Strengere Begrotingsregels in de EU

De eurocommissaris van energie geeft aan dat de EU meer bevoegdheden moet krijgen om lidstaten aan banden te leggen. Het is inmiddels duidelijk dat het stabiliteitspact een zeer zacht kader is. De leden van de Eurozone hebben heel veel mogelijkheden om hiervan af te wijken. Maar is dat een goede reden om de EU nog meer macht te geven?

De geloofwaardigheid van de euro heeft het zwaar te verduren. En de roep om maatregelen om die geloofwaardigheid te verbeteren is dan ook logisch. En dan is er de roep om op te treden. Een stapje terug wordt helaas niet gezien als geloofwaardig en daadkrachtig. Dus zien we maatregel op maatregel en een overheid die achter haar eigen staart aanrent.

De belangrijkste motor achter het succes van de EU is de vrijhandel. En het zure hiervan is dat je voor deze vrijhandel geen EU nodig hebt. Een simpel verdrag is voldoende.

De andere maatregelen van de EU zijn vaak eerder een ballast dan dat ze toevoegen aan de welvaart. De enorme welvaartswinst die wordt behaald door de vrijhandel wordt verwaterd door allerlei bureaucratische projecten. Het gaat te ver om al deze maatregelen onder de loep te nemen. Hierbij zal ik me beperken tot de euro.

Het voordeel van de euro is het beperken van wisselkoersrisico’s. Maar juist dat is ook het nadeel van de euro. Iedereen in de eurozone heeft dezelfde koers en juist in een stugge Europese economie levert dat veel kwetsbaarheden op.

Laten we Griekenland als voorbeeld nemen. Als zij nog steeds de Drachme hadden gehad dan zou deze inmiddels flink gekelderd zijn. Daar zitten twee grote voordelen aan. Ten eerste werkt dit risico disciplinerend naar de politiek. En de politiek kan niet zonder discipline. De gevolgen voor de Grieken blijven nu heel erg beperkt doordat zij in de Euro zitten. En dat lokt roekeloos gedrag uit.

Ten tweede zorgt een daling van de wisselkoers voor Griekenland voor een sterkere concurrentiepositie. Als je munt inzakt dan worden geïmporteerde goederen een stuk duurder. De koopkracht van de lonen gaat ineens flink achteruit. Dit lijkt een nadeel maar het is een noodzakelijke correctie. Door de lagere koers is het ook makkelijker om te exporteren. En dit is weer een stimulans voor de economie.

Als het slecht gaat met de economie dan is de lagere wisselkoers hier een weerspiegeling van. Het zorgt ervoor dat de inwoners minder in het buitenland kunnen kopen en dat de export toeneemt. Als het goed gaat met de economie dan zal de wisselkoers stijgen. De groei van de economie zorgt er dan voor dat de inwoners meer kunnen kopen in het buitenland en daardoor neemt de welvaart toe. Een autonome stijging van de wisselkoers is dus een teken dat het goed gaat met de economie.

De Grieken denken nu dat ze rijker zijn dan ze werkelijk zijn. Door de relatief sterke euro kunnen ze blijven importeren. De export zal echter achter blijven. Het herstel zal veel trager verlopen. Het zal lang duren voordat de omvang van de Griekse problemen werkelijk duidelijk is. Aan de andere kant heeft een sterkere economie als Duitsland tijdelijk een hogere export door problemen in Griekenland.

In een zeer grote valutazone mis je de flexibiliteit die wisselkoersen geven. Deze flexibiliteit zou je kunnen missen als de Grieken bereid zouden zijn de salarissen te verlagen. Dit geeft een vergelijkbaar effect als een verlaging van de wisselkoers. De koopkracht van de Grieken gaat omlaag en tegelijkertijd verbetert de concurrentiepositie. Deze koopkrachtverlaging is echt noodzakelijk als blijkt dat je armer bent dan je dacht te zijn. De realiteit is dat de Grieken op te grote voet leven. Dit ontkennen vergroot de problemen alleen maar.

Kortom een grote valutazone is alleen mogelijk als de binnenlandse economie heel flexibel is. En de Eurozone is alles behalve flexibel. Een grote valutazone is daardoor schadelijk voor de Europese economie.

De Eurozone is de laatste jaren flink gegroeid. Griekenland kan doordat ze bij de euro zit haar problemen niet snel oplossen. Griekenland blijft voorlopig nog een blok aan het been. De kans is groot dat andere landen zullen volgen. Deze landen zullen door de relatief sterke munt langdurig een kwakkelende economie krijgen. In de toekomst zal de Eurozone steeds meer zwakke regio’s op sleeptouw nemen die in de houdgreep van de relatief sterke euro zitten. De Euro is schadelijk voor de EU. De EU kan zich beter beperken tot vrijhandel en vrij verkeer van personen.
Maar zoals ik al eerder zei hebben we daarvoor geen EU nodig.