Credit default swaps (CDS) verbieden?

De EU heeft plannen om speculatieve handel in derivaten te verbieden. Dit naar aanleiding van de speculatie tegen Griekse obligaties. De eerste maatregel die zij in willen voeren is het verbieden van de handel in credit default swaps voor staatsobligaties. Met name Merkel en Sarkozy maken zich sterk voor deze maatregel. Het versterken van de positie van de Griekse staatsobligaties door handelsrestricties is een heilloos pad dat het tegengestelde zal bewerkstelligen. Een credit default swap is een soort verzekering tegen wanbetaling. Iemand kan een CDS kopen op een bepaalde obligatie. Deze persoon gaat dan periodiek een betaling doen aan de gever van de CDS. De gever van de CDS is verplicht om een bepaalde som geld uit te keren als er daadwerkelijk sprake is van wanbetaling. Het bezit van een obligatie is niet vereist om een CDS te kopen. Het is een verzekering tegen een bepaalde gebeurtenis. De ene partij betaalt premie en de andere betaalt als de gebeurtenis zich voordoet.

Voor bezitters van obligaties kan het prettig zijn om een CDS te kopen. Ze kunnen daarmee het risico verminderen. Daar staat tegenover dat je rendement op de obligatie wel daalt door de premie die je moet betalen. Verder is er de mogelijkheid om de CDS zelf als speculatieobject te gebruiken.  Als je verwacht dat de waarde van de CDS gaat stijgen dan kun je deze kopen om hem later met winst weer te verkopen. Ook van een daling kan een speculant gebruik maken. Hij kan een verkoopcontract voor een CDS sluiten. Maar hij heeft nog geen CDS in bezit. Pas later als de transactie daadwerkelijk plaatsvindt, koopt hij de CDS op de markt en verkoopt deze daarna gelijk door. Als de waarde van de CDS gedaald is tussen het sluiten van het contract en de daadwerkelijk transactie dan wordt er winst gemaakt door de verkoper. Dit wordt ook wel shortselling genoemd of short gaan.

De CDS maakt de onderliggende waarde meer liquide. De handel in de onderliggende obligatie wordt makkelijker. Bezitters van obligaties hebben door de CDS meer mogelijkheden en dat maakt de obligatie aantrekkelijker en daardoor beter verhandelbaar. Ten tijde van de opkomst van dergelijke derivaten zag je daardoor dat de rente van moeilijker verhandelbare obligaties omlaag ging. De spreiding van de rente tussen ‘goede’ en ‘slechte’ obligaties werd daardoor minder. Dus de Griekse staatsobligaties krijgen hierdoor een lagere rente.

Het verbieden van de CDS zal het omgekeerde veroorzaken. De Griekse staatsobligatie zal minder waard worden. De rente op deze obligaties zal stijgen. Dit zal de financi?le positie van Griekenland verder verlechteren. Dankzij derivaten komt een land als Griekenland nog redelijk goed weg met het financi?le wanbeleid. Om de speculanten aan te wijzen als schuldige is niet correct. En het leidt af van de echte problemen.

De problemen met de Griekse staatsobligaties hebben te maken met de onderliggende waarde. En dat is Griekenland zelf. Daar liggen de echte problemen. Er wordt weer flink gestaakt. Het ziet er naar uit dat de vakbonden diep willen gaan om hun zin door te drukken. En dit zal de economie verder verslechteren. Een hogere rente voor Griekenland is dan een logisch gevolg. De twijfels over de mogelijkheden van de regering om de problemen af te wenden, houden aan. Dat is waar de problemen liggen. En dat is dus ook waar je moet zoeken naar de oplossing.

Het aangaan van contracten is een belangrijke vrijheid. De handelaren op de financi?le markten maken gebruik van dat recht. Zonder de vrijheid van contract wordt het privaat eigendom van mensen aangetast. De overheid bepaalt al op teveel gebieden wat we wel en niet mogen doen met onze eigendommen en op welke manier we contracten af kunnen sluiten.

Griekenland zit flink in de problemen. De schuld bij de verkeerde persoon leggen zal het probleem niet oplossen. De stakingen zijn het re?le probleem en niet de speculanten. De stakingen maken de obligaties minder aantrekkelijk en hierdoor stijgt de rente. De kans dat Griekenland gaat betalen lijkt zo steeds kleiner te worden. Het zag er al niet best uit en nu stapelen de problemen zich verder op. De verwarring die de politici veroorzaken met deze maatregel zal echte oplossingen alleen maar verder naar de achtergrond verdringen. En als Griekenland valt dan kun je retoriek al voorspellen. ‘We hadden de speculanten eerder aan moeten pakken dan hadden we dit kunnen voorkomen’. Een spel van ontkennen en schuld afschuiven waar de Griekse bevolking niet mee wordt geholpen.