De voor- en nadelen van het verlaten van de eurozone
Het $ 1 biljoen grote interventiefonds van de EU heeft niet kunnen voorkomen dat de koers van de euro fors gedaald is. Op 17 mei belandde de euro op een 4 jarig dieptepunt tegenover de Amerikaanse dollar, en veel niet-Europese analisten zien dan ook binnen maximaal twee of drie jaar het einde van de Europese eenheidsmunt.
Stel dat de eurozone nú opgeheven zou worden en alle landen hun eigen valuta weer zouden invoeren, hoeveel zouden deze dan waard zijn? Wat zouden we bijvoorbeeld voor onze gulden terugkrijgen?
De munten van de landen die tot de eurozone toetraden deden dit met een ‘onherroepelijke omwisselkoers’. Het IMF hanteert deze vaste waarden bij het opstellen van haar World Economic Outlook en vergelijkt ze met gegevens van voor 1990. Met behulp van deze waarden en een eurokoers van $ 1.236 (peildatum 14 mei) (inmiddels weer iets hoger, nl. $ 1.258) kan bepaald worden hoeveel dollars de oude Europese munten op dit moment waard zouden zijn:
Belgische Franc
Omwisselkoers: 40,3399 per 1 euro
Huidige koers: 32,6375 per 1 dollar
Duitse Mark
Omwisselkoers: 1,95583 per 1 euro
Huidige koers: 1,5824 per 1 dollar
Franse Franc
Omwisselkoers: 6,55957 per 1 euro
Huidige koers: 5,3072 per 1 dollar
Griekse Drachme
Omwisselkoers: 340,750 per 1 euro
Huidige koers: 275,6877 per 1 dollar
Ierse Pond
Omwisselkoers: 0,787564 per 1 euro
Huidige koers: $ 1,5694 per 1 Ierse Pond
Nederlandse Gulden
Omwisselkoers: 2,20371 per 1 euro
Huidige koers: 1,7829 per 1 dollar
Spaanse Peseta:
Omwisselkoers: 166,386 per 1 euro
Huidige koers: 134,617 per 1 dollar
Harvard econoom Ken Rogoff verklaarde tegenover CNBC dat de EU, om de stabiliteit te waarborgen, er waarschijnlijk beter aan zou doen om Griekenland en Portugal uit de eurozone te zetten. (1)
De omwisselkoers van de gulden lijkt naar verhouding heel behoorlijk. In de periode 1982-2001 was de Amerikaanse dollar alleen in 1992 (1,7563), 1995 (1,6062) en 1996 (1,6856) minder duur. (2)
Op de economische website Z24 stond twee weken een interessante analyse over de voors en tegens van het opnieuw invoeren van de gulden. In het kort:
Voordelen:
– Nu er tegen de afgesproken regels in toch kostbare bailouts en noodfondsen zijn doorgevoerd is er sprake van ‘contractbreuk’ en heeft Nederland alle recht uit de eurozone te stappen.
– We hoeven geen -mogelijk tientallen- miljarden uit te geven om Griekenland -en straks ook andere landen- te redden.
– We kunnen ons eigen monetaire beleid voeren, afgestemd op onze eigen economie.
– Zweden en Denemarken zijn EU landen die de euro niet hebben ingevoerd, en die daar beslist geen last van hebben gehad – integendeel.
– De invoering van de euro koste Nederland 7 miljard gulden, omgerekend € 3,8 miljard. Dat is minder dan de € 4,8 miljard die we aan de Grieken gaan ‘lenen’ (geld dat volgens velen nooit meer terugkomt).
Nadelen:
– Nederland uit de eurozone betekent in principe Nederland uit de EU. Dat levert Nederland als handelsland waarschijnlijk enorme schade op.
– Bij een flexibele wisselkoers van de gulden gaan we onzekere tijden tegemoet. Bij een vaste wisselkoers t.o.v. de euro zitten we toch weer vast aan de eurozone.
– Kans dat internationale bedrijven -maar ook Nederlandse banken en pensioenfondsen- hun vermogen uit Nederland halen en vertrekken naar het buitenland, bijvoorbeeld Duitsland.
– De Nederlandse staatsschuld moet toch in euro’s worden afgelost, wat een koersdaling van de gulden veroorzaakt die miljarden gaat kosten.
– Nederlandse banken en pensioenfondsen hebben nog enorm veel staatsobligaties van andere eurolanden. Gulden of euro, als sommige van deze landen omvallen is de schade voor hen daarom even groot.
Conclusie?
