Het algemeen belang is iets dat nog wel eens wordt gebruikt om individuele rechten ondergeschikt te maken. De moraliteit en het resultaat van een dergelijke manier van denken zijn in mijn ogen negatief.
Laten we kijken naar het voorbeeld van de eigenaar van een park. Nu is er het plan om hier een industrieterrein neer te zetten. De eigenaar van het park weigert alle medewerking en daardoor kan de bouw niet doorgaan. Moet de overheid nu ingrijpen en deze persoon onteigenen?
Ondanks de opbrengsten die het industrieterrein heeft voor de gemeenschap wordt de gemeenschap niet benadeelt. De gemeenschap zou een voordeel hebben als het park zou verdwijnen, maar hun situatie verslechtert niet door de houding van de eigenaar. De eigenaar pleegt geen geweld en doet op geen enkele wijze de gemeenschap tekort.
Ik zou iemand blij kunnen maken als ik mijn huis voor een vriendelijke prijs verkoop. Maar dat ik dat niet doe maakt niet dat ik iemand benadeel. Mijn tv van twintig jaar oud kan ik voor duizend euro op marktplaats zetten. Mensen zullen het negeren en niemand wordt benadeeld. Zo kan ik ook naar de buurman stappen en een euro bieden voor zijn auto. Hij zal er weinig aandacht aan besteden. Door iets niet te verkopen, een te hoge prijs te vragen of een hele lage prijs te bieden benadeel je niemand. Vrijemarkttransacties zijn vrijwillig en niemand wordt dus gedwongen om iets te verkopen of te kopen. Daaruit volgt ook dat er van niemand gevraagd wordt om een bepaalde prijs te vragen of te bieden bij onderhandelingen.
Als het belang voor de gemeenschap groot is dan kan er ook veel betaald worden. Nu kun je zeggen dat het niet eerlijk is dat de eigenaar van het park dwarsligt om zo de prijs op te drijven. Maar dit is net als bij elke onderhandeling. De gemeenschap heeft geen enkele verplichting om te betalen als zij de prijs te hoog vinden. Zij worden dus ook niet benadeelt door de te hoge prijs.
Door het onteigenen van de oorspronkelijke eigenaar ontneem je hem de kans om op een eerlijke manier te onderhandelen over de prijs. De onteigening zorgt ervoor dat deze eigenaar nu een lager bedrag voor zijn grond krijgt. Het resultaat van onteigening is lagere kosten voor de projectontwikkelaar.
Moeten we het dan accepteren dan een enkel persoon dit project om zeep helpt? Zo sterk is het in de praktijk niet. Over het algemeen zijn er alternatieven. Maar door de onteigening kan er worden gekozen voor een goedkoper alternatief. In dit geval kun je wellicht een andere iets minder gunstige lokatie kiezen.
Mag puur winstbejag hoger staan dan het privaat eigendom? Dat mag wat mij betreft niet. In een vrije samenleving is er wat mij betreft zelfbeschikking en privaat eigendom. Daaruit volgt dat je vrij bent om winst te maken met je bedrijf. En deze winst maak je door interactie met anderen die ook op vrijwillige basis samenwerken. Op deze manier zullen je klanten en je werknemers dus ook profiteren van jouw bedrijf. En zelf profiteer je doordat je winst maakt. Winst die gemaakt wordt na toepassing van geweldsmiddelen is een heel andere zaak. Dan is er geen sprake meer van voordeel voor alle partijen. Winst die op deze manier tot stand komt drukt een combinatie van voors en tegens uit. Het is onduidelijk hoe zwaar het lot van de benadeelden moet worden gewogen.
Maar we komen nu waar het velen om gaat. Het economisch belang van bepaalde bedrijven weegt kennelijk zwaarder dan dat van een individu. Dit klinkt logisch, maar sta eens stil bij hoe dit proces in zijn werk gaat. Pas dit toe in de praktijk en we zien ineens waarom kapitalisme een slechte naam heeft gekregen.
Welke bedrijven en organisaties zijn er dan in staat om zoveel gewicht in de schaal te leggen dat ze de overheid kunnen overtuigen van dit algemeen belang? En hoe gaan deze bedrijven en organisaties te werk om hun zin te krijgen? Het resultaat van dit proces is onteigening van de oorspronkelijke eigenaar. Dat is niet iets om simpelweg aan de kant te schuiven.
Het mag duidelijk zijn dat het vermogende bedrijven zijn die dergelijke onteigeningen kunnen bewerkstelligen. Het geeft grote bedrijven een voordeel omdat zij nu kunnen schermen met het maatschappelijk belang. En overheden gaan hier in mee. Er is hier sprake van corporatisme. De invloed van belangengroepen en bedrijven weegt hier zwaarder dan het individuele belang. En dat op basis van een onduidelijk begrip als het algemeen belang.
