In het perspectief van de Oostenrijkse school van de economie heb ik een analyse uitgevoerd van de antwoorden van de panelleden van 21 dagen debat op de volgende vraag:

“Waarom laten we het creëren van een munteenheid niet gewoon aan de markt over? De wereld munteenheid is toch eigenlijk goud?”

Zie ook 21 dagen debat

Ik kom tot de volgende analyze:

Christa Meindersma(D66)
Geld is een ruilmiddel waartegen je goederen kunt kopen. Niets meer en niets minder. Dit betekent dat het grotendeels uitgaat van vertrouwen dat je morgen nog steeds met een briefje van €5 kunt betalen. Daarom hebben wij een monetaire autoriteit wiens belangrijkste taak is om de inflatie beheersbaar te houden en het vertrouwen hoog te houden.

ANALYSE: In een vrije markt is geld het meest gewilde ruilmiddel. De monetaire autoriteit in de VS heeft een historie van devaluatie, en nu is de ECB ook bezig met het bijdrukken van geld. Het is dus duidelijk dat overheden een zeer slechte dienst leveren om de inflatie tegen te gaan. In een vrije markt zou geld gedekt zijn door goud of zilver. Uw collega Liesbeth van Tongeren ziet het goed dat geld dan alleen maar meer waard zou worden. Dit komt omdat de economie groeit en producten goedkoper worden. Er zou dan dus een lichte deflatie te zien zijn. Dit was ook het geval in de VS aan het einde van de 20e eeuw, toen men nog op een goudstandaard zat.

Ons geld wordt niet meer gedekt door goud maar door vertrouwen. Het garanderen van deze dekking van vertrouwen is te belangrijk om aan de markt over te laten. Denk alleen maar aan het ontstaan van de kredietcrisis. Het vertrouwen in de financiele markten stortte in. En de eurozone crisis als gevolg van de situatie in Griekenland.

ANALYSE: In een vrije markt wordt geld ook gedekt met het vertrouwen dat er altijd vraag zal zijn naar dit geld. Echter de overheid dwingt het wettig betaalmiddel (de euro) af, en eist dat iedereen belasting betaald in euro’s. Hierdoor ontstaat er een kunstmatige vraag naar euro’s, waarbij de waarde bepaald wordt door de hoogte van de belastingen. De krediet crisis in de VS is veroorzaakt door de lage rente waarmee banken (nieuw geprint) geld kunnen lenen bij de Federal Reserve in de VS. De eurozone crisis is veroorzaakt doordat er een moreel risico was bij de grote Europese banken om Griekenland en andere PIIGS landen te voorzien van krediet ook al wisten deze banken dat deze landen niet kredietwaardig waren. De banken wisten instinctief dat de ECB wel in zou springen op het moment dat Griekenland niet meer aan zijn verplichtingen zou kunnen voldoen. En inderdaad, de ECB koopt nu staatsobligaties op van alle eurozonelanden zodat ze Griekenland van ‘noodkrediet’ kunnen voorzien. Griekenland kan zo aan z’n verplichtingen voldoen en de grote Europese banken zijn gered, en kunnen doorgaan met hun praktijken.

Een van de lessen van de eurozone crisis is dat we beter op de naleving van al eerder gemaakte afspraken over de euro –het zgn. Stabiliteitspact- moeten nazien. VVD en PvdA pleiten voor een nieuwe “onafhankelijke instantie” die dit moet gaan doen. Wij zeggen: tuig niet nog een nieuwe bureaucratie op maar geeft de Europese Commissie de bevoegdheid om de nationale begrotingen en statistieken te controleren. Dit is de beste garantie tegen “elk land voor zichzelf” en de beste garantie voor een stabiele euro.

ANALYSE: De ECB had Griekenland nooit mogen helpen. Het gaat hier helemaal niet om een natuurramp, maar om een door mensen gecreëerd probleem, dat in de vrije markt niet aanwezig zou zijn. In de vrije markt worden banken die foute investeringen doen niet geholpen maar gaan failliet, net als elk bedrijf dat slecht beleid uitvoert. Echter de grote banken mogen niet failliet gaan omdat de overheden volledig afhankelijk zijn van de banken. En daar komt nog bij dat iedere politicus zijn baantje bij een bank of pensioenmaatschappij moet veiligstellen.

Farshad Bashir (SP)
Een munt is gebaseerd op vertrouwen en dat is te belangrijk om aan de markt over te laten. De mensen moeten vertrouwen hebben dat ze met een munt hun aankopen kunnen betalen en dat de waarde niet zomaar uitgehold wordt. Een private partij die zelf een munt uitgeeft kan meer geven om het eigen belang dan om het algemeen belang. Wie stopt de private partij indien die zichzelf wil financieren met de eigen uitgegeven munt en zo de waarde van de munt uitholt? Als je het aan de markt overlaat in de zin dat er verschillende geldstelsels naast elkaar gaan bestaan, wordt dat er ook niet duidelijker op. Betalen wordt wel erg complex als je voor elke winkel een aparte munt moet hebben.

ANALYSE: De geschiedenis heeft uitgewezen dat een munt alleen maar uitgehold wordt door overheden. Henry de 8ste deed dit in 1542-51 door de hoeveelheid goud in de munt omlaag te brengen en de centrale bank van Engeland deed dit al in gelijk naar zijn oprichting in 1694 door meer papier geld te drukken dan dat er goud in de kluis lag. Hetzelfde geld voor de Federal Reserve van de VS opgericht in 1913. Dit alles leidde tot inflatie. In het geval van papier geld krijgen mensen dan de aansporing om hun goud bij de bank op te eisen, aangezien dat meer waard is dan het papier. In zo een geval ontstaat er een bank run. Normaal gesproken zou op dat moment de bank failliet gaan, echter in beide gevallen heeft de overheid de centrale bank de hand boven het hoofd gehouden en uitstel van betaling toegestaan. Dit principe gebeurt overal ter wereld en vooral om oorlogvoerende overheden van buitensporige hoeveelheden geld te voorzien. Het feit dat bedrijven failliet kunnen gaan zorgt voor gezond ondernemerschap en voor een bank betekent dat een 100% goud reserve aanhouden voor direct opvraagbare rekeningen. Bij 100% reserves is er geen sprake van inflatie. Het naast elkaar bestaan van verschillende munten en zelfs verschillende edelmetalen zorgt alleen maar voor marktwerking in betaalmiddelen waardoor ze van een zeer hoge kwaliteit zullen worden.