Alleen een gezamelijk vrijwillig opheffen van de eurozone óf het uitstappen uit de eurozone met een paar sterke landen tegelijk (zoals Duitsland en Finland) maakt een goede kans van slagen. Want het zou namelijk ook goed kunnen dat de eurozone, zoals veel niet Europese experts verwachten, bezwijkt onder de enorme schuldenlast van met name de Zuid Europese lidstaten, en ook wij worden meegezogen naar de financiële afgrond. Gezien het tanende vertrouwen in de eurozone zou het gezamelijk uitstappen in ieder geval als een zeer reële optie onderzocht moeten worden.
Ingezonden door M & M
Als Nederland uit de EU stapt, kan het lid worden van de Europese Vrijhandels Associatie. Dus de economische schade zal kunnen meevallen. Al zijn boycotmaatregelen van resterende EU landen niet uit te sluiten.
De gulden her-invoeren vind ik niet zo’n goed plan, tenzij deze goud-gebaseerd is.
M&M
dank voor dit artikel, maar ik heb toch wat kritiek.
Deze analisten zwegen overigens collectief toen de euro enkele jaren terug een flinke opmars maakte en de dollar tov de euro flink onderuit ging. Toen bezongen ze het einde van de hegemonie van de dollar, nu bezingen ze het einde van de euro.
Natuurlijk is er heel fout monetair beleid gevoerd, maar daar staan we niet alleen in. Japan heeft het nog slechter gedaan. De oorlogen icm de opbouw van een verzorgingsstaat door Obama zorgen ervoor dat de VS over enkele jaren naar verwachting grotere problemen heeft dan wij met de PIGS landen aan onze zuidgrens.
???? De omwisselkoers is naar rato van de euro – dollar verhouding en die is precies hetzelfde voor alle landen. Het deel van het artikel waar je al deze koersen laat zien voegt derhalve niets toe en ik kan niet plaatsen hoe de koers van de gulden relatief gunstig zou zijn. De jaren voor de definitieve invoering van de euro is deze samen met de andere valuta binnen een zeer nauwe bandbreedte vastgelegd en daarna is er niets gewijzigd aan deze verhouding.
Je geeft zelf het voorbeeld van Zweden en Denemarken, daarnaast heb je ook nog de UK, dus dit lijkt me niet geheel juist. volgens mij is het inderdaad wel belangrijk een eventuele uitstap operatie samen met Duitsland te doen.
Er wordt geeindigd met een opmerking over de enorme schuldenlast. Relevant daarvan is de herfinancierbaarheid. Zijn het binnenlandse schulden, schulden binnen de EU, of schulden aan niet EU ingezetenen. Aangezien met name de Fransen zo vriendelijk zijn geweest hun zuiderburen veel geld te lenen zit het met de herfinancierbaarheid wel goed, de Fransen zullen hemel en aarde bewegen om de rest van de EU het krediet risico van hun financiele instellingen te doen dragen. En aangezien de Fransen op de een of andere manier in bijna alle gevallen binnen de EU hun zin krijgen, zal dat (helaas) nu ook wel gaan gebeuren.
A [3] reageerde op deze reactie.
@HJ [2]: HJ, je hebt een paar valide punten, maar ik wil graag reageren op je laatste alinea. Je schrijft dat de Fransen te veel hebben uitgeleend aan hun zuiderburen. Ook daar heb je gelijk in.
Ik denk echter dat er een Eurozone zal komen van -zoals dat zo mooi heet- prudente landen.
Ik denk ook dat Mw Merkel dat nu aan het voorbereiden is.
Opvallend is de totale radiostilte van Frankrijk over de crisis, PIIGS en wat dies meer zij. Frankrijk heeft, in tegenstelling tot Duitsland, UK en ja zelfs Italië, Spanje, Portugal en anderen, nog geen bezuinigingen afgekondigd door in overheidsuitgaven te snijden.
Ik denk dat Duitsland “voorzitter” gaat worden van Prudente EU en Frankrijk “voorzitter” gaat worden van Club Med EU.
En nou niet gaan muggeziften over UK = geen EU, want dat is mij bekend.
Opvallend en positief is dat men beseft dat er gesneden moet worden in overheidsuitgaven, ngo’s en overige parasieten. Hebben ze het licht gezien dat er zonder de consument geen duurzaam herstel is??
De tijd zal het leren.
HJ [6] reageerde op deze reactie.