Het is niet dat het individu moet wijken voor het algemeen belang. Het is dat het ene individu moet wijken voor andere individuen. In die zin bestaat het algemeen belang niet. We zijn individuen en soms delen we bepaalde waarden. Maar dat wil niet zeggen dat je die waarden kan agregeren en dan vervolgens gebruiken om rechten van individuen aan te tasten.
Het praktische argument voor het algemeen belang faalt. Dit omdat het in de praktijk leidt tot machtsconcentraties bij grote bedrijven en politici. Het algmeen belang is een vaag begrip dat in veel situaties misbruikt kan worden. Deze uitkomst is zeker niet in het algemeen belang. Maar zelfs al zou de behoefte van de gemeenschap terecht zijn dan is dat geen reden om individuele rechten aan te tasten. De gemeenschap is ook samengesteld uit individuen en het ene individu zou niet meer rechten moeten hebben dan het andere individu.
Duidelijk stuk, nu nog een voorbeeld rondom enkele onderwerpen waar de gemiddelde Nederlander vaak problemen mee heeft met het denken over een Libertarische samenleving. Juist die voorbeelden (met een sluitende onderbouwing) zijn nodig om de Libertarische beweging te promoten.
Mogen van een groep van 100 mensen 99 het verpesten voor 1 mens, of 1 mens voor 99 mensen.
In de meeste gevallen zal de meerderheid altijd overwinnen, of het nu eerlijk is of niet.
Oscar [5] reageerde op deze reactie.
Dit is inderdaad een belangrijk punt, wat vaak over het hoofd gezien wordt. Mensen zien het vaak als een flauwe opmerking als je zegt dat het algmeen belang niet bestaat, of dat een land niet bestaat. Als iemand zegt:”Griekenland vraagt om een bail out” en je benadrukt dat ‘Griekenland’ niets kan vragen, dan kijken ze vermoeid en zeggen:’ík bedoel de griekse overheid’
Nu bestaat ook die niet in de realiteit. Het zijn mensen die de naam van Griekenland aanroepen om dingen te rechtvaardigen die in hun eigen naam nooit geaccepteerd zouden worden. Net als mensen die onacceptabele dingen doen in de naam van God. Die bestaat ook niet en wordt alleen gebruikt door individueen om groter te lijken dan ze zijn.
beek [15] reageerde op deze reactie.
Marcel, ik onderschrijf je stuk hekemaal, maar let eens op je voltooid deelwoorden man! Ik heb begrepen dat je les geeft aan jongeren, geen wonder dat die ook de fout ingaan!
Mijn opmerking zal wel niet in dank worden afgenomen want “ik begrijp toch wat je bedoelt”, maar moeten we dan maar steeds verder afglijden zonder dat iemand wat zegt? Of mag zeggen?
(wordt de gemeenschap niet benadeelt)
gr. Frankie
@Rob ter Horst [2]:
Het gaat niet om wie zal overwinnen, maar het gaat om wat ethisch juist is. Als 99% van de mensen de eigendomsrechten van 1% van de mensen schendt dan is dat moreel verwerpelijk. Ook al is het de dagelijkse praktijk. Ook al wint de meerderheid in de meeste gevallen.
“Marcel, ik onderschrijf je stuk hekemaal, maar let eens op je voltooid deelwoorden man! Ik heb begrepen dat je les geeft aan jongeren, geen wonder dat die ook de fout ingaan”
Volgends het libertarisme wort niemant benaadeelt, zoolang de ander maar begrijpd, wad je bedoeld. Spellingsregels zijn opgelegd door de overheid.
Hub Jongen [7] reageerde op deze reactie.
@Vilseledd [6]:
Ik ben er nog niet zo zeker van dat “niemant wort benadeelt” door spellingsfouten.
Er zijn mensen die redeneren dat als iemand niet goed spelt, dat dan de rest ook wel niet zal kloppen.
Een conclusie die niet hoeft te kloppen, maar de schrijver benadeelt zichzelf wel.
En jezelf benadelen “mag”!!
BTW. Ik raad iedereen aan om in sollicitatiebrieven geen fouten te maken. Brieven met fouten worden het eerst ter zijde geschoven.
Het “Algemeen Belang” bestaat niet.
Algemeen betekent “het belang van IEDEREEN”, niemand uitgezonderd.
En in alle genoemde (en te noemen?) voorbeelden is er minstens één persoon die wel wordt benadeeld.
