wel eens gedaan? Kunnen we het ergens anders over hebben, anders wordt ik zo depressief.
Been there, done that, got the bleedin’ T-shirt. Ik ben het helemaal met je eens. Maar het blijft een moeizaam proces. Mijn ervaring is dat als je begint met voor een kleinere staat te pleiten mensen (en lang niet allemaal) bereid zijn er over na te denken, en een verandering in hun denken gaan doormaken. Ga je daarna verder met anarcho-kapitalisme, dan is men nog wel ongelovig (for lack of a better word) maar blijft men wel in gesprek. En dat is vruchtbaarder dan een afhakende toehoorder als gevolg van een te grote cultuurschok…
Dat pleiten voor ‘een andere mentaliteit’ is nu juist het punt waar mensen die morele en materiële misstanden zagen, zoals christenen, socialisten, groenen e.d. en die andersdenkenden zo voor hun ideeën wilden winnen, steeds op zijn stukgelopen. 😉
Een mentaliteitsverandering is ook volkomen onnodig. Het is immers de markt die bepaalt of er collectieve invloed is, en zo ja hoeveel.
Stel er heerst in een embryonale samenleving volkomen anarchie. Dan is het voor de sterkste en slimste partij voordelig anderen te dwingen zijn zin te doen. Die anderen zullen zich dan verenigen om de balans tegen de overheerser in evenwicht te brengen. Het is voor de overheerser dan beter om allianties met zijn sterkste tegenstanders te sluiten (kartelvorming). Gezamenlijk houden zij de zwakkere massa er dan onder. Lange termijn politiek (=draaglijke belastingheffing) overheerst daarbij de korte termijn politiek (=totale plundering en moord) omdat dit economisch gunstiger is.
Wel blijft er voortdurende rivaliteit tussen de sterke leiders bestaan, omdat ieder van hen streeft naar het grootste ‘marktaandeel’. Op de lange termijn is het dus ook voor een sterke leider voordelig om zichzelf en zijn (al dan niet geroofde) bezit tegen rivalen te beschermen. Er komen dan institutionele afspraken tot stand. Een koning zorgt voor een zekere rechtsorde en beschermt zijn onderdanen als zij in ruil daarvoor ook hem beschermen tegen rivalen.
Naarmate zo’n samenleving zich technologisch verder ontwikkelt, nemen ook de mogelijkheden toe van de zwakkere partijen (m.n. individuele burgers). Dit stimuleert de economie enorm (o.a. internet), maar vormt tegelijkertijd een bedreiging voor de heersende elite die haar greep op de massa dreigt kwijt te raken. De samenleving komt dan in een nieuwe fase waarin zowel (gedeeltelijke) anarchie heerst als waarin door hergroepering van allianties een nieuwe rechtsorde tot stand kan komen. In die overgangsfase zitten we nu.
David Friedman e.a. hebben overigens laten zien dat het voor de hand ligt dat de markt ook weer voor een nieuwe rechtsorde zal zorgen. Simpelweg, omdat zoiets economischer is dan geen rechtsorde (zie: http://www.libertarianfaq.org/index.php?title=Law ).
Oscar [13] reageerde op deze reactie.
Overigens is het linkse anarchisme fundamenteel anders dan het anarcho-kapitalisme. Linkse anarchisten gaan er van uit, dat de aarde en al haar hulpbronnen aan iedereen toebehoort (ook aan de toekomstige generaties).
Dat betekent, dat wanneer een pionier in een verlaten stuk wildernis bomen omhakt om daar een blokhut van te bouwen deze blokhut nooit zijn eigendom kan worden, aangezien de bomen die hij daarvoor heeft gebruikt collectief bezit zijn.
De links anarchistische denkwijze is daarmee een waterdichte rechtvaardiging voor collectief gebruik van privé-eigendom (denk aan kraken, joyriding en ripping).
Oscar [14] reageerde op deze reactie.
Klassiek Liberaal [18] reageerde op deze reactie.