Enkele kanttekeningen:
“- Nederland uit de eurozone betekent in principe Nederland uit de EU. Dat levert Nederland als handelsland waarschijnlijk enorme schade op”
Ten eerste hoeft dit niet per se zo te zijn (zie Zweden, Denemarken en VK), ten tweede hoeft dit niet eens erg te zijn (denk aan Zwitserland) mits andere landen niet uit puur misnoegen overgaan tot een boycot tegen NL. Maar bovendien denk ik dat als 1 land het voortouw neemt, er meerdere zullen volgen. Dan blijft er van een EU al gauw niet veel meer over en zi gezien het juist de meer succesvolle economien zijn (de netto betalers) die uitstappen, dreigt de EU dan gereduceerd te worden tot de PIGS. Of het erg zou zijn dat die NL boycotten is maar de vraag. Bovendien zouden ze dat niet doen dant dan zouden ze in wezen ook de overigen uitgestapte lidstaten zoals Duitsland etc. moeten boycotten en dan blijft er niet veel mogelijkheid tot handel meer over.
“- Bij een flexibele wisselkoers van de gulden gaan we onzekere tijden tegemoet. Bij een vaste wisselkoers t.o.v. de euro zitten we toch weer vast aan de eurozone.”
Niet dat we nu zo’n zekere tijden kennen. Of het moest zijn de zekerheid dat we een hoop geld kwijt zijn aan bailouts. Het voordeel van een vaste wisselkoers maar met eigen munt, is dat je altijd nog kan besluiten deze alsnog los te laten en dat gaat dan wat sneller dan uit een euro te stappen. Hiermee spreek ik me overigens nit uit voor een vaste wisselkoers, maar geef ik slechts aan dat dit toch minder slecht is dan echt deel uit te maken van de euro (meer souvereiniteit en geen verplichting om mee te betalen aan de bail outs).
“- Kans dat internationale bedrijven -maar ook Nederlandse banken en pensioenfondsen- hun vermogen uit Nederland halen en vertrekken naar het buitenland, bijvoorbeeld Duitsland”
Tja, of juist de kans dat ze het nou net in Nederland komen stallen, net zoals ook Zwitserland in onzekere tijden als veilige haven geldt. Hangt vooral af van het Nederlandse economische en monetaire beleid en de betrouwbaarheid daarvan.
Overigens valt juist van Nederlandse banken en pensioenfondsen te verwachten dat ze een hoop geld zullen repatrieren aangezien ze hun verplichtingen nu eenmaal in gulden hebben en dus liever niet teveel wisselkoersrisico’s zullen willen lopen.
“- Nederlandse banken en pensioenfondsen hebben nog enorm veel staatsobligaties van andere eurolanden. Gulden of euro, als sommige van deze landen omvallen is de schade voor hen daarom even groot”
Zoals in de laatste zin aangegeven met de zinssnede “gulden of euro” maakt het inderdaad niet uit, dus waarom dit onder de nadelen van herinvoering van de gulden rubriceren?
Kortom van de vermeende nadelen blijft niet veel over.
Wanneer gaat Nederland ervoor?
PS overigens mag die gulden geenszins de status van enig wettig betaalmiddel krijgen en dient het mensen vrij ste staan om transacties in andere valuta of in goud, zilver of platina te sluiten.
De redenatie (van Harvard econoom Ken Rogoff ?) om de dollarkoers als vaste referentie te nemen betreft hoeveel de gulden nog waard is, is natuurlijk om je kapot te lachen. De dollar zelf is geen vast referentiepunt en fluctueert zelf ook nogal.
En ook na een hypothetische teruggang naar de gulden, zal de gulden tov de dollar natuurlijk weer gaan fluctueren. Wat de waarde van de gulden is tov de dollar is dus volstrekt irrelevant betreft de vraag of je uit de euro moet stappen.
De gegeven argumenten zijn verder volstrekte lariekoek. Let wel, ikz eg niet dat we niet uit de euro moetens tappen, maar enkel dat deze gegeven arguenten allemaal onwaar zijn. Ik zal zelf wat beter argumenten geven:
Onnist zijn:
1Nu er tegen de afgesproken regels in toch kostbare bailouts en noodfondsen zijn doorgevoerd is er sprake van ‘contractbreuk’ en heeft Nederland alle recht uit de eurozone te stappen.
Wellicht waar, maar geen argument voor of tegen.
2– We hoeven geen -mogelijk tientallen- miljarden uit te geven om Griekenland -en straks ook andere landen- te redden.