A [23] reageerde op deze reactie.
Algemeen belang bestaat in de zin van behoeften die voor alle mensen gelden, bijv. schone lucht, schoon drinkwater, veilig voedsel, een veilige leefomgeving. En in een land waar alle huizen, al dan niet verhuurd, in particulier bezit zijn is ook hypotheekrenteaftrek een algemeen belang. 😉
Utilitaristen dwingen dit soort algemeen belang af. Iedere bankovervaller die buiten door de politie wordt opgewacht en die ter bescherming een gijzelaar onder schot houdt zal er rekening mee moeten houden, dat scherpschutters op de daken hem een kogel door het hoofd zullen jagen, ook als hij zich achter een gijzelaar verschuilt. De dood van die gijzelaar is dan een kleine prijs voor het herstel van de rechtsorde (daar zullen de nabestaanden uiteraard anders over denken, maar die moeten niet zo zeuren 😉 .
Zo verbrandde Churchill ca. 75.000 onschuldige kinderen in nazi-Duitsland in een poging om hun landgenoten te breken en zo veel meer slachtoffers te voorkomen. En meer recent in 2002 vergaste Putin ca. 170 mensen, w.o. 129 onschuldige gijzelaars, om Rusland tegen nog meer terroristische aanslagen te beschermen.
En de Chinese overheid ziet er geen probleem in om de levens van honderdduizenden boeren en dorpelingen te verwoesten door de aanleg van een stuwmeer als daarmee honderden miljoenen mensen van elektriciteit kunnen worden voorzien.
Daarnaast is er het belang van de overheid. Dat wordt gewoonlijk aangeduid als ‘algemeen belang’ vanwege het idee dat de overheid er voor iedereen is. In de praktijk is een overheid er slechts voor specifieke belangengroepen. De lobbyclubs en overheid met haar zwaardmacht zijn dan 2 handen op 1 buik. Daar gaat imo dit stuk over.
De oplossing is dan simpel, zonder overheid geen corporatisme. Maar voor libertariërs beginnen de problemen dan pas (de bekende lifeboat scenario’s!).
===
http://www.utilitarianism.com/
http://www.libertarianfaq.org/index.php?title=Ethics
Peter de Jong [10] reageerde op deze reactie.
pcrs [12] reageerde op deze reactie.
@Peter de Jong [9]:
Die lifeboat scenario’s gaan over de verdeling van schaarse resources.
Als je als eerste een lege ronddobberende reddingssloep bereikt die nog 19 andere drenkelingen het leven kan redden, mag je die dan toch helemaal voor jezelf houden (homesteading principe) of hebben die anderen ook recht op een plaats in de sloep? En hoe doe je de verdeling als er méér drenkelingen zijn. Die kunnen niet allemaal in de sloep, want dan verdrinkt IEDEREEN! Er moet dan een keuze worden gemaakt…
Denk ook aan iemand die de enige waterbron in honderden kms omtrek bezit en dus een exorbitante prijs voor het water kan vragen. Of, het meer gangbare voorbeeld uit het artikel, een grondeigenaar die dwarsligt.
De vrije markt zal in de praktijk altijd een oplossing bieden. Schoolvoorbeeld is het bekende Laantje van Van der Gaag tbv de aanleg van een spoorweg. Een grondeigenaar die te veel vroeg werd gewoon omzeilt en kreeg toen niets.
===
http://nl.wikipedia.org/wiki/Het_Laantje_van_Van_der_Gaag
Hub Jongen [11] reageerde op deze reactie.
beek [17] reageerde op deze reactie.
Armin [31] reageerde op deze reactie.
@Peter de Jong [10]:
Die “lifeboat scenario’s) zijn uitstekende oefeningen om over te discussiëren en de libertarische oplossing te bedenken.
Ze zijn ook scenario’s die in de praktijk niet zullen voor komen, want meestal wordt voor het ontstaan de situatie al opgelost.
De meeste voorbeelden in reactie 9 zijn duidelijk geen algemeen belang.
Bvb de verbrande kinderen of de weggejaagde chinezen.
Ook de ene bezitter van de waterbron zal er geen belang bij hebben als rondom zijn bron mensen dood gaan en in de zon blijven liggen omdat niemand de puf heeft ze te begraven!!
Peter de Jong [18] reageerde op deze reactie.
@Peter de Jong [9]: “Algemeen belang bestaat in de zin van behoeften die voor alle mensen gelden, bijv. schone lucht, schoon drinkwater, veilig voedsel, een veilige leefomgeving.”
