De peak-oil theorie zegt dat de olie op zal raken. En dan met name is de overtuiging dat we de maximale productiecapaciteit hebben bereikt of binnenkort zullen bereiken. En dat gekoppeld aan de groeiende vraag naar olie zal flinke problemen veroorzaken. Maar dit is een typisch schaarsteprobleem. En daar is de vrije markt zeer geschikt voor. Het is meer dan dat, de vrijemarkteconomie zorgt voor de verdeling van schaarse productiemiddelen beter dan elk ander systeem.

Wat vaak wordt vergeten in de peak-oil theorie is het prijsmechanisme. Met gaat aan de slag met statistiek en maakt regressielijnen om de toekomst te voorspellen. Zo wordt voorspeld dat de vraag naar olie de komende tijd flink zal toenemen. Opkomende economieën zullen steeds meer olie gaan gebruiken. Die groei zal volgens de statistieken dan over enkele jaren bijvoorbeeld verdubbelen. Verder wordt er gekeken naar de mogelijkheden om olie uit de grond te halen. De makkelijke olie is bijna uit de grond en de voorraden olie raken op. De vraag is twee keer zo groot en het aanbod neemt af. Dat moet dan wel tot problemen leiden.

Maar het prijsmechanisme zet allerlei processen in beweging die ervoor zorgen dat dit probleem netjes opgelost wordt. Door de toenemende schaarste zal de prijs toenemen en dit zendt naar verscheidene marktparticipanten de boodschap dat ze hun gedrag aan moeten passen.

Ten eerste zullen de aanbieders van olie intensiever gaan zoeken naar olie. Olie is meer waard geworden en dus is zoeken naar olie aantrekkelijker geworden. Verder zullen de aanbieders technieken ontwikkelen om moeilijk winbare olie op een efficiënte manier te winnen. Maar zelfs als de aanbieders op termijn echt zonder olie komen te zitten dan nog kan de markt dit oplossen.

De aanbieders van substituten zullen natuurlijk ook reageren. Windenergie is rendabeler geworden door de hoge olieprijs. Deze substituten zullen meer verkocht worden. Door schaalvoordelen kunnen de kosten voor alternatieve energie ook dalen. Ook onderzoek naar alternatieve vormen van energie wordt meer rendabel.

De bedrijven zien de energiekosten toenemen. Het wordt meer rendabel om te kiezen voor productiemiddelen die zuiniger omgaan met energie. De productieprocessen zullen daardoor minder energie-intensief worden. Ook de producenten van energiezuinige apparaten zullen profiteren. Zij zullen hun apparaten nog zuiniger maken om in te spelen op de vraag.

De consument zal ook niet stil blijven zitten. Als de benzine aan de pomp duurder wordt dan wordt het ook aantrekkelijker om een zuinige auto te kopen. Hoe sterker de benzineprijs stijgt hoe sterker dit effect zal zijn. Verder is het mogelijk dat meer mensen het openbaar vervoer pakken. Binnenshuis zullen de hogere energiekosten leiden tot meer investeringen in isolatie. Verder zal het gebruik van zonnepanelen ook toenemen. En door innovatie zullen er waarschijnlijk nog veel meer aanpassingen plaatsvinden die nu niet te voorspellen zijn.

Het prijsmechanisme zendt een signaal uit en dit leidt tot een diversiteit aan reacties. Bij een hogere olieprijs werkt bijna elke burger en elk bedrijf mee aan de oplossing van het probleem. Dat doen ze simpelweg om kosten te besparen en de winst te verhogen.

Als de peak-oil theorie klopt dan is de oplossing eenvoudig. Laat alles aan de markt over. Stop met belastingen en regels en de markt lost het op. Het prijsmechanisme zorgt ervoor dat de olie de juiste bestemming krijgt. En dat alles op een verantwoorde en duurzame manier.

Ps.
Als de peak-oil theorie niet klopt dan kunnen we het ook overlaten aan de markt, maar de verdediging is dan wel wat complexer.

GERELATEERDE ARTIKELENMEER VAN DEZE AUTEUR

17 REACTIES

  1. Probleem is steeds dat een monopolistisch conglomeraat van de oliemaatschappijen, aangestuurd door aandeelhouders die ook weer allerlei kruisverbanden hebben, de prijs bepaalt. Van een vrije marktwerking zal dus nooit sprake zijn. “Peak-oil” is hetzelfde angstmechanisme als terrorisme-dreiging, klimaat-verandering, crisis als gevolg van bankfraude en de opkomst van de islam. Om maar een paar voorbeeldjes te noemen.
    Het “probleem” wordt gecreëerd, de reactie is natuurlijk en de oplossing wordt aangedragen door de de krachten die het probleem creëerden.
    Er is niets nieuws onder de zon. Maar iedere keer hetzelfde probleem in een andere verpakking en een ander tijdsgewricht.