Iedereen ziet op dit moment de dollar als de wereldmunt. De dollar is niet meer gedekt door goud. De centrale rol van de dollar leidt er nu toe dat de VS al jarenlang boven zijn stand leeft. De Amerikanen kopen structureel veel meer in het buitenland dan ze aan het buitenland verkopen. De rest van de wereld is vanwege de status van de dollar bereid en helaas steeds meer verplicht dat voortdurend te financieren. De SP wil een nieuwe wereldreservemunt op basis van de al bestaande speciale trekkingsrechten (SDR’s) van het IMF. De SDR is een munt op basis van meerdere valuta (een valutamandje). Op deze manier wordt de destabiliserende rol van de dollar beëindigd.

ANALYSE: Nadat de Federal Reserve in 1971 ‘de facto’ failliet is gegaan op de internationale geldmarkt is de dollar min of meer afgedwongen als wereldreservemunt door de overweldigende macht van het leger van de VS. De VS heeft er op deze manier ook voor gezorgd dat veel olieproducerende landen corrupte regimes kregen die dollars gingen vragen voor de olie. Zoals iedereen merkt kiest de markt op dit moment voor goud als de wereld munteenheid, en in de toekomt kan zilver daar ook nog bij komen. Dit laatste is zeer interessant voor de gewone man, omdat goud het geld is van de rijken, maar zilver is op dit moment slechts een industrieel metaal. Dit metaal heeft echter de potentie om de wereld munteenheid te worden indien alle gewone mensen het massaal opkopen.

Halbe Zijlstra(VVD)
Vroeger was een munt gekoppeld aan de gelijke waarde in goud. Deze zogenaamde gouden standaard bestaat sinds begin jaren zeventig niet meer. Daarmee is geld vooral een uitdrukking geworden van het vertrouwen dat mensen hebben in de economie van een land. Dat vertrouwen hangt dus af van hoeveel schuld een land heeft, hoeveel belasting er betaald wordt, hoeveel werkgelegenheid er is etc. Het is duidelijk dat dit voor elk land anders is. Er is feitelijk geen marktmechanisme aanwezig, omdat de waarde van een munt subjectief is en niet, zoals vroeger, een concrete hoeveelheid goud. Daarom werkt het marktmechanisme niet en daarom zullen we ook niet komen tot een wereldmunt.

ANALYSE: In elk land met een wettig betaalmiddel worden mensen gedwongen het de nationale munteenheid te accepteren en daarmee hun belasting te betalen. Hierdoor wordt de vraag naar de munt gecreëerd. Zo een munteenheid is inderdaad niet door de vrije markt ontstaan. Het is bovendien zeer onhandig dat elk land een andere nationale munteenheid heeft. Er is inderdaad geen marktmechanisme, maar dit is niet omdat de waarde van de munt subjectief is. Subjectieve waardeoordelen zijn juist onderdeel van de markt: Als ik een pen aan jou geef in ruil voor een gram goud, vind ik de gram goud meer waard dan de pen en jij vind de pen meer waard dan de gram goud. Er is nu echter geen wettige koppeling meer tussen goud, zilver en de nationale munteenheid, dus Greshams wet kan goud en zilver niet meer de markt uit werken. Ik verwacht echter dat overheden zullen ingrijpen als (digitaal) goud en zilver massaal als betaalmiddel gebruikt gaan worden voor simpele transacties. De VS heeft dit al eerder gedaan in 1933 toen zij goudbezit verboden stelden.

Mirjam Sterk (CDA)
Het is niet verstandig om het creëren van een munteenheid aan de markt over te laten (welke markt zou dat overigens zijn?).Het belangrijkste argument hierbij is waarschijnlijk het vertrouwen in de munt. De geschiedenis heeft uitgewezen dat voor het bewaken van vertrouwen één onafhankelijke autoriteit, zoals een centrale bank, het beste werkt. Een dergelijke autoriteit kan de echtheid van de valuta ook het beste garanderen. Dit is cruciaal. Hiernaast is een munt vaak gebonden aan de identiteit van een land of regio. Een belangrijke ingrediënt bij de bepaling van de waarde van een munt is bovendien het begrotingsbeleid van een overheid.

ANALYSE: Bij mijn weten is privé munterij van goud op dit moment verboden, maar als je op internet kijkt zie je dat goud en zilver volop verhandeld wordt en dat er ook zoiets bestaat als digitaal goud. Zoals ik boven al beschreef in reactie op Christa Meindersma, is het de overheid die de munt verkracht. De enige identiteit die landen geven aan een munt is doorgaan het hoofd van de lokale despoot. Het begrotingsbeleid van een land zou geen invloed moeten hebben op de waarde van het beste ruilmiddel, en dat is precies wat je hebt als (digitaal) goud geld massaal als geld gebruikt wordt.

Er is ook geen mogelijkheid tot echte concurrentie tussen verschillende aanbieders. Er is dus ook op geen enkele wijze sprake van een markt. Al deze redenen geven al wel aan dat het overlaten van een munteenheid aan de markt niet werkbaar is, noch wenselijk is.

