Soms kunnen simpele dingen duidelijk maken dat de overheid vaak overbodig is. De overheid levert vaak allerlei zaken waarbij je er niet snel aan denkt dat de vrije markt dit ook kan regelen. Als je hier niet bij stil staat dan denk je dat al deze zaken zullen verdwijnen als de overheid zich hier niet meer mee bemoeit. Rijbewijzen heb je overal ter wereld en je zal er niet snel aan denken om deze af te schaffen.Stel nu eens dat de overheid de rijbewijzen afschaft. Wat zal er gebeuren? En belangrijker nog, welke oplossingen zullen er komen als de overheid niet ingrijpt?

In eerste instantie kan iedereen in een auto stappen. Mensen die er nooit in slaagden om het rijbewijs te halen. Verder kunnen ook 16-jarige jochies nu een auto pakken in plaats van eerst met de scooter te rijden. Dit klinkt als een gevaarlijke situatie.

Zal dit nu leiden tot veel meer schade en ongelukken. Het is mogelijk dat het meevalt met de schade. Mensen gaan steeds hogere premies betalen als ze ongelukken maken. Dus de meeste mensen zullen wel opletten. Maar laten we uitgaan van het slechtste geval.

Als er inderdaad veel meer schade is dan anders dan moeten de verzekeringsmaatschappijen veel meer betalen. Zij zullen hier een oplossing voor zoeken. Een voor de hand liggende oplossing is natuurlijk om de premie flink te verhogen.

Maar het is heel goed mogelijk dat mensen hun rijvaardigheid aan moeten tonen in ruil voor een lagere premie. Verzekeringsmaatschappijen hebben er belang bij om het aantal ongelukken te beperken. Het eisen van een certificaat van rijvaardigheid is daarbij een logische manier. Het is goed mogelijk dat een automobilist de mogelijkheid krijgt om zonder certificaat de weg op te gaan. Maar als er eenmaal de optie is om korting te krijgen met een rijvaardigheidscertificaat zullen dit nog maar weinig automobilisten zijn. In deze groep zitten kennelijk mensen die er niet in slagen om het certificaat te behalen. Een groep dus die een hoog risico loopt. De premie voor deze groep zal dus waarschijnlijk astronomisch hoog zijn.

Deze certificaten zullen ook weer geleverd worden door marktpartijen. Deze zullen een evenwicht moeten zoeken tussen prijs en veiligheid. Ze kunnen hoge eisen stellen waardoor de veiligheid omhoog gaat. Maar dan moeten de mensen relatief veel rijlessen volgen en dat betekent hoge kosten voor de consument. Er is dus steeds een prikkel om een evenwicht te vinden tussen extra veiligheid en lage prijs.

In de huidige situatie blijven de eisen die het CBR stelt steeds weer toenemen. Het CBR heeft ook belang bij ingewikkelde en dus dure examens. De belangen van de automobilist worden nauwelijks nog gewogen. Het doel van dit examen is om de verkeersveiligheid te vergroten. Maar de laatste toevoegingen aan het examen voegen niets toe aan de veiligheid. Maar de kosten voor de examens nemen wel toe.

In de situatie dat de rijvaardigheid geregeld wordt door marktpartijen zullen deze streven naar maximale veiligheid tegen de laagste kosten. Een verzekeringsmaatschappij die een certificering heeft die lage kosten heeft en een hoog resultaat in verkeersveiligheid zal marktaandeel winnen. Door de lage kosten voor certificering zullen klanten sneller voor deze maatschappij kiezen. De verzekeringsmaatschappij plukt ook de vruchten van de verkeersveiligheid die de certificering oplevert. Dit zorgt voor minder claims. Dat betekent minder kosten. Hiermee kan de premie verlaagd worden en daarmee worden nog meer klanten getrokken.

Een criticus kan nu stellen dat het doel van rijvaardigheidscursussen is om de kosten van de verzekeringsmaatschappijen te beperken. Dit is inderdaad waar. Maar deze belangen komen volledig overeen met het maatschappelijk belang. Bij een verzekeringsclaim zal het meeste geld gevraagd worden voor persoonlijk letsel en de medische kosten die daaruit volgen. Pas daarna volgt de materiële schade. De verzekeringsmaatschappij zal dus vooral medische kosten proberen te vermijden. En dit is precies wat je ook zou willen als je kijkt naar verkeersveiligheid.