    Rothschild [6] reageerde op deze reactie.
    Marcel [15] reageerde op deze reactie.

  2. Wat ik een probleem vind dat allerlei overheden zichzelf opwerpen als ‘prijsmechanisme’ en daarmee voor zichzelf een belangrijke rol zien weggelegd.

    Het was wel amusant om te lezen, in de afgelopen week, dat er in Iran een benzinetekort was ontstaan. Een aantal oliemaatschappijen waren gestopt met leveren van benzine aan Iran. Ik weet niet meer waarom. Zo veel olie in hun eigen grond en niet eens in bezit van middelen om het zelf om te zetten, of hersencapaciteit om de middelen op te zetten.

    Allah heeft het weer goed voor met zijn eigen hakbars.

  3. Veel zal ook afhangen van de snelheid waarmee die olie opraakt.
    Neem China die Amerika voorbij zal streven wat industrie en oliegebruik betreft. In vrij korte tijd. Dat zal spanningen geven omdat dit in een vrij korte tijd zal plaatsvinden en China kijkt koortsachtig uit naar nieuwe (en oude) bronnen in landen die willen leveren. Dit laten overheden niet over aan de markt! De markt zal deze snelheid niet bij kunnen houden. Die overheden ook niet en dat zal uiteindelijk oorlog als gevolg hebben!
    Lees dit eens:

    China slurpt energie
    12 maart 2010, 12:57 | ANP
    PARIJS (AFN) – De energiebehoefte van China neemt dit jaar zeer sterk toe. Het Internationaal Energie Agentschap (IEA) voorziet dat China’s vraag naar olie met ruim een kwart toeneemt ten opzichte van vorig jaar.

    De vraag van ontwikkelde economiën slinkt daarentegen juist met 0,3 lager, aldus de het IEA vrijdag. Het IEA verhoogde vrijdag de verwachting voor het olieverbruik in 2010 wereldwijd naar 86,6 miljoen vaten olie per dag. Vorige maand dacht het agentschap nog aan een verbruik van 86,5 miljoen vaten per dag. Het gaat om een stijging van 1,8 procent ten opzichte van de energiebehoefte wereldwijd in 2009.

    China neemt dit jaar waarschijnlijk eenderde van de totale vraag naar olie wereldwijd voor haar rekening. De schatting van het IEA is gebaseerd op de voorlopige verbruiksgegevens van China in januari. De prijs van een vat ruwe Amerikaanse olie steeg vrijdag met 0,7 procent tot 82,62 dollar.

    Hub Jongen [5] reageerde op deze reactie.

  4. Dat een vrije markt met alternatieven zou kunnen komen als de prijzen omhoog gaan geloof ik wel en dat het prijsmechanisme het best het gebruik stuurt ook, maar dat de produktie van olie niet snel zijn piek zal hebben bereikt, geloof ik niet.
    Je moet namelijk niet zo zeer naar de prijs in dollars of euros kijken om een vat olie uit de grond te halen, maar de pijs in olie. Vroeger had je geloof ik 1 vat aan uitgaven nodig om 100 vaten uit de grond te halen. Als die verhouding 1:1 bereikt, is geen prijs voldoende om die olie te winnen. Wat je ook probeert je eindigt met minder olie dan je begint.
    Ook de piek van de amerikaanse olieproduktie in 1973 is nooit overtroffen. Alleen de wereldproduktie steeg door vanwege noordzee olie en arabische olie.
    Hubbert had de piek van de amerikaanse produktie goed voorspeld door te kijken naar de snelheid waarmee nieuwe olie werd gevonden.

  5. @Frankie [3]:

    ” …De markt zal deze snelheid niet bij kunnen houden..”

    Waarom niet? Ik ben ervan overtuigd dat de markt dat best kan als je ALLE overheidsbemoeiingen, subsidies, belastingen e.d. opheft.
    Ondanks heel veel regels weet de markt ook de groei in allerlei zaken geweldig goed bij te houden.
    Denk eens aan brood, schoenen, auto’s, mobieltjes, computers, en noem maar op.

    Frankie [11] reageerde op deze reactie.