ANALYSE: Alle betalingen zullen in de toekomst waarschijnlijk via internet gaan, bijvoorbeeld via je telefoon. Er kunnen gemakkelijk verschillende aanbieders komen van digitaal goud, waarbij de concurrentie zal plaatsvinden op het gebied van betrouwbaarheid van de dekking en opslag. Echter overheden zullen proberen om te lenen bij deze banken om hun buitensporige uitgaven voor de zorg staat en internationale militaire acties te financieren. Zoals altijd zal de overheid de banken aansporen om van hun reserves af te stappen in ruil voor protectie in het geval van een bank run. Dit is echter het steunen van regelrechte fraude, ofwel het gedrag van een bananenrepubliek.

Het laatste deel van de stelling zegt dat de wereldmunteenheid toch eigenlijk goud zou zijn. Het is inderdaad interessant te constateren dat goud, pakweg de afgelopen tweehonderd jaar, waarschijnlijk de meest waardevaste belegging zou zijn geweest. Dit is echter nog wat anders dan dat het eigenlijk de wereldmunteenheid is. Dit is na het uiteenvallen van Bretton Woods in 1972, waarbij nog wel met een goudstandaard werd gewerkt, gewoon niet meer het geval. Het heeft ook geen zin om hier naar toe terug te verlangen.

ANALYSE: Goud werd tijdens Bretton Woods (1944-1970) alleen nog internationaal gebruikt. De Federal Reserve in de VS was in principe al failliet gegaan in 1933 toen ze stopten met het uitkeren van goud aan de gewone burger. Vervolgens heeft de VS het bezit op goud verboden om de binnenlandse concurrentie met goud uit te schakelen. Met andere woorden, de wereld wil goud gebruiken als geld, echter overheden doen er alles aan om het uit de markt te werken. Op internet kan je overal de geruchten horen over de dumping van goud door centrale banken. Hierdoor wordt de prijs van goud tijdelijk gedrukt. Dit goud zou echter de munt moeten dekken. Verder is in de jaren ’80 en ’90 in de VS een grote markt ontstaan in goudcontracten (futures). Men heeft echter het vermoeden dat deze contracten nooit ingewilligd kunnen worden omdat er niet genoeg fysiek goud aanwezig is. Dit is nog niet aan het licht gekomen omdat er nog nooit een run op fysiek goud is geweest in de goud futures fondsen. Je zou kunnen zeggen dat deze fondsen ook bezig zijn met een soort fractioneel bankieren. De kans is echter groot dat de overheid van de VS zal ingrijpen op het moment dat die run er toch komt.

Liesbeth van Tongeren(GroenLinks)
We hebben de laatste tijd kunnen zien wat er gebeurt als je financiële zaken aan markt overlaat. De financiële crisis, waar de burger nu de gevolgen van ondervindt, is veroorzaakt door de markt z’n gang te laten gaan. Zonder goede basis afspraken en zonder toezicht met tanden gaat het niet vanzelf goed in de financiële wereld.

ANALYSE: Zoals ik boven in mijn reactie op Christa Meindersma heb aangegeven, zijn het de centrale banken die bubbels veroorzaken in de economie door de rente waarmee banken kunnen lenen bij de centrale bank tijdelijk zeer laag te houden. Deze leningen worden gecreëerd met nieuw geprint geld. Op deze manier heeft Greenspan de dot-com bubbel veroorzaakt en de huizen bubbel, welke beiden tot een recessie leidden. Goud kan je niet bijdrukken dus dan heb je dat probleem niet.

De markt zou inderdaad zelf ook tot een wisselsysteem komen met een standaard als overheden dit niet regelen. Dit hadden we vroeger en ons huidige systeem is er uit ontstaan. Alleen in goud handelen is vanwege praktische redenen niet mogelijk. Dan zou er immers met milligrammen goud gewerkt moeten gaan worden en goud over de hele wereld verslepen. Het geldsysteem zoals we het nu kennen zou direct weer ontstaan. Er zouden een soort aanspraken op een bepaalde hoeveelheid goud in de markt komen. Dit soort papier ” tegoed bon voor zo en zoveel goud” is de voorloper van wat wij nu geld noemen. Op een gegeven moment hebben we met z’n allen afgesproken dat je niet meer de hoeveelheid goud ter waarde van je tegoed bon, in de kluis bij de bank hoeft te hebben liggen.

ANALYSE: Het huidige systeem is afgedwongen door de overheid als gevolg van de banken lobby. Iedereen wil altijd een monopolie over zijn eigen markt hebben, volkomen begrijpelijk. Maar dat is natuurlijk niet goed voor de klant. De munteenheden die de VS en europa nu hebben zijn “The One Ring To Rule Them All”. De centrale banken kunnen vrijuit markt operaties uitvoeren en bedrijven helpen naar eigen inzicht. Zo is Goldman Sachs geholpen en de ING bank. Banken hebben veel inspraak in het beleid van de centrale banken, maar wat ze precies doen is volledig geheim. In een vrije markt zou bijvoorbeeld digitaal geld ontstaan gedekt door goud. Het idee dat je wel van de gouddekking af kan is incorrect. Het is te vergelijken met het nemen van een papieren slot op je fiets, dat werkt ook niet. Niemand kan je het monopolie op het printen van geld geven en dan verwachten dat ze niet zullen printen.

Vervolgens komt automatisch de vraag op; wie mag er dan nieuw geld uitgeven. Immers er is altijd meer geld nodig om de economie te kunnen financieren, anders zou bestaand geld alleen maar heel snel veel meer waard worden en diegenen die geld hebben hebben geen reden om dat uit te geven. De economie zou dan dus stil staan. De overheid profiteert er van dat zij deze rol van het nieuw geld mogen uitgeven heeft en de overheid doet dit in het belang van ons allemaal. Niet alleen in het belang van goudhandelaren of banken. Initiatieven om deze ‘Lender of Last resort’ rol op een zo wereldwijd mogelijk schaal vorm te geven zijn erg sympathiek. Hierdoor zijn er veel minder valuta risico’s. De economie heeft uiteindelijk veel baat bij een zo stabiel mogelijke munt, zeker landen zoals Nederland die heel veel exporteren. Wat het probleem bij de Euro is is dat er wel goede afspraken gemaakt waren over hoe je de Euro stabiel houdt maar dat verschillende landen zich er niet aan hielden en dat van elkaar tolereerden. Het was al heel lang bekend dat lenen aan Griekenland linker was dan lenen aan Duitsland en zuidelijke landen konden een tijd lang meeliften op het vertrouwen dat de financiële wereld had in de hele Euro zone. Daar is abrupt een einde aan gekomen toen financiële instellingen gingen speculeren op de Griekse staatsschuld en hun kredietwaardigheid lager in geschat werd.