Kunnen individuen zich nu aan dit systeem ontrekken? Dat wordt vaak aangedragen als legitimering van overheidsingrijpen. Men maakt zich erg zorgen over de individuen die niet mee willen werken. Maar deze individuen zijn hier helemaal geen probleem. Mensen zouden onverzekerd rond kunnen rijden. Dit vormt vooral een risico voor de automobilist zonder verzekering. Deze zal daarom ook heel voorzichtig rijden. Dit zijn zeker niet de mensen waar je je zorgen over hoeft te maken. Dan zullen er inderdaad altijd een paar mensen overblijven die onverzekerd de weg op gaan en toch nog roekeloos rijden. Maar deze mensen zullen zich in het huidige systeem ook misdragen. Geen enkel systeem is waterdicht te maken tegen deze individuen.

Het verschil tussen de markt en de overheid is vrijwilligheid en dwang. Op de vrije markt moet alles op basis van vrijwilligheid gebeuren. Als de overheid erbij betrokken wordt kun je zaken met regels afdwingen. Maar er is geen enkele reden waarom op basis van vrijwilligheid geen goede oplossingen gevonden kunnen worden voor maatschappelijke problemen. Als er een goede oplossing is voor problemen waarom zou men deze dan niet vrijwillig accepteren?

Dat wat je altijd hebt geaccepteerd is niet altijd logisch. En het is niet altijd de enige oplossing. Door aan dingen te twijfelen die vanzelfsprekend zijn kun je vaak waardevolle inzichten opdoen. Het afschaffen van rijbewijzen is dan zeker niet het diepste inzicht dat dat op kan leveren 🙂

5 REACTIES

  1. Helder artikel, maar gaat uit van het argument van effect.
    Natuurlijk klopt het als een bus. Probleem is dat de meeste mensen niet denken in effect, maar in moraliteit.
    Als de overheid als “moreel goed” wordt verkocht dan kun je praten tot je een ons weegt dat de vrije markt het beter zal doen. Niemand zal luisteren.
    Sterker nog.
    Je zal een bibliotheek aan feitjes moeten mee sleuren om het effect van de vrije markt te promoten.
    Je zal altijd iemand tegen komen die een vraag stelt waar je het antwoord niet op weet.
    Moet je weer terug naar de tekentafel. Heel vermoeiend is dat.

    Het argument voor moraliteit is daarentegen heel simpel. Je hoeft daar geen tonnen aan informatie over in te winnen.

    Hoe de vrije markt iets oplost is niet aan ons.
    Toen de slavernij werd afgeschaft gingen mensen zich ook afvragen hoe deze slaven ooit werk zouden krijgen.
    Dat weten we nooit van tevoren.
    Dat de vrije markt het beter zou doen staat boven twijfel aangezien er geen dwang en/of geweld wordt geïnitieerd.

    Mensen! Er is een vuurwapen in de kamer!

  2. “Het CBR heeft ook belang bij ingewikkelde en dus dure examens. De belangen van de automobilist worden nauwelijks nog gewogen. Het doel van dit examen is om de verkeersveiligheid te vergroten.”

    Dit is een misvatting. Het CBR is een overheidsorganisatie en de overheid heeft er belang bij zoveel mogelijk mensen een rijbewijs te verstrekken. Dat levert immers het meeste (belasting/parkeer/accijns)geld op.

    Tegelijkertijd maakt dit beleid om Jan en Alleman maar op de openbare weg toe te laten allerlei veiligheidsmaatregelen noodzakelijk (drempels, gordels, camera’s, etc). Daarvan kunnen de meeste kosten op autofabrikanten en automobilisten worden afgewenteld, terwijl m.n. de flitscamera’s voor de overheid een zeer lucratieve business zijn.

    Een goed beleid zou uiteraard zijn om juist zéér hoge eisen aan het rijbewijs te stellen, zodat veel minder mensen de openbare weg op zouden kunnen, en de rijvaardigheid van automobilisten jaarlijks te controleren (net als in de luchtvaart). Dat zou snelheidsbeperkende maatregelen overbodig maken, lagere verzekeringspremies geven en de files opheffen.

    “Mensen zouden onverzekerd rond kunnen rijden. Dit vormt vooral een risico voor de automobilist zonder verzekering. Deze zal daarom ook heel voorzichtig rijden. Dit zijn zeker niet de mensen waar je je zorgen over hoeft te maken.”