@Peter de Jong [11]:
Dat een mentaliteitsverandering niet nodig zou zijn is een misrekening. Alle afkeer van het Westen, afkeer van de burgerlijke cultuur, gedweep met niet-westerse culturen, pacifisme, millieugekte, vegetarisme/veganisme, afkeer van kapitalisme, ‘vrije liefde’ (freudiaans-cultuur-marxisme), ‘baas in eigen buik’ (moord op pre-natale mensen), propageren van drugsgebruik, propageren van homoseksualiteit, propageren van pedoseksualiteit, propageren van ‘alternatieve’ levensstijlen, cultuurrelativisme, waardenrelativisme, westerse zelfhaat, afkeer van het christendom, gedweep met oosterse religie, voorkeur voor primitiviteit (vorm van afkeer van het Westen), afkeer van discriminatie, feminisme en afkeer van mannelijkheid (en vrouwelijkheid), voorkeur voor ontaarde kunst en cultuuruitingen en onsmakelijke klederdracht en casuality is ooit begonnen met een mentaliteitsverandering en dat deze mentaliteitsverandering heeft kunnen ontstaan is omdat het propageerd is door mensen met ideeën. Als zojuist genoemde walgelijke opvattingen post kunnen vatten bij mensen, al de opgesomde verwerpelijke dingen zijn zeer zeker niet spontaan ontstaan maar het resultaat van een bijna honderd jaar omspannende cultuur-marxistische campagne, dan zou dat ook mogelijk zijn met ideeën over vrijheid.
@Peter de Jong [12]:
Linkse ‘anarchisten’ dien je een bot, roestig mes te tonen en te verzoeken op de buik te gaan liggen…stel ze gerust met de opmerking dat niemand ook maar iets in bezit zal nemen en dat de nieren in collectief beheer goed tot hun recht zullen komen.
@Oscar [13]:
Dat is precies wat ik heb proberen aan te geven, Oscar. Deze linkse ideeën hebben postgevat en invloed gekregen simpelweg omdat het economisch was ze te hebben. In een traditionele sociaal-democratie levert een dergelijke instelling immers (subsidie)geld op. Om dezelfde reden lopen gerenommeerde wetenschappers nu achter de klimaathype aan (was je nog vergeten 😉
Zodra echter de subsidie-inkomsten opdrogen, bv omdat de globale economie zich aan de lokale overheidsinvloed onttrekt, neemt de sociaal-democratische invloed weer af (PvdA van 42 naar 15 zetels). De liberale middenklasse gaat er dan sterk op vooruit en trekt ook de onderklasse van (voormalige) socialisten mee (moderne arbeiders zijn overigens eerder liberaal-conservatief dan socialistisch). Dit zorgt dan automatisch voor een verschuiving in liberale richting. Zo werkt de markt nu eenmaal.
===
http://www.libertarianfaq.org/index.php?title=Political_correctness
Oscar [16] reageerde op deze reactie.
@Peter de Jong [15]:
Ja, inderdaad Peter de Jong. Vergeten. Klimaatgekte is geen uitloper van milieugekte, maar een geheel nieuwe uitzaaiing van de mentale kanker die cultuur-marxisme heet.
Ik denk dat zonder staatsonderwijs en subsidie aan staatsomroepen en linkse maatschappelijke organisaties de cultuur-marxistische propaganda ook drastisch af zal nemen. Maar dat maakt de ideeënstrijd, waar ook Vrijsprekers (menslievend als we zijn) zich voor in zetten, nog niet tot iets dat onbelangrijk zou zijn.
Peter de Jong [17] reageerde op deze reactie.
@Oscar [16]:
Tuurlijk, dat staatsonderwijs is indoctrinerend, net als die publieke media en organisaties. Maar naarmate de welvaart toeneemt hebben meer mensen de mogelijkheid om zelf een onderwijsinstelling voor hun kinderen te kiezen. Het aantal particuliere scholen in NL groeit enorm. Dat vind ik hoopgevend.
En er zijn nog maar weinig jongeren die naar de publieke omroep kijken. Dat is toch voornamelijk het domein van 40-plussers en senioren. Het lijkt wat de doelgroepen betreft op het CDA: een partij in het centrum van de macht, maar met een op termijn uitstervende achterban (senioren en boeren).
Uiteindelijk keert de wal het schip: de overheid zal door haar inefficiency steeds meer geld nodig hebben en steeds slechtere dienstverlening gaan bieden. Steeds meer mensen komen in aanmerking voor uitkeringen, terwijl het budget nauwelijks groeit. In plaats van het aantal mensen dat ergens voor in aanmerking komt te verkleinen en het serviceniveau voor degenen die werkelijk geen kant meer op kunnen op peil te houden begint men de uitkeringen te korten (WAO, AOW, bijstand etc).
Lijkt logisch (want hoe meer uitkeringstrekkers hoe meer sociaal-democratische kiezers), maar is het niet. Net als de halfslachtige privatiseringen, waarbij men krampachtig probeert de directe kosten te drukken en toch nog voldoende overheidsinvloed te behouden, levert het alleen maar zwaar ontevreden burgers op.