ANALYSE: Geld sparen en niet investeren, ook wel hamsteren genoemd, is ook goed voor de economie. Hierdoor zie je zelf af van consumptie en van investering van je geld, waardoor middelen beschikbaar komen voor anderen om te investeren in hogere orden productie systemen. Hamsteren zorgt er voor dat het overige geld meer koopkracht krijgt. Door te hamsteren investeer je in de economie. Hierdoor ontstaat economische groei en producten worden goedkoper. In ruil hiervoor kan je dus later meer kopen voor je geld. Een door overheid gecontroleerde wereld munteenheid staat gelijk aan een wereld superstaat. De wereld centrale bank zal overal slecht functionerende ondernemingen helpen met open markt operaties zodat deze bedrijven zo hun marktsegment kunnen handhaven terwijl de markt juist in de andere richting gaat. Verkeerde producten zullen worden geproduceerd en productiemiddelen gaan verloren voor zinvolle ondernemingen. Je krijgt een communistische/fascistische wereld regering, zoals we die nu al zien ontstaan op europees niveau. Deze ‘wereld orde’ zal alles willen oplossen met centrale planning. Overheden zullen overgaan tot het bijdrukken van waanzinnige hoeveelheden geld en niemand kan er meer aan ontsnappen. Nu kan je nog verhuizen naar een ander land.

GroenLinks wil hervormen, ook binnen Europa, stevig financieel toezicht invoeren en gewone bankzaken scheiden van zakenbanken zodat ook de generaties na ons vruchten plukken van een gezamenlijke Europese munt.

De toekomstige generaties zullen kiezen voor een munt die niet gemanipuleerd kan worden door de overheid. Zij hebben zich ten slotte nog niet diep afhankelijk gamaakt van het systeem. Denk aan hypotheken en andere leningen.

Ingezonden door Alex

GERELATEERDE ARTIKELENMEER VAN DEZE AUTEUR

42 REACTIES

  1. Het uitgangspunt
    “Geld is een ruilmiddel waartegen je goederen kunt kopen”
    is fout.

    Volgens de Oostenrijkse school is geld een GOED waarvan het bezit wordt nagestreefd om her-ruild te worden.

    Money is a good readily acceptable in exchange by everyone in a given geographical area, and is sought for the purpose of being re-exchanged. (1)

    Geld is een goed dat uiteraard als middel wordt gebruikt, maar is daarom geen middel.
    Het blijft een goed.
    Ja, ik weet het, WC-rollen zijn ook goederen. Een middel tot …?

    NOOT

    (1)
    George Reisman, “Capitalism – A Treatise on Economics”, Ottawa, Illinois, Jameson books, 1998. 3rd ed. p. 142 –
    Reisman draagt zijn boek op aan zijn echtgenote
    en aan zijn leermeester … Ludwig von Mises

    anarcho-kapitalisme [2] reageerde op deze reactie.

  5. @Ivo Cerckel [4]:
    ECB-voorzitter Duisenberg ging nog een stap verder:

    A social contract

    What is money? Economists know that money is defined by the functions it performs, as a means of exchange, a unit of account and a store of value. But, just as importantly, money is also defined by the community for whom it performs these functions. Because it is an economic instrument for each of its users, it is also a political and cultural bond between them. Consider this simple fact: we engage in an exchange of goods and services everyday by using money as the means of exchange; and we offer our labour in exchange for money, which, in itself, has no value. We only do this because we believe that we will, in turn, be able to exchange that money for more goods or services. This fact tells us much about the confidence that we place in money itself. And it tells us much more about the confidence that we place in each other. Hence, money is, in essence, a social contract.

    The euro, probably more than any other currency, represents the mutual confidence at the heart of our community. It is the first currency that has not only severed its link to gold, but also its link to the nation-state. It is not backed by the durability of the metal or by the authority of the state. Indeed, what Sir Thomas More said of gold five hundred years ago – that it was made for men and that it had its value by them – applies very well to the euro.

    Every currency is a symbol of the community it serves. It is a symbol of the society as a whole, but also represents the political and cultural bonds between the members of that society. Surely this uniting power must have been felt – I am even tempted to say, physically – by those who have travelled from one euro area country to another this year.

    International Charlemagne Prize of Aachen for 2002
    Acceptance speech by Dr. Willem F. Duisenberg, President of the European Central Bank, Aachen, 9 May 2002
    http://www.ecb.eu/press/key/date/2002/html/sp020509.en.html

  6. Speel het Serieus Gek Geld Spel om in een uurtje te beleven wat verschillende geldsystemen met je doen. Een bliksemversie van een Master Class Geld.
    http://aardbron.nl/serieus-gek-geld-spel/

    Geld is geen ding, geld is een afspraak:

    Geld is een overeenkomst binnen een gemeenschap om iets te gebruiken als betaalmiddel.

    Ons huidige geld en haar systeem behoort typerend geografisch bij:

    een natiestaat. Het is
    -‘fiat-geld’—uit het niets geschapen, door
    -bankschuld tegen betaling van rente (op rente).

    De laatste decennia zien we door de opkomst van het net en de cybereconomie:

    -Geld wordt informatie.
    -Informatie wordt geld.

    Negatief saldo is ook zo’n heikel punt. Negatief kan je ook (beter?) verwoorden als: ‘nog bij TE dragen’ of ‘in belofte’. Een positief saldo kan je ook verwoorden als ‘bijGEdragen’ of nog te goed van (een lid van) de gemeenschap of coöp.