    Ook als je voorzichtig rijd zit een ongeluk in een klein hoekje. Wie betaalt de schade als de veroorzaker een onverzekerde kale kip is? Of als de schade zo groot is dat je die zonder verzekering helemaal niet kan dekken.

    Denk bijv. aan een automobilist die door een stuurfout een 40-tonner met miljoenenlading tegen tientallen auto’s in een file laat rijden, waarna de vrachtwagen een fabriek langs de weg inrijdt en door een gifwolk van lekkende chemicaliën duizenden mensen uit de omgeving het ziekenhuis in moeten (Murphy’s Law) ?

    Voorkomen is altijd nog goedkoper dan genezen.

    “Dan zullen er inderdaad altijd een paar mensen overblijven die onverzekerd de weg op gaan en toch nog roekeloos rijden. Maar deze mensen zullen zich in het huidige systeem ook misdragen.”

    Maar hier wordt nu tegen opgetreden. De nadruk op de verzekering in dit artikel is onjuist, het gaat immers om de wegbeheerder.

    In de vrije markt zou de wegbeheerder bepalen aan welke eisen automobilisten en voertuigen moeten voldoen om zijn weg te mogen gebruiken. De ene tolweg zou dan tegen hoge tarieven een zeer laag risico geven, terwijl de andere tolweg veel goedkoper zou zijn, maar veel gevaarlijker om te gebruiken.

    De automobilist kiest dan zelf welk aanbod hem het beste uitkomt.

    ===
    “When I die, I want to go peacefully like my grandfather did, in his sleep.
    Not yelling and screaming like the passengers in his car.”

    dennis snel [3] reageerde op deze reactie.
    Fred [4] reageerde op deze reactie.

  3. @Peter de Jong [2]: Dit is een misvatting. Het CBR is een overheidsorganisatie en de overheid heeft er belang bij zoveel mogelijk mensen een rijbewijs te verstrekken. Dat levert immers het meeste (belasting/parkeer/accijns)geld op.

    Hier telt natuurlijk mee dat het rijbewijs een behoorlijk prijs-inelastisch product is: ondanks alle belastingen is de auto nog steeds zoveel goedkoper en praktischer dan het OV, dat mensen hoe dan ook dat rijbewijs willen, dus je kunt de prijs flink opschroeven voordat alternatieven interessanter worden. En stel dat je de subsidies op het OV zou afschaffen, daarmee het treinkaartje voor de gebruiker effectief 3x zo duur zou maken, dan zou je het rijbewijs nog veel duurder kunnen maken.
    Al met al is het gewoon een afweging: bij welke prijs jagen we de burger op maximale kosten, maar gaat hij nog nét niet op zoek naar een alternatief?
    En als je bedenkt dat de prijs van het rijbewijs in Nederland totaal niet in verhouding staat tot de kwaliteit (we hebben in Nederland immers de duurste rijbewijzen in heel Europa, en tegelijkertijd – in mijn ervaringsbeleving dan – de slechtste chauffeurs), kun je wel stellen dat onze overheid vrij goed weet hoe ver ze kunnen gaan met deze prijsopdrijving.

  4. @Peter de Jong [2]:

    zo werkt de overheid niet. Beleid gaat vaak niet verder dan de afdeling of instelling. Het CBR is er dus wel bij gebaat om het ingewikkeld te houden. Het ministerie staat op afstand en zal daarom niet erg snel ingrijpen zolang CBR de wijzigingen maar goed weet uit te leggen Dat doen ze dus niet door bv. te zeggen “Wij willen groter worden” of “Wij willen meer mensen in dienst hebben want dan ben ik als baas belangrijker”, maar “Het is beter voor de verkeersveiligheid dat …..”. Zolang het niet te gek wordt of het veel kosten oplevert op een krappe begroting of er wel erg veel mensen gaan klagen is dit niet vreemd, het werkt overal zo in grotere organisaties. Het is ook een beetje je redding: je moet vlgs mij tegenwoordig blij zijn dat de overheid inefficient werkt. (Wel jammer dat het zo duur is).

  5. Kort door de bocht, wederom gaat het alleen maar om geld.
    De meeste argumenten kunnen zo de prullenbak in.

Comments are closed.