Hetzelfde zien we bij politie en justitie. Flinke bezuinigingen zijn ook daar nodig en er komt steeds minder blauw op straat. In plaats van criminelen op te sluiten krijgen ze een enkelband. Hun cel kan nu aan Belgen worden verhuurd. De prioriteit van de politie ligt nog slechts bij moorden, snelheidsovertredingen en wietplantages. Voor de rest mag de burger het zelf uitzoeken. De onveiligheid neemt toe. Er gaan stemmen op om huiseigenaren en winkeliers meer rechten te geven bij het verdedigen van lijf en bezit.
De sociaal-democratische burgervader Cohen roept inmiddels burgers op zich onbezoldigd in te zetten bij de verdediging van zijn ambulancepersoneel en brandweer (wel opletten wat je doet, zegt hij er bij, want de linkse rechters sluiten een getergd slachtoffers nog makkelijker op dan de dader). Een ideaal moment voor het invoeren in ons rechtsstelsel van particuliere beveiliging en recherchebureau’s met vergaande bevoegdheden, lijkt mij. 😉
Ook internationaal. NL kan nog niet eens een ACTIEF leger van 1500 man bekostigen. En de VS is bij 200.000 man al aan het eind van haar latijn, waar 65 jaar geleden legers met vele miljoenen soldaten geen enkel probleem waren. Zelfs ‘supermachten’ slaan tegenwoordig geen deuk meer in een pakje boter, eenvoudigweg omdat de kosten veel te hoog zijn opgelopen. De toekomst is daarom aan Al Qaeda en andere privé legertjes, die burgers of bedrijven gewoon naar behoefte in kunnen huren.
Zoals ik al zei, we zitten in een overgangsfase naar steeds grotere liberalisering. En ja, ik weet dat we ook DNA-databanken, biometrische paspoorten, GPS-kastjes, emailscanners, etc hebben, maar die roepen een enorme weerstand op. Die Matrix-maatschappij zie ik dus zo gauw nog niet komen. 😉
===
“No dictator, no invader, can hold an imprisoned population by force of arms forever. There is no greater power in the universe than the need for freedom. Against that power, governments and tyrants and armies cannot stand. (-) Though it take a thousand years, we will be free.”
– J. Michael Straczynski in Babylon 5
@Peter de Jong [12]:
Er zal weinig verschil zijn tussen ‘links’ en ‘rechts’ anarchisme in de praktijk. (Overigens waren er ook veel ‘linkse’ anarchistische theoretici die wel degelijk ruimte zagen voor individueel eigendomsrecht)
Eigendomsrechten gelden namelijk alleen en uitsluitend ten opzichte van andere mensen. Als niemand jouw eigendom erkent stelt het ‘recht’ ook niets voor. Andere mensen zullen eigendomsrechten alleen respecteren als ze daar zelf ook enig belang bij hebben. In de huidige situatie ligt dat belang bij het bestaan van een overheid die iemand die een eigendomsrecht niet erkent met geweld tot de orde roept. In andere situaties zal de eigenaar dat zelf moeten doen, of daar andere mensen voor moeten betalen.
In landen waar een paar grootgrondbezitters zijn en veel landlozen zal de grootgrondbezitter zonder overheid zijn eigendom niet kunnen handhaven. Het inhuren van een privé legertjes is in de regel duurder dan de marginale meeropbrengst van het land. In de huidige situatie is het dan ook de belastingbetaler die zijn land verdedigt middels leger en politie. In veel landen met grootgrondbezit zijn de eigendomsrechten dan ook vaak met geweld tot stand gekomen ten koste van de lokale bevolking. Je zag juist daar van oudsher populariteit van het ‘linkse’ anarchisme.
In landen waar het eigendom gelijkmatiger is verdeeld zal het makkelijker zijn om op eigen kosten het eigendom te beveiligen. Veder hebben ook degenen die geen grondeigendom hebben vaak voordeel bij de eigendomssituatie. Zij huren of pachten liever en hebben ze toch een inkomen en minder risico’s.
Verder zijn mensen zeer verschillend. Er zullen cultureel conservatieven zijn en cultureel meer progressieven. De gemeenschappen die Hoppe vooropstaat, waar ‘progressieven’ worden buitengesloten, zullen zeker vaak voorkomen. Deze Hoppe gemeenschappen zullen wellicht zelfs dominant aanwezig zijn. Maar ook, en vooral, in een Hoppe gemeenschap geldt dat het eigendomsrecht alleen wat voorstelt als de rest daarmee akkoord is. “Homo’s, milieuactivisten, multiculturalisten en wat dies meer zij kunnen daar namelijk verdreven worden”.