    De crux van de vraag is: ontwerp een inflatieloos systeem waarin waarde losgekoppeld kan worden van tijd, plaats en persoon en daarmee overdraagbaar wordt over tijd, plaats en persoon.

    Met een systeem waarin punten (een vorm van geld) naast ruilmiddel ook als opslag van waarde gebruikt kan worden is het middel letterlijk dubbelzinnig, ambigu, en levert daardoor verwarring op.

    Waardewisselaar—Uitwisseling van waarde

    Geld is ongeschikt voor de opslag van waarde. Zodra geld wordt gebruikt als oplsag van waarde doet het geen dienst als ruilmiddel. Die twee functies zijn diametraal tegengesteld: als geld dient met als doel om uit te geven dan wordt gebruikt als ruilmiddel; als geld wordt gebruikt voor de opslag van waarde in de vorm van activa en (te)goed dan wordt het juist niet uitgegeven.

    Als je deze twee functies combineert in één enkel financieel instrument, dan resulteert dat in een ingewikkelder duaal verwarrend systeem dan wanneer geld slechts één enkele functie heeft. De insluiting van geld als opslag introduceert verwarring in de definitie van geld.

    Laten we dus het volledig verwarrende term ‘geld’ loslaten ten gunste van een gesprek over twee doelen: 1) het faciliteren van uitwisseling; en 2) opslaan van waarde en overwegen hoe we elk onafhanklijk kunnen bereiken.

    Een ideale waardewisselaar hoeft slechts het proces van verrekenen en aanpassen van eigenaarschap te beschrijven. Het ideale systeem kan beschreven worden als ‘producent krediet uitwisselsysyteem’ of ‘wederzijds kredietuitwisselsysteem’. Kortom, een waardewisselaar waarin elke waardeschepper gemachtigd is om tot een bepaalde limiet, gebaseerd op resultaten uit het verleden, in debet of belofte te gaan.

    Omdat geld moet stromen kunnen ongebruikte saldi, hetzij debet, hetzij credit, leiden tot stilstand. Ongebruikte saldi zijn ongezond en gaan—net zoals stilstaand water—stinken.

    Degenen met stilstaand debet eerbiedigen hun beloftes naar de samenleving niet tijdig. Degenen met stilstaand credit vragen niet aan de markt de waarde die hun toekomt. Dit kan een probleem zijn omdat het systeem in eerste instantie bestaat om handel mogelijk te maken en te versoepelen.

    De ‘opslag van waarde’ is een metaforische zin. Waarde is een abstract begrip en geen fysieke hoeveelheid en kan daarom niet echt worden opgeslagen. Kool, spruitjes, tarwe, olie, ijzer, goud, diamanten, en bouwmaterialen kunnen worden opgelagen en zijn onderworpen aan verval in de tijd. Spruitjes lopen wat harder terug in kwaliteit dan een goudstaaf. Roestende goudstaven zijn nog niet waargenomen. Rotte spruitjes wel. Alle goederen, zelfs onroerende zoals huizen en gebouwen, hebben een ‘tenminste houdbaar tot’ datum, alle onderhoud en conserveringsmethoden ten spijt.

    Het probleem dat opgelost moet worden is de asynchroniteit tussen vraag en aanbod. Pensioenvoorzieningen zijn daar een extreem voorbeeld van. De vraag ontstaat na de pensioengerechtigde leeftijd, het aanbod tijdens het productieve gedeelte van je leven, tot aan dat punt. Echter, tegen de tijd dat je met pensioen gaat is echt alles veranderd en is het gespaarde geld een stuk minder waard geworden.

    Het idee van opslag is gebaseerd op de wens om huidig aanbod te koppelen aan toekomstige vraag. In de zomer zetten we extra voedsel opzij zodat we daar in de winter, bij gebrek aan opbrengst van het land, van kunnen leven. Op dezelfde manier sparen we gedurende onze productieve jaren zodat we kunnen blijven genieten van het leven gedurende ons pensioen.

    Het bewaren van voedsel doen we direct, het sparen voor pensioen doen we sociaal.

    Uiteindelijk zijn op een gegeven moment de niet-producerenden voor hun wensen en behoeften aangewezen op de dan actieve producenten. De mechanismen waarmee in de behoeften van de niet-producerenden voorzien word zijn gevarieerd en complex. Waarden, ethiek, sociale normen, wetgeving en financiële overeenkomsten vormen de basis voor dit systeem.

    Tijdens onze pensioenjaren zijn we voornamelijk aangewezen op twee fundamentele regelingen: 1) gedwongen herverdeling van de rijkdom door de overheden in de vorm van programma’s zoals Sociale Zekerheid en Welzijn en 2) contractuele overeenkomsten conform die meestal ‘investeringen’ (inclusief pensioenverzekeringen) genoemd worden en bestaan uit financiële instrumenten zoals aandelen, obligaties, spaarrekeningen, etc.

    In alle gevallen hebben we een vordering op huidige of toekomstige productie. De vraag welke vorderingen wel of niet legitiem zijn is natuurlijk altijd open. De vraag welke vorderingen worden gehonoreerd is altijd een bron van zorgen.

    Eén manier om gebruik te maken van een pure waardewisselaar is door het opleggen van heffingen op je krediet- of debietsaldo, of op beiden—‘liggeld’ of ‘stroomgeld’. Een tijdgerelateerde heffing van enkele procenten op je spendeerruimte (saldo minus debietlimiet) kan zo verzameld worden in het nestfonds.

    Gezien onze conditionering en de gangbare praktijke binnen de conventionele geldsystemen neigen we meer naar het opleggen van heffingen op debieten dan kredieten. Deze dwarse manier zal veel vragen en weerstand oproepen.

    Daarnaast vereisen de vorderingen op korte termijn die uitwisseling faciliteren andere overwegingen dan de vorderingen op lange termijn die de ‘opslag van waarde’ vertegenwoordigen.