Onjuist. Let wel, ik ben zelf helemaal geen fan van het redden, maar het redden was niet aleen om de euro stabiel te houden, maar vooral ook om te voorkomen dat Griekenland de schulden gaat afwaarderen (direct of indirect doo ruit de euro te stappen) zodat onze pensioenfondsen en banken moeten afschrijven. Er zal dus nog steeds grote druk zijn om Griekenland te redden. Verder is het er nu uit stappen, een beetje laat. Men zal nog steeds verwachten dat we meedoen …
3– We kunnen ons eigen monetaire beleid voeren, afgestemd op onze eigen economie.
Deels waar. Ons rentebeleid is dan in theorie vrij, doch in de praktijk blijtk dat men nog steeds de zaak zal afstemmen. Nederland als doorvoerland is namelijk heel erg gevoelig voor wisselkoersschommelingen zowel op- als neerwaards. In de jaren voor de euro was Nederland dan ook effectief ook al heel lang de wisselkoersbevoegdheid kwijt.
Verder, is actief monetair beleid niet liberaal. De wisselkoers is normaal een natuurlijk mechanisme in de vrije markt om de relatieve kracht van landen weer te geven en via natuurlijke prijsmechanismen handelsinbalansen te verhelpen.
Er zijn pro-staat economen – met name Britten – die echter de munt ook zien als een actief instrument om de economie te sturen. Ofwel, verlaag de rente, zodat er meer geld komt, zodat de munt daalt zodat de export weer aantrekt. Zo is de pond al 30 jaar lang verlaagd in ruil voro het niet hoeven hervormen van de arbeidmarkt. Prijs, een niet hervorminde arbeidsmarkt en vooral een voortdurend koopkrachtsverlies voor burgers en waardevernietiging voor spaarders.
Ik weet niet of ik Wellink wel zo graag met zijn handjes aan de rente zou willen zien …
4– Zweden en Denemarken zijn EU landen die de euro niet hebben ingevoerd, en die daar beslist geen last van hebben gehad – integendeel.
Denemarken heeft de euro wel ingevoerd (anders dan de muntjes). Zweden heeft wel degelijk in de aanloop last gehad van druk op de wisselkoers en hoge rente moeten vragen. Ook is Zweden niet gevrijwaard van economsiche hervormingen en het meten redden van financiele instellingen.
Plus dat zij haar eigen monetair beleid sterk aangepast heeft aan die van de euro. Ofwel, in feite gedaan heeft wat ‘wij’ ook deden. Zie ook argument 3. Landen waarvan de economie gekoppeld zijn, hebben namelijk geen echt vrije wisselkoers.
Een betere vergelijking is Zweden vs Finland/Denemarken en dan zie je geen noemenswaardig verschil.
Let wel, dat wil dus ook zeggen dat de voordelen van de euro er niet zijn! Maar eerlijk is eerlijk, dat de nadelen ook wel meevallen.
5– De invoering van de euro koste Nederland 7 miljard gulden, omgerekend € 3,8 miljard. Dat is minder dan de € 4,8 miljard die we aan de Grieken gaan ‘lenen’ (geld dat volgens velen nooit meer terugkomt).
Appels en koeien. Het bedrag dat wij lenen, lenen we zo goed als zeker toch (argument 2) en de lening krijgn we wellicht wel terug. Er is namelijk niets bekend over de herfinancieringsvoorwaarden en looptijd. Staatschulden zijn doorgaans van korte duur en het bedrag wat we lenen is klein op de totale schuld van Griekenland.
Ik zou graag met de bierpraat meebrullen dat we het nooit terugkrijgen, maar dat is niet zo evident. Het is ook niet alles terug of niets terug. En bij niet lenen zouden we ook geld kunnen verliezen. (Wederom, ik ben zelf ook sceptisch over de reddingsactie, maar we moeten wel eerlijk en genuanceerd blijven!)
————-
Nu de wel juiste argumenten:
1) De kosten van omschakeling zijn klein, namelijk 7 miljard ineens, en wegen mogelijk makkelijk op tegen de kosten van hogere rente op de kapitaalmarkt omdat wij nu meer moeten lenen, hoger risico lopen, mogelijk onze tripple A in gevaar komt, etc.
2) Na Griekenland komen potentiel de ander knoflooklanden inclusief de Fransen.
3) Monetair beleid wordt afgestemd mede en nu zelfs vooral op die zuidelijke landen met andere belangen dan wij in het noorden.
4) Nederland kan geld verdienen met wisselen van geld indien ze een echte vrije munt heeft die – desnoods maar een beetje – kan schommelen tov de euro/pond.