Dat sluit echter geenszins uit dat er elders gemeenschappen zullen ontstaan die veel ‘linkser’ zijn, naar voorbeeld van de Kibboetsiem in Israël of in de vorm van kosmopolitische stedelijke gebieden. Wellicht zijn die laatsten zelfs succesvoller, want innovatie en vernieuwingen komen vaak juist van non-conformisten die geen plek hebben in conservatievere gemeenschappen.
Er zal op de markt een evenwicht ontstaan tussen progressieve en kosmopolitische gemeenschappen en conservatieve “Hoppe” gemeenschappen. In de middeleeuwen (toen er geen sterk gezag was) zag je een dergelijke verdeling ook. Of je nu ‘linksom’ of ‘rechtsom’ de overheid afschaft, het eindresultaat zal ongeveer hetzelfde zijn.
Peter de Jong [19] reageerde op deze reactie.
Oscar [23] reageerde op deze reactie.
@Klassiek Liberaal [18]:
Wat de toekomst brengt weet natuurlijk niemand, maar ik geloof zeker dat je analyse klopt.
Het zal ongetwijfeld mogelijk zijn, dat gemeenschappen van gelijkgestemden elkaar vrijwillig in stand houden. Conservatieve, communistische en liberale samenlevingen zullen dan gewoon vreedzaam naast elkaar kunnen bestaan (en in vrije concurrentie met elkaar functioneren). Dit is overigens een oud idee, dat De Puydt in 1860 al publiceerde (zie: http://www.libertarianfaq.org/index.php?title=What_are_competing_governments%3F ).
In de VS en Zuid-Afrika zie je overigens naast de oude ghetto’s ook volop gated communities waar het meer welvarende deel van de bevolking zich terugtrekt. En het internet maakt het tegenwoordig mogelijk, dat virtual communities wereldwijd en geografisch verweven voorkomen (vaak ook met hun eigen currency).
Nu is het wel zo, dat de economische theorie voor collectivistische samenlevingen minder gunstig is. Mensen hebben nu eenmaal de neiging om gemeenschappelijk eigendom uit te wonen, terwijl ze juist extra zuinig zijn op hun privé-eigendom. Ik geloof daarom niet, dat de Kibboets het gaat maken. 😉
De toekomst lijkt mij meer aan anarcho-kapitalistische projecten, zoals The World (zie: http://www.aboardtheworld.com/ ). 70% van het aardoppervlak is water en als de grond te heet onder je voeten wordt kan je met een schip altijd makkelijk weg (i.t.t. een huis op een stuk grond dat je moet verdedigen). Dat verkleint de kans op oorlogen.
Die kosmopolitische stedelijke gebieden (NYC is een goed voorbeeld) hebben idd een enorm potentieel. In de huidige vorm vind ik ze nog te star. Ik stel me ze in de toekomst voor als flexibele drijvende steden, of als virtual communities van individuen die zichzelf hebben teruggetrokken in afgelegen gebieden (eilanden in de Pacific o.i.d.) en die in cyberspace samenkomen om hun economie te laten draaien.
===
“Your time is limited, so don’t waste it living someone else’s life. Don’t be trapped by dogma, which is living with the results of other people’s thinking.”
– Steve Jobs voor studenten van Stanford University, die hij er ook nog aan herinnert dat hij zelf na zes maanden college er mee kapte.
Oscar [23] reageerde op deze reactie.
Klassiek Liberaal [25] reageerde op deze reactie.
Kan iemand mij uitleggen hoe geschillenbeslechting in het anarcho-kapitalistisch systeem werkt?
Voorbeeld: garantie op een gekocht goed. Leverancier weigert de garantie te voldoen.
Peter de Jong [21] reageerde op deze reactie.
@Corne [20]:
Dat zal niet zoveel anders zijn dan je nu gewend bent, Corne.
De libertarische stelregel is, no force, no fraud. Dat wil zeggen, dat je geen geweld jegens anderen initieert en dat je je aan je afspraken houd. Een leverancier die weigert de afgesproken garantie op een gekocht goed te voldoen pleegt contractbreuk en bezorgt je schade. Dat is niet toegestaan.