    Stroomgeld moedigt spenderen aan en verzekert de levendige stroom van ‘geld’ door het systeem. In het verleden heeft stroomgeld inderdaad bewezen zinnig te zijn. Wörgl, bracteaten, graangiro.

    Echter, als we de twee functies van het faciliteren van uitwisseling aan de ene kant en de opslag van waarde aan de andere kant kunnen scheiden dan zullen we zien dat geen van beiden nodig is in een systeem van pure waardewisseling.

    Het opleggen van heffingen bij wijze van bevordering van het gebruik ervan als uitwisselingsmedium is contraproductief om de belangrijkste doelstelling van wederkerigheid te honoreren—gelijke waarde voor gelijke waarde. Omdat iedereen profiteert van de faciliterende kracht van het system dienen kopers en leveranciers een gelijke bijdrage in de kosten en exploitatie van het systeem te leveren, terwijl die bijdrage tot een minimum beperkt dient te worden.

    Om te voorkomen dat krediet wordt gebruikt voor de opslag van waarde voor langere tijd of het gebruik van debieten voor financiering op lange termijn kunnen beiden in de tijd beperkt worden. Beperk het bedrag dat van den ene periode naar de volgende kan worden overgedragen.

    Een periodieke vereffening op kapitaalrekeningen. Iedereen die tijdens die periode meer heeft gekocht dan verkocht dient iemand te vinden die bereid is om haar of zijn kredieten daarmee te verrekenen. Een functie van de kapitaalmarkt.

    Iedereen die wenst om haar kredieten te bewaren dient een geschikt investeringsmedium te vinden die de opslag van haar waarde borgt.

    Naast de pure waardewisselaar dient er dus een kapitaalmarkt te zijn die spaarders en en ondernemers bij elkaar brengt en overschot van tegoeden toegewezen worden als investering in activa of financiering van duurzame consumptiegoederen.

    [hier plaatjes van cyclische systemen, resonanties, etc. uit de electronika; aangevuld met voorbeelden met watersystemen zoals bv een knallende waterleiding]

    Geneste coöperatie
    Holarchie van gemeenschapsfondsen. Fractaal. Levels op scale. Schaalniveau’s.
    Buurt, wijk, stadsdeel, stad, gebied, regio, provincie, land, unie, werelddeel, wereld.
    Sociocratisch.

    Voel je je gemarginaliseerd of vervreemd van de massamaatschappij, wil je van de IKonomie naar de WIJconomie, overweeg dan om deelgever te worden van de geneste coöperatie. In de geneste coöperatie zorgen mensen voor elkaar en nemen verantwoordelijkheid voor elkaar.
    Deelname is volkomen vrijwillig. Wel dien je in te stemmen met de algemene voorwaarden om deel te nemen.

    De reden voor het nesten is niet om eerlijkheid te verzekeren, hetgeen zeker belangrijk is, maar om ervoor te zorgen dat iedereen succesvol is. De geneste coöperatie zorgt ervoor dat je je behoeftes kunt uiten en dat ze vervuld worden.

    Als een volledig nest op welk schaalniveau dan ook in de ‘armteval’ valt, springt het eersthogere nest bij om die trend te keren. Zodra de andere groepen binnen een nest zien dat een van haar gelijken moeite heeft om net zoveel waarde te creëren als ze ontvangt, schiet het te hulp om de levensvatbaarheid te herstellen en verzekeren.

    Ik houd jouw voeten droog zodat jij dat bij mij kunt doen zodra dat nodig is.

  7. Overigens ben ik helemaal voor vrijgeld en het door de markt een munteenheid te laten creëren. En dat hoeft er niet 1 te zijn. Dat worden er waarschijnlijk duizenden. Net zoals er duizenden merken en typen en uitvoeringen auto’s, tv’s, zeep, etc. zijn. De kunst is om het gebruik van al die verschillende merken en typen geld 100% transparant te laten zijn. De aandacht is dus meer op het protocol en de (uit)wisselbaarheid van al die munten. Omdat geld == informatie en informatie == geld is die uitwisselbaarheid en transparantie een eitje met de huidige informatietechnologie.

    Nederland Vrijgeldland.

    Gaat de volgende regering hier een open source inititatief voor starten?

    Zie http://aardbron.nl/armillaria-hoshin-kanri/

    Ivo Cerckel [9] reageerde op deze reactie.

  11. @Ivo Cerckel [9]: Ik heb meer met vrijgeld en (dynamische) vertrouwensruimte. Het enige dat ik wil [mw]eten is hoeveel waarde ik heb gecreëerd, waardoor mijn balans overeenkomstig is aangepast en mijn totale waardecreatie is toegenomen. Als ik dan ook nog regelmatig door de nul ga ben ik helemaal blij want dat betekent dat ik behoorlijk (en letterlijk) in balans ben.

    De munt kan worden uitgedrukt in een gewogen mix van een groot aantal goederen en diensten. Van kilogram goud tot en met wortelkanaalbehandeling. Dit maakt de betalingsreferentie betrouwbaar en stabiel en zelf-standig.

    Vrijgeld geeft zin—richting, betekenis, nut en lust.

  12. Goud wordt net als geld ook gedekt door vertrouwen. Goud heeft net als geld geen waarde van zichzelf. Ook bij goud gaat het om de waarde die er aan toegekend wordt. Goud wordt waardeloos zodra de mensheid uitsterft. Op de markt wordt de waarde al lang al bepaald, van zowel goud als geld als producten en diensten. Als Griekenland nog de drachme gekend had was die al lang in waarde gezakt ten opzichte van de euro. Goud verliest zijn waarde zodra dat en masse weer wordt aangeboden straks. Geld wordt goedkoper naarmate er meer van in omloop gebracht wordt. Vrijgeld biedt evenmin een oplossing. Want de waarde ervan hangt af van wat de tegenpartij er voor waarde aan wenst toe te kennen, wat kan leiden in theorie althans tot verschillende prijzen voor hetzelfde produkt, wat uiteindelijk leidt tot die ene laagtse prijs.