Er zijn ook nadelen:
1) wisselen komt terug inclusief de woekertarieven van banken. Vooral voor een internationaal land is dat een hoge kostenpost die al snel procenten van de winst af-eet.
2) het wisselkoersverschil maakt Nederland soms aantrekkelijker, maar soms ook minder anatrekkelijk. Dat heft elkaar op, maar het risico blijft altijd voor lange termijn contracten. Nert als vroeger komen we dan weer extra kosten om dat af te dekken en potentieel is dat een reden om een kantoor in Belgie/Duistland te zetten ipv NL.
3) Nederland als klein land kan het slachtoffer worden van valutaspeculaties.
4) Nederland verliest aanzien in de wereld en met name europa. In een wereld waar statisten de macht hebben is dat of wij libertariers nu leuk vinden of niet, wel relevant.
Zelf ben ik geen voorstander van unilateraal uitstappen. Dan komt ook al dat dure wisselen weer terug. Wel van een nieuwe semi-unie met de Noordelijke landen. Voor de euro bestond zoiets al. Er was geen vrije gulden of mark zoals sommige romantici wel eens stellen. De gulden was al zeer lang daarvoor onvrij gekoppeld aan de Duitse mark.
Ik zie geen probleem met een muntunie met hen, en Denemarken en Finland hebben bewezen ook stabiel om te gaan met hun munt en bij economische conflicten altijd de kant van NL-BRD te kiezen.
En de Vlamingen moeten dan voor eens en altijd maar eens kiezen of ze bij de knoflokers willen horen of bij de Duitsers.
@A [3]: Of er een prudente muntunie komt en een club med / knoflook unie of niet is lastig te voorspellen. Logisch denken en rationaliteit zijn immers niet echt meer aan de orde bij dit beslissingsproces. Politieke machtspelletjes achter de schermen domineren deze discussie. Voorspellingen zijn dan lastig, maar sommige patronen zijn voorspelbaar.
Wat volgens mij blijft is een schimmig machtspelletje voornamelijk achter gesloten deuren tussen met name DLD en Frankrijk met de UK als geamuseerde toeschouwer. Het resultaat zal waarschijnlijk zijn dat de Grieken extra geld krijgen omdat dat in het belang is van de Fransen, en dat het wisselgeld voor de Duitsers extra invloed is. De Grieken kunnen hun rekeningen niet betalen, de Fransen willen er niet bij inschieten, en roepen om hulp. DLD verschaft deze hulp slechts in ruil voor extra invloed en doneert geld. De rest van de prudente EU landjes die te klein zijn, krijgen ook de rekening maar niet het wisselgeld dat DLD zal weten te bedingen. Eindresultaat. Griekenland tijdelijk gered. Frankrijk wentelt krediet risico af op andere landen, DLD betaalt zijn deel en krijgt extra invloed. NL en de rest mag dokken en verliest aan invloed die de Fransen aan de Duitsers gunnen. Want de Fransen zullen hun eigen invloed nooit willen beperken, maar samen spannen met DLD om zo DLD op kosten van derden over de streep te trekken. Of ben ik te cynisch? En is de EU vrij van politieke spelletjes en een transparante democratische organisatie? En is deze powerplay gewoon niet aan de orde?
Armin [7] reageerde op deze reactie.
@HJ [6]: Wat volgens mij blijft is een schimmig machtspelletje voornamelijk achter gesloten deuren tussen met name DLD en Frankrijk met de UK als geamuseerde toeschouwer. Het resultaat zal waarschijnlijk zijn dat de Grieken extra geld krijgen omdat dat in het belang is van de Fransen, en dat het wisselgeld voor de Duitsers extra invloed is.
Zoiets denk ik ook. De Duitsers beseffen dat zij in feite het fundament onder de euro zijn, en bij ellende zij de rekening krijgen.
Die gaan nu dus macht eisen en die macht gebruiken om de knoflokers te dwingen te bezuinigen.
En de zuidelijke landen hebben geen keuze. Frankrijk zal moeten kiezen, en denk ik beseffen dat ze – zoals tot nu toe altijd in de historie – een 1 op 1 conflict met de Duitsers altijd zullen verliezen.
De Franse glorie binnen de EU bestaat immers ook enkel bij de gratie dat de EU bestaat.
Helaas is de bron van bovenstaand artikel niet vernoemd. Zie deze link:
http://xandernieuws.punt.nl/?id=590116&r=1&tbl_archief=&
Deze site is verre van libertair te noemen.
Comments are closed.