  6. @P.E. Middelkamp [1]:

    Idd, peak oil is ook een hoax…net als 911, klimaathisterie, zure regen, de ozonlaag, WW1, WW2, Pearl Harbor, Vietnam…dat kan allemaal gemakkelijk op een hoop gegooid worden als complete leugens…om iets anders te wilen bereiken.

    Er is genoeg olie, kijk eens naar Alaska..

    Goldman Sachs….
    http://www.rollingstone.com/politics/story/28816321/the_great_american_bubble_machine/print

    27 keer! herhaling 27 keer…dat hier mensen durven te praten over vrije markten!!!??
    Oscar [7] reageerde op deze reactie.

  10. Peak oil, groot probleem zou ik er eerder van maken. Ik heb er eerder een stukje over geschreven als reactie op sceptische libertariërs. Helaas nog geen tijd gevonden om er een artikel voor vrijspreker van te maken. Beetje lange lap, maar het lezen waard! Hier mijn rauwe reply:

    ————————————————
    @Karel Beckman
    Op de site zie ik tevens dat je hoofdredacteur bent van het blad European Energy Review. Op de site van dit blad zie ik dat het pieken van de wereldwijde olieproductie ook uitvoerig behandeld wordt. In hoeverre zie je staatsbemoeienis (dwangregulering / overvloed aan staatsbedrijven in de energiesector) een rol spelen in (de overgangsproblematiek van) peak oil?
    Waarom heerst er totale desinteresse bij de wereldwijde libertarische gemeenschap voor peak oil?

    Ik ben zelf al een aardige poos bezig met zowel het libertarisme als peak oil, en ik hekel het feit dat er een totale leegte bestaat op het snijvlak van deze twee zaken. Een goede analyse vanuit de vrije markt gedachte ontbreekt. Het hele gebeuren doet me nu een beetje denken aan hoe er door de massa(en dus niet bekend met de Austrian business cycle) over inflatie of de huidige crisis wordt gedacht: een soort vreemdig natuurverschijnsel zonder duidelijke oorsprong. Waar zitten de Bernanke’s en Greenspan’s van peak oil?

    ————————————-

    6 jan, 01:24@Imre
    Wat betreft de Atlantische oceaan bij Brazilië, het duurt erg lang om deze velden
    te ontwikkelen, en zelfs dan begint de daadwerkelijke productie (en daar gaat het om, niet de voorraad) veel te laag om een serieuze decline op te vangen.

    Wat betreft de teerzanden van Canada, dat is alleen een beetje rendabel bij een fors
    hogere olieprijs. Los van de winst, de netto energie die hier uitgehaald wordt is erg laag.
    Het kost veel energie en levert maar ietsje meer op. Niet te vergelijken dus met de
    gemakkelijke crude waarmee de mensheid decennia lang verwend is.

    “Belangrijk is dat we het prijssysteem moeten laten functioneren en dat oplossingen van beneden komen en niet van boven worden opgelegd”
    Daar heb je gelijk in, het probleem is alleen dat die oplossing er moeilijk komt
    zolang de energie sector gedomineerd wordt door staatsbedrijven en reguleringen.

    Twee redelijk bekende libertariërs, investeerder Jim Rogers en geoloog/investeerder ‘Zapata’ George Blake, spreken weleens over het pieken van de wereldwijde olieproductie.
    Jim rogers beschrijft alleen het gevolg en verteld nooit in hoeverre statisme een rol bij de
    oorzaak speelt.
    Zapata George geeft wel aan dat de zaken ”messed up” raken als de overheid zich teveel mengt, hij ziet de link maar beschrijft hem niet exact. (Hij heeft trouwens een geweldige
    podcast op http://www.zapatageorge.com )

    Over de links, bedankt, maar toch niet echt de analyse waar ik op hoopte.
    Het artikel op de Mises site: onsamenhangend, de auteur zwamt erom heen en geeft meerdere malen aan niets te weten van geologie en de olie business.

    Stuk van LewRockwell.com: de auteur geeft als eerste aan dat de voormalig Shell geoloog Marion King Hubbert fout zat, terwijl deze bijna precies voorspeld heeft wanneer Amerika gepiekt is. Het noemen van het mythische iets-uit-niets “abiotic oil” getuigd ook niet van veel kennis, meer daarover hier: http://www.questionsquestions.net/docs04/peakoil1.html

    Het in één adem noemen van global warming, socialisme, Al Gore etc. met peak oil in dat artikel
    geeft precies het probleem aan: het verwarren van peak oil met een soort
    linksig “environmentalism”.