In de huidige situatie waarbij de overheid de rechtsorde garandeert in ruil voor je belastinggeld, dwing je de medewerking van de leverancier af door hem voor de rechter te slepen. Als er geen overheid is, zullen commerciële rechtbanken of geschillencommissies deze dienstverlening aanbieden.
Zie: http://www.daviddfriedman.com/Libertarian/Machinery_of_Freedom/MofF_Chapter_29.html
Peter de Jong [22] reageerde op deze reactie.
@Peter de Jong [21]:
En Stephan Molyneux gaat hier dieper in op DROs (Dispute Resolution Organisations) om dergelijke geschillen op te lossen: http://www.lewrockwell.com/orig6/molyneux1.html
@Klassiek Liberaal [18]: @Peter de Jong [19]:
Ik denk dat de conservatieve gebieden het beter zullen doen dan de progressieve gebieden. Sterker nog, ik denk dat de Westerse, conservatieve gebieden een baken zullen zijn van innovatie, technologie en welvaart. Cultuur-progressieve gebieden zullen binnen niet al te lange tijd afzakken tot een soort ontwikkelingslanden.
En dat is ok. Zo kunnen bijvoorbeeld multi-culti’s en naar oud zweet stinkende druggebruikende hippies ervaren dat zij een prijs hebben te betalen voor hun levenstijl.
Klassiek Liberaal [24] reageerde op deze reactie.
@Oscar [23]:
De geschiedenis leert dat door de eeuwen heen, dus ook voor de verzorgingsstaten bestonden, de meer kosmopolitische gebieden het beter doen. In de Middeleeuwen waren het de steden (kosmopolitischer en toleranter) die de kar trokken, en nu zie je dat conservatieve gebieden zoals de Islamitische wereld en plattelandsgebieden in Zuid Amerika achterblijven.
In conservatieve gebieden wordt non-conformisme minder gewaardeerd, en het zijn juist de non-conformisten die met vernieuwingen komen. De “vernieuwers” worden in de regel niet zo gewaardeerd. Een Spinoza, een Newton of een Darwin zou in een conservatieve “Hoppe” gemeenschap niet gedoogd zijn.
Inderdaad zie je in de kosmopolitische gebieden ook meer “schuim” bovendrijven. Ik ben het met je eens als je constateert dat in een verzorgingsstaat de balans nogal eens doorslaat, maar ook in een kapitalistische setting blijft er ruimte voor non-conformisme zoals de geschiedenis leert. Kennelijk kan het een niet zonder het ander. En ook de conservatieve en kosmopolitische gemeenschappen kunnen niet zonder elkaar, innovatie wordt gretig overgenomen, en de kosmopolitische managers hebben toch gedisciplineerde werknemers nodig. De productieeenheden kunnen dus heel goed in de meer conservatieve eenheden worden geplaatst terwijl de research en development afdelingen in de kosmopoltische eenheden zullen staan.
Oscar [26] reageerde op deze reactie.
@Peter de Jong [19]:
een paar dingen:
De Kibboets heeft zijn tijd denk ik wel gehad, veel jongeren staan liever op zichzelf en verlaten de Kibboets. Toch was de kibboets onontbeerlijk gebleken bij de opbouw van de joodse gemeenschap in Palestina en later de opbouw van Israël. Wat in Israël wel blijft zijn de gemeenschappen met deels een gemeenschappelijk eigendom en deels samenwerking op coöperatieve grondslag. Bedenk ook dat gemeenschappelijk eigendom waarbij de gemeenschap is afgebakend, zoals bij een Kibboets, ook geen ’tragedy of commons’ plaatsvindt. Feitelijk is een Kibboets dan ook een particulier grondgebied in handen van een vereniging en verschilt niet zo heel veel van een “Gated Community”, want ook in die laatste gelden regels voor alle bewoners en is het eigendomsrecht van een bewoner niet absoluut.
Een ander voorbeeld is onze Nederlandse polder. Ook daar is het eigendom niet absoluut. Het polderbestuur (idealiter de gemeenschap van grondbezitters in een polder) bepaalt immers of de polder wordt drooggehouden en hoe hoog de dijken worden. De individuele grondbezitter zal zich hoe dan ook moeten schikken aan besluiten van dat bestuur of zijn grond moeten verkopen. Ook daar heb je dus een gemeenschappelijk eigendom dat in de regel toch wel goed beheerd zal worden
Of drijvende steden het gaan maken zal mij benieuwen. Als stad heb je toch een achterland nodig om je voedsel en grondstoffen vandaan te halen en om zelf af en toe eens naar kunnen uit te wijken. Maar het idee is op zich wel goed, je kunt je onttrekken aan de overheden.