    Martien van Steenbergen [13] reageerde op deze reactie.

  17. @Ivo Cerckel [16]:
    Goud is het geld van alle tijden.
    Dus ook van deze tijd.
    Goud is te omvangrijk om overal meegesleurd te worden.
    Dus behoef je opslaghuizen. De opslaghuizen leveren je dan een ontvangstbewijs af voor het opgeslagen goud.
    De verleiding voor de opslaghuizen is om meer ontvangstbewijzen af te leveren dan er goud opgeslagen is.
    De markt lost dat wel op.

    Dit is een deel van de rest van het verhaal:
    Gresham’s law says: “Bad money drives good money out of circulation”.
    Taken at its face value Gresham’s law violates the general rule of the market that the best methods of satisfying consumers tend to win out over the poorer.
    Actually, Gresham’s law should read: “Money overvalued by the State will drive money undervalued by the State out of circulation”.
    Gresham’s law thus says that when government intervenes in monetary matters IN ORDER TO DEBASE CURRENCY, bad money drives out good money.
    (Murray N. Rothbard, “Man, Economy, and State – A Treatise on Economics”, Auburn, Alabama: Ludwig von Mises Institute 2001, (originally published 1962), p. 783)

    Ivo Cerckel [18] reageerde op deze reactie.
    Zacharias [21] reageerde op deze reactie.

  19. The old gold-standard could not change human nature which dictates that no ruler can withstand the pressure to print more receipts than he has gold in reserve. (7) The old gold-standard did moreover not provide for the possibility that an increase of the ounces, kilograms, or tonnes of gold held in reserve would lead to an increase in the currency’s value. Its chief weakness was however that it could be repealed by the politicians. (8)
    http://bphouse.com/honest_money/2009/09/21/the-gulf-dinar-%E2%80%93-the-new-oil-standard/
    (7)
    Roland Leuschel and Claus Vogt, “Das Greenspan Dossier, Wie die US-Notenbank das Weltwährungssystem gefährdet. Oder: Inflation um jeden Preis”, http://www.finanzbuchverlag.de, 2006, 3rd ed., p. 300
    (8)
    Leuschel and Vogt, op. cit., p. 304

    De euro heeft daarom Vrijgoud. Als de ECB nu geld drukt, heeft dat geen belang want haar goudreserven kunnen dat dragen.
    Wat Vrijgoud is staat hierin samengevat. (De waarde van de euro ten opzichte van goud staat niet vast, maar hangt af van hoeveel de ECB print en hoeveel goud ze bijkoopt. “Analysten” houden thans voor dat de ECB te veel goud in reserve heeft. Eigenlijk snap ik dat ook niet.) :

    the price of gold will skyrocket later this month
    http://fofoa.blogspot.com/2010/06/its-debt-stupid.html

    DIt is een tekst die ik recent op timesonline.co.uk of zoiets recent heb neergepend:
    The fact that the currency wars are increasing increases the pressure on the dollar International Financial and Monetary system.
    The Freegold concept, a freely floating price of gold as an alternative to the dollar regime, will impose itself as the solution.

    The Freegold concept makes gold the natural vehicle to temporarily or eternally store one’s wealth in, in order to be able to later convert it into tangible wealth.
    Freegold in the central banks’ strong-rooms has the same role to fulfil as the Mona Lisa at the Louvre, a wealth reserve which would now be in the strong-room (the Louvre) of a monetary union.

    The relative value of gold has been suppressed longer than any of us can even imagine.
    The future price of gold, hiding in oil, is completely economically arbitrary.
    It will go wherever it needs to go to solve the planet’s debt problem.
    http://fofoa.blogspot.com/2010/05/reflection.html

  20. Om dus aan de verleiding te verhelpen om meer ontvangstbewijzen af te leveren dan goud opgeslagen werd;

    FreeGold means that the currency should have a Gold component and a paper component, but should put a “firewall” between the two so that Gold’s valuation as a wealth-preserving asset cannot be pulled lower by the inevitable inflation of the paper component of circulating currencies. It is the marking to market (MTM) of Gold reserves which should provide that wall. (2)
    http://bphouse.com/honest_money/2009/04/19/
    (2)
    A Single Currency for the GCC
    http://bphouse.com/honest_money/a-single-currency-for-the-gcc/

    Maak de rest van uw huiswerk zelf!
    Die nare sommen …

  21. @Ivo Cerckel [17]:

    Digitaal goud zal het geld van de toekomst worden. Check http://www.goldmoney.com. Ze groeien hard.

    Ik heb er een rekening en doe er soms al transacties mee.

    100% reserve ratio wordt gehandhaafd, audits vinden regelmatig plaats. Rothbard zou gesmuld hebben van het concept.

    Iedereen die zegt dat je met goud niet kan betalen ‘omdat je het moet meezeulen’ is of iemand die bewust naïef doet omdat hij belang heeft bij de status quo of iemand die echt niet nadenkt. De wereld is helaas vol met mensen die in beide categorieën vallen.

    Ivo Cerckel [22] reageerde op deze reactie.

  22. @Zacharias [21]:
    Als jij gelijk hebt, dan is de titel “De markt een munteenheid laten creëren” van de post onzin.

    Ik schreef:
    Goud is het geld van alle tijden.
    Dus ook van deze tijd.
    Goud is te omvangrijk om overal meegesleurd te worden.
    Dus behoef je opslaghuizen. De opslaghuizen leveren je dan een ontvangstbewijs af voor het opgeslagen goud.
    De verleiding voor de opslaghuizen is om meer ontvangstbewijzen af te leveren dan er goud opgeslagen is.
    De markt lost dat wel op.

    Ik ben mij niet bewust gezegd te hebben dat je met goud niet kan betalen ‘omdat je het moet meezeulen’.