    Het pieken van de productie van een bepaald veld (of groep velden)
    is een natuurkundig verschijnsel. Het pieken van de wereldwijde olie productie (waarbij
    het enige legitieme debat dat gevoerd kan worden is wanneer het gaat gebeuren, en niet of) zou
    in een vrije markt geen rol spelen. Zoals je al aangaf, de prijs zou stijgen, en alternatieven (gas, schone steenkool, kernenergie, geothermische energie, windenergie etc.).
    zouden de enorme rol van olie overnemen. Het probleem is o.a. dat OPEC landen niet hun echte voorraden doorgeven.
    De datum van peak oil wordt hierdoor teveel naar voren geschoven.
    ( http://nl.wikipedia.org/wiki/Hubberts_Peak#Tijdstip_van_de_Oil_Peak )
    Maar zelfs dan, mochten de optimisten van bijv. het Internationaal Energie Agentschap
    gelijk hebben ( http://www.trouw.nl/nieuws/wereld/article1899450.ece/Energieagentschap_waarschuwt_voor_tekorten.html ) dan nog hebben we een probleem.
    De olieprijs is kunstmatig laag en er worden geen alternatieven ontwikkeld.
    Als de echte informatie over de voorraden bekend zou worden zou de prijs per vat op 200 dollar of meer staan.
    Matthew Simmons, investment banker in de olie sector en de voormalig energie adviseur van Bush jr. heeft jarenlang onderzoek gedaan naar de velden in o.a. Saudie Arabië en er een boek over geschreven: Twilight in the Desert: The Coming Saudi Oil Shock and the World Economy waar hij er een en ander over uitlegt.

    @Karel Beckman
    Ik ben bang dat ik je advies niet zal opvolgen
    Het principe van peak oil draait niet om het “op raken” van olie. Het gaat om het pieken van de productie. Als je mij nou een advies zou geven in de trant van: maak je geen zorgen over peak oil, het gaat niet plaats vinden in 2013 maar rond 2035, om de volgende redenen, zou ik je advies wellicht wat serieuzer nemen.
    Julian Simon kende ik niet, maar ik heb even wat op zijn naam gegoogled. In principe ben ik het volkomen eens met zijn basisprincipes, dus ook toegepast op de energie sector. Ik heb er ook alle vertrouwen in dat er een energie transitie, met een mindere rol voor olie, plaats gaat vinden (met een BTU prijs die ooit weer terugkeert naar het historische gemiddelde) . Hij gaat alleen enorm veel pijn doen aangezien de informatiefunctie van bijv. de olieprijs defect is, statisten zitten ermee te rommelen!

    Hier een lijst van belangrijke olieproducerende regio’s waarin de conventionele olie al heeft gepiekt:
    -De Verenigde Staten (1970)
    -Canada (1974)
    -Roemenië (1976)
    -Indonesië (1977)
    -Kameroen (1983)
    -Alaska (1989)
    -Egypte (1993)
    -Syrië (1995)
    -Gabon (1997)
    -Maleisië (1997)
    -Argentinië (1998)
    -Venezuela (1998)
    -Columbia (1999)
    -Ecuador (1999)
    -Verenigd Koninkrijk (1999)
    -Australië (2000)
    -Oman (2001)
    -Jemen (2001)
    -Denemarken (2004)
    -Mexico (2004)

    En dan zijn er nog de regio’s die al gepiekt zijn, maar waarvan de staatsbedrijven er niet voor uit komen (de V.S. bijv. heeft de interne decline jarenlang ontkend). Laten we als voorbeeld eens
    het grootste olieveld ter wereld nemen: Ghawar. De 100% eigenaar is Saudi Aramco,
    het grootste oliebedrijf ter wereld (en het grootste en meeste winstgevende staatsbedrijf ter wereld). Wikipedia ( http://en.wikipedia.org/wiki/Ghawar_Field#Field_Reserves )
    zegt er het volgende over:

    Field Reserves
    Saudi Aramco has stated that it has more than 71 billion barrels (11.3 km3) of proven reserves remaining.[citation needed] Matthew Simmons, in his book Twilight in the Desert, suggests that production from the Ghawar field and Saudi Arabia may soon peak.[8]
    When appraised in the 1970s, the field was assessed to have 170 billion barrels (27 km3) of original oil in place, with about 60 billion barrels (9.5 km3) recoverable (1975 Aramco estimate quoted by Matt Simmons). The second figure, at least, was understated, since that production figure has already been exceeded.[8]

    Kortom, de Arabieren bluffen.