Peter de Jong [31] reageerde op deze reactie.
@Klassiek Liberaal [24]:
De steden in de Middeleeuwen en Renaissance waren niet kosmopolitisch en toleranter in de moderne betekenis van het woord, maar meer eurocentrisch.
Als ik cultuur-conservatisme bedoel, dan heb ik het over cultuur-conservatisme is de klassiek westerse zin. Dit conservatisme is bevordelijk voor het doen van nieuwe uitvindingen, ontwikkelingen in wetenschap en techniek en de bloei van de kunst. Cultuur-conservatisme staat niet gelijk met starheid of met bekrompenheid. Het tegendeel is eerder waar.
Kosmpolitisme, net als open staan voor andere culturen, is als een destructieve storm als men niet geworteld is in de eigen, westerse, cultuur. Daarom denk ik dat (Westerse) cultuur-conservatieve gebieden succesvol zullen zijn en kosmopolitische gebieden snel zullen afzakken tot een soort Derde Wereld landen.
“[….]maar ook in een kapitalistische setting blijft er ruimte voor non-conformisme zoals de geschiedenis leert. ”
Precies. En ook in de meer cultuur-conservatieve samenleving. In de meer cultuur-conservatieve samenleving van de 18de eeuw kon iemand als Johann Sebastian Bach, die overigens zeer cultuur-conservatief én innovatief was, zich ontplooien en in de cultuur-progressieve tweede helft van de 20ste eeuw konden verf-tegen-doek-smijters hun smakeloze werk vermeerderen terwijl zij, dankzij subsidies, ook in staat waren te smijten met geld.
“De steden in de Middeleeuwen en Renaissance waren niet kosmopolitisch en toleranter in de moderne betekenis van het woord, maar meer eurocentrisch.”
“Eurocentrisch” is een begrip dat niet bestond in die tijd. En ze waren zeker kosmopolitischer, er werden culturele uitingen gedoogd die zeer ‘vreemd’ waren. Bedenk dat voor een Venetiaan in die tijd een Fries veel vreemder overkwam dan voor ons een Chinees of een Turk. In steden konden mensen terecht die te non-conformistisch waren om gedoogd te worden in een rurale gemeenschap. Joden leefden nauwelijks op het platteland (ook in steden had men moeite met joden, maar daar waar ze werden gedoogd kwam dat de welvaart meestal ten goede) en ook andersgelovige christenen en vrijdenkers aardden beter in steden. In “Hoppe” gemeenschappen zouden ze niet gedoogd worden wegens te vernieuwend en te afwijkend van wat toen gangbaar was.
Je vergist je als je denkt dat veel moderne kunst Alleen maar met subsidies tot stand kwam. Beeldende kunst wordt in Nederland pas gesubsidieerd sinds de Duitse Bezetting. Voor die tijd leefden kunstenaars van wat ze verkochten. Mondriaan, Malevitsch, Picasso, ze vonden genoeg mensen die vrijwillig voor hun werk wilden betalen. De Nazi’s begonnen juist met kunstsubsidies omdat de “traditionele” kunstenaars minder aan de bak kwamen, mensen met geld besteedden dat liever aan “verf-tegen-doek-smijterij”. Hoe het zit met subsidies in Amerika weet ik niet, maar het lijkt me toch niet bepaald een core-business aldaar. Maar wat mooi is is een kwestie van smaak, en de mensen met geld hebben vaak toch heel verschillende smaken.
Ook de filmindistrie van Hollywood wordt niet gesubsidieerd maar is integendeel een commerciële miljoenenbusiness, meestal gerund door mensen die je eerder als kosmopolitisch dan als cultuur conservatief zou beschouwen.
De huidige Kosmopolitische en in zekere zin multi culturele centra hebben een hoger BNP dan meer cultuur conservatieve gebieden. In de VS zijn de kosmopolitische kustgebieden (Californie, New York) welvarender dan de middenwestelijke staten. En de middenwestelijke staten krijgen bovendien meer belastinggeld uit Washington. Hetzij in de vorm van landbouwsubsidies en protectie, hetzij door overheidsopdrachten, vaak voor defensie. Ook in de EU zijn het de meer kosmopolitische landen die netto bijdragen aan de meer conservatieve landen.
Oscar [28] reageerde op deze reactie.