    Wel denk ik dat we in een wereld leven waar de overheid tussenkomt in monetaire aangelegenheden en de wet van Gresham dus van toepassing is.
    Niet enkel de wet van Gresham maar ook de wetten betreffende de wettelijke betaalkracht, waardoor iedere schuldeiser verplicht wordt de wettelijke-betaalkracht-hebbende munt te aanvaarden in betaling van schulden, zijn van toepassing.

    De euro, die dus in euroland wettelijke betaalkracht heeft, benadert , wat?, de juiste oplossing of zoiets.

    Als Gresham van toepassing is omdat er wetten zijn op wettelijke betaalkracht, dan kan je toch maar beter hopen dat wettelijke-betaalkracht-hebbende munt de euro-weg volgt, neen?

    Viva l’Anarchia!

    En goed dat er al bedrijven zijn zoals goldmoney.com

    Zij bereiden ons voor op de anarchistische nirwana.

    Zacharias [23] reageerde op deze reactie.

  24. @Martien van Steenbergen [13]:Martien, maar goederen kun je ook oppotten. Een waardreferentie gewogen samenstellen? De prijzen van de goederen en diensten die daartoe dienst doen, die hun prijzen komen toch op de markt tot stand? Dan maar een prijs van te voren vaststellen?

  25. @Zacharias [23]: Goud hoef je niet mee te zeulen, recu, als je het bij een bank bewaart, lijkt me goed genoeg. He, maar dat recu is in wezen geld. Sterker nog zo is papiergeld ontstaan. Als iemand je goud accepteert, kun je er rustig mee betalen. Ook dan is er bevrijdend betaald. Wettig, wil alleen zeggen dat iemand er op mag staan in geld betaald te worden. Meer niet.

  26. Ik had die comments van onze “volksvertegenwoordigers” al gelezen.
    Puur cabaret waarbij je zou liggen te schuddenbuiken om zoveel domheid……………..helaas bedoelen ze het serieus.

    Ik zal er eentje van die poeppratende idioten uithalen.
    Bv die SP-er die het erover heeft dat een private partij zijn eigen munt kan uithollen.
    He dombo (sorry voor mijn grofheid maar je verdient niet beter) kijk eens naar je voormalige vrienden van de USSR

    Quote;

    De economische instorting en hyperinflatie tijdens de eerste helft van de jaren ‘90 werd nog overtroffen door de opzienbarende ineenstorting van de roebel in 1998 die toen met meer dan 70% devalueerde in 6 maand.

    of je ideologische broeders in Venezuela;

    http://free-opinion-venezuela.blogspot.com/2009/08/de-voedselmand-opnieuw-omhoog-door.html

    Ik zal deze regel uit zijn betoog even herschrijven;

    *Wie stopt de private partij indien die zichzelf wil financieren met de eigen uitgegeven munt en zo de waarde van de munt uitholt?*

    Wordt;

    Wie stopt de overheid indien die zichzelf wil financieren met de eigen met dwang opgelegde monopolistische munt en zo de waarde van de munt uitholt?

  27. @Zacharias [23]:

    “Ik richtte me niet tot jou maar tot iedereen die zegt dat goud niet als geld zou werken, omdat je het zou moeten meezeulen.”

    Ja, net of voorstanders van goud terug zouden willen naar het pre-industriele tijdperk. Of naar de ijzertijd. Men zou gewoon met 100% door goud gedekte bankbiljetten en 100% door goud gedekte girale eenheden kunnen betalen. Een extreem hoog wereldhandelsvolume en voortdurende deflatie zullen geen probleem zijn. Dan wordt de rekenkundige eenheid gewoon kleiner. Dan wordt er niet met girale greinen, maar met girale milligreinen betaald.

  28. “Als je het aan de markt overlaat in de zin dat er verschillende geldstelsels naast elkaar gaan bestaan, wordt dat er ook niet duidelijker op. Betalen wordt wel erg complex als je voor elke winkel een aparte munt moet hebben.”

    Wat een onzin. Elke discotheek en evenement brengt zijn eigen penningen of bonnen uit met een beperkte geldigheid. De markt zoekt zelf naar een soort overkoepelende valuta, zoals ze dat ook met taal gedaan heeft. Een Holsteiner spreekt heel anders dan een Zwitser, maar door de overkoepelende taal, die alle Duitse volkeren allemaal een beetje spraken. Daar was geen overheid voor nodig. De euro is net zo artificieel als het Esperanto. Er is maar één echte geldsoort en dat is goud en de koersen van de munten onderling worden bepaald door de onderlinge gewichts- en gehalteverhoudingen.

    Oscar [29] reageerde op deze reactie.

  29. @Vilseledd [28]:

    “Er is maar één echte geldsoort en dat is goud en de koersen van de munten onderling worden bepaald door de onderlinge gewichts- en gehalteverhoudingen.”

    Exact. In de 19de eeuw en aan het begin van de 20ste eeuw kon je als Belg in Italie (en in andere landen) gerust met een munt van 20 Belgische frank betalen. 20 Belgische frank was namelijk evenveel waard als 20 Italiaanse lire. Namelijk 5,8 gram goud. Nederlanders betaalden in eigen land met gouden tientjes, of biljetten gedekt door goud, en in de buitenlandse handel betaalde men met ducaten. De ducaat was overal waar hij geslagen werd (Nederland, Duitse staten, Oostenrijk-Hongarije, Spanje etc.) 3,494 gram en had overal een goudgehalte van 983 promille. Een dollar en 24 goudgrein, 1/20de troy ounce, was één en hetzelfde begrip.

  30. “Dan zou er immers met milligrammen goud gewerkt moeten gaan worden en goud over de hele wereld verslepen.”

    Oei, wat een drogreden. Een betaling van 30 cent doe ik niet in een milligram goud, maar in zilveren dubbeltjes. Ook kun je hiervoor pasmunten (munten met een intrinsieke waarde beneden de nominale waarde, zoals alle geld nu) gebruiken.

    Oscar [31] reageerde op deze reactie.

Nieuwere reacties »

Comments are closed.