Esher verwarrend trappenhuis“Maar als mensen wapens mogen bezitten, krijg je dat de criminelen niet meer netjes roven, maar direct gaan schieten. Je krijgt dan een spiraal van geweld. Ze kunnen dus maar beter alle slachtoffers van criminelen via schoon overheidsgewelld verbieden wapens te bezitten, zodat ze netjes te beroven zijn” De man zei het vol overtuiging, gehaast en met zijn ogen wijd open, de dierlijke angst naar buiten lekkend.

Betekent dit dan ook dat je maar geen slot op de deur doet, omdat de inbrekers dan alleen maar een breekijzer gebruiken en je deur ook nog stuk maken, zodat er een spiraal van vernieling en beveiliging ontstaat? Het was een aparte redenering en de Opperdienaar vroeg zich af hoe hij gebruik kon maken van de mentale verkronkeling die aan deze gedachtengang ten grondslag lag.

Waar kwam het nog meer voor? Had hij wel eens mensen horen zeggen dat ze niet gingen tanken, omdat er dan een spiraal van benzinebehoefte zou ontstaan? Of dat ze geen diploma gingen halen omdat de werkgever dan alleen maar meer diplomas zou gaan eisen? Nee, eigenlijk nooit. Het leek erop dat er alleen verwacht werd dat criminelen zich zouden aanpassen aan een situatie waarin hun slachtoffers iets terug zouden kunnen doen.

Het lukte de Opperdienaar niet te bepalen van welke mensen een verandering in gedrag verwacht werd  en van welke mensen niet. Zo hadden socialisten het idee dat ze fabrieken aan de arbeiders konden overdragen en dat er dan spontaan weer nieuwe fabrieken tevoorschijn zouden schieten, alsof het bloemen zijn die je plukt zonder de groei van nieuwe bloemen af te schrikken. Maw het gedrag van kapitalisten, die sparen, risico nemen  en zweten om een fabriek neer te zetten, verandert niet na de inbeslagname en overdracht naar de arbeiders volgens de socialist. Het gedrag van de arbeiders die fabriek na fabriek in de schoot geworpen krijgen, verandert ook niet. Ook overheidsheersers denken dat het verhogen van belastingen gewoon meer geld oplevert en dat de koeien altijd meer melk kunnen geven op commando.

Aan de andere kant verwachten ze wel dat een nieuwe wet problemen oplost en dat onderdanen hun gedrag veranderen om het achterliggende geweld te ontlopen. De Opperdienaar besloot een tabel te maken waarin hij probeerde om deze gedachtengang in kaart te brengen zodat het hem wat duidelijkheid verschaftte.

Persoon in kwestie Geconfronteerd met verandering Gedragsverandering
Kapitalist In beslagname fabriek Accepteert in beslagname, maar bouwt gewoon weer een nieuwe fabriek, basis gedrag verandert niet
Belastingslaaf Afpersing Accepteert afpersing, gaat gewillig weer naar kantoor voor de volgende ronde, basis gedrag verandert niet
Crimineel Wordt geconfronteerd met gewapende slachtoffers Gebruikt meer geweld om slachtoffers te overmeesteren, basis gedrag verandert niet
Crimineel Wordt geconfronteerd met gewapende overheidsfunctionarissen met nieuw stukje papier Crimineel deinst terug voor overheidsheerser, wordt produktief lid van de samenleving
Overheidsheerser Krijgt meer afpersingsbevoegdheden Perst meer geld af, maar wordt niet luier, blijft zijn ‘werk’ met gelijke inzet doen
Voortplanter Zijn nageslacht wordt overladen met schulden, hun hele werkzame leven op de nominatie om in beslag genomen te worden Blijft onvermoeid nieuwe belastingslaafjes voortbrengen
Territoriumslaaf Wordt geconfronteerd met nieuwe bedreigingsregel Past gedrag direct aan aan nieuwe regel
Territoriumslaaf Wordt belast en gesubsidieerd Gaat niet meer doen waar hij voor gesubsidieerd wordt (zielig zijn) en minder waar hij voor belast wordt (werken)
Territoriumslaaf Wordt belast en gesubsidieerd Gaat wel meer doen waar hij voor gesubsidieerd wordt (moderne kunst) en minder waar hij voor belast wordt (roken)
Hypotheekverstrekker aan mensen zonder baan, inkomen en bezittingen Ontvangt een bailout als het misgaat Zal zo iets doms nooit meer doen
Territoriumslaaf Moet geld voor bailout van verkeerde keuzemakers ophoesten Belooft niets aan enthousiasme en werklust in te boeten

Het begon de Opperdienaar te duizelen. Hij snapte er niets meer van. Wie kon hem verder helpen? Er werd duidelijk een onderscheid gemaakt tussen de gevolgen van geinstitutionaliseerd, geuniformeerd geweld en geweld zonder hoger mandaat. Maar soms werd er verwacht dat er een gedragsverandering kwam en soms juist niet. Hoe moest je als heerser nu te werk gaan als je meer geld uit je onderdanen wilde persen?

3 REACTIES

  1. @Hub Jongen [2]:

    “And I’m the one who will not raise taxes. My opponent now says he’ll raise them as a last resort, or a third resort. But when a politician talks like that, you know that’s one resort he’ll be checking into. My opponent, my opponent won’t rule out raising taxes. But I will. And the Congress will push me to raise taxes and I’ll say no. And they’ll push, and I’ll say no, and they’ll push again, and I’ll say, to them, ‘Read my lips: no new taxes.’”

    ~ George H.W. Bush (in his 1988 nomination speech at the Republican National Convention)

    http://en.wikipedia.org/wiki/Bushlips

Comments are closed.