Het blijven belangen van individuen. Alleen individueen snuiven lucht op en drinken water en hebben er belang bij dat dit schoon is. De groep ademt niet, eet niet, drinkt niet en heeft geen gevoelens aangaande de kwaliteit van de lucht. De groep bestaat niet in de realiteit. Maw als je alle individueen uit een groep haalt, dan blijft er geen residu over wat een belang heeft (groeps belang)
beek [16] reageerde op deze reactie.
“Of, het meer gangbare voorbeeld uit het artikel, een grondeigenaar die dwarsligt.”
Of de overheid toont zich een slecht koopman: ze laat veel te duidelijk doorschemeren, dat ze de grond graag wil hebben. Dan kan de boer een exorbitante prijs vragen. Dat werkt in toeristische streken ook met toeristenprijzen voor mensen, die niet bereid zijn om even in Firenze Campo Marte boodschappen te doen.
Peter de Jong [20] reageerde op deze reactie.
De Nederlander bestaat ook niet.
Heeft Maxima als eerste geleerd.
Maar de Hollander, Zeeuw, Fries, Brabander, Vlaming, Gelre, Drent bestaat wel zeker!!!
En Als ze de Nederlander nodig hebben, dan bestaat die net zo automatisch weer als het algemeen belang.
Peter de Jong [21] reageerde op deze reactie.
@pcrs [3]:
Pcrs heeft kennelijk nog nooit gehoord van afspraken die mensen kunnen maken. Het eigendomsrecht is ook een duidelijk voorbeeld van een afspraak. In de dierenwereld (en veel libertariers menen dat de mens slechts een dier is) bestaan dergelijke afspraken niet. Daar pakt men doodgewoon af alsof het normaalste zaak van de wereld is. Lukt het afpakken, hebben ze voordeel, lukt het niet, schijnen ze er niet bijzonder gefrustreerd door te raken: andere keer betere kansen; misschien ook wel te wijten aan een belabberd korte-termijn-geheugen.
Mensen kunnen wel afspraken maken. Zij kunnen deze zelfs vastleggen door middel van geheimzinnige zwarte tekentjes. Ik zou niet weten waarom we deze mogelijkheden zouden moeten verwerpen.
@pcrs [12]:
Een groep is een totaal van individuen. Dat begrijpt iedereen, behalve blijkbaar pcrs.
En als inderdaad een grote groep individuen profiteert van bepaalde voorzieningen, is er duidelijk sprake van een groepsbelang. Groepsbelang versus individueel belang bestaat, zeker. Maar er bestaat ook een belang van een grote meerderheid t.o.v. het ene belang van een of andere dwarsligger. Het is natuurlijk zeer de vraag of de ene dwarsligger zijn gelijk zou moeten krijgen waar 99 andere personen het over een belangrijk voordeel eens zijn.
Dat laatste juist vanwege het feit dat ‘de mens’ de laatste autoriteit zou zijn.
De zich groeperende mens kan NOOIT uit een filosofie worden verwijderd.
Wie dat wel doet, zet zichzelf geheel buiten de realiteit.
Merkwaardig genoeg heeft juist Vrijspreker mij de ogen geopend voor diverse groepsbelangen. Want ikzelf ben een uitgesproken individualist die bemoeizucht haat.
@Peter de Jong [10]:
Dat lijntje van Van der Gaag heb ik altijd beschouwd als een voorbeeld van hoe iemand gelijk kan hebben, maar ook ongelijk.
Een belangrijk bezwaar tegen de spoorlijnen kwam van boeren: de koeien schrokken zo dat hun melk zuur zou worden. Ik denk dat die boeren toen gelijk hadden: ze zagen wat ze zagen.
Echter, een element verloren zij uit het oog. Een element dat pas op langere termijn zou blijken: die koeien konden wennen aan lawaaierige stoomtreinen. DAT element kon niemand bevroeden, maar bleek uiteindelijk wel een waarheid. Koeien gingen wennen aan een vreemd apparaat, waarvan telkens was gebleken dat dit geen direct gevaar voor henzelf inhield.
Bij vogels kunnen we ook dergelijke gewenning zien.
Van der Gaag had gelijk, maar op termijn ook weer niet.
Dan kan dus, gelijk hebben maar ook weer niet. Libertariers roepen, met hun A=A, dat zoiets niet kan. Direct al, zonder verder te kijken.
Peter de Jong [19] reageerde op deze reactie.
@Hub Jongen [11]:
Hub, het klopt dat dergelijke problemen zichzelf oplossen, maar niet via libertarische principes!