@Klassiek Liberaal [27]:
Het gaat er niet om of het begrip bestond in die tijd of niet. Augustinus is bijvoorbeeld een criticus van etatisme te noemen, hoewel woorden met -isme pas sinds de 19de eeuw in zwang kwamen.
“In “Hoppe” gemeenschappen zouden ze niet gedoogd worden wegens te vernieuwend en te afwijkend van wat toen gangbaar was.”
Cultuur-conservatieven hebben geen moeite met vernieuwend en afwijkend gedrag dat kwaliteiten heeft. Mensen als Michelangelo en Beethoven werden door cultuur-conservatieven niet alleen gedoogd maar ook met open armen verwelkomt. Vernieuwers en afwijkers die destructief zijn, de moraal, de rede en de goede smaak ondermijnen met immorele, irrationele en onsmakelijke uitingen, dient men echter niet te gedogen. En ik geloof dat enkel cultuur-conservatieve gemeenschappen in staat zullen zijn om zulke vernietigende krachten in hun midden tot gezonde proporties te beperken.
Waar Hoppe juist op wijst is dat het fenomeen grote steden als centra van (Westerse) beschaving, en tot ver in de 20ste eeuw waren grote steden in de Westerse wereld de belangrijkste centra van de beschaving, in hoog tempo aan het verdwijnen is juist omdat men cultuur-progressief is, terwijl vroeger de Europese steden centra van beschaving waren juist omdat men geworteld was in de eigen Westerse cultuur.
Degenen die anno 2009 geworteld zijn in de Westerse cultuur zijn de cultuur-conservatieven. De cultuur-progressieven zijn de multi-culti’s die graag tolerant zijn tegen zo’n beetje alles wat de Westerse beschaving wil vernietigen.
Als wij de Westerse beschaving, de beschaving van de innovatie, de rede, de wetenschap, de techniek, de kunsten en de welvaart willen behouden dan zullen we cultuur-conservatief dienen te zijn en de destructieve krachten die deze beschaving aantasten dienen te bestrijden.
Libertarians must distinguish themselves from others by practicing (as well advocating) the most extreme form of intolerance and discrimination against egalitarians, democrats, socialists, communists, multiculturalists, environmentalists, ill manners, misconduct, incompetence, rudeness, vulgarity, and obscenity. Dat schrijf Hoppe, On Conservatism and Libertarianism, en daar ben ik het voor de volle 1.000 ‰ mee eens.
Klassiek Liberaal [29] reageerde op deze reactie.
@Oscar [28]:
Ik waardeer veel bevindingen van Hoppe, Maar wat betreft zijn conservatisme, en zijn idee dat dat noodzakelijk is voor libertarisme, ga ik niet in mee.
In de eerste plaats valt er op een puur kapitalistische markt meer dan genoeg te verdienen met “wansmaak” en “vilgariteit”. Madonna verkoopt beter dan het concertgebouw orkest, en die laatste kan geeneens zonder subsidie bestaan. Pornofilms doen het prima op een commerciële markt, Klassiek toneel heeft subsidie nodig.
In de tweede plaats kan zo iets als milieuactivisme nuttig zijn. Mensen op tijd bewust maken dat een buurman hun eigendom minder waard maakt door het lozen van stoffen kan gunstig uitpakken. De gemeenschap die dergelijke klokkenluiders verwijdert zal later meer schade ondervinden. Milieuactivisme kan inderdaad vaak leiden tot overdreven maatregelen, maar totaal geen milieuactivisme is ook schadelijk, de gewone burger heeft vaak te weinig kennis in huis om de gevolgen van huidige activiteiten in te schatten.
In de derde plaats gaat een zeer groot deel van het belastinggeld ook naar mensen die eerder sociaal conservatief zijn. De “linkse hobbies” zijn niet zo’n heel groot deel van de begroting. Ook “rechtse hobbies” zoals defensie, landbouwsteun, de war on drugs, grenscontroles en immigratiebureaucratie krijgen hun deel. Zoals gezegd krijgen in de VS de Midwest staten per capita meer federaal geld dan de kuststaten.
Ik kan mij herinneren dat jaren geleden Bart Croughs en Aschwin de Wolf hier al met argumenten op ingegaan waren op een Brits libertarisch forum. Ook zij kregen geen adequaat weerwoord van degenen die het op dat punt met Hoppe eens waren.
