Miljarden uit Afghanistan

Op de luchthaven van Kaboel gaan miljarden dollars de lucht in. Per vliegtuig wel te verstaan en richting Dubai. Volgens de Wall Street Journal zou er meer dan 3 miljard dollar tussen begin 2007 en februari 2010 het land uit gesluisd zijn. Het geld is afkomstig van Westerse hulpprojecten (lees de belastingbetaler) en uit de opiumteelt. De uitvoer gaat geheel legaal, via het islamitische Hawala-systeem.

Afghanistan geldt als één van de meest corrupte landen ter wereld. President Hamid Karsai wordt er van verdacht de corruptie toe te staan en in sommige gevallen flink te profiteren. In het grootscheepse dollar-wegsluisproject is zijn plaatsvervanger Mohammed Fahim en zijn broer Mahmud Karsai onder meer verdacht.

Het geld wordt in kisten aan boord gebracht waarbij de uitvoer legaal is (kom daar in Nederland maar eens om !). Het Hawala systeem is een informeel overboekingssysteem dat sinds de Middeleeuwen in gebruik is. Op de kisten staat alleen de naam van de Hawala onderneming en de ontvanger in het buitenland. De afzender is onbekend. Het systeem is gebaseerd op vertrouwen. Diegene die het geld overboeken wil, moet de onderneming vertrouwen aan wie hij het geld geeft. Deze onderneming brengt het geld naar de ontvanger die zich door middel van een overeengekomen code als ontvangstgerechtigde kan bewijzen.

Uiteindelijk belandt het Westerse belastinggeld via Afghanistan in Dubai, alle fraaie opbouwverhalen ten spijt. Het is als met alle subsidiepotten: van de één afgeperst, voor een ‘nobel’ doel ingezet, verdwijnt het bij de elite onder de pet.

De VS viel Afghanistan binnen om het Talibanregime te verdrijven en Osama Bin Laden te vangen. Geen van beide doelen is gelukt: terwijl de Taliban haar macht in Kaboel moest opgeven, controleren zij nog grote delen van het land. Meer dan acht jaar later veranderde de VS haar strategie naar ‘nation-building’.  Maar een staat kan niet via  een (corrupte) bureaucratie opgebouwd worden.

Sociale en economische ontwikkeling kan alleen vrijwillig komen en van de bevolking zelf via ondernemingsgeest. Een grote overheid en sociale experimenten werken tegen entrepreneurschap: rijke en stabiele landen worden gecreerd door een (grote) groep ondernemende mensen en een zo klein mogelijke (of liever geen) overheid.