Die broneigenaar heeft er alle belang bij die dorstigen te laten rotten als hij het water zelf nodig heeft! Een lege reddingssloep zal door de grote groep drenkelingen eenvoudigweg worden bestormd en men zal zich een plaatsje aan boord bevechten (met als extra risico dat de sloep te vol raakt en zinkt). Een verstandige homesteader zal zich dus bewapenen, maar wat doe je als je kogels op zijn?
Waarom zou je je buurman niet opofferen als daarmee de hele straat veiliger wordt?
En ook de weggejaagde Chinezen dienden wel degelijk het algemeen belang. De beschikbaarheid van elektriciteit is in ieders belang. Die dorpelingen zaten het stuwmeer in de weg. Dus door een relatief kleine groep mensen armer te maken, zorgt de Chinese overheid er voor dat een miljoen maal grotere groep rijker wordt. Dat straalt uiteindelijk ook weer af op de gedupeerden, want de aantrekkende economie maakt ook hen weer rijker. Iedereen blij, althans volgens J.S.Mill, de godfather van de utilitaristen!
Dit is het socialistische principe van de inkomensherverdeling, zoals wij dit in NL ook kennen. Wij hebben hier natuurlijk geen echte stuwmeren, maar de levensvervulling van de socialist is iedereen blij te maken. Waar ook ter wereld!
http://firstfriday.files.wordpress.com/2007/12/socialism_explained.jpg
@beek [17]:
Wat de boer niet kent dat eet hij niet! 😉
Met auto’s was het net zo. In de pionierstijd van de automobiel kon een automobilist zich vaak geplaatst zien tegenover een woedende boer die hem aan de hooivork wilde rijgen (door de auto raakten de kippen van de leg e.d.). Een stevig eindje gaspijp dat de automobilist van onder het dashboard te voorschijn trok deed dan wonderen volgens de ANWB.
In de praktijk ontstonden de meeste problemen door het corporatisme. Zo schreef de Engelse Locomotive Act uit 1865 voor dat ieder motorvoertuig voorafgegaan moest worden door een lopende man met een rode vlag. Dat was veiliger maar het haalde wel flink de snelheid er uit natuurlijk. Die wet bleek door de ‘paarden’lobby, die de nieuwerwetse vervoermiddelen als bedreiging zag, te zijn gepushed.
@Vilseledd [13]:
Exorbitante prijzen zijn in een vrije markt eigenlijk niet mogelijk. Een projectontwikkelaar zal een redelijke prijs bieden waarmee zijn project nog voldoende rendabel is. Vraagt een grondeigenaar veel meer dan wordt het project onrendabel en zal de projectontwikkelaar naar een alternatieve oplossing zoeken. Dat kan illegaal (bijv. knokploeg) of legaal (bijv. andere locatie zoeken).
Interessant in dit verband is de bekende ‘polder’ discussie. Een particuliere grondeigenaar kan zijn land geheel bedijken en zo een polder maken. Als zijn buren dit ook doen en gaan samenwerken ontstaat er uiteindelijk vanzelf een overheid.
Als de dijken van buren elkaar raken en men om economische redenen (meer landbouwgrond minder onderhoud) de binnendijken verwijdert en de gemeenschappelijke zeedijk of rivierdijk intact laat, ontstaat er n.l. een grote polder met diverse grondeigenaren zonder dat er een verplichting is dat iedereen bijdraagt aan het onderhoud van de zeedijk/rivierdijk. Het gevolg is dan dat slechts enkelen vrijwillig bijdragen terwijl er ook een grote groep freeriders is die feitelijk in de polder leeft op de zak van de buren.
Om dit freeriden te vermijden werden in de middelleeuwen de waterschappen opgericht die iedereen dwongen mee te betalen (waterschapsbelasting). Sinds die tijd wordt het betalen van belasting beschouwd als ethisch goed en een teken van beschaving. Er zijn maar weinig mensen die het hier niet mee eens zijn. 😉
===
Edina in court: “Why do you have to regulate every single detail of our lives? I know we have railings to prevent stupid people from running into the street and killing themselves. But we are normal people, we don’t do that. Why don’t you have a stupidity tax and only tax the stupid people?”
Judge: “That is not relevant to this case. You are to pay 50,000 pounds in parking fines within 14 days. Next!”
(Absolutely Fabulous)
@Johan Alphons [14]:
Klopt! Een Nederlander is geen Duitser en ook geen Belg. En een Rotterdammer is geen Amsterdammer. Het is prima om iemand op zijn individuele merites te beoordelen, maar niet voordat je hem eerst op zijn groepskenmerken hebt beoordeeld. Iedere verzekeraar zou failliet gaan als men het andersom deed!
===
Heaven is: where the chefs are French, the police are British, the mechanics German, the lovers Italian, and its all organised by the Swiss!