Ik ben het dus niet met jouw constatering eens dat de conservatieve Hoppe gemeenschappen het veel beter zouden doen dan de open en ‘progressieve’ gemeenschappen. Er zal ergens een balans komen te liggen, en die balans zal niet zo heel veel afwijken van de verhoudingen die we nu kennen.
Hooguit wordt het aantal junks minder (drugs zal legaal en goedkoop zijn, dat scheelt ook) en immigranten die op de welvaartsstaat afkomen zullen er niet meer zijn, daarvoor in de plaats komen er gewoon economische migranten, mensen dus die door werken of handeldrijven in hun bestaan kunnen voorzien. Mensen die nu door de dichte-grenzen industrie worden tegengehouden.
Maar we zullen zien (alhoewel wij het niet meer gaan meemaken dat de overheid verdwijnt of dat we zelfs maar in een minarchie komen te leven.)
Oscar [30] reageerde op deze reactie.
@Klassiek Liberaal [29]:
” Madonna verkoopt beter dan het concertgebouw orkest, en die laatste kan geeneens zonder subsidie bestaan. Pornofilms doen het prima op een commerciële markt, Klassiek toneel heeft subsidie nodig.”
Dat komt door de democratisering en het daarmee verband houdende proces van decivilisatie. Natuurlijk is er voor de Madonna’s van deze wereld altijd wel een markt. Ook 150 jaar geleden was volksmuziek geliefd bij veel mensen. Maar 150 jaar geleden was het nog gebruikelijk dat mensen zich de smaak van de natuurlijke elite eigen maakten, terwijl tegenwoordig vrijwel iedereen dezelfde middelmatige, proletarische, wansmaak (als er al sprake van smaak is) heeft. Hier is waar de democratie ons gebracht heeft.
Wat pornofilms betreft…die kunnen, dunkt me, beter binnen de vier muren van iemands eigen domein blijven. (Op een projectiescherm in eigen tuin mag ook).
Ik vind gezond milieu-activisme niet zo erg. Waar het mij om gaat is milieu-activisme als één van de uitzaaiingen van de kanker die cultuur-marxisme heet.
Ik wist niet dat in de Mid-West van de V.S. zoveel wetenschap en techniek minnende Westerse cultuurminnaars woonden die goed gekleed klassieke concerten bezoeken, Europese filosofieboeken lezen, bijvoorbeeld minimaal een andere (naast Engels) moderne – of klassieke – Europese taal beheersen, zowel christelijke naastenliefde als aristoteliaans rationalisme ontplooien, musea met oude meesters bezoeken, grote projecten (op bouwkundig-architectonisch, technisch en wetenschappelijk vlak) op eigen kracht realiseren en hun kinderen (natuurlijk zijn de gezinnen intact) opvoeden met Westerse waarden en tevens aansporen verantwoordelijke zelfstandig denkende en handelende wezens te worden. Maar de Westerse cultuurmensen wonen dus in grote getale in de Mid-West van de V.S. en doen het ondanks de rijkelijke subsidie van de Amerikaanse overheid het dus veel minder goed dan de rest van de V.S.? Dat wist ik niet. Misschien moet ik dan maar naar de Mid-West van de V.S. verhuizen en mijn wetenschap-techniek-filosofie en cultuur minnende geestverwanten een handje helpen!*
Ik ben ook een tegenstander van de subsidie van ‘rechtse hobbies’. Ik ben dan ook geen politiek-conservatief. Ik ben hoe dan ook, volbloed libertarisch als ik ben, tegen alle agressie, tegen (de bestraffing van) alle slachtofferloze misdrijven en ik verafschuw ook subsidie van zaken die ik een warm hart toe draag. Sterker nog: ik zie het verstrekken van subsidie aan zaken die ik een warm hart toe draag als een destructieve factor.
“Maar we zullen zien (alhoewel wij het niet meer gaan meemaken dat de overheid verdwijnt of dat we zelfs maar in een minarchie komen te leven.)”
Ik weet niet hoe oud u is. Zelf ga ik hopelijk nog een jaar of 45 mee en als ik zo taai ben als mijn grootouders geweest zijn dan zelfs wel meer dan 55 jaar. Hopelijk is er dan iets ten goede veranderd. Men weet niet hoe het gaat lopen. Mensen kunnen soms erg snel tot inzicht komen. Het etatisme is moreel failliet en aan de vooravond van een stervensproces (overigens een heel gevaarlijke fase!). We zullen zien…
* het zou natuurlijk ook kunnen dat het woord cultuur-conservatief bij u andere connotaties heeft dan bij mij
Comments are closed.