    Over gas, dat alleen is zeker niet voldoende om de enorme hoeveelheden BTU’s ( http://nl.wikipedia.org/wiki/British_thermal_unit )
    die een daling van de olieproductie met zich zal meebrengen op te vangen. Er is een mandje nodig van alle alternatieven, zeker voor de problematische overbruggingsfase.
    Peak oil is een libertarische issue, omdat socialisme ervoor zorgt dat deze markt niet goed kan
    werken. European Energy Review is trouwens een prima platform (ik heb een tijd geleden een proefexemplaar besteld) om daar eens aandacht aan te besteden.

    Toch wel een aardig lange reactie geworden Misschien iets voor de vrijspreker, zodat
    er wat discussie op gang kan komen.
    In het kort: peak oil is een geologisch feit, en niet gebonden aan een politieke kleur.
    Het zou in een vrije markt absoluut geen probleem zijn, het probleem is dat we daar niet in leven. Het is mijn overtuiging dat collectivisme/staatsbemoeienis in de energiemarkt
    de reden is dat de olieprijs kunstmatig laag staat en alternatieven niet tot bloei komen,
    wat weer flinke economische gevolgen kan hebben. Ik raad iedereen dan ook aan zich
    goed in te lezen, gevatte oneliners zijn helaas niet voldoende om het hoofd te bieden aan
    de komende energie crisis (voor meer zie bijv. de permanente oliecrisis van willem middelkoop).
    Geld valt er ook te verdienen, stop bijv. wat centen in Canadese oil / gas trusts zoals ik
    ook gedaan heb.
    De vraag bij mij blijft hoe het precies zover heeft kunnen komen. Als je een beetje bekend
    bent met het libertarisme weet je dat je soms als een soort van Sherlock Holmes te werk moet gaan om er achter te komen hoe het statisme de markt verstoord heeft.

  11. @Hub Jongen [5]:

    Dat is naar mijn mening appels met peren vergelijken!
    Bij al die producten die hier worden opgenoemd is olie de drijvende kracht. Zonder olie geen productie! Zonder olie geen moderne strijdkrachten. Zonder olie geen vervoer. Op brood na kun je zonder die andere producten wel leven. Maar belangrijker nog, die producten zijn niet schaars zoals olie (binnenkort). Daar wordt nauwelijks om gevochten of het moet zijn een economische oorlogsvoering wie de meeste van die producten maakt, en het goedkoopste en het grootste afzetgebied heeft.
    Bij olie ligt dat anders vooral omdat niet elk land zijn eigen oliebronnen heeft. Zo maar wat gedachten.

  12. Windenergie is rendabeler geworden door de hoge olieprijs.
    Windenergie zal NOOIT rendabel worden. Zoals op deze site (en elders) al vaker onderbouwd kost windenergie slechts extra ’tradionele’ energie, en levert het in het beste geval niets op. Maar het kost wel kapitalen aan subsidie, want zonder subsidie ziet ‘de markt’ er niets in.

    Jammer van deze misser in een verder helder artikel.

  17. @P.E. Middelkamp [16]: Dat lijkt een probleem, maar de markt kan dit opvangen. Belangrijk hierbij is dat niet het geweldmonopolie wordt toegepast om een monopolie of kartel af te dwingen. Op een vrije markt is de macht van een monopolist beperkt.

    Als de monopolist steeds de prijzen naar beneden en boven doet dan zullen de afnemers deze onbetrouwbaarheid meewegen. Betrouwbare levering van energie is wat waard en kan daarom wat meer kosten.

    De aanbieders van subsituten kunnen marktaandeel winnen in de perioden dat de prijs hoog gehouden wordt. Dat is ongunstig voor de monopolist. De aanbieders van alternatieve energie krijgen dan namelijk de kans om schaalvoordelen te behalen. Verder stimuleer je efficiëntere consumptie en dat betekent een verlaging van de vraag en dit heeft ook nadelen. Het gedrag van de monopolist maakt de concurrentie daardoor sterker en zwakt de vraag naar olie af. Een prijsverlaging maakt op zijn beurt deze effecten niet zomaar ongedaan.

    De aanbieders hebben op een vrije markt nauwelijks mogelijkheden om klanten af te zetten. Zelfs als er sprake is van een monopolie of kartel. Er zijn altijd substituten en die worden gestimuleerd in tijden dat de prijzen verhoogd worden. En daardoor heeft de monopolist weinig mogelijkheden om de markt te bespelen. De meeste winst zal dan toch weer samen vallen met de optimale situatie voor de consument.

Comments are closed.