Hell is: where the chefs are British, the police are German, the mechanics French, the lovers Swiss, and its all organised by the Italians!
Trek 10 minuten uit voor dit filmpje en u krijgt een beeld wat het algemeen belang inhoudt. Het opzij schuiven van de rechten van het individu met als argument dat de ‘democratie'(=de tirannie van de kleinst mogelijke meerderheid) beslist.
http://www.wimp.com/thegovernment
@Hub Jongen [8]: De Vlamingen spreken van “Algemeen Nut”.
Daar pleit ik voor in Nederland. Want het Algemeen Nut is heeeel iets anders dan “Belang”.
Dan praat namelijk over zaken als (voormalige) Nutsbedrijven (gas, water, electriciteit). En dat zijn nuttige zaken.
In dat kader is het van Belang dat we -zie bovenstaande reacties- onze taal in de gaten houden. Correcte spelling en juist gebruik van de vocabulaire opdat verkeerd gebruik van woorden voorkomen wordt.
Het gebruik van het woord “Belang” in de zin van “Algemeen Belang” in plaats van “Algemeen Nut” heeft tot gevolg dat er véél meer onder deze noemer kan worden ondergebracht.
Met name meer belastingen…
De titel van dit artikel roept de vraag op of het Algemeen Belang nu wel of niet bestaat. Het artikel zelf behandelt 1 aspect van dit vraagstuk.
Gezien het aantal reacties is dit een interessant vraagstuk voor velen.
Zelf ben ik er nog niet uit. Ik weet niet of het algemeen belang bestaat.
Ik weet wel dat de mens een sociaal wezen is. Wij kunnen niet bestaan zonder andere mensen om ons heen. Het lijkt dus voor de hand te liggen dat er ook zoiets als groeps-belang bestaat. Want indien een groot gedeelte van de groep tot zelfmoord besluit (op individuele basis) heeft dit impact op het overlevings-vermogen van de rest. Zeker, mijn individuele recht word door de zelfmoord van anderen niet aangetast. Maar velen van ons zullen toch een “recht” op overleven voelen. Ik vermoed dat dit gevoelde “overlevingsrecht” de aanleiding is voor het gevoel dat er inderdaad zoiets bestaat als “algemeen belang”.
In de strikte libertarische interpretatie is er waarschijnlijk geen ruimte voor “Algemeen Belang”. Zelfs niet als daardoor de overlevingskansen van derden aangetast wordt.
Voor mij is dit nog een dilemma, ondanks alles blijf ik hopen dat er een “doel” is in dit leven. En dat er dus een “overlevingsplicht” is, waaruit dan weer het “Algemeen Belang” kan worden afgeleid. En dan stelt zich natuurlijk de vraag waar de grens ligt, alleen overleven, of ook de kwaliteit van overleven etc.
Moet een “echte” libertarier dan maar alle “hoop” opgeven en “gewoon” zijn leven leven leiden tot het ophoud?
Peter de Jong [25] reageerde op deze reactie.
@Rien [24]:
De mens is wel een sociaal wezen, maar je hebt geen ‘recht’ op hulp van je soortgenoten. Anderen kunnen uiteraard overeenkomsten met je sluiten, maar ze kunnen je ook negeren, of zelfs boycotten. Zolang ze je nergens met geweld toe dwingen kan je ze hun vrije keuze niet verwijten. Uiteindelijk ben je als individu verantwoordelijk voor je eigen leven, dat kan je op niemand anders afschuiven.
Wouter Bos wees Dick Scheringa van de DSB Bank op zijn eigen verantwoordelijkheid: “Als je verdrinkt komt dat niet omdat anderen je niet helpen, maar omdat je niet kan zwemmen”. Dat Wellink (DNB) Scheringa’s kredietruimte opeens flink inperkte hielp natuurlijk ook niet, maar blijkbaar had hij daar het recht toe.
In de praktijk worden veel zaken glashelder als je uitgaat van het zelfbeschikkingsrecht van het individu. De vraag of ‘algemeen belang’ bestaat wordt dan irrelevant.
Hoe goedbedoeld de ongevraagde hulp ook kan zijn die de utilitaristen je willen geven hij gaat buiten je eigen beslissingsruimte om. Het is best mogelijk dat jouw geld op een betere manier besteed kan worden, maar die beslissing neem je uiteraard het liefst zelf. Het is immers jouw geld en jouw leven.
Mensen kunnen vrijwillig een deel van hun verantwoordelijkheden overdragen (en zo eventueel een grotere welvaart bereiken, denk bijv. aan die poldergrond die grotere oogsten geeft dan grond zonder dijk die steeds overstroomt) maar als ze liever voor minder welvaart en meer vrijheid kiezen moeten ze daar ook vrij in zijn.
===
“Most of the major ills of the world have been caused by well-meaning people who ignored the principle of individual freedom, except as applied to themselves, and who were obsessed with fanatical zeal to improve the lot of mankind-in-the-mass through some pet formula of their own.”
– Henry Grady Weaver, author of a classic book on freedom, The Mainspring of Human Progress
Rien [26] reageerde op deze reactie.
@Peter de Jong [25]: Zolang ze je nergens met geweld toe dwingen kan je ze hun vrije keuze niet verwijten
Eigenlijk ben ik het met eens, maar … 🙂
Soms is in-actie net zo zwaarwegend als actie. Soms heeft het verdedigen van je eigendom de dood van iemand tot gevolg die geen andere keus had.
Geval 1: Stel je woont alleen op een klein eiland dat genoeg eten en drinken kan produceren om meerde mensen te voeden.
Op een dag vind er een schipbreuk plaats, en er stranden nog een paar mensen.
Volgens de pure libertarische gedachte ben je niet verplicht deze mensen te voeden. Sterker nog, je mag je eigendom verdedigen met noodzakelijk geweld. Je kunt stellen: Hadden deze mensen maar niet moeten gaan varen, ze hebben bewust voor het risico gekozen dus moeten ze ook maar met de gevolgen leven.
Geval 2: Stel je woont met 10 mensen op een eiland, het eiland kan deze 10 mensen (en meer) zonder problemen voeden. Dan trekt er op een dag een cycloon over eiland, en de oogst word vernietigd op een deel van eiland, maar gelukkig niet jou deel. Jou deel zou allen kunnen voeden.
Wat nu? Hebben zij gewoon pech gehad en moeten ze maar verhongeren?
Ons morele bewustzijn zou dat niet toestaan. De meeste mensen zouden proberen er “het beste” van te maken.
Maar als er nu eens iemand is (de bezitter van de productiemiddelen) die in zo’n geval geen moreel begrip toont en daarmee het bestaan van de groep in gevaar brengt? Heeft dan niet de groep (het algemeen belang) het “overlevensrecht” en mogen zij geweld gebruiken om hun overleven zeker te stellen?
Wanneer ik stel dat de mens een sociaal wezen is, dan betekend dit dat de mens als groep heeft geleerd te overleven. En dat heeft zonder twijfel betekend dat er in het verleden zich situaties hebben voorgedaan waar het individu ondergeschikt werd aan het algemeen belang.
Groepen waar het individuele recht boven het groepsbelang stonden hebben gewoon niet overleefd (in de concurrentie met de groepen waar dit niet het geval was).
Tenzij ik mij hier vergaloppeer (is vaker voorgekomen :-)) lijkt het mij dat de pure libertaanse gedachte hierop geen antwoord heeft.
Peter de Jong [27] reageerde op deze reactie.
Peter de Jong [29] reageerde op deze reactie.
@Rien [26]:
“Soms is in-actie net zo zwaarwegend als actie. Soms heeft het verdedigen van je eigendom de dood van iemand tot gevolg die geen andere keus had.”
Je raakt hier aan een belangrijk punt, Rien! Alles in de natuur heeft een logische reden, die meestal op overleven is gericht. Dus ook ons sociale gedrag.
Het individu is uiteraard op het eigen overleven gericht ten koste van anderen, maar als mensen door elkaar te helpen hun eigen overleven kunnen bevorderen dan zullen ze het niet laten. En laat vrijhandel dit nu mogelijk maken!
Geval 1: die schipbreukelingen hebben eten en drinken nodig. Maar het is jouw eiland (je was er het eerst). Jij hebt echter ook eten en drinken nodig. Daar kan je zelf wel aan gaan werken, en ondertussen je eiland verdedigen tegen indringers, maar waarom zou je? Je hebt nu immers mensen die dat werk voor je kunnen doen. Dat doen ze graag, want zo produceren ze ook eten en drinken voor zichzelf. Het ligt dus niet voor de hand dat je die schipbreukelingen laat omkomen.
Geval 2: als je door die cycloon de plotselinge eigenaar van al het voedsel bent geworden, dan zullen die 10 andere mensen je vragen hen te helpen. Dat doe je uiteraard graag, want in ruil voor voedsel zullen die 10 anderen graag werk voor je verrichten. Je wordt zo door een gelukkig toeval rijker en je kan dan de anderen leningen verstrekken voor het geval zij weer op eigen benen willen gaan staan.
Vergelijk het maar met een rederij met stoomschepen die medio 19e eeuw plotseling heel veel vracht te vervoeren kreeg en dikke winst maakte toen er wekenlang windstilte heerste en de rederijen met zeilschepen hun klanten niet konden helpen.
Moraliteit doet dus eigenlijk helemaal niet ter zake. Hier speelt geen liefdadigheid, puur het eigenbelang laat mensen elkaar helpen! 🙂
===
“The great virtue of a free market system is that it does not care what color people are; it does not care what their religion is; it only cares whether they can produce something you want to buy. It is the most effective system we have discovered to enable people who hate one another to deal with one another and help one another.”
– Milton Friedman
Peter de Jong [28] reageerde op deze reactie.
Rien [32] reageerde op deze reactie.
@Peter de Jong [27]:
Zie ook het beroemde verhaal van Leonard Read uit 1958 van de totstandkoming van een eenvoudig potlood door de vrijwillige samenwerking van duizenden mensen van over heel de wereld, zonder dat daar iemand de centrale leiding van op zich hoeft te nemen, en zonder dat mensen tot hun activiteiten gedwongen moeten worden:
http://www.meervrijheid.nl/index.php?pagina=918
Het blijkt, dat ieder mens door aanleg, interesse en oefening bepaalde dingen beter kan dan anderen. Als die dingen nuttig zijn heeft het dus zin mensen die daar opvallend goed in zijn deze dingen te laten doen. Zij kunnen dit beter en sneller dan anderen, dus als iedereen de dingen waar hij zelf niet zo goed in is uitbesteedt stijgt de totale productiviteit van een groep. Deze arbeidsdeling zorgt voor een grotere welvaart, en daarmee voor grotere overlevingskansen van de groep.
Als individu heb je jezelf dan wel in een afhankelijke positie van anderen geplaatst (bijv. voor je voedsel, je kleding, je transport, etc). Je hebt een deel van je vrijheid opgeofferd. Maar daar krijg je een (veel) grotere welvaart voor terug dan wanneer je geheel zelfvoorzienend was gebleven. De meeste mensen leveren dan ook graag wat vrijheid in.
Zo heb ik op tv eens een kleine Papoea-stam gezien die alles wat ze nodig hadden zelf maakten. Toen er een keer westerse toeristen langskwamen die overal foto’s van maakten, waren de Papoea’s zeer geïnteresseerd in die foto’s. Eén van de stamleden vroeg toen aan een toerist of hij voor hem ook zo’n fotocamera wilde maken. De Papoea kon toen niet geloven dat de toerist dat niet kon, omdat er voor het maken van zo’n camera duizenden andere mensen nodig waren (van wetenschappers tot fabrieksarbeiders).
===
Johan Norberg / Channel 4 – Globalization is Good (video)
http://video.google.nl/videoplay?docid=5633239795464137680
@Rien [26]:
“Groepen waar het individuele recht boven het groepsbelang stonden hebben gewoon niet overleefd (in de concurrentie met de groepen waar dit niet het geval was).”
Je stelling ligt niet zo voor de hand imho.
De oude ‘beschavingen’ draaiden geheel op slavenarbeid (die Griekse filosofen konden de hele dag filosoferen omdat ze niet hoefden te werken) en die hebben het idd lang uitgehouden omdat er een voortdurende nieuwe aanvoer van slaven was.
Ook nazi-Duitsland heeft zo veel tot stand kunnen brengen, en meer recente socialistische politiestaten als Singapore en China hebben een grote economische groei en een hoge mate van welvaart bereikt door individuele belangen met voeten te treden (zie o.a. stuwmeer voorbeeld boven).
Er zijn echter ook genoeg voorbeelden die juist het failliet van dictaturen laten zien (het voormalige Oostblok, Zimbabwe, Noord-Korea e.d.).
Onder dwang en het afromen van de verdiensten zal de productiviteit van individuen, en dus de welvaart van de samenleving, altijd lager zijn (tenzij het zgn publieke goederen of diensten betreft, zoals bijv. die polders, maar dat is weer een ander verhaal want overheidsdiensten en publieke goederen worden vaak verward).
Dat zouden ook onze eigen sociaaldemocraten met hun diepgewortelde graaicultuur zich eens moeten realiseren! 😉
===
http://www.libertarianfaq.org/index.php?title=Fascism
“Whenever I hear anyone arguing for slavery, I feel a strong impulse to see it tried on him personally.”
– Abraham Lincoln
Rien [33] reageerde op deze reactie.
Ik heb er niet zo lang geleden ook een stukje op geschreven, dat perfect aansluit op bovenstaande:
http://www.libertaris.me/2010/05/de-maatschappij-dat-ben-jij/
Comments are closed.